Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νήσοι Μακάρων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Εσπερίδες νήσοι)
Για το σύμπλεγμα βραχονησίδων στα ανατολικά της Νάξου, δείτε: Μακάρες.
Γερμανικός χάρτης του 1493 από το Χρονικό της Νυρεμβέργης του Χάρτμαν Σίντελ (Hartmann Schedel), όπου τα τρία νησιά στα δυτικά της βόρειας Αφρικής αποτυπώνονται ως οι Μακάρων Νήσοι.

Στην ελληνική μυθολογία, με το όνομα Νήσοι των Μακάρων ή Μακάρων Νήσοι είναι γνωστά κάποια φανταστικά νησιά στα οποία μετέβαιναν οι ψυχές των ηρώων και άλλων επιφανών ανδρών μετά τον θάνατό τους. Κατά τον Ησίοδο τα νησιά των Μακάρων ήταν τόπος των «ολβίων ηρώων», δηλαδή των ευτυχισμένων ηρώων, οι οποίοι δεν πεθαίνουν καν, αλλά εξακολουθούν να ζουν στα νησιά αυτά. Ο παράδεισος αυτός υποτίθεται ότι βρισκόταν στην άκρη του κόσμου, στον «Ωκεανόν τον βαθυδίνην», όπως και άλλα μυθικά νησιά, στα πέρατα του δυτικού Ωκεανού. Το έδαφος των Νήσων των Μακάρων ήταν πολύ γόνιμο και έδινε καρπούς τρεις φορές τον χρόνο. Ο Πίνδαρος αναφέρει τη «μακάρων νάσον», την οποία κατοικούν ήρωες με αρχηγό τον Κρόνο και τον Ραδάμανθυ, και τη δροσίζουν οι αύρες του Ωκεανού, και πως σε αυτό το νησί φυτρώνουν χρυσά λουλούδια. Ο Στράβωνας ταυτίζει τα νησιά με τις Εσπερίδες νήσους του μύθου των Εσπερίδων.[1]

Με την πάροδο των ετών, όπως είναι λογικό, θα αυξάνει ο αριθμός όσων κατοικούν στις Νήσους των Μακάρων. Εκεί ευφραίνονται όχι μόνο οι ήρωες, αλλά και όσοι αναδείχθηκαν αναμάρτητοι μετά την περιπλάνηση της ψυχής τους στον Κάτω και στον Άνω Κόσμο. Αυτή είναι μία Ορφική δοξασία, παρόμοια με εκείνη του Πλάτωνα, όπου αναφέρεται ότι τρεις ζωές φιλοσόφου οδηγούν στη «μακαρίωση». Σύμφωνα με ακόμα νεότερες παραδόσεις, όλοι εκείνοι που έζησαν ενάρετη ζωή θα ευφρανθούν στα νησιά των Μακάρων, ενώ οι κακοί θα ριχτούν στον Τάρταρο.

Από την αρχαιότητα κάποιοι παρομοίαζαν τις Νήσους των Μακάρων με τα Κανάρια Νησιά, τα οποία μάλιστα αποκαλούνται από τον Πλίνιο Fortunatae Insulae, δηλαδή «νησιά των ευτυχισμένων», που σημαίνει το ίδιο. Ο Πλίνιος επαναλαμβάνει ότι τα νησιά «βρίθουν καρπών και πτηνών κάθε είδους», αλλά προσθέτει την απροσδόκητη πληροφορία ότι «ενοχλούν εκεί πολύ τα αποσυντιθέμενα πτώματα τεράτων που ξεβράζει συνεχώς η θάλασσα». Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος χρησιμοποίησε τις Νήσους των Μακάρων ως σημείο αναφοράς για τη μέτρηση του γεωγραφικού μήκους. Η σύγχρονη Γεωγραφία πήρε από το όνομά τους τον όρο Μακαρονησία, προκειμένου να χαρακτηρίσει συλλογικά όλες τις συστάδες νησιών του Ατλαντικού Ωκεανού κοντά στην Ευρώπη και τη βόρεια Αφρική (Αζόρες, Κανάρια νησιά, Μαδέρα, Νήσοι του Πράσινου Ακρωτηρίου). Μερικοί άλλοι πάλι ταύτιζαν τις Νήσους των Μακάρων μόνο με τη νήσο Μαδέρα, η οποία φημίζεται για το εύφορο (ηφαιστειογενές) έδαφός της, το ήπιο κλίμα της, τις πολλές πηγές της και τα δάση της.

  1. «Λεξικόν των αρχαίων, ιστορικών, μυθολογικών και γεωγραφικών κύριων ονομάτων - Νικόλαου Λωρέντη - Βιέννη, 1837». 
  • Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969