Βέλος Εύβοιας
Συντεταγμένες: 38°23′28.00″N 24°5′36.38″E / 38.3911111°N 24.0934389°E
| Βέλος | |
|---|---|
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ευβοίας |
| Δήμος | Κύμης - Αλιβερίου |
| Δημοτική Ενότητα | Αυλώνος |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Ευβοίας |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 552 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Βελούσια |
| Ταχ. κώδικας | 34500 |
| Τηλ. κωδικός | 2223 |
Το Βέλος είναι χωριό του δήμου Κύμης-Αλιβερίου της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 602 κατοίκους. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 120 μ.[2]
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κοντά στο χωριό βρέθηκε το 1907 θολωτός τάφος της μυκηναϊκής εποχής ο οποίος χρησιμοποιούταν ως αποθήκη. Στη θέση του ναού της Αγίας Τριάδας έχουν εντοπιστεί αρχιτεκτονικά μέλη της κλασσικής εποχής. Ο σημερινός οικισμός στη θέση φαίνεται να δημιουργήθηκε επί Φραγκοκρατίας. Σε φορολογικό πίνακα του 15ου αιώνα, παρουσιάζεται και η κοινότητα Αμπελουσία. Το όνομα του οικισμού προέρχεται από την παραφθορά της λέξης αμπέλια > αμπελούσι > βελούσια και αναφέρεται στα αμπέλια που καλλιεργούνται στην περιοχή.[3]
Το 1836 τα Βελούσια προσαρτήθηκαν στον δήμο Δυστίων. Με την κατάργηση των δήμων το 1912 ορίστηκαν έδρα ομώνυμης κοινότητας η οποία περιλάμβανε μέχρι το 1931 το χωριό Λέπουρα. Το 1954 μετονομάστηκε σε Βέλος. Η ονομασία αυτή δεν ανταποκρίνεται στην αρχική ονομασία ούτε σε κανένα άλλο στοιχείο της κοινότητας. Με το σχέδιο Καποδίστριας η κοινότητα καταργήθηκε και το Βέλος προσαρτήθηκε στον δήμο Δυστίων, του οποίου ορίστηκε έδρα, και με το σχέδιο Καλλικράτης προσαρτήθηκε στον δήμο Κύμης-Αλιβερίου.[3][4]
Σύλλογος
Στο χωριό δραστηριοποιείται ο πολύ δραστήριος και αξιόλογος "Πολιτιστικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Βέλους "Τίτθη" ". Το καλοκαίρι διοργανώνει πληθώρα εκδηλώσεων με κορυφαία το παραδοσιακό πανηγύρι στο τέλος του Ιουλίου, στο οποίο συμμετέχουν χιλιάδες κόσμου,που διασκεδάζει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες με τη συνοδεία των τραγουδιών εξαίρετων καλλιτεχνών.
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πορεία του πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 339[2] | 403[2] | 448[2] | 469[2] | 503[2] | 532[2] | 617[2] | 623 | 602 |
Σημεία ενδιαφέροντος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε λόφο δυτικά του οικισμού βρίσκεται πολύ καλά διατηρημένος βενετσιάνικος πύργος, κτισμένος τον 15ο αιώνα, γνωστός ως πύργος του Κουτουμουλά ή πύργος Βέλους. Ο πύργος φτάνει σε ύψος τα 23 μέτρα, γεγονός που τον κατατάσσει ως τον ψηλότερο σωζόμενο πύργο στην Εύβοια. Γύρω του υπήρχε κατά τους φραγκικούς χρόνους οικισμός.[5]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Σταματελάτος, Μιχαήλ· Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2006). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Αθήνα: Ερμής. σελ. 131. ISBN 9603201332.
- ↑ 3,0 3,1 «Κριεζά». Δήμος Κύμης - Αλιβερίου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «Βέλος (Ευβοίας)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ Παπαθανασίου, Μανώλης. «Πύργος Κουτουμουλά». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2019.