Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ελληνικό Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ελληνικό Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων

Το Ελληνικό Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων (αγγλικά: Greek Gospel of the Egyptians‎‎) γνωστό και ως Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων είναι ένα παλαιοχριστιανικό θρησκευτικό κείμενο. Είναι ένα από τα αποκρυφικά ευαγγέλια που προέρχονται από την αρχαία Χριστιανική λογοτεχνία. Αυτό το ευαγγέλιο δεν περιλαμβάνεται στον κανονικό Χριστιανικό κανονισμό, και χαρακτηρίζεται ως απόκρυφο, δηλαδή ως κείμενο που δεν περιλαμβάνεται στην επίσημη λειτουργία της Εκκλησίας. Ο τίτλος του υιοθετείται από την αρχή του κειμένου της πρώτης σελίδας.

Το Ελληνικό Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων (το οποίο διαφέρει πολύ από το μεταγενέστερο, εξ ολοκλήρου Γνωστικό Κοπτικό Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων[1]), ίσως γραμμένο προς τα τέλη του 2ου αιώνα, είχε ήδη αναφερθεί από το βιβλίο του Κλήμη της Αλεξάνδρειας, τα Στρώματα, όπου μας γίνεται εισαγωγή σε πολλά από τα σύντομα αποσπάσματα που απομένουν. Αναφέρθηκε επίσης από τον Ιππόλυτο, ο οποίος παραπέμπει σε «αυτές τις διάφορες αλλαγές της ψυχής, που εκτίθενται στο Ευαγγέλιο σύμφωνα με τους Αιγυπτίους» και συνδέει το Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων με τη Γνωστική σέκτα Ναασίνοι (αγγλικά: Naassenes‎‎).[2][3]

Αργότερα, τον 4ο αιώνα, ο Επιφάνιος της Σαλαμίνας, ισχυρίστηκε ότι οι Σαβελλιανοί χρησιμοποίησαν αυτό το ευαγγέλιο, αν και είναι απίθανο να είχε από πρώτο χέρι πληροφορίες για τον Σαβέλλιο, ο οποίος δίδαξε στις αρχές του 3ου αιώνα. Ο ευφημισμός, η λέξη Λόγος, ως ονομασία του Σωτήρα, που εμφανίζεται στο ευαγγέλιο, αποδεικνύει την επιρροή από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, υποδηλώνοντας έτσι μια ημερομηνία περίπου 120 - 150 μ.Χ.[4]

Το Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων περιγράφει γεγονότα και διδασκαλίες που συνδέονται με τη ζωή του Ιησού Χριστού, αλλά περιλαμβάνει επίσης και πολλά αποκρυφιστικά και μυστικά στοιχεία. Το κείμενο αυτό ανήκει στην κατηγορία των γνωστών ως "γνωστικά ευαγγέλια," τα οποία εξερευνούν συχνά θεολογικά ζητήματα και εσωτερική γνώση.

Από αυτά τα λίγα αποσπάσματα, είναι άγνωστο πόσο πιο εκτεταμένα ήταν τα περιεχόμενα ή ποια άλλα θέματα συζητούσαν ή αν τα γνωστά αποσπάσματα παρουσιάζουν ουσιαστικά τη φύση ολόκληρης της οντότητας, η οποία προφανώς είναι μια παράδοση «ρητών» που λειτουργούσε στον οικείο τύπο ενός διλόγου. Επίσης, λόγω της αποσπασματικής φύσης, δεν είναι γνωστό εάν αποτελεί μια εκδοχή κάποιου άλλου γνωστού κειμένου.[5]

Τα γνωστά αποσπάσματα κειμένου έχουν τη μορφή μιας συζήτησης μεταξύ της ακόλουθου Σαλώμης και του Ιησού, ο οποίος υποστηρίζει την αγαμία ή, με μεγαλύτερη ακρίβεια, "κάθε απόσπασμα υποστηρίζει τον σεξουαλικό ασκητισμό ως μέσο διακοπής του θανατηφόρου κύκλου γέννησης και υπέρβασης των φερόμενων αμαρτωλών διαφορών μεταξύ ανδρών και γυναικών, επιτρέποντας σε όλα τα άτομα να επιστρέψουν σε αυτό που θεωρήθηκε ότι ήταν η αρχέγονη και ανδρογυνική τους κατάσταση" (Κάμερον 1982).[6]

Η απόρριψη του γάμου υποστηρίχθηκε επίσης από τους Εγκρατίτες και πολλές από τις άλλες πρώιμες χριστιανικές ομάδες επαίνεσαν την αγαμία, και ως εκ τούτου είναι δύσκολο να πούμε από ποια ομάδα προήλθε το κείμενο.[7]

Το Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων έχει προκαλέσει εκτενή συζήτηση και έρευνα ανάμεσα στους θεολόγους και ιστορικούς της Χριστιανικής γνώσης.

  1. The Nag Hammadi Scriptures: International Edition. p. 247.
  2. Ginex, Nicholas P. (3 Μαΐου 2012). God, Us and the Universe: The beginning of the creation of God. Xlibris Corporation. ISBN 978-1-4691-9896-5. 
  3. Gaffney, Mark H. (19 Απριλίου 2004). Gnostic Secrets of the Naassenes: The Initiatory Teachings of the Last Supper. Simon and Schuster. ISBN 978-1-59477-615-1. 
  4. «Introduction to Christianity» (PDF). 
  5. «ESSAYS TOWARD A NEW ARRANGEMENT OF THE FRAGMENTS BASED ON A REASSESSMENT OF THE ORIGINAL SOURCES» (PDF). 
  6. Crossan, John Dominic (1 Μαρτίου 2008). Sayings Parallels: A Workbook for the Jesus Tradition. Wipf and Stock Publishers. ISBN 978-1-55635-835-7. 
  7. «Encratite | Christian sect». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2020.