Εκλογές στο Καζακστάν
Στο Καζακστάν διεξάγονται εκλογές σε εθνικό επίπεδο για την εκλογή προέδρου και κοινοβουλίου, το οποίο υποδιαιρείται σε 2 σώματα, την Ματζιλίς (Κάτω Βουλή) και τη Γερουσία (Άνω Βουλή). Επίσης, κάθε 5 χρόνια διενεργούνται εκλογές για συμβούλια τοπικών αντιπροσώπων (μασλιχάτς).[1]
Αρμόδια για τις εκλογές είναι η Εκλογική Επιτροπή του Καζακστάν.
Η χώρα αποτελεί μονοκομματικό κράτος.
Προεδρικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόσφατες προεδρικές εκλογές (2022)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προηγούμενες προεδρικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1991
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις πρώτες προεδρικές εκλογές που διενεργήθηκαν στη χώρα, την 1η Δεκεμβρίου 1991, ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ εξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 99% των ψήφων.[2] Η συμμετοχή καταγράφηκε στο 88,2%.[3]
1999
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις επόμενες προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν (με βάση τις αλλαγές στο σύνταγμα που εγκρίθηκαν το 1998) στις 12 Ιανουαρίου 1999, ο Ναζαρμπάγιεφ επανεξελέγη με ποσοστό 81%. Ο σημαντικότερος υποψήφιος της αντιπολίτευσης, Ακεζάν Καζεγκέλντιν, εμποδίστηκε από το να διεκδικήσει την εκλογή του, σε μία κίνηση που επικρίθηκε από πολλούς παρατηρητές.[4]
2005
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ναζαρμπάγεφ πέτυχε την άνετη επανεκλογή του (με 91%) στις επόμενες εκλογές, που έγιναν στις 4 Δεκεμβρίου 2005.[5] Οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης είχαν κάποια πρόσβαση στα ΜΜΕ, ωστόσο πολύ περιορισμένα. Ο ΟΑΣΕ επέκρινε τη διεξαγωγή των εκλογών, τις οποίες αποκάλεσε μη δίκαιες, αν και σημείωσε κάποιες βελτιώσεις.
2011
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις προεδρικές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν πρόωρα στις 3 Απριλίου 2011, επανεξελέγη ο πρόεδρος Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, με ποσοστό 95,5% των ψήφων. Ωστόσο, οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ επεσήμαναν ατασθαλίες και νοθεία κατά την εκλογική διαδικασία.[6]
| Υποψήφιος | Κόμμα | Ψήφοι | % |
|---|---|---|---|
| Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ | Νουρ Οτάν | 7.850.958 | 95,55 |
| Γκανί Κασίμοφ | Κόμμα Πατριωτών | 159.036 | 1,94 |
| Ζαμπίλ Αχμετμπέκοφ | Κομμουνιστικό Λαϊκό Κόμμα του Καζακστάν | 111.924 | 1,36 |
| Μελς Ελεουσίζοφ | Ταμπιγκάτ | 94.452 | 1,15 |
| Άκυρα/λευκά | – | ||
| Σύνολο | 8.216.370 | 100 | |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 89,99 | ||
| Πηγή: Συνέλευση του Λαού του Καζακστάν, Daily Times | |||
2015
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές, στις 26 Απριλίου 2015, πρόεδρος επανεξελέγη ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, με ποσοστό 97,7% των ψήφων και με τη συμμετοχή να σημειώνει ρεκόρ (95%).[7]
2019
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βουλευτικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόσφατες (2021)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προηγούμενες βουλευτικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1937 - 1990
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το 1937 ως το 1990 έγιναν εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ανώτατου Σοβιέτ. Εκλογές έγιναν το 1937, 1947, 1951, 1955, 1959, 1963, 1967, 1971, 1975, 1980, 1985 και 1990.
