Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εκδόσεις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σήμα των εκδόσεων Harper and Brothers από το 1922 γραμμένο στα ελληνικά

Οι εκδόσεις είναι η δραστηριότητα διάθεσης πληροφοριών, λογοτεχνίας, μουσικής, λογισμικού και άλλου περιεχομένου στο κοινό προς πώληση ή δωρεάν.[1][2] Ο όρος μπορεί να αναφέρεται και στην εκδοτική εταιρεία ή τον εκδοτικό οίκο που δραστηριοποιείται στον χώρο αυτόν.[2][3] Παραδοσιακά, ο όρος αναφέρεται στη δημιουργία και διανομή έντυπων έργων, όπως βιβλία, κόμικς, εφημερίδες και περιοδικά. Με την έλευση των ψηφιακών τεχνολογιών, το πεδίο εφαρμογής επεκτάθηκε και περιλαμβάνει ψηφιακές εκδόσεις, όπως ηλεκτρονικά βιβλία, ψηφιακά περιοδικά, ιστότοπους, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μουσική και βιντεοπαιχνίδια.

Ο εμπορικός εκδοτικός κλάδος κυμαίνεται από μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους όπως News Corp, Pearson, Penguin Random House και Thomson Reuters[4] μέχρι τις μεγάλες εκδοτικές εταιρείες και χιλιάδες μικρούς ανεξάρτητους εκδότες. Διαθέτει διάφορα τμήματα, όπως εμπορικές εκδόσεις έργων μυθοπλασίας και μη, εκπαιδευτικές εκδόσεις και ακαδημαϊκές και επιστημονικές εκδόσεις.[5] Εκδόσεις γίνονται επίσης από κράτη, κοινωνίες πολιτών και ιδιωτικές εταιρείες για διοικητικές απαιτήσεις ή απαιτήσεις συμμόρφωσης, επιχειρηματικούς, ερευνητικούς, υπερασπιστικούς στόχους ή στόχους δημόσιου συμφέροντος.[6] Αυτές μπορεί να είναι ετήσιες εκθέσεις, ερευνητικές εκθέσεις, έρευνες αγοράς, πολιτικές ενημερώσεις και τεχνικές εκθέσεις. Η αυτοέκδοση, που συνίσταται σε έκδοση με χρηματοδότηση από τον ίδιο τον δημιουργό,[7] έχει γίνει πολύ συνηθισμένη.

Η έκδοση έχει εξελιχθεί από μια μικρή, αρχαία μορφή που περιορίζεται από τον νόμο ή τη θρησκεία σε μια σύγχρονη, μεγάλης κλίμακας βιομηχανία που διαδίδει κάθε είδους πληροφορίες.[8]

Ο όρος εκδότης μπορεί να αναφέρεται σε μια εκδοτική εταιρεία ή έναν εκδοτικό οίκο ή σε ένα άτομο που ηγείται μιας εκδοτικής εταιρείας, εντύπου, περιοδικού ή εφημερίδας.[9]

Είδη εκδόσεων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκδόσεις εφημερίδων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το φύλλο της 10ης Αυγούστου 1821 της χειρόγραφης επαναστατικής εφημερίδας του Μεσολογγίου Αιτωλική

Οι εφημερίδες και οι ειδησεογραφικοί ιστότοποι δημοσιεύουν τρέχουσα ρεπορτάζ, άρθρα και άλλα κείμενα που γράφονται από δημοσιογράφους και διατίθενται δωρεάν ή επί πληρωμή, μεμονωμένα είτε μέσω συνδρομής. Είναι γεμάτα με φωτογραφίες ή άλλα μέσα και συνήθως επιδοτούνται μέσω διαφημίσεων. Συνήθως καλύπτουν τοπικές, εθνικές και διεθνείς ειδήσεις ή παρουσιάζουν έναν συγκεκριμένο κλάδο, όπως π.χ. την οικονομία ή τον αθλητισμό. Ο κλάδος των ειδήσεων έχει σκοπό να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, να ζητά από άτομα και επιχειρήσεις να λογοδοτούν και να προωθεί την ελευθερία της ενημέρωσης και του λόγου.[10] Οι συντάκτες διαχειρίζονται το ύφος της έκδοσής τους. Για παράδειγμα, ένα αρνητικό ή θετικό άρθρο μπορεί να επηρεάσει την οπτική γωνία του αναγνώστη.[11]

