Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γκότφριντ Κέλερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκότφριντ Κέλερ
Ο Γκότφριντ Κέλερ το 1860
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Gottfried Keller (Υψηλά Γερμανικά Ελβετίας)
Γέννηση19  Ιουλίου 1819[1][2][3]
Ζυρίχη[4][5]
Θάνατος15  Ιουλίου 1890[2][3][6]
Ζυρίχη[7][5]
Τόπος ταφήςCemetery Sihlfeld[8]
ΕθνικότηταΕλβετοί
Χώρα πολιτογράφησηςΕλβετία[9][10]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[2][11]
ΣπουδέςΑκαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου
Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[12][13]
ποιητής[12]
ζωγράφος
μυθιστοριογράφος
chancery manager
Αξιοσημείωτο έργοHeroic Landscape
Martin Salander
Ο πράσινος Χάινριχ
The People of Seldwyla
The Banner of the Upright Seven
d:Q248678
Περίοδος ακμής1846
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒαυαρικό Μαξιμιλιανό Τάγμα για τις Επιστήμες και Τέχνες (1876)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γκότφριντ Κέλερ (γερμανικά: Gottfried Keller‎‎, 19 Ιουλίου 1819 – 15 Ιουλίου 1890) ήταν γερμανόφωνος Ελβετός ποιητής, συγγραφέας, ζωγράφος και πολιτικός. Γνωστός για το μυθιστόρημά του Ο πράσινος Χάινριχ και τις συλλογές διηγημάτων του που αποτυπώνουν την ελβετική ζωή και τον πολιτισμό στην ταχέως μεταβαλλόμενη εποχή του, έγινε ένας από τους πιο δημοφιλείς εκπροσώπους του λογοτεχνικού αστικού ρεαλισμού της γερμανόφωνης λογοτεχνίας στα τέλη του 19ου αιώνα.[14]

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκότφριντ Κέλερ γεννήθηκε το 1819 στη Ζυρίχη και ήταν γιος ενός τεχνίτη τόρνου που πέθανε όταν ο Κέλερ ήταν 5 ετών. Τον ανέθρεψε η μητέρα του, η οποία μέσα σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες κατάφερε να του παράσχει εκπαίδευση. Σε ηλικία 14 ετών αποβλήθηκε από το γυμνάσιο για απειθαρχία και ασχολήθηκε με τη ζωγραφική τοπίων. Αφού εκπαιδεύθηκε σε εργαστήρια της Ζυρίχης, πραγματοποίησε ένα διετές εκπαιδευτικό ταξίδι στο Μόναχο (1840–42), για ένα διάστημα φοίτησε στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών, το οποίο κατέληξε σε αποτυχία καθώς το ταλέντο του δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του. Υπό την επίδραση της πολιτικής ποίησης της περιόδου Πριν τον Μάρτιο, ανακάλυψε το ποιητικό του ταλέντο και έγραψε μερικά πολιτικά ποιήματα. Επιστρέφοντας πάμπτωχος στη Ζυρίχη, άρχισε να ενδιαφέρεται για την πολιτική. Τάχθηκε στην πλευρά του φιλελευθερισμού και έγινε υποστηρικτής της ανάπτυξης δημοκρατικών δομών και ελευθεριών, συμμετέχοντας στο μαχητικό κίνημα που οδήγησε στην αναδιοργάνωση της Ελβετίας σε ομοσπονδιακό κράτος το 1848.[15]

Το 1846 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα τα οποία είχαν επιτυχία. Από το 1848 έως το 1850 η κυβέρνηση της Ζυρίχης χρηματοδότησε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, όπου σπούδασε ιστορία και πολιτικές επιστήμες και επηρεάστηκε βαθιά από τον φιλόσοφο Λούντβιχ Φόιερμπαχ. Από το 1850 έως το 1855 έζησε στο Βερολίνο για να εκπαιδευτεί ως θεατρικός συγγραφέας. Ήταν μια εποχή μοναξιάς, φτώχειας και στερήσεων, αλλά και γόνιμων πνευματικών επαφών με καλλιτέχνες και συγγραφείς. Αυτή την εποχή γνώρισε και τον μεγάλο έρωτα της ζωής του, την 22χρονη Μπέτι Τέντερινγκ, στην οποία ο Κέλερ δεν τόλμησε ποτέ να ομολογήσει τα αισθήματά του. Το 1977 από τα αρχικά της ονομάστηκε ο αστεροειδής 2368 Μπελτροβάτα.[16]

