Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δεσιπραμίνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δεσιπραμίνη
Χημικός Τύπος Δεσιπραμίνης
Στερεοχημικός τύπος της δεσιπραμίνης
Ονομασία IUPAC
3-(10,11-dihydro-5H-dibenzo[b,f]azepin-5-yl)-N-methylpropan-1-amine
Κλινικά δεδομένα
Εμπορικές ονομασίεςNorpramin, Pertofrane, άλλα
AHFS/Drugs.commonograph
MedlinePlusa682387
Κατηγορία ασφαλείας κύησης
  • US: Ν
Οδοί
χορήγησης
Xορήγηση από του στόματος, ενδομυική ένεση
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία
Φαρμακοκινητική
Βιοδιαθεσιμότητα60–70%[1]
Πρωτεϊνική σύνδεση91%[1]
ΜεταβολισμόςΗπατικός (CYP2D6)
Βιολογικός χρόνος ημιζωής12–30 ώρες
Απέκκρισημέσω των ούρων (70%), μέσω των κοπράνων[1]
Κωδικοί
Αριθμός CAS50-47-5 YesY
58-28-6 (hydrochloride)
62265-06-9 (dibudinate)
Κωδικός ATCN06AA01
PubChemCID 2995
IUPHAR/BPS2399
DrugBankDB01151 YesY
ChemSpider2888 YesY
UNIITG537D343B YesY
KEGGD07791 YesY
ChEBICHEBI:47781 YesY
ChEMBLCHEMBL72 YesY
ΣυνώνυμαΔεσμεθυλιμιπραμίνη; Νοριμιπραμίνη; EX-4355; G-35020; JB-8181; NSC-114901
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύποςC18H22N2
Μοριακή μάζα266.388 g·mol−1
c1cc3c(cc1)CCc2c(cccc2)N3CCCNC

InChI=1S/C18H22N2/c1-19-13-6-14-20-17-9-4-2-7-15(17)11-12-16-8-3-5-10-18(16)20/h2-5,7-10,19H,6,11-14H2,1H3 YesY

Key:HCYAFALTSJYZDH-UHFFFAOYSA-N YesY
  (verify)

Η δεσιπραμίνη, η οποία διατίθεται μεταξύ άλλων με την εμπορική ονομασία Norpramin, είναι ένα τρικυκλικό αντικαταθλιπτικό (TCA) που χρησιμοποιείται στη θεραπεία της κατάθλιψης.[2]Δρα ως σχετικά εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης της νορεπινεφρίνης, αν και έχει και άλλες δραστηριότητες, όπως η ασθενής αναστολή της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης, ο αποκλεισμός α1, τα αντιισταμινικά και τα αντιχολινεργικά αποτελέσματα. Το φάρμακο δεν θεωρείται θεραπεία πρώτης γραμμής για την κατάθλιψη από τότε που εισήχθησαν τα αντικαταθλιπτικά με εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), τα οποία έχουν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες και είναι ασφαλέστερα σε υπερδοσολογία.

Η δεσιπραμίνη χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία της κατάθλιψης.[2] Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).[3] Ωστόσο, τα οφέλη φαίνεται να είναι μόνο βραχυπρόθεσμα και υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές παρενέργειες από την χρήση της, επομένως η χρησιμότητά της δεν είναι σαφής.[4] Η δεσιπραμίνη σε πολύ χαμηλές δόσεις χρησιμοποιείται επίσης για να βοηθήσει στη μείωση του πόνου που σχετίζεται με τη λειτουργική δυσπεψία.[5] Έχει επίσης δοκιμαστεί, αν και με λίγα στοιχεία αποτελεσματικότητας, στη θεραπεία της εξάρτησης από την κοκαΐνη.[6] Τα στοιχεία για τη χρησιμότητά της στον νευροπαθητικό πόνο είναι επίσης ανεπαρκή.[7]

Ανεπιθύμητες ενέργειες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δεσιπραμίνη τείνει να είναι λιγότερο κατασταλτική από άλλες TCAs και τείνει να παράγει λιγότερες αντιχολινεργικές επιδράσεις, όπως ξηροστομία, δυσκοιλιότητα, κατακράτηση ούρων, θολή όραση και διαταραχές της γνωστικής ικανότητας ή της μνήμης.[8]

Κύριο λήμμα: Tricyclic antidepressant overdose

Η δεσιπραμίνη είναι ιδιαίτερα τοξική σε περιπτώσεις υπερδοσολογίας, σε σύγκριση με άλλα αντικαταθλιπτικά.[9] Οποιαδήποτε υπερδοσολογία ή υποψία υπερδοσολογίας δεσχριμίνης θεωρείται επείγον ιατρικό περιστατικό και μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο χωρίς άμεση ιατρική παρέμβαση.

