Εντγκάρ Μορέν

Εντγκάρ Μορέν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Edgar Morin (Γαλλικά)
Γέννηση	8  Ιουλίου 1921 9ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Θρησκεία	αθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά Ισπανικά
Σπουδές	Νομική Σχολή Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φιλόσοφος κοινωνιολόγος αγωνιστής της Γαλλικής αντίστασης σκηνοθέτης κινηματογράφου
Εργοδότης	Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού
Αξιοσημείωτο έργο	La Méthode
Επηρεάστηκε από	Μάρτιν Χάιντεγκερ Κορνήλιος Καστοριάδης Vladimir Jankélévitch Μωρίς Μερλώ-Ποντύ Ηράκλειτος
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα
Οικογένεια
Σύζυγος	Sabah Abouessalam (από 2012) Edwige Morin (1978–2008) Johanne Harrelle (από 1972)
Τέκνα	Véronique Grappe-Nahoum Irène Nahoum
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας
Βραβεύσεις	Μεγάλος Ταξιάρχης του Εθνικού Τάγματος της Τιμής (14  Νοεμβρίου 2012) Διοικητής του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων Μεγάλοςσταυρός του Στρατιωτικού Τάγματος του Αγίου Ιακώβου του Ξίφους Ευρωπαϊκό Βραβείο Εκθέσεως Σαρλ Βεϊλόν (1987) Διεθνές βραβείο της Καταλωνίας (1994) επίτιμος διδάκτωρ του Εθνικού Πανεπιστημίου του Σαν Μάρκος Επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Λαβάλ (2007) επίτιμος διδάκτωρ του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Βρυξελλών επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Γενεύης επίτιμο διδακτορικό του Πανεπιστημίου της Βαλένθια (2004) Διεθνές Βραβείο Βιαρέτζιο-Βερσίλια (1989) Μέγας Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής (5  Οκτωβρίου 2016) honorary doctor of the University of Santiago, Chile honorary doctor of Veracruzana University Prix Halphen (1983) Honorary degree of the University of Macerata επίτιμος διδάκτωρ του Ποντιφικού Καθολικού Πανεπιστημίου του Περού Knight Officer of the Order of Civil Merit (Spain) Τάξη του Αγίου Ιάκωβου του Ξίφους Τάγμα του Ελέους του πριγκιπάτου τού Λίχτενσταϊν Τάγμα της Πολιτικής Αξίας (Ισπανία) Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής (13  Ιουλίου 2021)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Εντγκάρ Μορέν (Edgar Morin, γεννημένος ως Edgar Nahoum στο Παρίσι στις 8 Ιουλίου 1921) είναι Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας και κοινωνιολόγος, ελληνοεβραϊκής (Σεφαραδιτικής) καταγωγής. Είναι γνωστός για τη διεπιστημονικότητα του έργου του, ενώ ιδιαίτερο είναι το ενδιαφέρον του για τις θετικές επιστήμες και την επίδρασή τους στην κοινωνία.

Βιογραφικά στοιχεία

Στις αρχές του εικοστού αιώνα η οικογένειά του μετανάστευσε από τη Θεσσαλονίκη στη Μασσαλία και αργότερα στο Παρίσι, όπου γεννήθηκε ο Εντγκάρ, με το ονοματεπώνυμο Εντγκάρ Ναούμ. Συνδέθηκε για πρώτη φορά με τον σοσιαλισμό στα πλαίσια του Λαϊκού Μετώπου και την ισπανική κυβέρνηση των δημοκρατικών κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Το 1940, όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στη Γαλλία, ο Εντγκάρ κατέφυγε στην Τουλούζη. Κατά την παραμονή του εκεί βοήθησε πρόσφυγες και έγινε μαρξιστής. Ως μέλος της γαλλικής αντίστασης υιοθέτησε το ψευδώνυμο Μορέν, το οποίο και θα χρησιμοποιούσε για το υπόλοιπο της ζωής του. Το 1941 έγινε μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 1945 ο Μορέν νυμφεύθηκε τη Βιολέτ Σαπελομπώ (Violette Chapellaubeau) και έζησαν στο Λαντάου ιν ντερ Πφαλτς, όπου υπηρετούσε ως υπολοχαγός στον γαλλικό στρατό κατοχής στη Γερμανία.

Το 1946 ο Μορέν επέστρεψε στο Παρίσι και εγκατέλειψε τη στρατιωτική σταδιοδρομία για να αφοσιωθεί στις δραστηριότητές του με το Κομμουνιστικό Κόμμα. Εξαιτίας όμως της κριτικής του, η σχέση του με το Κόμμα βαθμιαία χειροτέρευσε, μέχρι που διαγράφηκε το 1951, όταν δημοσίευσε ένα άρθρο στην εφημερίδα Le Nouvel Observateur. Την ίδια χρονιά προσλήφθηκε στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS).

Ο Μορέν ίδρυσε και διεύθυνε το περιοδικό Arguments (1954–1962). To 1960 πραγματοποίησε μία μεγάλη περιήγηση στη Λατινική Αμερική, επισκεπτόμενος τη Βραζιλία, τη Χιλή, τη Βολιβία, το Περού και το Μεξικό. Επιστρέφοντας στη Γαλλία έγραψε το L'Esprit du Temps.