Εκδόσεις επιστημονικών περιοδικών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το επιστημονικό περιοδικό είναι μια ακαδημαϊκή ή τεχνική δημοσίευση που διατίθεται επίσης σε ψηφιακή ή/και έντυπη μορφή και που περιέχει άρθρα γραμμένα από ερευνητές, καθηγητές και άτομα με επαγγελματική πείρα. Αυτές οι δημοσιεύσεις περιορίζονται σε ένα συγκεκριμένο πεδίο και ενίοτε υπερβαίνουν τα όρια αυτού του πεδίου. Συνήθως έχουν διαδικασίες ομότιμης αναθεώρησης πριν δημοσιευτούν για να ελεγθεί η εγκυρότητα και η ποιότητα του περιεχομένου τους.[12]

Εκδόσεις περιοδικών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το περιοδικό είναι ένα έργο που εκδίδεται σε τακτά χρονικά διαστήματα με δημιουργικό στήσιμο, φωτογραφίες και εικονογραφήσεις που καλύπτουν ένα συγκεκριμένο θέμα ή ενδιαφέρον. Τα περιοδικά είναι διαθέσιμα σε έντυπη ή ψηφιακή μορφή (είτε σε εφαρμογές/ιστοτόπους όπως το Readly ή με δωρεάν πρόσβαση σε εφαρμογές/ιστοτόπους όπως το Issuu).

Εκδόσεις βιβλίων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Aboriginal Studies Press στην Αυστραλία

Η παγκόσμια εκδοτική βιομηχανία βιβλίων αποτελείται από βιβλία που ανήκουν είτε στον χώρο της μυθοπλασίας είτε όχι σε μορφή έντυπη, ebook ή ακουστικού βιβλίου. Η αγορά βιβλίων για κάποιες γλώσσες είναι τεράστια. Για παράδειγμα, 1,5 δισεκατομμύριο άτομα περίπου γνωρίζουν αγγλικά.[13] Διατίθενται επίσης μεταφραστικές υπηρεσίες για να είναι προσβάσιμα αυτά τα κείμενα και σε άλλες γλώσσες. Η αυτοέκδοση καθιστά τις εκδόσεις αυτές ευρέως προσβάσιμες μέσω ψηφιακών εκτυπώσεων ή διαδικτυακών πλατφορμών αυτοέκδοσης. Η τεχνολογία οθόνης e-reader συνεχίζει να βελτιώνεται με αυξανόμενη ανάλυση, καθιστώντας όλο και πιο άνετη την ηλεκτρονική ανάγνωση. Για κάθε βιβλίο, καταχωρίζεται ένας διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου (ISBN) μέσα από τον οποίο αναγνωρίζεται.

Εκδόσεις καταλόγων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ελληνικό αλφαβητάριο του 1911 από το Μοναστήρι (σημερινή Μίτολα)

Οι κατάλογοι περιέχουν ευρετηριασμένα δεδομένα με δυνατότητα αναζήτησης προσώπων, επιχειρήσεων, προϊόντων και υπηρεσιών. Στο παρελθόν τυπώνονταν, αλλά τώρα είναι κυρίως στο διαδίκτυο. Οι κατάλογοι είναι διαθέσιμοι ως λίστες με δυνατότητα αναζήτησης, χάρτες, πύλες για συγκεκριμένους τομείς, ιστότοποι αξιολόγησης (ειδικοί ή γενικοί) ή ιστότοποι σύγκρισης. Αν και ορισμένες επιχειρήσεις μπορεί να μη θεωρούν ότι είναι εκδότες, ο τρόπος εμφάνισης των δεδομένων αυτών είναι ο ίδιος με αυτόν των εκδόσεων.

