Γαλατάς Χανίων
Συντεταγμένες: 35°29′57″N 23°57′48″E / 35.499181°N 23.963419°E
| Γαλατάς | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Δήμος | Χανίων |
| Δημοτική Ενότητα | Νέας Κυδωνίας |
| Δημοτική Κοινότητα | Γαλατά |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Χανίων |
| Υψόμετρο | 90 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 4.165 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
Ο Γαλατάς είναι κωμόπολη και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Χανίων του ομώνυμου νομού στην δυτική Κρήτη. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο Γαλατάς έχει 3.166 κατοίκους. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν έδρα του δήμου Νέας Κυδωνίας. Σήμερα είναι έδρα της Κοινότητας Γαλατά. Βρίσκεται 5 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων σε υψόμετρο 90 μέτρων.
Ιστορικά Στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό αναφέρεται το 1577 από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι ως Galata. Στην απογραφή του Καστροφύλακα (Κ240) του 1583, αναφέρεται ως Galata με πληθυσμό 215 κατοίκων.[1] Λόγω της επίκαιρης θέσης του, κατά τη διάρκεια των αιώνων ο Γαλατάς έγινε συχνά τόπος πολεμικών συγκρούσεων: το 1645, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Χανίων, απετέλεσε στρατόπεδο των οθωμανικών δυνάμεων. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 ο Γαλατάς έγινε επανειλημμένως πεδίο συγκρούσεων μεταξύ των επαναστατημένων Ελλήνων και των Οθωμανών[2], με μάχες το 1821, 1823 και το 1829,[1] ενώ μάχες διεξήχθησαν στην περιοχή και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1896 - 1898[3].
Το 1881, ο Γαλατάς υπαγόταν στο δήμο Περιβολίων. Μάλιστα, κατά την οθωμανική απογραφή του ιδίου έτους, είχε πληθυσμό 722 κατοίκων, με τους χριστιανούς να αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία[4].
Κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης τον Μάιο του 1941, στον Γαλατά δόθηκε σφοδρή μάχη ανάμεσα στα συμμαχικά και στα γερμανικά στρατεύματα[5], με τους Γερμανούς να υπερισχύουν μετά από συγκρούσεις διάρκειας έξι ημερών. Στη μάχη έχασαν τη ζωή τους 276 Έλληνες και Νεοζηλανδοί καθώς και περίπου 1500 Γερμανοί. Η κοινότητα τιμήθηκε μεταπολεμικά με το χρυσό αριστείο ανδρείας[1]. Στο χωριό λειτουργεί μουσείο για τη Μάχη του Γαλατά.
Άλλα στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πλησίον του Γαλατά υπάρχει εύφορη πεδιάδα με ελαιώνες και εσπεριδοειδή. Στον οικισμό βρίσκεται το πατρικό σπίτι της οικογένειας του μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη[6] το οποίο έχει αγοραστεί από τη δημοτική αρχή και προορίζεται για πολιτιστικό κέντρο[7]. Πλησίον βρίσκεται το παραθαλάσσιο θέρετρο του Καλαμακίου το οποίο αποτελεί επίνειο του Γαλατά[8].
Στη θέση «Ψαθί», στα παράλια του Γαλατά, έχουν ανακαλυφθεί απομεινάρια μινωικού οικισμού[9].
Διοικητική ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναφέρεται επίσημα το 1924 στο ΦΕΚ 184Α - 06/08/1924 να προσαρτάται στον δήμο Χανίων και το 1936 στο ΦΕΚ 404Α - 19/09/1936 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[10] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί την κοινότητα Γαλατά που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Νέας Κυδωνίας του Δήμου Χανίων και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 3.166 κατοίκους[11].
Δείτε Κοινότητα Γαλατά
Απογραφές Πληθυσμών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Απογραφή | 1881 | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 722[4] | 720[12]. | 653[2] | 975[13] | 1139[13] | 890[13] | 867[13] | 887[13] | 1098[13] | 1550[13] | 2120[14] | 3166[15] |
Προσωπικότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021)
- Γιάννης Θεοδωράκης (1932-1996)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 211.
- ↑ 2,0 2,1 Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τόμος 6, σελ. 702.
- ↑ Εφημερίδα Εμπρός, 1 Φεβρουαρίου 1897, σελ 1.
- ↑ 4,0 4,1 Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, τόμος Β', Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, Φεβρουάριος 2008, σελ 130.
- ↑ Η Μάχη της Κρήτης Αρχειοθετήθηκε 2013-01-12 στο Wayback Machine..
- ↑ Μουσείο το σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη στον Γαλατά Χανίων Αρχειοθετήθηκε 2011-06-14 στο Wayback Machine..
- ↑ Πολιτιστικό κέντρο το πατρικό Μίκη με τις ευλογίες του.
- ↑ Παραλία Καλαμάκι (Γαλατάς) Αρχειοθετήθηκε 2014-10-17 στο Wayback Machine..
- ↑ «Μινωικός Οικισμός στη θέση "Ψαθί"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2014.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10903 (σελ. 429 του pdf)
- ↑ Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, τόμος Β', σελ 131, Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, Φεβρουάριος 2008, σελ 163.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 Σταματελάτος Μιχαήλ - Βαμβά Σταματελάτου Φωτεινή, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ 155.
- ↑ «Αποτελέσματα απογραφής 2001» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ «Αναλυτικά στοιχεία της απογραφής του 2011 για το νομό Χανίων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2014.