Η δεσιπραμίνη είναι ένας πολύ ισχυρός και σχετικά εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης της νορεπινεφρίνης (NRI), ο οποίος θεωρείται ότι ενισχύει τη νοραδρενεργική.[10][11] Με βάση μια μελέτη, έχει την υψηλότερη συγγένεια για τον μεταφορέα νορεπινεφρίνης (NET) από οποιαδήποτε άλλη TCA[12], και λέγεται ότι είναι η πιο νοραδρενεργική[13] και η πιο εκλεκτική για τον NET από τις TCAs.[10] Η παρατηρηθείσα αποτελεσματικότητα της δεσπιραμίνης στη θεραπεία της ΔΕΠΥ αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη του εκλεκτικού ΝΤΡ ατομοξετίνη και τη χρήση του στη ΔΕΠΥ.[10]

Η δεσιπραμίνη έχει τις ασθενέστερες αντιισταμινικές και αντιχολινεργικές επιδράσεις από τις TCAs.[14][13][15] Τείνει να είναι ελαφρώς ενεργοποιητική/διεγερτική παρά κατασταλτική, σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες TCAs.[13] Ενώ άλλες TCAs είναι χρήσιμες για τη θεραπεία της αϋπνίας, η δεσπραμίνη μπορεί να προκαλέσει αϋπνία ως παρενέργεια λόγω των ενεργοποιητικών ιδιοτήτων της.[13] Το φάρμακο δεν σχετίζεται επίσης με αύξηση του σωματικού βάρους, σε αντίθεση με πολλές άλλες TCAs.[13] Οι δευτεροταγείς αμινικές TCAs όπως η δεσιπραμίνη και η νορτριπτυλίνη εμφανίζουν χαμηλότερο κίνδυνο ορθοστατικής υπότασης από ό,τι άλλες TCAs,[16][17] αν και η δεσιπραμίνη μπορεί ακόμη να προκαλέσει μέτρια ορθοστατική υπόταση.[18]

Η δεσιπραμίνη είναι ο κύριος μεταβολίτης της ιμιπραμίνης και της λοφεπραμίνης.[19]

Η δεσιπραμίνη είναι μια τρικυκλική ένωση, συγκεκριμένα μια διβενζαζεπίνη, και διαθέτει τρεις δακτυλίους συγχωνευμένους μεταξύ τους με μια πλευρική αλυσίδα προσαρτημένη στη χημική της δομή.[20] Άλλες διβενζαζεπίνες TCA περιλαμβάνουν την ιμιπραμίνη (Ν-μεθυλδεσιπραμίνη), την κλομιπραμίνη, την τριμιπραμίνη και τη λοφεπραμίνη (Ν-(4-χλωροβενζοϋλομεθυλ)δεσιπραμίνη).[20][21] Η δεσιπραμίνη είναι μια δευτεροταγής αμίνη TCA, με την Ν-μεθυλιωμένη μητρική της ιμιπραμίνη να είναι μια τριτοταγής αμίνη. Άλλες δευτεροταγείς αμίνες TCA περιλαμβάνουν τη νοτριπτυλίνη και την πρωτριπτυλίνη.[22][23] Η χημική ονομασία της δεσιπραμίνης είναι 3-(10,11-διυδρο-5Η-διβενζο[b,f]αζεπιν-5-υλ)-N-μεθυλοπροπαν-1-αμίνη και η ελεύθερη βασική μορφή της έχει χημικό τύπο C18H22N2 με μοριακό βάρος 266,381 g/mol.[24] Το φάρμακο χρησιμοποιείται στο εμπόριο κυρίως ως άλας υδροχλωρικού άλατος- το άλας διβουδινικού άλατος χρησιμοποιείται ή έχει χρησιμοποιηθεί για ενδομυϊκή ένεση στην Αργεντινή (εμπορική ονομασία Nebril) και η μορφή του ως ελεύθερη βάση δεν χρησιμοποιείται.[25][26] Ο αριθμός μητρώου CAS της ελεύθερης βάσης είναι 50-47-5, του υδροχλωρικού άλατος είναι 58-28-6 και του διβουδινικού άλατος είναι 62265-06-9.[25][26][27]

