Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας

Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας Republika Popullore Socialiste e Shqipërise
← 1946 – 1992 →
Σημαία Εθνόσημο
Σύνθημα Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar «Εσύ Αλβανία, τίμησέ με, ονόμασέ με Αλβανό» · Proletarë të të gjitha vendeve, bashkohuni! «Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε!»
Ύμνος Himni i Flamurit (Ύμνος προς τη σημαία)
Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}} Η Αλβανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου
Πρωτεύουσα		Τίρανα
Γλώσσες		Αλβανική
Πολίτευμα		Χοτζαϊστική Λαϊκή Δημοκρατία (1946-1990) Κοινοβουλευτική δημοκρατία (1990-1992)
Γενικός Γραμματέας
-	1946–1985	Ενβέρ Χότζα
-	1985–1991	Ραμίζ Αλία
Ιστορική εποχή		Β' ΠΠ / Ψυχρός Πόλεμος
-	Ίδρυση	20 Οκτωβρίου 1944
-	Εγκαθίδρυση Δημοκρατίας	10 Ιανουαρίου 1946
Έκταση
-	1989	28.748 km²
Πληθυσμός
-	1945 εκτ.	1.122.044
-	1989 εκτ.	3.512.317
Πυκνότητα		122,2 /km²
Νόμισμα		Φράνγκα (1946-1947) Λεκ (1947-1992)
Σήμερα		Αλβανία

Η Σοσιαλιστική Αλβανία ήταν το πολιτικό καθεστώς στην Αλβανία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Σχηματίστηκε το 1944 ως Δημοκρατική Κυβέρνηση της Αλβανίας, τότε προσωρινή κυβέρνηση, μετονομάστηκε σε Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας (αλβανικά: Republika Popullore e Shqipërise‎‎) το 1946 πριν υιοθετήσει το τελικό της όνομα, Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας (αλβανικά: Republika Popullore Socialiste e Shqipërise) το 1976. Στο πλαίσιο των λεγόμενων «λαϊκών δημοκρατικών» καθεστώτων, η Αλβανία παρέμεινε ευθυγραμμισμένη με την ΕΣΣΔ μέχρι το 1960, όταν προτίμησε να ευθυγραμμιστεί με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, εγκαταλείποντας το Ανατολικό Μπλοκ. Το μοναδικό κόμμα ήταν το Κόμμα Εργασίας της Αλβανίας, με επικεφαλής τον Ενβέρ Χότζα μέχρι το θάνατό του το 1985.

Ιστορία

Σχηματισμός του καθεστώτος

Το φθινόπωρο του 1944, με την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από το Βασίλειο της Αλβανίας, το Κίνημα Εθνικής Απελευθέρωσης, με επικεφαλής το Κομμουνιστικό Κόμμα της Αλβανίας και με ισχυρή υποστήριξη από τους Γιουγκοσλάβους Παρτιζάνους του Τίτο, ανέλαβε τον έλεγχο της χώρας, εξαλείφοντας σταδιακά τους πολιτικούς του αντιπάλους όπως οι εθνικιστές του Μπάλι Κομπετάρ. Ο Ενβέρ Χότζα, γραμματέας του κόμματος, σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση, τη «δημοκρατική κυβέρνηση της Αλβανίας».

Τον Ιανουάριο του 1945, ο Κότσι Τζότζε, επικεφαλής του Υπουργείου Εσωτερικών, σύστησε ένα «Ειδικό Λαϊκό Δικαστήριο» το οποίο πραγματοποίησε αμέσως δίκες εναντίον των πραγματικών ή υποτιθέμενων συνεργατών και γενικότερα της προπολεμικής αλβανικής ελίτ. Αρκετοί χιλιάδες άνθρωποι εκτελέστηκαν. Λήφθηκε σειρά μέτρων εναντίον των ιδιωτικών εταιρειών, των οποίων οι προϊστάμενοι κηρύχθηκαν «υποστηρικτές του πολέμου». Οι ιδιοκτησίες τους δημεύτηκαν, ενώ οι βιομηχανίες και οι μεταφορές κρατικοποιήθηκαν. Το νέο κομμουνιστικό καθεστώς κλήθηκε να διαχειριστεί τις αντιπαλότητες μεταξύ των διαφόρων αλβανικών εθνικών ομάδων, ιδιαίτερα των Γκέγκηδων και των Τόσκηδων. Οι Αλβανοί κομμουνιστές βρέθηκαν επίσης υπό την έντονη επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας, της οποίας η εγγύτητα και η στρατιωτική ισχύς εξασφάλισαν τη νίκη τους. Τον Ιανουάριο του 1945, σύμφωνα με τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, η αλβανική κυβέρνηση επισήμως δέχθηκε την προσχώρηση του Κοσσυφοπεδίου, που κατοικούνταν κυρίως από Αλβανούς και προσαρτήθηκε από την εποχή της ιταλικής κατοχής, στη Γιουγκοσλαβία.

