Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Παΐσιος

Αρχιεπίσκοπος Παΐσιος
Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας
Εκκλησία	Εκκλησία της Αλβανίας
Έδρα	Τίρανα
Από	25 Αυγούστου 1949
Έως	4 Μαρτίου 1966
Προκάτοχος	Χριστοφόρος (Κίσσι)
Διάδοχος	Δαμιανός (Κοκονέσι)
Ιεροσύνη
Χειροτονία	18 Απριλίου 1948 ως Επίσκοπος από Επίσκοπο Κουρσκ Νέστορα
Προσωπικά στοιχεία
Κοσμικό Όνομα	Παΐσιος Βόδιτσα (Pashko Vodica)
Γέννηση	1881 Βόδιτσε, Κορυτσά, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος	4 Μαρτίου 1966 (85 ετών) Τίρανα, ΛΣΔ της Αλβανίας
Εθνικότητα	Αλβανός
Υπογραφή
Δόγμα	Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Πρώην τίτλος	Επίσκοπος Κορυτσάς (1948-1949)

Ο Αρχιεπίσκοπος Παΐσιος (κατά κόσμον Παΐσιος Βόδιτσα, αλβανικά: Pashko Vodica, Βόδιτσε Κορυτσάς, 1881 - Τίρανα, 4 Μαρτίου 1966) ήταν Αλβανός επίσκοπος της αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας και προκαθήμενός της, από τις 25 Αυγούστου 1949 μέχρι τις 4 Μαρτίου 1966, ως Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας.

Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1881 στο χωριό Βόδιτσε του Νομού Κορυτσάς (Οθωμανική Αυτοκρατορία). Παρακολούθησε το δημοτικό σχολείο στη γενέτειρά του, αλλά δεν το ολοκλήρωσε. Το 1910, καθότι παντρεμένος χειροτονήθηκε έγγαμος πρεσβύτερος. Το 1912, ως αγωνιστής για την απελευθέρωση της Αλβανίας, συνελήφθη από τις οθωμανικές αρχές. Μετά από αίτημα του λαού αφέθηκε ελεύθερος και λίγο καιρό αργότερα έμεινε χήρος και εκάρη μοναχός. Το 1920, μετά την κοίμηση της γυναίκας του, ανυψώθηκε στο βαθμό του αρχιμανδρίτη και δύο χρόνια αργότερα συμμετείχε στην Σύνοδο του Βερατίου, όπου η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας κήρυξε μονομερώς Αυτοκεφαλία.

Αντιφασιστική δράση

Μετά την κατάληψη της Αλβανίας από τη φασιστική Ιταλία, εντάχθηκε στις τάξεις των αγωνιστών για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της χώρας, πολεμώντας μαζί με τις κομμουνιστικές δυνάμεις. Τον Οκτώβριο του 1940 συνελήφθη από τους Ιταλούς και πέρασε πάνω από ένα χρόνο στις φυλακές της Αλβανίας και της Ιταλίας. Μετά την επιστροφή του στη χώρα, εντάχθηκε ξανά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Τον Νοέμβριο του 1942 ο Αρχιμανδρίτης Παΐσιος εξελέγη μέλος του Εθνικού Απελευθερωτικού Συμβουλίου της πόλης Κολένι και για να συνεχίσει τον αγώνα πέρασε στην παρανομία. Τον Ιούλιο του 1943, σε ένα συνέδριο στο Lyabinot (περιοχή Ελμπασάν), εξελέγη μέλος του κομμουνιστικού Γενικού Συμβουλίου Εθνικής Απελευθέρωσης και στη συνέχεια συμπεριλήφθηκε στο Αντιφασιστικό Συμβούλιο. Μετά την απελευθέρωση της Αλβανίας, η λαϊκή κυβέρνηση της Δημοκρατίας εκτίμησε τον ενεργό αγώνα του Αρχιμανδρίτη Παϊσίου για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της πατρίδας του και του απένειμε το παράσημο του Λάβαρου και το Μετάλλιο της Μνήμης.

