Γαλάτεια (Νηρηίδα)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 |
Αυτό το λήμμα αποτελεί προσεγγιστική μετάφραση. |
Για τη Σικελική νηρηίδα ερωτευμένη με τον Άκη, δείτε Άκις και Γαλάτεια
| Νηρηίδα Γαλάτεια | |
|---|---|
 | |
| Σύντροφος-οι | Πολύφημος και Άκις |
| Γονείς | Νηρέας και Ωκεανίδα Δωρίς |
| Αδέλφια | Οι υπόλοιπες 49 Νηρηίδες και ο Νηρίτης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| wikidata (π) | |
Γαλάτεια ("αυτή που είναι λευκή σαν το γάλα")[1] είναι ένα όνομα ευρέως απευθυνόμενο στο άγαλμα που σμιλεύτηκε από ελεφαντόδοντο από τον Πυγμαλίωνα της Κύπρου, το οποίο στη συνέχεια ήρθε στη ζωή, στην Ελληνική μυθολογία. Γαλάτεια είναι επίσης το όνομα του αντικειμένου του πόθου του Πολύφημου στα Ειδύλλια VI και XI του Θεόκριτου και συνδέεται με τον Πολύφημο πάλι στο μύθο Άκις και Γαλάτεια στις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου.
Ελληνική Μυθολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά την Ελληνική μυθολογία, η Γαλάτεια ήταν μία από τις 50 Νηρηίδες και επομένως κόρη του Νηρέα και της Ωκεανίδας Δωρίδος. Ήταν μια θαλάσσια νύμφη, ενώ ο Όμηρος και ο Ησίοδος αναφέρουν ότι ήταν η πιο όμορφη και η πιο αγαπητή ανάμεσα στις 50 Νηρηίδες. Στις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου εμφανίζεται ως η ερωμένη του Άκι, κόρη του θεού Πάνα (ή του Φαύνου στη λατινική παράδοση) και μιας Νύμφης. Όμως και ο Κύκλωπας Πολύφημος αγαπούσε την Γαλάτεια και έτσι όταν ανακάλυψε την κρυφή σχέση μεταξύ της Γαλάτειας και του Άκη, τυφλός από οργή και ζήλια, πήρε έναν τεράστιο βράχο και τον εκσφενδόνισε εναντίον του αντίζηλού του, σκοτώνοντάς τον. Η Γαλάτεια μετέτρεψε το αίμα του αγαπημένου της σε ποταμό με καθαρά νερά.
Το Όνομα "Γαλάτεια"
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αν και το όνομα "Γαλάτεια" είναι τόσο ακράδαντα συνδεδεμένο με το άγαλμα του Πυγμαλίωνα ώστε να φαίνεται αντίκα, η χρήση του σε συνδυασμό με τον Πυγμαλίωνα καθιερώθηκε από έναν μετά-κλασσικό συγγραφέα. Μη σωζόμενα αρχαία κείμενα αναφέρουν το όνομα του αγάλματος.[2] Μέχρι και το 1763, ένα γλυπτό του θέματος παρουσιάστηκε από τον Φάλκονετ στο Σαλόνι του Παρισιού (εικόνα) υπό τον τίτλο Pygmalion aux pieds de sa statue qui s'anime ("Ο Πυγμαλίων στα πόδια του αγάλματός του που ήρθε στη ζωή"). Αυτό το γλυπτό, σήμερα στο Μουσείο Τέχνης Γουόλτερς στη Βαλτιμόρη, φέρει τώρα τον αναμενόμενο σύγχρονο τίτλο Πυγμαλίων και Γαλάτεια.
Σύμφωνα με τον Μέγερ Ράινχολντ, στο όνομα "Γαλάτεια" πρώτα δόθηκε μεγάλη κυκλοφορία στη λυρική σκηνή του Ζαν Ζακ Ρουσσώ του 1762, Πυγμαλίων. Το όνομα είχε γίνει μία κοινοτοπία των ποιμενικών μυθοπλασιών, λόγω του γνωστού μύθου του Άκι και της Γαλάτειας· ένας από τους χαρακτήρες του Ονορέ ντ' Υρφέ στο μυθιστόρημά του Η Αστραία ήταν η Γαλάτεια, αν και όχι αυτής της γλυπτικής δημιουργίας.