Η Αλβανία ήταν τότε ένα έντονα αγροτικό έθνος. Το καλοκαίρι του 1945, τέθηκε σε εφαρμογή αγροτική μεταρρύθμιση, με αποτέλεσμα την απαλλοτρίωση περίπου εκατό μεγάλων κτημάτων προς όφελος των αγροτών. Η εκκλησιαστική ιδιοκτησία κρατικοποιήθηκε. Από τα τέλη του 1945 και στις αρχές του 1946 οι Χότζα και Τζότζε διηύθυναν την εκκαθάριση των μετριοπαθών στοιχείων του κόμματος, καθώς και εκείνη πολλών χριστιανών όπως ο Επίσκοπος Βίνσεντζ Νικόλε Πρενούσι και οι σύντροφοί του, οι οποίοι αναγνωρίστηκαν ως μάρτυρες από την Καθολική Εκκλησία. Στις 2 Δεκεμβρίου 1945 διεξήχθησαν εκλογές, με το Κομμουνιστικό Κόμμα να παρουσιάζει ενιαίο ψηφοδέλτιο ως Δημοκρατικό Μέτωπο (το νέο όνομα του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος) και να κερδίζει το 93,2% των ψήφων. Στις 10 Ιανουαρίου 1946, η Συντακτική Συνέλευση διακήρυξε επίσημα την κατάργηση της μοναρχίας και την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας. Ο Ομέρ Νισάνι, ως επικεφαλής του Προεδρείου της Λαϊκής Συνέλευσης, κατείχε την τιμητική θέση του αρχηγού του κράτους, αλλά η εξουσία ασκούνταν από τον Ενβέρ Χότζα ως επικεφαλής της κυβέρνησης και ηγέτη του κόμματος.

Θέση της κομμουνιστικής Αλβανίας στην Ευρώπη

Η Αλβανία ήταν στην πραγματικότητα σύμμαχος της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο. Στις 9 Ιουλίου 1946 υπεγράφη συμφωνία φιλίας και αμοιβαίας στήριξης μεταξύ της Γιουγκοσλαβίας και της Αλβανίας, η οποία ακολουθήθηκε στις 27 Νοεμβρίου του ίδιου έτους από οικονομική συνθήκη. Μικτές εταιρείες, όπως μία αλβανο-γιουγκοσλαβική τράπεζα, συστάθηκαν και η Αλβανία επωφελήθηκε από οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη από το καθεστώς της Γιουγκοσλαβίας. Τον Απρίλιο του 1947, οι Γιουγκοσλάβοι πρότειναν τη σύσταση επιτροπής συντονισμού των οικονομικών σχεδίων σε διμερές επίπεδο, με στόχο την οικονομική ολοκλήρωση των δύο χωρών. Η φατρία του Ενβέρ Χότζα αντιτάχθηκε, οδηγώντας στις πρώτες εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών. Στη διάσκεψη δημιουργίας του Kominform τον Σεπτέμβριο του 1947, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Αλβανίας δεν κλήθηκε καν, εκπροσωπούμενο από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας.