Στις 25 Μαρτίου 1990 από τις συνολικά 360 έδρες εξελέγησαν άμεσα οι 270 , ενώ οι 90 επελέγησαν από δημόσιους οργανισμούς. Το Κομμουνιστικό Κόμμα του Καζακστάν κέρδισε 342 από τις συνολικά 360 έδρες, με τις υπόλοιπες να περιέρχονται σε ανεξάρτητους. Η συμμετοχή ήταν 84%.[8]
1994
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 7 Μαρτίου 1994 μαζί με τις τοπικές εποπτεύτηκαν από ξένους παρατηρητές. Η έκθεση των παρατηρητών της Επιτροπής για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη ήγειρε το ερώτημα για το κατά πόσον οι εκλογές εκείνες ήταν ελεύθερες και δίκαιες.[9] Από τις 177 έδρες, οι 33 κερδήθηκαν από το προσκείμενο στον πρόεδρο κόμμα Ένωση του Λαού για την Ενότητα του Καζακστάν. Εξελέγησαν 64 ανεξάρτητοι. Ήταν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές μετά την ανεξαρτησία της χώρας.
1995
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις βουλευτικές εκλογές που έγιναν σε δύο γύρους στις 9 και στις 23 Δεκεμβρίου 1995, το κυβερνών κόμμα κέρδισε τις 25 από τις συνολικά 67 έδρες, με τη συμμετοχή να διαμορφώνεται στο 79,8%.[8]
1999
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το νεοσύστατο κόμμα Πατρίδα κέρδισε τις εκλογές που διεξήχθησαν σε 2 γύρους στις 10 και στις 24 Οκτωβρίου 1999, καταλαμβάνοντας τις 23 επί συνόλου 77 εδρών στο κοινοβούλιο. Η προσέλευση στις κάλπες ήταν της τάξης του 62,5%.[8] Οι διεθνείς παρατηρητές περιέγραψαν την εκλογική διαδικασία ως λανθασμένη.
2004
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μεροληψία στα ΜΜΕ ήταν το κεντρικό ζήτημα στις εκλογές του 2004, οι οποίες διεξήχθησαν σε δύο στάδια, ο πρώτος γύρος στις 19 Σεπτεμβρίου και ο δεύτερος στις 3 Οκτωβρίου.[10] Το κυβερνών κόμμα Πατρίδα (Οτάν), κέρδισε 42 έδρες επί συνόλου 77.
2007
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις εκλογές του 2007 για Βουλή, που έγιναν στις 18 Αυγούστου με βάση αλλαγές στο σύνταγμα, νικητής αναδείχθηκε σαρωτικά το κυβερνών κόμμα Νουρ Οτάν.[11] Το κυβερνών κόμμα κατέλαβε όλες τις έδρες, συνολικά 98.[12] Οι 98 βουλευτές εξελέγησαν με λίστα, σε αντίθεση με τους 10 του προηγούμενου κοινοβουλίου. Οι υπόλοιπες 9 έδρες περιήλθαν σε μέλη που εξελέγησαν από τη Συνέλευση του Λαού.[13]
| Κόμματα και συνασπισμοί | Ψήφοι | % | Έδρες |
|---|---|---|---|
| Πατρίδα(Νουρ-Οτάν) | 5.174.169 | 88,05 | 98 |
| Εθνικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα ( Ζαλπιουλτίκ Σοτσιάλ-Ντεμοκρατιγιαλίκ Παρτίγια) | 271.525 | 4,62 | 0 |
| Δημοκρατικό Κόμμα του Καζακστάν- Φωτεινό Μονοπάτι(Καζακστάν Ντεμοκρατιγιαλίκ Παρτιγιάσι Ακ Ζολ) | 192.155 | 3,27 | 0 |
| Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Χωριού (Αουΐλ Σοτσιάλ-Ντεμοκρατιγιαλίκ Παρτιγιάσι) | 93.023 | 1,58 | 0 |
| Κομμουνιστικό Κόμμα του Λαού του Καζακστάν (Καζακστάν Χαλίκ Κομμουνιστίκ Παρτιγιάσι) | 77.274 | 1,31 | 0 |
| Κόμμα των Πατριωτών | 44.175 | 0,75 | 0 |
| Κόμμα Ρουχανιγιάτ | 24.308 | 0,41 | 0 |
| Σύνολο (συμμετοχή 64,56%) | 98 |
2012
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 15 Ιανουαρίου 2012. Το αποτέλεσμα ήταν η νίκη του κόμματος Νουρ Οτάν, που κέρδισε 83 από τις συνολικά 98 έδρες στη βουλή (Mazhilis). Ωστόσο , ο ΟΑΣΕ καταδίκασε τη διαδικασία με την οποία διεξήχθησαν οι εκλογές.[14] Πήραν μέρος 7 κόμματα στις εκλογές.[15] Ο ΟΑΣΕ και το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών δεν αναγνώρισαν τη δημοκρατικότητα των εκλογών.[16]