Η δεσιπραμίνη αναπτύχθηκε από την Geigy.[28] Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία το 1959 και κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1962.[28] Το φάρμακο εισήχθη για πρώτη φορά για τη θεραπεία της κατάθλιψης το 1963 ή το 1964.[28][29]

Κοινωνία και πολιτισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

"Desipramine" είναι η γενική ονομασία του φαρμάκου, η διεθνής μη ιδιόκτητη ονομασία INN καθώς και η βρετανική εγκεκριμένη ονομασία BANTooltip, ενώ "desipramine hydrochloride" είναι η υιοθετημένη ονομασία USAN των Ηνωμένων Πολιτειών, η φαρμακοποιία USP των Ηνωμένων Πολιτειών, η βρετανική εγκεκριμένη ονομασία BANTooltip και η ιαπωνική αποδεκτή ονομασία JAN.[25][26][30][31] Η γενική του ονομασία στα γαλλικά και η DCF είναι désipramine, στα ισπανικά και ιταλικά και η DCIT είναι desipramina, στα γερμανικά είναι desipramin και στα λατινικά είναι desipraminum. [26][32]

Η δεσιπραμίνη κυκλοφορεί ή έχει κυκλοφορήσει σε όλο τον κόσμο με διάφορες εμπορικές ονομασίες, όπως Irene, Nebril, Norpramin, Pertofran, Pertofrane, Pertrofran και Petylyl μεταξύ άλλων.[26][32]