Στα χρόνια αμέσως μετά τον πόλεμο, το αλβανικό καθεστώς επλήγη από εντάσεις. Το 1946 και το 1947, οι «φιλοδυτικοί», υποστηρικτές ενός ανοίγματος προς τη Δύση, εξαλείφθηκαν. Επίσης, εξελίχθηκε διαμάχη ανάμεσα στη συνιστώσα του Ενβέρ Χότζα και αυτής του Κότσι Τζότζε, προσκείμενης στο γιουγκοσλαβικό καθεστώς και με ισχυρό έλεγχο στο ρόλο του ως επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας. Στα τέλη Φεβρουαρίου και αρχές Μαρτίου του 1948, ο Χότζα κλήθηκε να αντιμετωπίσει τις φιλο-γιουγκοσλαβικές επιθέσεις στην όγδοη Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος. Διατήρησε τη θέση του, αλλά αντι-γιουγκοσλάβοι όπως ο Μέχμετ Σέχου απομακρύνθηκαν. Η συνιστώσα του Τζότζε φαινόταν να επικρατεί, αλλά ο Χότζα πέτυχε τους επόμενους μήνες να απορρίψει την αναφορά του για την είσοδο της Αλβανίας στην Γιουγκοσλαβία. Τον Μάιο του 1948, ο Χότζα δεν επισκέφθηκε τον Τίτο στα γενέθλιά του. Στα τέλη Ιουνίου του 1948 έλαβε χώρα η ρήξη Τίτο-Στάλιν: από την 1η Ιουλίου, η Αλβανία κατήγγειλε όλες τις οικονομικές της συμφωνίες με τη Γιουγκοσλαβία. Τον Σεπτέμβριο, η Αλβανία σύναψε οικονομική συνθήκη με την ΕΣΣΔ. Την ίδια στιγμή, η κεντρική επιτροπή αποκατέστησε τον Σέχου και τους αντι-γιουγκοσλάβους, ενώ καταδίκασε τον Τζότζε. Στις 3 Οκτωβρίου, ο τελευταίος έχασε τη θέση του στην κυβέρνηση, ενώ οι υποστηρικτές του Τίτο απομακρύνονται σταδιακά. Τον Νοέμβριο του 1948, στο κομματικό συνέδριο, το κόμμα μετονομάστηκε σε Κόμμα Εργασίας της Αλβανίας, και ο Χότζα εδραίωσε την εξουσία του λαμβάνοντας τη νεοσυσταθείσα θέση του Γενικού Γραμματέα. Από γιουγκοσλαβικό κράτος δορυφόρος, η Αλβανία γίνεται σοβιετικό κράτος δορυφόρος.

Το αλβανικό κομμουνιστικό καθεστώς κατάφερε, εξάλλου, να εξαλείψει στις αρχές της δεκαετίας του 1950 τους τελευταίους αντικομμουνιστές αντάρτες, και ήταν επίσης ανθεκτικό στις προσπάθειες για εξωτερικά πραξικοπήματα, όπως το σχέδιο της Αλβανικής Ανατροπής, δηλαδή η διείσδυση Αλβανών εξόριστων κομάντο εκπαιδευμένων στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι επιχειρήσεις ακυρώθηκαν χάρη στην αλβανική υπηρεσία πληροφοριών, τη Sigurimi.

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας, και το σταθεροποιημένο πολιτικό της σύστημα, εργάστηκε για τον εκσυγχρονισμό της χώρας μέσω μιας πολιτικής εκβιομηχάνισης και εντατικής γεωργίας. Με σοβιετική βοήθεια δημιουργήθηκαν μεγάλες υποδομές, όπως ο κεντρικός υδροηλεκτρικός σταθμός. Το εξωτερικό εμπόριο λάμβανε χώρα μόνο με άλλες χώρες του Ανατολικού Μπλοκ. Η Αλβανία, μέχρι εκείνη την στιγμή πολύ φτωχή, αντιμετώπισε μια περίοδο έντονης ανάπτυξης της παραγωγής της. Στο εγχώριο μέτωπο, υπήρξε διαμάχη κατά των θρησκευτικών πεποιθήσεων και των φατριακών πνευμάτων ώστε οι αλβανικές φυλές να ενωθούν κάτω από το ενιαίο κομμουνιστικό λάβαρο. Η νεολαία ήταν σε μεγάλο βαθμό κατηχημένη καθώς η ισχυρή ανάπτυξη της δημόσιας εκπαίδευσης αποτέλεσε μέρος των εργαλείων προπαγάνδας. Ο Ενβέρ Χότζα παραιτήθηκε το 1954 από τη θέση του προέδρου του Υπουργικού Συμβουλίου. Αντικαταστάθηκε από τον Μέχμετ Σέχου, αλλά παρέμεινε ηγέτης του καθεστώτος ως γενικός γραμματέας και επίσημος ιδεολόγος του κόμματος.