| Κόμμα | Ψήφοι | % | Έδρες | +/– |
|---|---|---|---|---|
| Νουρ Οτάν | 5.621.436 | 80,99 | 83 | –15 |
| Δημοκρατικό Κόμμα του Καζακστάν Ακ Ζολ | 518.405 | 7,47 | 8 | +8 |
| Κομμουνιστικό Κόμμα του Λαού | 498.788 | 7,19 | 7 | +7 |
| Πανεθνικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα | 116.534 | 1,68 | 0 | 0 |
| Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Καζακστάν Αουίλ | 82.623 | 1,19 | 0 | 0 |
| Κόμμα των Πατριωτών του Καζακστάν | 57.732 | 0,83 | 0 | 0 |
| Δημοκρατικό Κόμμα Αντιλέτ | 45.702 | 0,66 | 0 | Νέο |
| Άκυρα/λευκά | 77.707 | – | – | – |
| Σύνολο | 7.018.927 | 100 | 98 | 0 |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 9.303.693 | 75,44 | – | – |
| Πηγή: Adam Carr | ||||
2016
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν πρόωρα στις 20 Μαρτίου 2016.[17] To κόμμα κυβερνών κόμμα που είναι προσκείμενο στον πρόεδρο, το Νουρ Οτάν (Φως της Μητέρας Πατρίδας) πέτυχε μια σαρωτική νίκη , συγκεντρώνοντας το 82% των ψήφων.[18]
Εκλογές για Γερουσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα μέλη της Γερουσίας είναι ακομμάτιστα και εκλέγονται έμμεσα από τα τοπικά νομοθετικά σώματα (Maslihats) κάθε 6 χρόνια. Κάθε περιφέρειας και οι πόλεις Αλμάτι και Αστανά εκπροσωπούνται από δύο γερουσιαστές ενώ 7 γερουσιαστές διορίζονται από τον πρόεδρο του Καζακστάν.[19]
Πρόσφατες εκλογές Γερουσίας (2023)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Συνολικά 55 υποψήφιοι έλαβαν μέρος στις γερουσιαστικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 14 Ιανουαρίου 2023.
Από τα 50 μέλη της Γερουσίας του Καζακστάν, τα 40 εκλέγονται έμμεσα για έξι χρόνια από αντιπροσώπους από τις 17 επαρχίες και τρεις εθνικές πόλεις. Δεν εκλέγονται ταυτόχρονα : είκοσι εκλέγονται κάθε τρία χρόνια, ένας ανά επαρχία και πόλη.[20] Οι γερουσιαστές εκπροσωπούν κάθε περιφέρεια και πόλη.[21] Οι υπόλοιποι 10 προτείνονται από τον πρόεδρο, μεταξύ των οποίων οι μισοί με πρόταση της Λαϊκής Συνέλευσης.[22]
Οι υποψήφιοι πρέπει να λάβουν περισσότερο από το 50% των ψήφων για να κερδίσουν μια έδρα.[23]
Και οι είκοσι έδρες εξελέγησαν στον πρώτο γύρο, καθιστώντας τον δεύτερο γύρο περιττό. Εκλέχθηκαν δύο γυναίκες.[23]
Προηγούμενες εκλογές Γερουσίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]2002
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εκλογές για Γερουσία διενεργήθηκαν το 1995, 1997 και 1999, και στη συνέχεια στις 8 Οκτωβρίου 2002. Στις εκλογές του 2002 όλες οι 16 έδρες αντιπροσώπων στη Γερουσία εξελέγησαν από τα 3.304 επί συνόλου 3.153 μελών της mäslihat.[24]
2005
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 19 Αυγούστου 2005 διεξήχθησαν οι επόμενες γερουσιαστικές εκλογές. Όλες οι 16 έδρες αντιπροσώπων στη Γερουσία εξελέγησαν από τα 3.155 επί συνόλου 3.287 μελών της mäslihat.[25]
2008
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις εκλογές που διενεργήθηκαν στις 4 Οκτωβρίου 2008 εξελέγησαν 16 μέλη. Οι εκλέκτορες ήταν συνολικά 3.310 από τους συνολικά 3.231 που είχαν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές.[26]
2011