Ο Γκότφριντ Κέλερ το 1889, Άρνολντ Μπέκλιν

Το 1855, αντί για θεατρικά, έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα, Ο πράσινος Χάινριχ, αποκαλούμενος έτσι επειδή η φτωχή μητέρα του έφτιαχνε όλα του τα ρούχα από ένα μόνο τόπι πράσινου υφάσματος, ένα μεγάλο μυθιστόρημα μαθητείας με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, το οποίο οι Γερμανοί κριτικοί συνέκριναν σύντομα με τον Βίλχελμ Μάιστερ του Γκαίτε. Μια νέα, αναθεωρημένη έκδοση δημοσίευσε το 1880.

Το 1855 επέστρεψε στη Ζυρίχη έχοντας δημιουργήσει όνομα στους λογοτεχνικούς κύκλους. Παρέμενε παθιασμένος με την πολιτική και το 1861 διορίστηκε Πρώτος Επίσημος Γραμματέας στο Καντόνι της Ζυρίχης, σημαντική θέση που κράτησε μέχρι το 1876. Αυτά τα 15 χρόνια δεν του άφησαν σχεδόν καθόλου χρόνο για να γράψει. Συνέχισε τη λογοτεχνική του απασχόληση αργότερα.

Το 1876 συνταξιοδοτήθηκε και ξεκίνησε μια γόνιμη περίοδο λογοτεχνικής δραστηριότητας που επρόκειτο να διαρκέσει μέχρι το θάνατό του. Ο μοναχικός γέρος που ζωγράφισε ο Άρνολντ Μπέκλιν το 1889 ζούσε μόνος με την αδερφή του Ρέγκουλα. Παρά τον κλειστό χαρακτήρα του και την ακραία επιφυλακτικότητα στις σχέσεις με τους άλλους, είχε κερδίσει την αναγνώριση των συμπατριωτών του και μια σχεδόν παγκόσμια φήμη πριν από το θάνατό του.

Ο Κέλερ είναι γνωστός για τα διηγήματά του, μερικά από τα οποία περιλαμβάνονται στις συλλογές Οι άνθρωποι της Ζελντβίλα (1856–74), Επτά Θρύλοι (1872) και Επίγραμμα (1881). Επίσης, για τα μυθιστορήματα Ο πράσινος Χάινριχ (1855) και Μάρτιν Σαλάντερ (1887), όπου αναφέρεται στην πολιτική ζωή στην Ελβετία στην εποχή του, εκφράζει την ικανοποίησή του για τις συνθήκες, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνει τους κινδύνους που συνδέονται με την κοινωνική πρόοδο. Η τελευταία του ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1883. Ένα χρόνο πριν από το θάνατό του, είχε τη χαρά να δει την έκδοση μιας ολοκληρωμένης έκδοσης των έργων του, συγκεντρωμένων σε δέκα τόμους.

Πέθανε στη Ζυρίχη το 1890, δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αδελφής του, και κληροδότησε την περιουσία του στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.  Πλέον τη διαχειρίζεται η Κεντρική Βιβλιοθήκη της Ζυρίχης και περιλαμβάνει τα χειρόγραφα και τις επιστολές του συγγραφέα, τη βιβλιοθήκη του και πάνω από 60 σχέδια και πίνακες.[17]

Βραβεία και αναγνωρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1869: Επίτιμος διδάκτορας από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης
  • 1876: Βαυαρικό Τάγμα Μαξιμιλιανού για την Επιστήμη και την Τέχνη
  • 1878: Επίτιμη υπηκοότητα της πόλης της Ζυρίχης
  • Επίτιμο μέλος στη Δραματική Εταιρεία της Ζυρίχης
  • 1889: Χάλκινο μετάλλιο για τα 70ά γενέθλια του

Αποτίμηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κέλερ, ενώ είναι γνωστός περισσότερο για την πεζογραφία του, ιδιαίτερα για το μυθιστόρημά του Ο πράσινος Χάινριχ και τη συλλογή διηγημάτων Οι άνθρωποι της Ζελντβίλα, δημιούργησε επίσης ένα σημαντικό ποιητικό έργο. Η ποίησή του, εμπνευσμένη από τη ρομαντική παράδοση, αντανακλά τη βαθιά σύνδεση με τη φύση παράλληλα με την έντονη παρατήρηση της καθημερινότητας. Χρησιμοποιεί ζωντανές εικόνες και λυρικό ύφος για να αποτυπώσει την ομορφιά του ελβετικού τοπίου και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων.[18]