Το ίδιο έτος ο Γάλλος κοινωνιολόγος Ζωρζ Φριντμάν τον έφερε σε συνεννόηση με τον Ρολάν Μπάρτ προκειμένου να δημιουργήσουν ένα κέντρο για τη μελέτη της μαζικής επικοινωνίας που, μετά από αρκετές αλλαγές ονομασίας, έγινε το σημερινό «Κέντρο Εντγκάρ Μορέν» (Edgar Morin Centre) στο Παρίσι, ως μονάδα της Σχολής Ανώτερων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών (EHESS) και του CNRS.

Από το 1965 ο Μορέν αναμίχθηκε σε ένα μεγάλο διεπιστημονικό πρόγραμμα, χρηματοδοτούμενο από τη Délégation Générale à la Recherche Scientifique et Technologique in Plozévet.

Το 1968 ο Μορέν αντικατέστησε τον Ανρί Λεφέβρ στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ. Αναμίχθηκε στις φοιτητικές εξεγέρσεις που άρχισαν στη Γαλλία. Τον Μάη του '68 συνέγραψε μία σειρά άρθρων για την εφημερίδα Le Monde που προσπαθούσε να κατανοήσει αυτό που απεκάλεσε «Η Κομμούνα των φοιτητών». Παρακολούθησε στενά την εξέγερση των φοιτητών και έγραψε μία δεύτερη σειρά άρθρων στον Le Monde υπό τον γενικό τίτλο «Η Επανάσταση χωρίς πρόσωπο», ενώ συνέγραψε και σχετικό βιβλίο (Mai 68: La brèche) από κοινού με τους Κορνήλιο Καστοριάδη και Κλωντ Λεφόρ.

Το 1969 ο Μορέν το πέρασε στο Ινστιτούτο Σολκ στην Καλιφόρνια.

Το 1983 δημοσίευσε το έργο του De la nature de l’URSS (Περί της φύσεως της ΕΣΣΔ), όπου εμβάθυνε στην ανάλυσή του για τον σοβιετικό κομμουνισμό και περίμενε από τότε την Περεστρόικα του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.

Ο Μορέν τέλεσε και ένα δεύτερο γάμο, με τη μαύρη Καναδή ηθοποιό, μοντέλο και συγγραφέα Ζοάν Αρέλ (Johanne Harrelle), με την οποία έζησε επί 15 χρόνια, μέχρι τον θάνατό της το 1994.

Το 2002 ο Μορέν συμμετέσχε στη δημιουργία του «Διεθνούς Ηθικού, Επιστημονικού και Πολιτικού Κολεγίου (Collegium International). Το ίδιο έτος πραγματοποίησε ένα ταξίδι στο Ιράν.

Το έργο του

Βιβλία

• 1951, L’Homme et la mort
• 1956, Le cinéma ou l'homme imaginaire
• 1957, Les Stars
• 1959, Autocritique
• 1969, La Rumeur d’Orléans
• 1967, Commune en France: La Métamorphose de Plodemet
• La Méthode (6 volumes)
  • 1977, La Nature de la nature
  • 1980, La Vie de la vie
  • 1986, La Connaissance de la connaissance
  • 1991, Les Idées
  • 2001, L’Humanité de l’humanité
  • 2004, L'Éthique complexe
• 1970, Journal de Californie
• 1973, Le paradigme perdu: la nature humaine
• 1981, Pour sortir du siècle XX
• 1982, Science avec conscience
• 1983, De la nature de l’URSS
• 1988, Penser L'Europe
• 1990, Introduction à la pensée complexe
• 1993, Terre-patrie
• 1994, Mes démons
• 1994, La Complexité humaine
• 1997, Comprendre la complexité dans les organisations de soins
• 1999, L’Intelligence de la complexité
• 1999, Relier les connaissances
• 1999, La Tête bien faite
• 2000, Les Sept savoirs nécessaires à l'éducation du futur
• 2001, Journal de Plozévet, Bretagne
• 2002, Pour une politique de civilisation
• 2002, Dialogue sur la connaissance. Entretiens avec des lycéens
• 2003, La Violence du monde
• 2003, Éduquer pour l’ère planétaire, la pensée complexe comme méthode d’apprentissage dans l’erreur et l’incertitude humaine
• 2003, Les Enfants du ciel: entre vide, lumière, matière
• 2004, Pour Entrer dans le siècle XXI
• 2006, Le Monde Moderne et La Question Juive
• 2007, Vers l'abîme ?
• 2007, Où va le monde ?
• 2007, L'An I de l'ère écologique : la Terre dépend de l'homme qui dépend de la Terre, Paris, Éditions Tallandier ?
• 2008, La Méthode, Seuil, Collection Opus (2 vol.) ?
• 2008, Pour une politique de civilisation, Paris, éditions Arléa ?
• 2011, La Voie. Pour l'avenir de l'humanité, Paris, Fayard

Αρθρογραφία

• “The Noise and the Message”. Περιοδικό Telos τεύχος 33 (Φθινόπωρο 1977). Νέα Υόρκη: Telos Press.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Οι διώξεις του Εντγκάρ Μορέν υπό Νταγκ Άιρλαντ
• Συνέντευξη και σύντομη βιογραφία στον ιστοτόπο της UNESCO
• (Γαλλικά) "La réalité semi-imaginaire de l'homme", το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου "Cinéma ou l'homme imaginaire" (1956)
• Εντγκάρ Μορέν: Προς μία οικολογικοποιημένη σκέψη συνέντευξη στα ελληνικά