Εκδόσεις εγχειριδίων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οδηγός των εν Αμερική Καστοριέων έκδοσης 1929 με χορηγό την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος

Εγχειρίδιο είναι ένα εκπαιδευτικό έντυπο ή ηλεκτρονικό βιβλίο, που περιέχει πληροφορίες για ένα συγκεκριμένο θέμα και χρησιμοποιείται από άτομα που μελετούν αυτό το θέμα.[14][15] Η ανάγκη για έκδοση σχολικών βιβλίων είναι συνεχής λόγω της παγκόσμιας ανάγκης για εκπαίδευση.[16][17] Τα εγχειρίδια μεγάλων εκδοτών ενσωματώνονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες μάθησης και σε βιβλιοθήκες με ψηφιακό περιεχόμενο.[18] Οι πανεπιστημιακές εκδόσεις διευθύνονται από ένα πανεπιστήμιο. Το Oxford University Press είναι ο μεγαλύτερος πανεπιστημιακός εκδότης στον κόσμο και ειδικεύεται στην έρευνα, την εκπαίδευση και τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας διεθνώς.[19] Στην Ελλάδα, υπεύθυνος για την έκδοση όλων των διδακτικών βιβλίων του δημοτικού, του γυμνασίου, του λυκείου και διαφόρων σχολών ήταν, μέχρι το 2012, ο Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (ΟΕΔΒ).[20] Τον ρόλο του ΟΕΔΒ ανέλαβε το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ», η Διεύθυνση Εκδόσεων του οποίου ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2011 σε συνέχεια του νόμου 3966/2011.

Εκδόσεις εμπορικών προϊόντων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκπρόσωποι εκδόσεων στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2009

Μια έκδοση εμπορικών προϊόντων είναι ένας οπτικός κατάλογος ή λίστα με μια μεγάλη γκάμα προϊόντων που επιτρέπουν στους καταναλωτές να περιηγηθούν και να αγοράσουν εμπορεύματα από μια συγκεκριμένη εταιρεία.[21] Σε έντυπη μορφή, έχει συνήθως τη μορφή φυλλαδίου ή μπροσούρας. Με το διαδίκτυο, αυτές οι εκδόσεις έχουν εξελιχθεί σε βάσεις δεδομένων με δυνατότητα αναζήτησης και είναι γνωστές με τον όρο ηλεκτρονικό εμπόριο. Τέτοιες εκδόσεις εταιρειών όπως IKEA[22] ή Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος[23] επιτρέπουν στον πελάτη να περιηγηθεί σε μια

πλήρη σειρά αν δεν έχει αποφασίσει για τις αγορές του.

Διαδικτυακές εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι πρόσφατα, τα έντυπα βιβλία ήταν η κύρια πηγή καταγραφής γνώσεων. Για λόγους προσβασιμότητας και παγκόσμιας απήχησης, αυτό το περιεχόμενο μπορεί να προωθηθεί στον παγκόσμιο ιστό. Η Βρετανική Βιβλιοθήκη, για παράδειγμα, διαθέτει περισσότερα από 170 εκατομμύρια αντικείμενα με 3 εκατομμύρια νέες προσθήκες κάθε χρόνο.[24] Με τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη, το περιεχόμενο μπορεί να δημοσιευτεί στο διαδίκτυο μέσω ηλεκτρονικών βιβλίων, ακουστικών βιβλίων, ιστότοπων που βασίζονται σε συστήματα διαχείρισης περιεχομένου, διαδικτυακών πλατφορμών μάθησης, βίντεο ή εφαρμογών για κινητά.

Διαφήμιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διαφήμιση μπορεί να προσφέρει εισόδημα στους εκδότες. Εάν υπάρχει απόδοση της επένδυσης (ROI) από τη διαφήμιση, ο εκδότης μπορεί να αυξήσει το εισόδημά του εκθετικά αυξάνοντας τις δαπάνες. Είναι δυνατή απόδοση έως και 10 λίρες ανά 1 λίρα που επενδύεται.[25][26] Ομοίως, οποιαδήποτε εξοικονόμηση κόστους που βλάπτει την εμπειρία πελάτη/καταναλωτή μπορεί να επηρεάσει μια εταιρεία μακροπρόθεσμα. Το πολυκαναλικό μάρκετινγκ μπορεί να είναι πιο οικονομικό για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας που δεν μπορεί να επιτευχθεί με ένα μόνο κανάλι. Επίσης, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τη διαφήμιση έχει καλή απόδοση επένδυσης (ROI) εάν δημιουργηθεί σύγχρονο, υψηλής ποιότητας περιεχόμενο που αντανακλά θετικά την εταιρεία.