Ηρωικό Τοπίο, πίνακας του Γκότφριντ Κέλερ, 1841

Η λογοτεχνική παραγωγή του Κέλερ επηρεάστηκε βαθιά από τα πνευματικά και καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του. Έγραφε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου σημαντικών κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών στην Ευρώπη, που χαρακτηρίστηκε από την άνοδο της εκβιομηχάνισης, της αστικοποίησης και του εθνικισμού. Το έργο του αντικατοπτρίζει αυτούς τους μετασχηματισμούς, διερευνώντας συχνά τις εντάσεις μεταξύ των παραδοσιακών αξιών και των σύγχρονων φιλοδοξιών. Όπως οι σύγχρονοί του, ο Τσαρλς Ντίκενς και η Τζορτζ Έλιοτ, ο Κέλερ χρησιμοποίησε τη γραφή του για να ασχοληθεί με τα κοινωνικά ζητήματα της εποχής του, σκιαγραφώντας άτομα που παλεύουν με τις προκλήσεις ενός ταχέως μεταβαλλόμενου κόσμου.

Το αφηγηματικό ύφος του Κέλερ χαρακτηρίζεται από μια ασυνήθιστη ποικιλία έκφρασης, διανθισμένη με σάτιρα, ειρωνεία και χιούμορ. Αυτό και συνδυασμός ρεαλισμού, κοινωνικού σχολιασμού και ρομαντικού λυρισμού του εξασφάλισε τη διαρκή αναγνώριση. Τα έργα του συνεχίζουν να διαβάζονται και να μελετώνται σήμερα για την απεικόνιση της ελβετικής ζωής και του πολιτισμού, την ψυχολογική αποτύπωση των χαρακτήρων και τη διαχρονική εξερεύνηση παγκόσμιων ανθρώπινων θεμάτων όπως ο έρωτας, η απώλεια, η φιλοδοξία, η φτώχεια, ο πλούτος και οι κοινωνικές πιέσεις. Τα έργα του διασκευάστηκαν επανειλημμένα για τον κινηματογράφο και πολλοί συνθέτες μελοποίησαν τα ποιήματα του.[19]

Ιδρύματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Εταιρεία της Ζυρίχης Γκότφριντ Κέλερ, που ιδρύθηκε το 1931, διοργανώνει διαλέξεις και άλλες εκδηλώσεις για τον συγγραφέα, προωθεί επιστημονικές εκδόσεις των έργων του και δημοσιεύει ένα ετήσιο περιοδικό.[20]

Το Ίδρυμα Γκότφριντ Κέλερ που ιδρύθηκε το 1890 χρησιμοποιεί το όνομα του ποιητή και πολιτικού. Είναι αφιερωμένο στην προώθηση των καλών τεχνών στην Ελβετία και αντιπροσωπεύει τη σημαντικότερη συλλογή έργων τέχνης της Ελβετικής Συνομοσπονδίας.[21]

Το Κέντρο Γκότφριντ Κέλερ στο Γκλάτφελντεν στο Καντόνι της Ζυρίχης στεγάζει ένα μουσείο που έχει μόνιμη έκθεση για τη ζωή και το έργο του Κέλερ. Η έκθεση δημιουργήθηκε το 1985 και επανασχεδιάστηκε και επεκτάθηκε το 1998.