  1. 1,0 1,1 1,2 Lemke TL, Williams DA (24 Ιανουαρίου 2012). Foye's Principles of Medicinal Chemistry. Lippincott Williams & Wilkins. σελίδες 588–. ISBN 978-1-60913-345-0. 
  2. 2,0 2,1 Brunton L, Chabner B, Knollman B (2010). Goodman and Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (12th έκδοση). New York: McGraw-Hill Professional. ISBN 978-0-07-162442-8. 
  3. «A systematic review of the efficacy and safety of desipramine for treating ADHD». Current Drug Safety 8 (3): 169–174. July 2013. doi:10.2174/15748863113089990029. PMID 23914752. 
  4. «Tricyclic antidepressants for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in children and adolescents». The Cochrane Database of Systematic Reviews 2014 (9): CD006997. September 2014. doi:10.1002/14651858.CD006997.pub2. PMID 25238582. 
  5. «UpToDate». www.uptodate.com. 
  6. «Antidepressants for cocaine dependence and problematic cocaine use». The Cochrane Database of Systematic Reviews (12): CD002950. December 2011. doi:10.1002/14651858.CD002950.pub3. PMID 22161371. 
  7. «Desipramine for neuropathic pain in adults». The Cochrane Database of Systematic Reviews 2014 (9): CD011003. September 2014. doi:10.1002/14651858.CD011003.pub2. PMID 25246131. 
  8. «Desipramine Hydrochloride». Martindale: The Complete Drug Reference. London, UK: Pharmaceutical Press. 13 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2014. 
  9. «Suicidal antidepressant overdoses: a comparative analysis by antidepressant type». Journal of Medical Toxicology 4 (4): 238–250. December 2008. doi:10.1007/BF03161207. PMID 19031375. 
  10. 10,0 10,1 10,2 Martin A, Volkmar FR, Lewis M (2007). Lewis's Child and Adolescent Psychiatry: A Comprehensive Textbook. Lippincott Williams & Wilkins. σελίδες 764–. ISBN 978-0-7817-6214-4. 
  11. «Desipramine: an overview». The Journal of Clinical Psychiatry 45 (10 Pt 2): 3–9. October 1984. PMID 6384207. 
  12. «Pharmacological profile of antidepressants and related compounds at human monoamine transporters». European Journal of Pharmacology 340 (2–3): 249–258. December 1997. doi:10.1016/s0014-2999(97)01393-9. PMID 9537821. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Curtin C (19 Ιανουαρίου 2016). Pain Management, An Issue of Hand Clinics, E-Book. Elsevier Health Sciences. σελίδες 55–. ISBN 978-0-323-41691-7. 
  14. Gold MS, Carman JS, Lydiard RB (2 Ιουλίου 1984). Advances in Psychopharmacology. CRC Press. σελίδες 98–. ISBN 978-0-8493-5680-3. 
  15. Bayless TM, Diehl A (2005). Advanced Therapy in Gastroenterology and Liver Disease. PMPH-USA. σελίδες 263–. ISBN 978-1-55009-248-6. 
  16. Leigh H (6 Δεκεμβρίου 2012). Biopsychosocial Approaches in Primary Care: State of the Art and Challenges for the 21st Century. Springer Science & Business Media. σελίδες 108–. ISBN 978-1-4615-5957-3. 
  17. Hales RE, Yudofsky SC, Gabbard GO (2011). Essentials of Psychiatry. American Psychiatric Pub. σελίδες 468–. ISBN 978-1-58562-933-6. 
  18. Rakel RE (Μαΐου 2007). Textbook of Family Medicine E-Book. Elsevier Health Sciences. σελίδες 313–. ISBN 978-1-4377-2190-4. 
  19. «A comparison of the pharmacological properties of the novel tricyclic antidepressant lofepramine with its major metabolite, desipramine: a review». International Clinical Psychopharmacology 2 (4): 281–297. October 1987. doi:10.1097/00004850-198710000-00001. PMID 2891742. 
  20. 20,0 20,1 Ritsner MS (15 Φεβρουαρίου 2013). Polypharmacy in Psychiatry Practice, Volume I: Multiple Medication Use Strategies. Springer Science & Business Media. σελίδες 270–271. ISBN 978-94-007-5805-6. 
  21. Lemke TL, Williams DA (2008). Foye's Principles of Medicinal Chemistry. Lippincott Williams & Wilkins. σελίδες 580–. ISBN 978-0-7817-6879-5. 
  22. Anthony PK (2002). Pharmacology Secrets. Elsevier Health Sciences. σελίδες 39–. ISBN 978-1-56053-470-9. 
  23. Cowen P, Harrison P, Burns T (9 Αυγούστου 2012). Shorter Oxford Textbook of Psychiatry. OUP Oxford. σελίδες 532–. ISBN 978-0-19-162675-3. 
  24. Elks J (14 Νοεμβρίου 2014). The Dictionary of Drugs: Chemical Data: Chemical Data, Structures and Bibliographies. Springer. σελίδες 363–. ISBN 978-1-4757-2085-3. 
  25. 25,0 25,1 25,2 Elks J (14 Νοεμβρίου 2014). The Dictionary of Drugs: Chemical Data: Chemical Data, Structures and Bibliographies. Springer. σελίδες 363–. ISBN 978-1-4757-2085-3. 
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 Index Nominum 2000: International Drug Directory. Taylor & Francis. 2000. σελίδες 304–. ISBN 978-3-88763-075-1. 
  27. Chambers M. «Desipramine dibudinate». ChemIDplus. U.S. National Library of Medicine. 
  28. 28,0 28,1 28,2 «Recent advances in the understanding of the interaction of antidepressant drugs with serotonin and norepinephrine transporters». Chemical Communications (25): 3677–3692. July 2009. doi:10.1039/b903035m. PMID 19557250. 
  29. Dart RC (2004). Medical Toxicology. Lippincott Williams & Wilkins. σελίδες 836–. ISBN 978-0-7817-2845-4. 
  30. Morton IK, Hall JM (6 Δεκεμβρίου 2012). Concise Dictionary of Pharmacological Agents: Properties and Synonyms. Springer Science & Business Media. σελίδες 94–. ISBN 978-94-011-4439-1. 
  31. «Desipramine - Drugs.com». drugs.com. 
  32. 32,0 32,1 «Desipramine - Drugs.com». drugs.com. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Desipramine στο Wikimedia Commons