Συνδεδεμένες εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και οι διαφημίσεις δημοσιεύουν πληροφορίες στο κοινό τους. Τα παιχνίδια στον υπολογιστή, οι εφαρμογές ροής και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημοσιεύουν περιεχόμενο με διάφορους τρόπους που μπορούν να τραβήξουν το κοινό περισσότερο. Η εμπορία πρόσθετων προϊόντων που σχετίζονται στενά με μια εμπορική ταινία, όπως το Star Wars, είναι ένα παράδειγμα συνδεδεμένης έκδοσης.[27] Αυτά τα προϊόντα περιλαμβάνουν αλλά δεν περιορίζονται σε spin-off βιβλία, graphic novels, σάουντρακ άλμπουμ, παιχνίδια υπολογιστή, μοντέλα και παιχνίδια, αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και διαφημιστικές εκδόσεις. Παραδείγματα δεσμευμένων εκδόσεων που βασίζονται σε βιβλία είναι τα franchise Χάρι Πότερ και Τζέιμς Μποντ.

Είδη εκδόσεων βιβλίων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν τέσσερα κύρια είδη στις εκδόσεις βιβλίων:

  • Οι εμπορικοί εκδότες είναι πιο άκαμπτοι και επιλεκτικοί ως προς το ποια βιβλία εκδίδουν. Εάν ένα βιβλίο γίνει αποδεκτό, οι συγγραφείς δεν πληρώνουν κανένα κόστος για την έκδοση σε αντάλλαγμα για την πώληση των δικαιωμάτων του έργου τους. Λαμβάνουν εσωτερικές υπηρεσίες επιμέλειας, σχεδίασης, εκτύπωσης, προώθησης και διανομής καθώς και ποσοστά επί των πωλήσεων.[28]
  • Οι αυτοεκδόσεις είναι εκδοτικοί οργανισμοί που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι συγγραφείς για να εκδώσουν τα βιβλία τους και να διατηρήσουν τα πλήρη δικαιώματα των έργων τους. Αυτοί οι οργανισμοί είναι πιο ανοιχτοί από τους παραδοσιακούς, επιτρέποντας σε νέους και μη καταξιωμένους συγγραφείς να δημοσιεύσουν το έργο τους. Αρκετοί προσφέρουν βελτιωμένες υπηρεσίες (π.χ. επιμέλεια, σχεδίαση). Οι συγγραφείς επωμίζονται τα έξοδα της προέκδοσης και διατηρούν τα δικαιώματα των έργων τους, διατηρούν τον απόλυτο έλεγχο και λαμβάνουν ποσοστά επί των πωλήσεων.[29]
  • Οι εκδόσεις επί πληρωμή παρουσιάζονται ως παραδοσιακοί εκδότες, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια υπηρεσίες αυτοέκδοσης. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με τις γνήσιες υπηρεσίες αυτοέκδοσης, ο συγγραφέας είναι συχνά υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει ορισμένες ή όλες τις πρόσθετες υπηρεσίες τους και ο τυπογράφος συχνά παίρνει ποσοστά για το έργο ως μέρος της σύμβασής του.[30]
  • Οι υβριδικοί εκδότες λειτουργούν με τις ίδιες πρακτικές με τις παραδοσιακές εκδόσεις, αλλά χρησιμοποιούν διαφορετικό οικονομικό μοντέλο. Έχουν γίνει προσπάθειες να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα χρησιμοποιώντας υβριδικά μοντέλα. Κανένα μοντέλο δεν έχει υπερισχύσει πλήρως σε αυτό το στάδιο.[31]

Το 2013, η εκδοτική εταιρεία Penguin (ιδιοκτησία της Pearson) και η Random House (ιδιοκτησία της Bertelsmann ) συγχωνεύτηκαν, περιορίζοντας τον εκδοτικό χώρο σε λίγους μεγάλους εκδότες, καθώς προσαρμόστηκαν στα ψηφιακά μέσα.[32] Η συγχώνευση δημιούργησε τον μεγαλύτερο εκδότη εμπορικών βιβλίων παγκοσμίως, με παγκόσμιο μερίδιο αγοράς άνω του 25%.[33] Περίπου το 60 τοις εκατό[34] των αγγλόφωνων βιβλίων παράγονται μέσω αυτών των εκδοτικών οίκων: Penguin Random House, Hachette, HarperCollins, Simon & Schuster και Macmillan. Τον Νοέμβριο του 2020, η ViacomCBS συμφώνησε να πουλήσει τη Simon & Schuster, την τρίτη μεγαλύτερη εκδοτική εταιρεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Penguin Random House σε μια συμφωνία που, αν είχε πραγματοποιηθεί, θα είχε δημιουργήσει τη μεγαλύτερη εκδοτική εταιρεία στον κόσμο.[32] Στις 2 Νοεμβρίου 2021, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ υπέβαλε αγωγή για να εμποδίσει τη συγχώνευση για λόγους αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας και στις 31 Οκτωβρίου 2022, το δικαστήριο αποφάσισε υπέρ του υπουργείου, σταματώντας τη συγχώνευση.[35]

