Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ζήνων ο Ελεάτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζήνων ο Ελεάτης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ζήνων ὁ Ἐλεάτης (Αρχαία Ελληνικά)
Προφορά
Γέννηση490 π.Χ. (περίπου)[1]
Ελέα[1]
Θάνατος425 π.Χ. (περίπου)[1]
Ελέα[1]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος
μαθηματικός[2]
συγγραφέας[3]
Αξιοσημείωτο έργοΠαράδοξα του Ζήνωνα
Επηρεάστηκε απόΠαρμενίδης
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ζήνων ο Ελεάτης ήταν ένας από τους αρχαίους Έλληνες προσωκρατικούς φιλοσόφους στην Κάτω Ιταλία και μέλος της ελεατικής σχολής, που ίδρυσε ο Παρμενίδης. Ο Αριστοτέλης τον αποκαλούσε εφευρέτη της διαλεκτικής μεθόδου.[4] Είναι γνωστός για τα τέσσερα παράδοξά του, τα οποία ο Μπέρτραντ Ράσελ περιέγραψε ως ασύγκριτα διακριτικά και βαθιά.[5]

Γιος του Τελευταγόρα και ο αγαπημένος μαθητής του Παρμενίδη.[6] Ο Ζήνων γεννήθηκε γύρω στο 488 π.Χ στην Ελέα (σημερινή Βέλια) της Ιταλίας. Έζησε μερικά χρόνια στην Αθήνα και λέγεται ότι ανέλυε και εξηγούσε τις θεωρίες και τα δόγματά του στον Περικλή και τον Καλλία για 100 μήνες. Λέγεται ότι βοήθησε τον Παρμενίδη να γράψει τους Νόμους της Ελέας στους οποίους οι Ελεάτες ορκίζονταν πίστη κάθε χρόνο. Υπέρμαχος της ελευθερίας, δεν δίστασε να ρισκάρει τη ζωή του για να γλυτώσει την πατρίδα του από έναν τύραννο, τον Νέαρχο. Το αν πέθανε στην προσπάθεια ή αν επιβίωσε της πτώσης του τυράννου είναι ένα σημείο στο οποίο οι ειδήμονες διαφωνούν. Ακόμα και το όνομα του τυράννου είναι σημείο διαφωνίας.

Ο Ζήνων αφιέρωσε όλη την ενέργειά του για να επεξηγήσει και να εξελίξει το φιλοσοφικό σύστημα του Παρμενίδη. Ο Πλάτων αναφέρει πως ο Ζήνων ήταν 25 χρόνια νεότερος του Παρμενίδη και έγραψε την υπεράσπιση του φιλοσοφικού του συστήματος σε πολύ νεαρή ηλικία. Αν και έχουν σωθεί ελάχιστα από τα γραπτά του, τα περισσότερα που γνωρίζουμε για αυτόν προέρχονται από τον Αριστοτέλη στα Φυσικά, βιβλίο 6, κεφάλαιο 9.

Η συνεισφορά του Ζήνωνα στην ελεατική φιλοσοφία είναι εντελώς αρνητική. Δεν προσέθεσε τίποτα θετικό στη διδασκαλία του Παρμενίδη, παρά αφιερώθηκε στο να αρνείται και να ανταποδεικνύει τις απόψεις των αντιπάλων του. Ο Παρμενίδης δίδασκε πως ο κόσμος των αισθήσεων είναι μια ψευδαίσθηση επειδή αποτελείται από κίνηση (ή αλλαγή) και πολλαπλότητα. Το Πραγματικό Ον είναι απολύτως ένα και δεν υπάρχει πολλαπλότητα σε αυτό. Είναι στατικό και αμετάβλητο. Η κοινή λογική λέει πως υπάρχει και κίνηση και πολλαπλότητα. Αυτή είναι και η πυθαγόρεια αντίληψη της πραγματικότητας ενάντια στην οποία επιχειρηματολογούσε ο Ζήνωνας. Ο Ζήνων έδειξε πως η κοινή αντίληψη της πραγματικότητας οδηγεί σε παράδοξα και οξύμωρα.

Παράδοξα του Ζήνωνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα παράδοξα του Ζήνωνα απασχόλησαν, δοκίμασαν, και ενέπνευσαν πολλούς φιλοσόφους, μαθηματικούς και φυσικούς ανά τους αιώνες και μέχρι τη σύγχρονη εποχή.


  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 MacTutor History of Mathematics archive.
  2. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  3. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  4. Διογένης Λαέρτιος, 8.57, 9.25
  5. Russell, Bertrand (1996) [1903]. The Principles of Mathematics. New York: Norton. ISBN 978-0-393-31404-5. OCLC 247299160, σελ. 347
  6. Πλάτων (380-367 π.Χ.): Παρμενίδης
  • Βλαστός, Γρηγόρης «Σημείωση γιὰ τὸ βέλος τοῦ Ζήνωνα » , Δευκαλίων, 2 (1974), σσ. 301-318
  • Μετζενιώτης, Διονύσης: «Τα παράδοξα του Ζήνωνα. Συμβολή σε μιαν ατέλειωτη συζήτηση». Εποπτεία, τόμ. 90 (1984), 469-478
  • Testudo, O., «Ο χώρος για τον Ζήνωνα». Μετάφρ. Παύλος Καλλιγάς. Δευκαλίων 33/34 (1981), 147-163
  • G. S. KIRK / J. E. RAVEN / MALCOLM SCHOFIELD, Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι, Μετάφραση Δημοσθένη Κούρτοβικ,εκδ.ΜΙΕΤ, Αθήνα,1988, 2006(4η εκδοση),σσ. 271-287