-black_bg.jpg)
Μύθος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μη κοροϊδεύεις, Δωρίδα, γιατί όποιoς κι αν είναι, είναι γιος του Ποσειδώνα [1.1].
-Και όμως εγώ, που είμαι κάτασπρη, έχω τουλαχιστο αυτόν τον λάτρη, για σας τις άλλες όμως δεν υπάρχει κανείς ούτε τσομπάνος, ούτε ναύτης, ούτε βαρκάρης που να σας γουστάρει και εκτός από τα άλλα (χαρίσματα που έχει) είναι και μουσικός.
-Κόφτο, Γαλάτεια. Τον ακούσαμε να τραγουδά όταν τις προάλλες σου έκαμε πατινάδα και νόμιζε κανείς πως άκουε γάιδαρο να γκαρίζει. [Άλλο αυτός βοών, άλλο δε η λύρα υπήχει]. Ακόμα και η Ηχώ, όσο και αν είναι λογού, δεν ήθελε να αποκριθεί [4 1-4].
Η ιστορία του Πυγμαλίωνα εμφανίστηκε πρώτα σε ένα Ελληνιστικό έργο, την ιστορία της Κύπρου του Φιλοστέφανου, το "De Cypro".[3] Είναι επανάληψη στις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου,[4] όπου ο βασιλιάς Πυγμαλίων μετατρέπεται σε ένα γλυπτό ο οποίος ερωτεύτηκε ένα φιλντισένιο άγαλμα που είχε φιλοτεχνήσει με τα ίδια του τα χέρια. Ως απάντηση στις προσευχές του, η θεά Αφροδίτη, το έφερε στη ζωή και ένωσε το ζευγάρι μέσα στο γάμο. Αυτή η νουβέλα παρέμεινε η κλασική αφήγηση μέχρι το τέλος του δέκατου έβδομου αιώνα. Η αλληγορία του έμψυχου αγάλματος απέκτησε μια μόδα κατά τη διάρκεια του δέκατου όγδοου αιώνα.[5]
Ο δαίμων της θεάς του Πυγμαλίωνα, εμψυχώνοντας την λατρευτική της εικόνα, του έφερε ένα γιο τον Πάφο—το ομώνυμο της πόλης της Πάφου—και τη Μεθάρμη. Από "αυτή την εκστασιακή σχέση," ο Μέγερ Ράινχολντ έχει παρατηρήσει, "υπάρχει ίσως κρυφή η επιβίωση της αρχαίας λατρείας της Μεγάλης Θεάς και του συζύγου της."[6]
Ο Κινύρας, ίσως ο γιος του Πάφου, ([7]), ή ίσως ο επιτυχημένος μνηστήρας της Μεθάρμης, που ίδρυσε την πόλη της Πάφου στην Κύπρο, υπό την αιγίδα της Αφροδίτης, και έχτισε το μεγάλο ναό προς τη θεά εκεί.
Η Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου, η Ελληνιστική συλλογή του μύθου που αποδόθηκε στον Απολλοδώρο, αναφέρει μια κόρη του Πυγμαλίωνα που ονομάζεται Μεθάρμη.[8] Ήταν η σύζυγος του Κινύρα, και η μητέρα του Αδώνιδος, αγαπημένη της Αφροδίτης, αν και η Μύρρα, κόρη του Κινύρα, πιο συχνά ονομάζεται ως η μητέρα του Αδώνιδος.