Το 1954, η Αλβανία έκανε την πρώτη προσέγγισή της με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, υπογράφοντας μαζί της μια συμφωνία πολιτιστικής και επιστημονικής συνεργασίας. Το 1955 έγινε μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Το 1956, ο Ενβέρ Χότζα εξέφρασε τις ανησυχίες του για την αποσταλινοποίηση. Ενώ ακολούθησε επίσημα τη σοβιετική γραμμή και ενέκρινε τη συμφιλίωση με τη Γιουγκοσλαβία (χωρίς αποκατάσταση του Τζότζε) και την καταστολή της εξέγερσης της Βουδαπέστης, απομάκρυνε σταδιακά από το κόμμα τα πιο φιλοσοβιετικά στοιχεία. Έτσι απομάκρυνε οποιονδήποτε θα μπορούσε να τον διαδεχθεί μέσω των συνεχιζόμενων μεταρρυθμίσεων στο Ανατολικό Μπλοκ. Τον Ιούνιο του 1960, σε συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρουμανίας και εν μέσω της διακοπής συνομιλιών μεταξύ της Κίνας και της Σοβιετικής Ένωσης, ο Ενβέρ Χότζα αρνήθηκε να καταδικάσει την Κίνα και να επιτεθεί εναντίον των Σοβιετικών και Γιουγκοσλάβων «αναθεωρητών». Η Αλβανία κινούνταν προς την αντίθετη κατεύθυνση από την σταλινοποίηση και απομακρυνόταν από την ΕΣΣΔ προς την Κομμουνιστική Κίνα, της οποίας ήταν ο κύριος σύμμαχος στην Ευρώπη.

Τελική πολιτική

Χωρίς την οικονομική υποστήριξη των Σοβιετικών, η Αλβανία επωφελούνταν πλέον από αυτή των Κινέζων, οι οποίοι παρείχαν οικονομική βοήθεια και τεχνικούς συμβούλους. Ωστόσο, η οικονομία της χώρας υπέφερε από την απόσυρση της σοβιετικής βοήθειας. Αν και επίσημα εξακολουθούσε να είναι μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας και της Κομεκόν, η Αλβανία δεν συμμετείχε πλέον και δεν είχε διπλωματικές σχέσεις με την ΕΣΣΔ, η οποία ανακάλεσε το διπλωματικό της προσωπικό. Ενώ στήριξε την πτώση του Νικίτα Χρουστσόφ, ο Ενβέρ Χότζα δεν έκανε ανοίγματα στους διάδοχους του τελευταίου. Το 1964, το κενό κτίριο της σοβιετικής πρεσβείας κατεδαφίστηκε. Η Αλβανία καλυπτόταν από πολυβολεία, που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1950 και προστάτευαν θεωρητικά τη χώρα από ξένες εισβολές. Περίπου 700.000 πολυβολεία κατασκευάστηκαν μέχρι τη δεκαετία του 1980.

Αλβανικά πολυβολεία.

Στη δεκαετία του 1960, εμπνευσμένος από την κινεζική πολιτιστική επανάσταση, επιθυμώντας να καταπολεμήσει τη γραφειοκρατία, ο Χότζα κατάργησε τους στρατιωτικούς βαθμούς όπου επανεισάχθηκαν οι πολιτικοί επίτροποι και κατάργησε πολλά υπουργεία όπως εκείνο της δικαιοσύνης. Η πολιτική των γεωργικών συνεταιρισμών ριζοσπαστικοποιήθηκε, ενώ το σύστημα της μεταρρύθμισης της εκπαίδευσης και οι διανοούμενοι καταπιεζόταν. Προωθήθηκε επίσης μια ισχυρή αντιθρησκευτική εκστρατεία, και το 1967 ο Ενβέρ Χότζα ανακήρυξε την Αλβανία ως το «πρώτο αθεϊστικό κράτος του κόσμου». Ομάδες φοιτητών που εποπτεύονταν από το κόμμα κατηγορήθηκαν ότι αγωνιζόταν εναντίον της θρησκευτικής πρακτικής και απαγόρευαν τόπους λατρείας (εκκλησίες, τζαμιά). Οι θρησκευτικές πρακτικές τελικά απαγορεύθηκαν μέχρι το 1990. Οι χώροι λατρείας χωρίς ιστορικό ενδιαφέρον καταστράφηκαν, και πολλοί κληρικοί φυλακίστηκαν, και μερικοί εκτελέστηκαν. Στα τέλη του 1968, η Αλβανία αποσύρθηκε επίσημα από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και την Κομεκόν.