Αν και οι εταιρείες εφημερίδων και περιοδικών συχνά εξακολουθούν να έχουν πιεστήρια, οι εκδότες βιβλίων σπάνια κάνουν το ίδιο. Ομοίως, συνήθως πουλούν τα τελικά προϊόντα μέσω ενός διανομέα που αποθηκεύει και διανέμει τα εμπορεύματα του εκδότη έναντι ποσοστιαίας αμοιβής ή πουλάει βάσει πωλήσεων ή επιστροφών.

Η έλευση του διαδικτύου έχει προσφέρει έναν τρόπο διανομής των βιβλίων που εξαλείφει την ανάγκη για φυσική εκτύπωση, παράδοση και αποθήκευση. Η διαδικασία προετοιμασίας ενός ηλεκτρονικού βιβλίου είναι η ίδια με την έντυπη έκδοση, με μικρές παραλλαγές. Η δημοσίευση ηλεκτρονικών βιβλίων εξαλείφει επίσης ορισμένα έξοδα όπως η έκπτωση στους λιανοπωλητές (συνήθως περίπου 45 τοις εκατό).[36]

Μερικοί μεγάλοι εκδότες έχουν ολόκληρα τμήματα αφιερωμένα σε ένα μόνο franchise, π.χ., η Ballantine Del Rey LucasBooks έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα στο Star Wars στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η Random House UK (Bertelsmann)/Century LucasBooks έχει τα ίδια δικαιώματα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο βρετανικός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας BBC έχει δικό του εκδοτικό τμήμα που τα πάει πολύ καλά με μακρόβιες σειρές όπως το Doctor Who. Οι πωλήσεις αυτών των έργων συχνά ξεπερνούν τις πωλήσεις οποιουδήποτε αυτόνομου έργου, γεγονός που τα τοποθετεί στο επίκεντρο του εταιρικού ενδιαφέροντος.[37]

Πρόσφατες εξελίξεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παράδειγμα XML αρχείου από βιβλίο με συνταγές στα αγγλικά

Οι προσβάσιμες εκδόσεις χρησιμοποιούν την ψηφιοποίηση βιβλίων επισημειώνοντάς τα σε γλώσσα XML και από αυτή τη μορφή παράγουν πολλαπλές μορφές, συχνά στοχεύοντας σε όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανάγνωση. Αυτές οι μορφές μπορεί να είναι μεγαλύτερα μεγέθη εκτύπωσης, εξειδικευμένες μορφές εκτύπωσης για δυσλεξία,[38] οπτικές διαταραχές και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, καθώς και γραφή Μπράιγ, DAISY, ακουστικά βιβλία και ηλεκτρονικά βιβλία.[39]

Οι πράσινες εκδόσεις προσαρμόζουν τη διαδικασία της έκδοσης για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ένα παράδειγμα είναι η έννοια της εκτύπωσης κατά παραγγελία με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών. Αυτό μειώνει την ανάγκη αποστολής βιβλίων, δεδομένου ότι κατασκευάζονται κοντά στον πελάτη που τα παραγγέλνει.[40]

Μια ακόμη εξέλιξη είναι η ανάπτυξη διαδικτυακών εκδόσεων όπου δεν παράγονται έντυπα βιβλία. Το ηλεκτρονικό βιβλίο δημιουργείται από τον συγγραφέα και ανεβάζεται σε έναν ιστότοπο από τον οποίο ο καθένας μπορεί να το κατεβάσει και να το διαβάσει.