Εκκλησιαστική ανέλιξη σε συνεργασία με το καθεστώς Χότζα

Τον Ιανουάριο του 1948 πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Μόσχα. Στις 18 Απριλίου 1948, χειροτονήθηκε Επίσκοπος Κορυτσάς από τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Χριστοφόρο και τον Ρώσο επίσκοπο Νέστορα (Σιντόρουκ). Τον Ιούλιο του 1948, επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, συμμετείχε σε Πανορθόδοξη Διάσκεψη στην Μόσχα. Στις 25 Αυγούστου 1949, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας απάλλαξε με παρανόμως και με αντικανονικό τρόπο από τα καθήκοντά του τον Αρχιεπίσκοπο Χριστοφόρο (Κίσι), που φυλακίστηκε για «εχθρικές ενέργειες» και συνελήφθη από τις κομμουνιστικές αρχές. Ταυτόχρονα η Ιερά Σύνοδος, με παρότρυνση των αρχών, εξέλεξε αντικανονικά τον Παΐσιο ως Αρχιεπίσκοπο Τιράνων και πάσης Αλβανίας. Έτσι, ο Παΐσιος δεν αναγνωρίστηκε ως Προκαθήμενος από κανένα Πατριαρχείο ή Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία πέραν του Πατριαρχείου Μόσχας, που ελεγχόταν τότε από την Σοβιετική Ένωση.

Ιδιαίτερες σχέσεις με Ρωσική Εκκλησία και Ενβέρ Χότζα

Υποστήριξε την ενίσχυση των δεσμών με τις τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, κυρίως με αυτές ρωσικής επιρροής, καθότι ήταν οι μοναδικές που τον αναγνώριζαν ως νόμιμο Προκαθήμενο σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Αρχιεπίσκοπο Χριστόφορο, ο οποίος εστίασε κυρίως στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Έδειξε ανοιχτά τις ιδιαίτερες σχέσεις που διατηρούσε με το καθεστώς με τηλεγραφήματα του προς τον Ενβέρ Χότζα και τον τότε Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας. Μπροστά στις αυξανόμενες διώξεις της εκκλησίας, εκείνος έδειξε πίστη στις κρατικές αρχές και συμμετείχε σε πολιτικές εκστρατείες. Στη δεκαετία του 1960, συνειδητοποιώντας την ανικανότητά του, δεν διαμαρτυρήθηκε στην κατάληψη των ορθόδοξων ιερών ναών από το κράτος. Από τη δεκαετία του 1960, για λόγους πέρα ​​από τον έλεγχο της Εκκλησίας, οι αδελφικοί δεσμοί με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αποδυναμώθηκαν και περιορίστηκαν μόνο στα παραδοσιακά εορταστικά μηνύματα.

Μετά τον διορισμό του ως προκαθημένου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, ακολούθησε ο σχηματισμός νέας Ιεράς Συνόδου που απαρτίζονταν από τον ίδιο ως Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, τον Κύριλλο Νασλάζι, Μητροπολίτη Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης, τον Φιλόθεο (Ντούνι) Μητροπολίτη Κορυτσάς, τον Δαμιανό (Κοκονέσι), Μητροπολίτη Αργυροκάστρου και τον βοηθό Επίσκοπο Σοφρώνιο (Μπόροβα).

Θάνατος και επίγονοι

Απεβίωσε στις 4 Μαρτίου 1966 μετά από σοβαρή ασθένεια σε ηλικία 85 ετών. Ο γιος του Αρχιεπισκόπου Παΐσιου, Τζόζεφ Πάσκο, υπήρξε εξέχων κομμουνιστής πολιτικός, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος Εργασίας Αλβανίας και υπουργός της Λ.Σ.Δ. Αλβανίας, ενεργός συμμετέχων στην πολιτική καταστολή. Ο εγγονός του, Γκράμοζ Πάσκο, διάσημος οικονομολόγος, είναι ένας από τους ιδρυτές του αντικομμουνιστικού, Δημοκρατικού Κόμματος Αλβανίας, ενεργός συμμετέχων στην ανατροπή του κομμουνιστικού καθεστώτος.