Το όνομα του Ενβέρ Χότζα, χαραγμένο στην πλαγιά του βουνού. Η επιγραφή διαγράφηκε με ναπάλμ το 1995.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ωστόσο, η συμμαχία με την Κίνα έδειξε σημεία στασιμότητας. Τα αλβανικά ΜΜΕ απέφυγαν να καλύψουν την επίσκεψη του Ρίτσαρντ Νίξον στην Κίνα το 1972. Η Αλβανία προσπάθησε να αντισταθμίσει την παρακμή της συμμαχίας της βελτιώνοντας τις διπλωματικές σχέσεις με τις δυτικές χώρες. Ωστόσο, αγνόησε τη διάσκεψη σχηματισμού του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και δεν συμμετείχε στη Διάσκεψη του Ελσίνκι.

Το 1976, η Αλβανία υιοθέτησε νέο σύνταγμα, αλλάζοντας το όνομα της χώρας σε Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Κόμματος Εργασίας επαναβεβαιώθηκε στο Σύνταγμα, το οποίο εγγυόταν επίσης τις ελευθερίες έκφρασης και οργάνωσης, αλλά υπέταξε τις ελευθερίες αυτές σε συλλογικό επίπεδο, στις αποφάσεις του Κόμματος, κάτι που οδήγησε στην απόρριψη τους.

Το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα ισχυρίστηκε ότι επιδίωκε μια συνεχιζόμενη επανάσταση στην κοινωνία, εμπνευσμένη από πραγματικές μαρξιστικές-λενινιστικές αρχές - σε αντίθεση με τον υποτιθέμενο σοβιετικό ρεβιζιονισμό - προκειμένου να νικήσει τα προνόμια της τάξης. Ως αποτέλεσμα, οι μισθολογικές διαφορές ήταν σημαντικά μειωμένες, οι στρατιωτικοί βαθμοί καταργήθηκαν και οι διανοούμενοι υποχρεώθηκαν, για έναν μήνα κάθε χρόνο, να κάνουν πρακτική άσκηση με χειρώνακτες εργαζόμενους.

Το 1978, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, έχοντας αποκηρύξει την μαοϊκή ορθοδοξία, απέσυρε τη βοήθειά της. Το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα στερούμενο οποιασδήποτε ξένης συμμαχίας, υιοθέτησε πολιτική οικονομικής «αυτάρκειας», με αποτέλεσμα την πλήρη εξαθλίωση του πληθυσμού. Οι διπλωματικές σχέσεις με το εξωτερικό διατηρήθηκαν, αλλά η χώρα εμφανιζόταν ως η πλέον κλειστή της Ευρώπης, και η οποία ήταν το τελευταίο προπύργιο του σταλινικού δόγματος. Το 1981, οι σχέσεις με τη Γιουγκοσλαβία επιδεινώθηκαν εκ νέου λόγω των ταραχών με τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου.

Ο Ενβέρ Χότζα, έχοντας πλέον ηλικία άνω των 70 ετών, επέλεξε τον Ραμίζ Αλία ως διάδοχο επικεφαλής του καθεστώτος, εις βάρος του πρωθυπουργού Μεχμέτ Σέχου. Ο τελευταίος που εκδήλωσε την αντίθεσή του, αποβλήθηκε από το κόμμα και πέθανε, επίσημα λόγω αυτοκτονίας, στις 18 Δεκεμβρίου 1981. Μετά τον θάνατο του κατηγορήθηκε ότι ήταν «αντιπρόσωπος των αμερικανικών, σοβιετικών, γιουγκοσλαβικών, αγγλικών και ιταλικών μυστικών υπηρεσιών», και τάφηκε σε μαζικό τάφο. Ο Ενβέρ Χότζα, ασθενής πλέον, αποσύρθηκε σταδιακά από τα κοινά το 1983, ενώ ο Ραμίζ Αλία, ο οποίος έγινε αρχηγός του κράτους, ενίσχυσε την εξουσία του και βελτίωσε τις διπλωματικές επαφές του. Ο Χότζα πέθανε στις 11 Απριλίου 1985. Ο Αλία τον διαδέχθηκε ως γενικός γραμματέας του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας. Η Νεζμιέ Χότζα, χήρα του Ενβέρ, ανέλαβε τη θέση του επικεφαλής της οργάνωσης του Δημοκρατικού Μετώπου του κόμματος.