Ένας αυξανόμενος αριθμός συγγραφέων χρησιμοποιεί εξειδικευμένο διαδικτυακό μάρκετινγκ για να πουλήσει περισσότερα βιβλία αλληλεπιδρώντας με τους αναγνώστες στο διαδίκτυο.[41]

Τυποποίηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τυποποίηση των εκδοτικών προϊόντων γίνεται από τις υποδιαιρέσεις ISO ICS 01.140.40 και 35.240.30.[42][43]

Νομικά ζητήματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκδοση σημαίνει διανομή αντιγράφων ή περιεχομένου στο κοινό.[44][45] Η Σύμβαση της Βέρνης απαιτεί ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με τη συγκατάθεση του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων, ο οποίος καταρχήν είναι πάντα ο δημιουργός.[44] Στην Παγκόσμια Σύμβαση για τα Πνευματικά Δικαιώματα, η "έκδοση" ορίζεται στο άρθρο 6 ως "η αναπαραγωγή σε απτή μορφή και η γενική διανομή στο κοινό αντιγράφων ενός έργου από το οποίο μπορεί να διαβαστεί ή να γίνει αντιληπτό οπτικά με άλλο τρόπο".[45]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τυπογράφος που εργάζεται σε τυπογραφικό πιεστήριο του 15ο αι. (γκραβούρα, 1877)

Οι εκδόσεις γεννήθηκαν με την εφεύρεση της γραφής και έγιναν πιο πρακτικές με την εφεύρεση της τυπογραφίας. Πριν από την τυπογραφία, τα διανεμόμενα έργα αντιγράφονταν με το χέρι από γραφείς. Χάρη στην τυπογραφία, οι εκδόσεις αναπτύχθηκαν παράλληλα με την ανάπτυξη βιβλίων.

Ο Κινέζος εφευρέτης Μπι Σενγκ κατασκεύασε κινητά στοιχεία από πηλό π. 1045, αλλά δεν υπάρχουν σωζόμενα παραδείγματα του έργου του. Ο Κορεάτης δημόσιος υπάλληλος Τσόε Γιουν-ούι, ο οποίος έζησε κατά τη διάρκεια της δυναστείας Γκοριέο, εφηύρε τα πρώτα μεταλλική κινητά στοιχεία το 1234–1250 μ.Χ.[46]

Γύρω στο 1450, ο Γουτεμβέργιος ανέπτυξε τον κινητό τύπο στην Ευρώπη (κάτι που συνήθως θεωρείται ανεξάρτητη εφεύρεση) μαζί με καινοτομίες στη χύτευση των στοιχείων με βάση ένα καλούπι. Η εφεύρεση του τυπογραφικού πιεστήριου έκανε σταδιακά τα βιβλία λιγότερο δαπανηρά στην παραγωγή και πιο ευρέως διαθέσιμα.

Τα πρώτα τυπωμένα βιβλία, οι μεμονωμένες σελίδες και οι εικόνες που δημιουργήθηκαν πριν από το 1501 στην Ευρώπη είναι γνωστά ως αρχέτυπα. «Ένας άντρας γεννημένος το 1453, το έτος της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, μπορούσε να κοιτάξει πίσω στα 50 χρόνια της ζωής του και να δει ότι είχαν τυπωθεί περίπου οκτώ εκατομμύρια βιβλία, περισσότερα ίσως από όσα είχαν εκδώσει όλοι οι γραμματείς της Ευρώπης από τότε που Μέγας Κωνσταντίνος ίδρυσε την πόλη του το 330 μ.Χ.».[47]

Τελικά, η εκτύπωση επέτρεψε και άλλες μορφές εκδόσεων εκτός από βιβλία. Η ιστορία της σύγχρονης έκδοσης εφημερίδων ξεκίνησε στη Γερμανία το 1609, ενώ ακολούθησε η έκδοση περιοδικών το 1663.

Οι ιεραπόστολοι εισήγαγαν τα τυπογραφικά πιεστήρια στην υποσαχάρια Αφρική στα μέσα του 18ου αι.[48]