Επιλογή έργων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1846: Gedichte (Ποιήματα)
  • 1851: Neuere Gedichte (Νεότερα ποιήματα)
  • 1855: Der grüne Heinrich (Ο πράσινος Χάινριχ)
  • 1856: Die Leute von Seldwyla (Οι άνθρωποι της Ζελντβίλα) α΄ τόμος που περιλαμβάνει πέντε διηγήματα:
    • Pankraz, der Schmoller
    • Romeo und Julia auf dem Dorfe (Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα στο χωριό)
    • Frau Regel Amrain und ihr Jüngster (Η κυρία Ρέγκελ Αμράιν και ο μικρότερος γιος της)
    • Die drei gerechten Kammmacher (Οι τρεις ενάρετοι χαράκτες)
    • Spiegel, das Kätzchen. Ein Märchen (Καθρέφτης, το γατάκι. Ένα παραμύθι)
  • 1860: Das Fähnlein der sieben Aufrechten. (Η σημαία των επτά σοφών ανδρών)
  • 1872: Sieben Legenden. (Επτά Θρύλοι)
  • 1873–1874: Die Leute von Seldwyla (Οι άνθρωποι της Ζελντβίλα) β' τόμος που περιλαμβάνει πέντε έργα:
    • Kleider machen Leute (Τα ρούχα κάνουν τον άνθρωπο)
    • Der Schmied seines Glückes (Ο σιδεράς της τύχης του)
    • Die mißbrauchten Liebesbriefe (Τα κακώς χρησιμοποιημένα ερωτικά γράμματα)
    • Dietegen
    • Das verlorene Lachen (Το χαμένο γέλιο)
  • 1877: Züricher Novellen (Μυθιστορήματα της Ζυρίχης) που περιλαμβάνει πέντε έργα:
    • Hadlaub
    • Der Narr auf Manegg (Ο ανόητος από το Μάνεγκ)
    • Der Landvogt von Greifensee (Ο Κυβερνήτης του Γκράιφενζεε)
    • Das Fähnlein der sieben Aufrechten (Η Σημαία των Επτά Όρθιων)
    • Ursula (Ούρσουλα)
  • 1881: Das Sinngedicht (Το επίγραμμα) συλλογή διηγημάτων με τις ιστορίες:
    • Von einer törichten Jungfrau (Μια ανόητη κοπέλα)
    • Regine
    • Die arme Baronin (Η φτωχή βαρόνη)
    • Die Geisterseher (Αυτός που έβλεπε φαντάσματα)
    • Don Correa (Ντον Κορέα)
    • Die Berlocken (Τα Γούρια)
  • 1883: Gesammelte Gedichte. (Συλλεκτικά Ποιήματα)
  • 1886: Martin Salander. (Μάρτιν Σαλάντερ, μυθιστόρημα)
  • 1889: Άπαντα σε δέκα τόμους

Μεταφράσεις στα ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ο πράσινος Χάινριχ, σε 4 τόμους, μετάφραση: Θεόδωρος Βότσος, εκδόσεις Κείμενα, 2022 [22]
  • Τα ρούχα κάνουν τον άνθρωπο, μετάφραση: Εύη Μαυρομμάτη, εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2009 [23]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119095592. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Gottfried Keller» (Ολλανδικά) 43794.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ «Gottfried Keller» 4022821.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. ↑ 8,0 8,1 Norbert Loacker, Christoph Hänsli: (Γερμανικά) Where Zurich Comes to Rest - The Cemeteries of the City of Zurich. Orell Füssli. Ζυρίχη. 1998. σελ. 288. ISBN-10 3-280-02809-4.
  9. ↑ LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 26  Μαρτίου 2018. 31fhjr8m5ddz17q. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  10. ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) EBchecked/topic/314348/Gottfried-Keller.
  11. ↑ CONOR.SI. 13881187.
  12. ↑ 12,0 12,1 The Fine Art Archive. 15764. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  13. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  14. ↑ . «studyflix.de/deutsch/gottfried-keller». 
  15. ↑ . «deutsche-biographie.de/Keller, Gottfried». 
  16. ↑ . «britannica.com/biography/Gottfried-Keller». 
  17. ↑ . «studysmarter.de/schule/deutsch/dichter-und-denker/gottfried-keller/». 
  18. ↑ . «allpoetry.com/Gottfried-Keller». 
  19. ↑ . «imdb.com/Gottfried Keller(1819-1890)». 
  20. ↑ . «gottfried-keller-stiftung.ch/gks/en/home/gottfried-keller-stiftung-/the-gottfried-keller-foundation». 
  21. ↑ . «zb.uzh.ch/en/zuerich/gottfried-keller». 
  22. ↑ . «politeianet.gr/books/keller-gottfried-keimena-o-prasinos-chainrich-protos-kai-deuteros-tomos». 
  23. ↑ . «politeianet.gr/books/keller-gottfried-gabriilidis-ta-roucha-kanoun-ton-anthropo». 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γκότφριντ_Κέλερ&oldid=11002109"