Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γιοχάνες φον Τεπλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιοχάνες φον Τεπλ
Μνημείο του Γιοχάνες φον Τεπλ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1350[1]
Šitboř[2]
ΘάνατοςΔεκαετία του 1410[3][4]
Πράγα[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Βοημίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Καρόλου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[7]
ποιητής
γραφέας[8]
καθηγητής[8]
Αξιοσημείωτο έργοΟ αγρότης από τη Βοημία
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιοχάνες φον Τεπλ (γερμανικά:Johannes von Tepl, επίσης Johannes von Saaz, τσεχικά: Jan ze Žatce) (περ. 1350 – περ. 1414) ήταν Βοημός συγγραφέας που έγραψε στη γερμανική γλώσσα.[9]

Είναι γνωστός για το πρώιμο ουμανιστικό έργο του Ο αγρότης από τη Βοημία, που έγραψε το 1401 και εκτυπώθηκε το 1460. Είναι ένας διάλογος ανάμεσα στον Θάνατο και έναν αγρότη, ο οποίος κατηγορεί τον Θάνατο για τον πρόσφατο θάνατο της γυναίκας του. Κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι οι αντίθετες απόψεις τους για τη ζωή, την ανθρωπότητα και την ηθική. (Στην ιστορία της Βοημίας, ο αγρότης - ζευγολάτης - ήταν ένα σημαντικό σύμβολο των βασιλιάδων της Βοημίας - ο Πρέμυσλ, θρυλικός ιδρυτής της δυναστείας των Πρεμυσλιδών, ήταν αρχικά αγρότης που τον επέλεξε για σύζυγο η Λιμπούσε, κόρη του μυθικού Τσέχου βασιλιά Κροκ). Το ποίημα θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα έργα της γερμανικής λογοτεχνίας του Ύστερου Μεσαίωνα .[10]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν είναι γνωστά πολλά για τη ζωή του Γιοχάνες φον Τεπλ. Γεννήθηκε γύρω στο 1350 στο Σίτμπορ, ένα χωριό στο βασίλειο της Βοημίας. Πιθανόν να πήρε το όνομά του από το μοναστηριακό σχολείο του αβαείου του Τεπλ, στο οποίο φοίτησε στα μαθητικά του χρόνια, αν και αυτό δεν έχει αποδειχθεί. Το αβαείο ίσως ήταν ο πρώτος χώρος εργασίας του. Μερικές φορές αποκαλούσε τον εαυτό του Γιοχάνες φον Σίτμπορ. Ο πατέρας του, κατείχε ενοριακή περιφέρεια στο χωριό μέχρι το 1374 και ήταν εν ενεργεία πάστορας, ήταν αρκετά πλούσιος ώστε να μπορεί να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του.

Ο αγρότης από τη Βοημία, εικονογράφηση του 1460

Οι ιστορικοί υποθέτουν ότι πιθανότατα σπούδασε αρχικά ελευθέριες τέχνες στο πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα, που ιδρύθηκε το 1348, στην Μπολόνια και την Πάντοβα. Είναι πιθανό να κατείχε μεταπτυχιακό τίτλο στα νομικά, όπως φαίνεται από αρκετά έγγραφα. Από το 1373 περίπου εργάστηκε αρχικά ως συμβολαιογράφος (notarius civitatis) και από τις αρχές της δεκαετίας του 1380 ως πρύτανης της λατινικής σχολής (rector scolarium) στο Ζάτετς (γερμ. Σάαζ). Διατηρούσε επίσης το μητρώο της πόλης από το 1383.[11]

Οι ποικίλες δραστηριότητές του τον έκαναν μέλος της αστικής κοινωνίας. Λόγω των υπηρεσιών του, το δημοτικό συμβούλιο του έδωσε την άδεια να πουλάει κρασί, μπύρα και υδρόμελι για ένα χρόνο. Φαίνεται ότι αυτό του απέφερε πολλά έσοδα, γιατί λίγο αργότερα αγόρασε ένα οικόπεδο μπροστά στα τείχη της πόλης και έχτισε εκεί ένα κτίριο που μοιάζει με πύργο. Το 1404, ο βασιλιάς Βεντσεσλάβος Δ΄ της Βοημίας του παραχώρησε νέο πρόσθετο εισόδημα: απέκτησε το δικαίωμα φορολόγησης κάθε κρεοπώλη που έφερνε κρέας στην αγορά.

Από το 1411 έζησε στην Πράγα, όπου εργάστηκε ως δημοτικός υπάλληλος και αγόρασε σπίτι στην οδό Μπρέντα (σήμερα Spálená 23). Το 1413 αρρώστησε και πέθανε τον επόμενο χρόνο. Είχε αποκτήσει πέντε παιδιά με την κατά πάσα πιθανότητα δεύτερη σύζυγό του Κλάρα.[12]

Ένα μνημείο του Γιοχάνες φον Τεπλ εγκαινιάστηκε στον κήπο του μοναστηριού της πόλης Ζάτετς τον Οκτώβριο του 2011. Η γενέτειρά του Σίτμπορ, το 2018 ανήγειρε μια στήλη στη μνήμη του. Σε πολλές πόλεις της Τσεχίας, υπάρχουν δρόμοι που φέρουν το όνομά του.

Στη Γερμανία υπάρχει μια οδός με το όνομά του στο Ντοναουβέρτ. Επίσης, το πολιτιστικό βραβείο Έγκερλαντ «Γιοχάνες φον Τεπλ», το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο από το 1995, ονομάστηκε προς τιμήν του συγγραφέα.[13]