Ιστορικά, οι εκδόσεις γίνονταν από εκδότες, αν και ορισμένοι συγγραφείς έκαναν αυτοεκδόσεις.[49] Η ίδρυση του Παγκόσμιου Ιστού το 1989 σύντομα κατέστησε τον ιστότοπο το κυρίαρχο μέσο εκδόσεων. Σύντομα αναπτύχθηκαν τα Wiki και τα ιστολόγια, ακολουθούμενα από τα ηλεκτρονικά βιβλία, τις διαδικτυακές εφημερίδες και τα διαδικτυακά περιοδικά.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Publishing | meaning». Cambridge English Dictionary (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «έκδοση». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2024. 
  3. ↑ «έκδοση». Λεξικό της κοινής νεοελληνικής. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2024. 
  4. ↑ «GLOBAL 50. The world ranking of the publishing industry 2019». Issuu (στα Αγγλικά). 28 Οκτωβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  5. ↑ International Publishers Association (2018) (στα αγγλικά). The Global Publishing Industry in 2016. doi:10.34667/tind.29034. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 June 2020. https://web.archive.org/web/20200615101051/https://www.wipo.int/publications/en/details.jsp?id=4251&plang=EN. Ανακτήθηκε στις 2020-02-07. 
  6. ↑ Börjesson, Lisa (2016). «Research outside academia? – An analysis of resources in extra-academic report writing» (στα αγγλικά). Proceedings of the Association for Information Science and Technology 53 (1): 1–10. doi:10.1002/pra2.2016.14505301036. 
  7. ↑ «αυτοέκδοση». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2024. 
  8. ↑ «Publishing industry history and challenges | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2024. 
  9. ↑ «εκδότης». Λεξικό της κοινής νεοελληνικής. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2024. 
  10. ↑ «Freedom of expression, media freedom and safety of journalists». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2023.  (last checked 2023-01-19)
  11. ↑ Tversky, Amos; Kahneman, Daniel (1974-09-27). «Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases: Biases in judgments reveal some heuristics of thinking under uncertainty.» (στα αγγλικά). Science 185 (4157): 1124–1131. doi:10.1126/science.185.4157.1124. ISSN 0036-8075. https://www.science.org/doi/10.1126/science.185.4157.1124. 
  12. ↑ «Journals». The Royal Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023. 
  13. ↑ «The Most Spoken Languages Worldwide». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2023. 
  14. ↑ «εγχειρίδιο». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2024. 
  15. ↑ «textbook». Colins Dictionary. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2023. 
  16. ↑ «The Global Publishing Industry in 2021» (PDF). WIPO. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2023. 
  17. ↑ «Finance». UNESCO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2023. $5 trillion spent on education worldwide 
  18. ↑ «Pearson+». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2023. 
  19. ↑ «About Oxford University Press». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2023. 
  20. ↑ Θεσμικό πλαίσιο των πρότυπων πειραματικών σχολείων. Ίδρυση ινστιτούτου εκπαιδευτικής πολιτικής, οργάνωση του ινστιτούτου τεχνολογίας υπολογιστών και εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ» και λοιπές διατάξεις, ΦΕΚ 118 A'/24.05.2011, Βουλή των Ελλήνων, νομοθετικό έργο
  21. ↑ «Catalog – (US Spelling)». Collins Dictionary. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2023. 
  22. ↑ «IKEA Business Brochure 2023». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2023. 
  23. ↑ «Φυλλάδιο Προσφορών». www.ab.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2024. 
  24. ↑ «The British Library». 12 Ιανουαρίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2023.  (last checked 2023-01-12)
  25. ↑ «John Lewis & Partners and Waitrose & Partners launch first-ever joint Christmas TV Advert, 'Excitable Edgar'». John Lewis & Partners. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  26. ↑ «John Lewis Christmas Campaigns». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2023.  (last checked 2023-02-16).
  27. ↑ Ασημακοπούλου, Μελίζα Στεφάνου (2002-12-01). Προώθηση αγαθών πληροφορικής σε πακέτα μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου.. https://dione.lib.unipi.gr/xmlui/handle/unipi/625. 
  28. ↑ Steven, Daniel. «Self-publishing – In traditional royalty publishing». publishlawyer.com. Daniel N. Steven, LLC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018. 
  29. ↑ Steven, Daniel. «What is self-publishing». publishlawyer.com. Daniel N. Steven, LLC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018. 
  30. ↑ «Self-publishing vs vanity publishing. Confused?». www.writersandartists.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2020. 
