Αρτάβανος Δ΄ της Παρθίας

Αυτό το λήμμα αφορά τον Αρτάβανο Δ΄ λανθασμένα αποκαλούμενο στις παλαιότερες πηγές ως Αρτάβανο Ε΄. Για τον λανθασμένα αποκαλούμενο παλαιότερα Αρτάβανο Δ΄, δείτε: Αρτάβανος Γ΄ της Παρθίας.

Αρτάβανος Ε' της Παρθίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	2ος αιώνας Parthia Satrapy
Θάνατος	224 Parthia Satrapy
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Τέκνα	Artavazdes Archak Murrod
Γονείς	Βολογήσης Ε΄ της Παρθίας
Αδέλφια	Βολογέσης ΣΤ΄
Οικογένεια	Δυναστεία των Αρσακιδών της Παρθίας
Σχετικά πολυμέσα

Ο Αρτάβανος Δ' της Παρθίας (σε παλαιότερες πηγές αναφέρεται λανθασμένα Αρτάβανος Ε΄, παρθικά: 𐭍𐭐𐭕𐭓 Ardawān), ήταν βασιλιάς των Πάρθων από το 216 ως το 224. Ήταν ο νεώτερος γιος του Πάρθου βασιλιά Βολογήση Ε' και ο τελευταίος Πέρσης βασιλιάς από τη δυναστεία των Αρσακιδών. Εξεγέρθηκε εναντίον του αδελφού του Βολογήση ΣΤ' και πήρε σύντομα το πάνω χέρι επιτρέποντας του να κρατήσει μονάχα ένα τμήμα της Βαβυλώνας ως το 228. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καρακάλλας εκμεταλλεύτηκε τον εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στα δύο αδέλφια αποφασίζοντας την κατάκτηση της Παρθίας (216). Διέσχισε τον Τίγρη αφήνοντας πίσω του ερείπια αλλά όταν ο Αρτάβανος ανέλαβε επικεφαλής του στρατού του αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει. Ο Καράκαλλας δολοφονήθηκε στη συνέχεια από τον Ιούλιο Μαρτιάλη, έναν από τους ακολούθους του σε έναν δρόμο κοντά στη Χαρράν το 217. Ο Αρτάβανος νίκησε τον διάδοχο του Καράκαλλα, Μακρίνο ο οποίος αναγκάστηκε να κλείσει ειρήνη σύμφωνα με την οποία αναγκάστηκε να επιστρέψει τον Αρτάβανο όλες τις κατακτήσεις του, τα λάφυρα και να του πληρώσει αποζημίωση. Το 224 ο υποτελής βασιλιάς της πόλης του Δαρέμπ Αρδασίρ εγγονός του Σασσάν Ζωροάστρη ιερέα εξεγέρθηκε, και ο Αρτάβανος έστειλε τον υποτελή του βασιλιά του Χουζεστάν να τον αντιμετωπίσει. Ύστερα από τρεις μάχες μέσα σε έναν χρόνο ο Αρτάβανος γνώρισε τελικά συντριπτική ήττα από τον Αρδασίρ και σκοτώθηκε.

Η πτώση της δυναστείας

Η δυναστεία των Αρσακιδών ανατράπηκε ύστερα από 400 χρόνια βασιλείας στην Παρθία και την Περσία γενικότερα. Νέος βασιλιάς θα γίνει ο Αρδασίρ Α' ιδρυτής της δυναστείας των Σασσανιδών η οποία θα κυβερνήσει την Περσία για άλλα 400 περίπου χρόνια, οι Σασσανίδες θα εγκαταλείψουν πλήρως τον φιλελληνισμό των Πάρθων επαναφέροντας την Περσία στην αρχαία δόξα της εποχής των Αχαιμενιδών. Η Περσική αυτοκρατορία των Σασσανιδών θα καταλυθεί τελικά τον 7ο αιώνα μ.χ. από την νέα ανερχόμενη δύναμη των μουσουλμάνων Αράβων, αμέσως μετά τον θάνατο του Μωάμεθ.

Πηγές

• Schippmann, K. (1986). «Artabanus (Arsacid kings)». Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 6, σσ. 647–650. http://www.iranicaonline.org/articles/artabanus-parth.