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 19 Αυγούστου 2011 έγιναν γερουσιαστικές εκλογές για 16 έδρες, οι οποίες εξελέγησαν από τα τοπικά νομοθετικά σώματα (maslihats). Οι 3.172 από τους 3.283 που είχαν δικαίωμα ψήφου ψήφισαν στις εκλογές.[27]
2014
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα 16 μέλη της Γερουσίας (όσα και οι περιφέρειες της χώρας) εξελέγησαν με μυστική ψήφο από τα τοπικά νομοθετικά σώματα (maslihats) την 1η Οκτωβρίου 2014.[28] Οι εκλογές διεξήχθησαν με την υπογραφή προεδρικού διατάγματος από τον πρόεδρο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ.[29] Επί συνόλου 3.279 μελών βουλευτών που είχαν δικαίωμα ψήφου, ψήφισαν οι 3.236.[30]
2017
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 28 Ιουνίου 2017 έγιναν γερουσιαστικές εκλογές για 16 έδρες, οι οποίες εξελέγησαν από τα τοπικά νομοθετικά σώματα (maslihats). Οι 3.242 από τους 3.293 που είχαν δικαίωμα ψήφου ψήφισαν στις εκλογές.[31][32]
2020
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα 17 μέλη της Γερουσίας (δημιουργήθηκε μια νέα έδρα) εξελέγησαν από τα τοπικά νομοθετικά σώματα (maslihats) στις 12 Αυγούστου 2020.[33] Τα 2.889 από τα συνολικά 3.069 μέλη των Mäslihats ψήφισαν για έναν γερουσιαστή που εκπροσωπεί κάθε περιφέρεια και τρεις δημοτικές πόλεις.[34] Τα μέλη της Γερουσίας του Καζακστάν είναι ακομμάτιστα και εκλέγονται έμμεσα από τα τοπικά νομοθετικά όργανα Maslihats κάθε έξι χρόνια. Κάθε περιφέρεια και πόλη "δημοκρατικής σημασίας" εκπροσωπείται από δύο γερουσιαστές, ενώ 15 γερουσιαστές διορίζονται από τον Πρόεδρο του Καζακστάν.[19]
Δημοψηφίσματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη χώρα έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής 4 δημοψηφίσματα.
1991
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο πρώτο δημοψήφισμα, που έγινε στις 17 Μαρτίου 1991, το Καζακστάν ψήφισε για τη διατήρηση ή τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Το 95% των ψηφισάντων επέλεξε τη διατήρηση της ένωσης. Η συμμετοχή των πολιτών της σοσιαλιστικής σοβιετικής δημοκρατίας του Καζακστάν καταγράφηκε στο 88%. Παρά τα αποτελέσματα, η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε τον Δεκέμβριο του 1991.[35]
1995
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δύο ακόμα δημοψηφίσματα , έγιναν μέσα στο 1995. Στο πρώτο, στις 29 Απριλίου 1995, οι πολίτες υπερψήφισαν (με ποσοστό 95,5%)την πρόταση να παραταθεί η θητεία του προέδρου Ναζαρμπάγεφ ως την 1η Δεκεμβρίου 2000.[36] Η συμμετοχή ήταν σύμφωνα με αναφορές στο 91,2%.[37] Το δεύτερο δημοψήφισμα έγινε στις 30 Αυγούστου 1995 και είχε ως αποτέλεσμα να εγκριθεί ένα νέο σύνταγμα για τη χώρα. Το νέο σύνταγμα εγκρίθηκε από το 90% των ψηφοφόρων και το ποσοστό συμμετοχής στο δημοψήφισμα αναφέρθηκε στο 90,6%.[38]
2022
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Kazakhstan Αρχειοθετήθηκε 2008-06-19 στο Wayback Machine. Legislation Online
- ↑ Dieter Nohlen, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p416 ISBN 0-19-924958-X
- ↑ Nohlen et al., p424
- ↑ «OSCE wants Kazakhstan election postponed». BBC. 3-12-1998. http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/227234.stm. Ανακτήθηκε στις 24-6-2008.
- ↑ «Βιογραφία του Ναζαρμπάγεφ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2016.
- ↑ Ελευθεροτυπία, Επανεξελέγη πρόεδρος του Καζακστάν ο Ναζαρμπάγεφ, 4-4-2011.