  31. ↑ Klems, Brian A. (11 Αυγούστου 2016). «What is Hybrid Publishing? Here Are 4 Things All Writers Should Know». Writer's Digest (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2020. 
  32. ↑ 32,0 32,1 Alter, Alexandra; Lee, Edmund (November 25, 2020). «Penguin Random House to Buy Simon & Schuster». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 November 2021. https://web.archive.org/web/20211116095449/https://www.nytimes.com/2020/11/25/books/simon-schuster-penguin-random-house.html?surface=most-popular&fellback=false&req_id=737305395&algo=bandit-all-surfaces&imp_id=517891980&action=click&module=Most%20Popular&pgtype=Homepage. Ανακτήθηκε στις November 25, 2020. 
  33. ↑ Pfanner, Eric; Chozick, Amy (October 29, 2012). «Random House and Penguin Merger Creates Global Giant». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 November 2020. https://web.archive.org/web/20201126032442/https://www.nytimes.com/2012/10/30/business/global/random-house-and-penguin-to-be-combined.html. Ανακτήθηκε στις November 25, 2020. 
  34. ↑ Losowsky, Andrew (20 February 2013). «Indie Bookstores File Lawsuit Against Amazon». Huffington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 December 2013. https://web.archive.org/web/20131212064303/http://www.huffingtonpost.com/2013/02/20/drm-lawsuit-independent-bookstores-amazon_n_2727519.html. Ανακτήθηκε στις 5 December 2013. 
  35. ↑ Alter, Alexandra; Harris, Elizabeth (October 31, 2022). «Judge Blocks a Merger of Penguin Random House and Simon & Schuster». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 November 2022. https://web.archive.org/web/20221122173104/https://www.nytimes.com/2022/10/31/books/penguin-random-house-simon-schuster.html. Ανακτήθηκε στις December 3, 2022. 
  36. ↑ «Book Cost Analysis – Cost of Physical Book Publishing – Kindle Review – Kindle Phone Review, Kindle Fire HD Review». Kindle Review. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2015. 
  37. ↑ Shelagh Vainker in Anne Farrer (ed.), "Caves of the Thousand Buddhas", 1990, British Museum publications, (ISBN 0-7141-1447-2).
  38. ↑ Dwight Garner (20 May 2008). «Making Reading Easier – Paper Cuts Blog». NYTimes.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 August 2010. https://web.archive.org/web/20100825004726/http://papercuts.blogs.nytimes.com/2008/05/20/making-reading-easier/. Ανακτήθηκε στις 22 September 2008. 
  39. ↑ «Overview of the Technology- Awards, Cost Savings». Radhowyouwant.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2012. 
  40. ↑ Kanter, James (2 December 2008). «Reading Green On Demand». Green blogs, New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 May 2009. https://web.archive.org/web/20090531072157/http://greeninc.blogs.nytimes.com/2008/12/02/reading-green-on-demand/?scp=1&sq=green%20publishing%20toby&st=cse. Ανακτήθηκε στις 19 November 2012. 
  41. ↑ Rinzler, Alan (29 July 2010). «The Magic of Niche Marketing for Authors». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 April 2012. https://web.archive.org/web/20120418170040/http://www.forbes.com/sites/booked/2010/07/29/the-magic-of-niche-marketing-for-authors/. Ανακτήθηκε στις 3 July 2012. 
  42. ↑ International Organization for Standardization. «01.140.40: Publishing». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2008. 
  43. ↑ International Organization for Standardization. «35.240.30: IT applications in information, documentation and publishing». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2008. 
  44. ↑ 44,0 44,1 WIPO. «Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works». Wipo.int. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2012. 
  45. ↑ 45,0 45,1 «Microsoft Word – The Universal Copyright Convention _Geneva Text—September» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2012. 
  46. ↑ Newman, Sophia (19 Ιουνίου 2019). «So, Gutenberg Didn't Actually Invent Printing As We Know It». Literary Hub. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2021. 
  47. ↑ Clapham, Michael, "Printing" in A History of Technology, Vol 2. From the Renaissance to the Industrial Revolution, eds,. Charles Singer et al. (Oxford 1957), p. 377. Cited from Elizabeth L. Eisenstein, The Printing Press as an Agent of Change (Cambridge University, 1980).
  48. ↑ Gazemba, Stanley (13 Δεκεμβρίου 2019). «African Publishing Minefields and the Woes of the African Writer». The Elephant (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2020. 
  49. ↑ FitzGerald, Jamie (1 Νοεμβρίου 2013). «Notable Moments in Self-Publishing History: A Timeline». Poets & Writers (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2020. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εκδόσεις&oldid=10882880"