Πτώση του καθεστώτος

Στη δεκαετία του 1980, οι μεταρρυθμίσεις του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ έφεραν μεγάλες αλλαγές στο Ανατολικό Μπλοκ. Από το 1989, τα ευρωπαϊκά κομμουνιστικά καθεστώτα έπεσαν όλα το ένα μετά το άλλο. Η Αλβανία φαίνεται πως ήταν το τελευταίο κομμουνιστικό προπύργιο που αγνόησε τις μεταρρυθμίσεις, αλλά η δυσαρέσκεια αυξανόταν στον πληθυσμό. Τον Δεκέμβριο του 1990, πέντε χιλιάδες Αλβανοί εγκατέλειψαν τη χώρα μέσω της Ελλάδας. Ο Ραμίζ Αλία, έχοντας επίγνωση της ανάγκης ειρηνικής αλλαγής, επέτρεψε τον πολυκομματισμό στις 11 Δεκεμβρίου. Το Δημοκρατικό Κόμμα της Αλβανίας σχηματίστηκε την επόμενη μέρα. Στις 20 Φεβρουαρίου 1991 ενώ η κατάσταση στη χώρα ήταν ασταθής με ιδιαίτερα αιματηρές ένοπλες συγκρούσεις να έχουν ξεσπάσει σε ορισμένες πόλεις, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές να εισέβαλαν στα Τίρανα, όπου το μνημειώδες άγαλμα του Ενβέρ Χότζα κατεδαφίστηκε. Στις 31 Μαρτίου 1991 η Αλβανία διεξήγαγε τις πρώτες ελεύθερες εκλογές της, όπου το Κόμμα Εργασίας της Αλβανίας κέρδισε την πλειοψηφία. Στις 30 Απριλίου ο Ραμίζ Αλία εξελέγη στη νεοσυσταθείσα θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας. δημιουργώντας κυβέρνηση συνασπισμού. Καταρτίστηκε προσωρινός συνταγματικός νόμος στις 21 Μαΐου, αφαιρώντας κάθε αναφορά στον «σοσιαλισμό». Η χώρα μετονομάστηκε σε Δημοκρατία της Αλβανίας. Τον Ιούνιο, το Κόμμα Εργασίας αυτοδιαλύθηκε και μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αλβανίας.

Ωστόσο, η πολιτική κρίση συνεχίστηκε και τον Δεκέμβριο οι υπουργοί της αντιπολίτευσης εγκατέλειψαν την κυβέρνηση. Τον Μάρτιο του 1992 πραγματοποιήθηκαν πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές, οι οποίες έδωσαν τη νίκη στην αντιπολίτευση. Ο Ραμίζ Αλία παραιτήθηκε από την προεδρία της Δημοκρατίας και ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Σαλί Μπερίσα τον διαδέχθηκε στις 9 Απριλίου, καθιστώντας τον, τον πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της Αλβανίας. Ο Ραμίζ Αλία και άλλες προσωπικότητες της κομμουνιστικής εποχής όπως η Ναζμιέ Χότζα συνελήφθησαν για διαφθορά λίγους μήνες αργότερα.

Δείτε επίσης

• Ανατολικό μπλοκ
• Επαναστάσεις του 1989
• Περεστρόικα
• Σταλινισμός
• Χοτζαϊσμός
• Ψυχρός Πόλεμος

Βιβλιογραφία

• Gabriel Jandot, L'Albanie d'Enver Hoxha, 1944-1985, L'Harmattan, 1994
• Besnik Mustafaj, Entre crimes et mirages: l'Albanie, Actes Sud, 1993
• François Fejtő, Histoire des démocraties populaires, tome 1: l'ère de Staline, Seuil, 1952
• François Fejtö, Histoire des démocraties populaires, tome 2: après Staline, Seuil, 1972
• François Fejtö, Ewa Kulesza-Mietkowski, La Fin des démocraties populaires, Seuil, 1992
• Archie Brown, The Rise and fall of communism, Vintage Books, 2009
• Dimitri T. Analis, Les Balkans 1945-1960, Presses universitaires de France, 1978
• Serge Métais, Histoire des Albanais, Fayard, 2006
• Elisabeth et Jean-Paul Champseix, L'Albanie ou la logique du désespoir, La Découverte, 1992
• Jean Bertolino, Albanie, la sentinelle de Staline, Seuil, 1979

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα People's Republic of Albania στο Wikimedia Commons