Φημολογήθηκε από κοινού στη Ρωμαϊκή εποχή ότι η λατρευτική εικόνα της Αφροδίτης της Κνίδου του Πραξιτέλη, στο ναό της Αφροδίτης, ήταν τόσο όμορφη που τουλάχιστον ένας θαυμαστής διευθετούσε να κλείνεται μέσα μαζί της όλη τη νύχτα.[9]
Ερμηνεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο μύθος λέει ότι μια λατρευτική εικόνα της Αφροδίτης ήταν καθοριστική κατά κάποιο τρόπο στον ιδρυτικό μύθο της Πάφου. Επίσης φαίνεται αξιωματικός, εκτός από την θαυμαστή παρέμβαση, που ο ζωντανός εκπρόσωπος της λατρευτικής εικόνας δεν μπορούσε να είναι κανένας άλλος από τον επί κεφαλής ιερέα. Ο Ρόμπερτ Γκρέιβς δίνει μια κοινωνικο-πολιτική ερμηνεία της ιστορίας, ως μια μυθοποιημένη ανατροπή της μητρογονικής λατρείας. Στην άποψή του ο Πυγμαλίων, ο σύζυγος της ιέρειας της θεάς στην Πάφο, κράτησε την λατρευτική εικόνα της Αφροδίτης ως ένα μέσο διατήρησης της ενέργειας της δύναμης. Ο Γκρέιβς υποθέτει, ότι αρνήθηκε να παρατήσει την εικόνα της θεάς "και ότι το παρέτεινε αυτό με το γάμο με άλλη μία από τις ιέρειες της Αφροδίτης—τεχνικά την κόρη του, δεδομένου ότι ήταν κληρονόμος του θρόνου—η οποία ονομάζεται Μεθάρμη ("αλλαγή"), για να σηματοδοτήσει την καινοτομία."[10]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημειώσεις και παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Η Γαλήνη στο Λεξικό των Κλασικών του Σμιθ Αρχειοθετήθηκε 2007-10-13 στο Wayback Machine.. Η κατάληξη -τεια ή -θεια σημαίνει "θεά", όπως και σε άλλα ονόματα των Νηρηίδων: Αμάθεια, Ψαμάθη, Λευκοθέα, Πασιθέα, κλπ. Ο Ησίοδος είχε και τη Γαλήνη και τη Γαλάτεια ονομασμένες ως Νηρηίδες . Η Γαλάτεια ως "θαλάσσιας-ηρεμίας Θεά" φαίνεται μια πιθανή συναγωγή· το σκεπτικό για τη Γαλάτεια ως Γαλακτώδης-Λευκή προέρχεται από τη μορφή του επιθέτου του γάλακτος, γαλακτεία.
- ↑ Έλεν Χ. Λο, "Το όνομα Γαλάτεια στο μύθο του Πυγμαλίωνα", Η Κλασσική Εφημερίδα, 27 (1932), σελ 337-42; Μέγερ Ράινχολντ, "Η Ονομασία του Έμψυχου Αγάλματος του Πυγμαλίωνα" Η Κλασσική Εφημερίδα 66.4 (1971), σελ. 316-319: ο Ράινχολντ σημειώνει ότι η ελάτη έκδοση της Lemprière's Bibliotheca classica, το 1788, δεν έχει καταχώριση για τη "Γαλάτεια", η οποία προστέθηκε σε μεταγενέστερες εκδόσεις.
- ↑ Ράινχολντ 1971:316.
- ↑ Μεταμορφώσεις x.243ff.
- ↑ Τζ.Λ. Καρ, "Ο Πυγμαλίων και οι φιλόσοφοι: το έμψυχο άγαλμα στη δέκατου-όγδοου-αιώνα Γαλλία" Εφημερίδα των Warburg και Courtauld Ινστιτούτων 23 (1960), σελ 239-55.
- ↑ Ράινχολντ, eo. loc..
- ↑ Σύμφωνα με τον Ρωμαίο Υγίνο, στο Fabula 142, ο Κινύρας ήταν ο γιος του Πάφου, επομένως νόμιμα στον πατρογονικό τρόπο, αλλά η Bibliotheke κάνει τον Κινύρα έναν παρείσακτο, φτάνοντας με μερικούς από τους ανθρώπους του από τη Συρία στην κοντινότερη ακτή της Ασίας, επομένως ένας μνηστήρας από το εξωτερικό, στον μητρογονικό τρόπο· η σύγκρουση είναι διδακτική..
- ↑ Bibliotheke, iii.14.3.
- ↑ Καταγεγραμμένο στο δεύτερου-αιώνα διάλογο Έρωτες που είναι παραδοσιακά εσφαλμένα αποδομένος στον Λουκιανό τον Σαμοσατεύς.
- ↑ Γκρέιβς, Ρόμπερτ (1960). Οι Ελληνικοί Μύθοι. σελ. 64.1. ISBN 0-14-017199-1.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πολύφημος και Γαλάτεια
- Η Γαλάτεια απεικονίζεται με τον Πολύφημο σε ένα χρυσό αρπίχορδο από τον Μισέλ Τοντίνι, στην Ρώμη, το 1675 στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης
- Ελαιογραφία του Γκουερτσίνο