- ↑ Ο πρόεδρος του Καζακστάν επανεξελέγη με ένα... αυτοκρατορικό 97,7%, in.gr, 27 Απριλίου 2015.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Nohlen et al., p420
- ↑ Elections held in 1994 IPU
- ↑ CNN.com Election Watch
- ↑ Party of Kazakh President Sweeps Seats in Parliament The New York Times, 20 Αυγούστου 2007
- ↑ Kazakh poll gives all seats to Nazarbayev Αρχειοθετήθηκε 2007-09-30 στο Wayback Machine. Reuters, 20-8-2007
- ↑ Kazakhstan's political parties gear up for early elections Αρχειοθετήθηκε 2014-03-04 στο Wayback Machine. EurasiaNet, 20 Ιουνίου 2007
- ↑ OSCE Monitors Criticize Kazakh Vote Failings Radio Free Europe/Radio Liberty, 16-1-2012
- ↑ At Least One Party To Enter New Kazakh Assembly Radio Free Europe/Radio Liberty, 16 Ιανουαρίου 2012
- ↑ Kazakh ruling party wins 80.74 per cent in vote: early result Dawn, 16 Ιανουαρίου 2012
- ↑ Εκλογές σήμερα στο Καζακστάν, HuffPost Greece , 20 Μαρτίου 2016.
- ↑ Καζακστάν: Εκλογική νίκη για τον πρόεδρο Ναζαρμπάγεφ, real.gr, 20 Μαρτίου 2016.
- ↑ 19,0 19,1 «THE CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN». akorda.kz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ Шаяхметова, Жанна (28 Νοεμβρίου 2022). «Kazakh Central Election Commission Approves Calendar Plan for Senate Election in January». The Astana Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ Айжан. «Kazakh Senate elections to take place in January 2023 - Kazakh culture and traditions,Nature,Kazakh food,Nomads,Kazakhstan,Qazaqstan | Jibek Joly». Qazaq TV (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ https://astanatimes.com/2023/01/what-you-need- to-know-about-senate-election-in-kazakhstan-this-week/
- ↑ 23,0 23,1 Akhmetkali, Aibarshyn (14 Ιανουαρίου 2023). «CEC Announces Preliminary Results of Senate Election in Kazakhstan». The Astana Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ «Выборы в Сенат: окончательные итоги подведены | Номад | 12.10.2002».
- ↑ «19 августа прошли выборы в Сенат | Номад | 22.08.2005». nomad.su. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Выборы депутатов Сената Парламента Республики Казахстан в 2008 году :: Центральная избирательная комиссия РК :: Информация о текущей избирательной кампании :: Информация о прошедших избирательных кампаниях».
- ↑ «Выборы депутатов Сената Парламента Республики Казахстан в 2011 году :: Центральная избирательная комиссия РК :: Информация о текущей избирательной кампании :: Информация о прошедших избирательных кампаниях». Election.gov.kz. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2020.
- ↑ «Выборы в сенат Казахстана признаны состоявшимися - РИА Новости, 02.10.2014». Ria.ru. 2 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2020.
- ↑ «History of the Senate of the Parliament of the Republic of Kazakhstan». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ «Выборы депутатов Сената Парламента Республики Казахстан в 2014 году :: Центральная избирательная комиссия РК :: Информация о текущей избирательной кампании :: Информация о прошедших избирательных кампаниях». Election.gov.kz. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2020.
- ↑ «Подведены итоги выборов депутатов в Сенат Парламента РК». 29 Ιουνίου 2017.
- ↑ Кулмаганбетова, Диана (28 Ιουνίου 2017). «Выборы депутатов в Сенат проходят в Казахстане». informburo.kz. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Kazakhstan reveals Senate election results - Xinhua | English.news.cn». www.xinhuanet.com. 12 Αυγούστου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ tengrinews.kz (13 Αυγούστου 2020). «Озвучены итоги выборов депутатов Сената в Казахстане». Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ Direct Democracy
- ↑ Ντίτερ Νόλεν,Φλόριαν Γκροτς & Κρίστοφ Χάρτμαν (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p416 ISBN 0-19-924958-X
- ↑ Dieter Nohlen, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p419 ISBN 0-19-924958-X
- ↑ Nohlen et al., p419