Ζόγια Κοσμοντεμιάνσκαγια
| Ζόγια Κοσμοντενμιάνσκαγια | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Зоя Анатольевна Космодемьянская (Ρωσικά) |
| Γέννηση | 13 Σεπτεμβρίου 1923[1][2][3] Osino-Gai |
| Θάνατος | 29 Νοεμβρίου 1941[1][2][3] Petrischevo |
| Αιτία θανάτου | απαγχονισμός |
| Συνθήκες θανάτου | ανθρωποκτονία |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο Νοβοντέβιτσι |
| Κατοικία | 25 Zoi i Aleksandra Kosmodemyanskikh Street |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ρωσικά[4] Γερμανικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός αντιστασιακός |
| Περίοδος ακμής | 1941 |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Lyubov Kosmodemyanskaya |
| Αδέλφια | Aleksandr Kosmodemyansky |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Red Army man/Σοβιετικοί παρτιζάνοι |
| Πόλεμοι/μάχες | Ανατολικό Μέτωπο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης (16 Φεβρουαρίου 1942) τάγμα του Λένιν (16 Φεβρουαρίου 1942) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Ζόγια Κοσμοντεμιάνσκαγια, στα αγγλικά:Zoya Anatolyevna Kosmodemyanskaya, στα ρώσικα:Зо́я Анато́льевна Космодемья́нская; (13 Σεπτεμβρίου 1923-29 Νοεμβρίου 1941) ήταν μια Σοβιετική Αντιστασιακός[5][6] και μια από τις γνωστότερες ηρωϊδες της Σοβιετικής Ένωσης[7][8] Ήταν γνωστή μετά θάνατον με την επωνυμία "Ρωσίδα Ζαν Ντ' Αρκ"", καθώς εκτελέσθηκε από τους ναζί δια απαγχονισμού σε ηλικία 18 ετών, κατηγορούμενη για δολιοφθορά. Ο προπαγανδιστικός χαρακτήρας που έλαβε από τους θύτες η τιμωρία της προκειμένου να εκφοβίσουν τους κατεχόμενους σοβιετικούς πληθυσμούς, τη μετέτρεψε σύντομα σε εθνικό σύμβολο.
Καταγωγή, οικογένεια και πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ζόγια Κοσμοντενμιάνσκαγια ανήκε σε μια οικογένεια ιερέων της Ορθόδοξης Ρωσικής Εκκλησίας, από το 17ο αιώνα. Έλαβε το επώνυμό της μάλιστα από την σύντηξη των ονομάτων των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού. Ο παππούς της Πιοτρ Κοσμοντεμιάνσκι (Pyotr Kosmodemyansky) δολοφονήθηκε το 1918 από παραστρατιωτική ομάδα αθεϊστών, λόγω της εναντίωσής του στην βλασφημία τους[9] Η εγγονή του Ζόγια (της οποίας το όνομα αποτελεί τη ρώσικη παραλλαγή του ελληνικού ονόματος Ζωή-Zoe) γεννήθηκε στο χωριό Osino-Gay (Осино-Гай), κοντά στην πόλη Tambov, πέντε χρόνια μετά το θάνατό του. Ο πατέρας της Ανατόλι Κοσμοντεμιάνσκι (Anatoly Kosmodemyansky) μελετούσε θεολογία, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του και αργότερα εργάσθηκε σαν βιβλιοθηκάριος. Η μητέρα της Λούμποφ Κοσμοντενμιάνσκαγια (Lyubov Kosmodemyanskaya) (το γένος Churikova) ήταν δασκάλα. Το 1925 γεννήθηκε ο αδελφός της Ζόγια, Αλεξάντρ Κοσμοντεμιάνσκι (Aleksandr Kosmodemyansky), ο οποίος επίσης αναδείχθηκε σε ήρωα της χώρας του[10][11] Το αγαπημένο μάθημα της Ζόγια στο σχολείο ήταν η λογοτεχνία. Οι δάσκαλοί της τόνιζαν το μεγάλο της ταλέντο στην έκθεση, ενώ η ίδια διάβαζε συνεχώς Τολστόι, Πούσκιν, Μολιέρο, Θερβάντες, Ντίκενς, Γκαίτε, Σέξπιρ κ.α. Μάλιστα, διατηρούσε ημερολόγιο με προσωπικές σημειώσεις πάνω στα έργα που μελετούσε, όπου κατέγραφε τις βαθύτερες εντυπώσεις της. Η ακλόνητη πίστη της σε υψηλά ιδανικά και αξίες αλλά και η αυστηρή κριτική που ασκούσε, συχνά προκαλούσαν παρεξηγήσεις με τους συνομηλίκους της.
Δράση και θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Οκτώβριο του 1941 και ενώ ήταν ακόμη μαθήτρια Λυκείου στη Μόσχα εντάχθηκε εθελοντικά σε μια ομάδα παρτιζάνων. Στη μητέρα της η οποία επιχείρησε να την αποτρέψει, απάντησε ως εξής: "Τι μπορώ να κάνω, όταν ο εχθρός είναι τόσο κοντά; Αν φτάσουν εδώ, δε θα μπορέσω να συνεχίσω να ζω". Η μονάδα της ήταν η υπ' αριθμόν 9903 του Δυτικού Μετώπου και υπολογίζεται ότι από τα χίλια άτομα που εντάχθηκαν σε αυτήν από τον Οκτώβριο του 1941, τελικά κατόρθωσαν να επιβιώσουν μόλις οι μισοί. Η Ζόγια μαζί με αρκετούς συναγωνιστές της διέσχισαν τα σύνορα σε ένα χωριό ονόματι Obukhovo κοντά στην περιοχή του Naro-Fominsk και εισήλθαν στη ζώνη κατοχής των γερμανών. Ήταν εντεταλμένοι να καταστρέφουν δρόμους και να διακόπτουν τηλεπικοινωνίες. Στις 27 Νοεμβρίου του 1941 η Ζόγια έλαβε τη διαταγή να πυρπολήσει το χωριό Petrischevo, όπου στάθμευε ισχυρή γερμανική μονάδα. Η Ζόγια κατάφερε να ανάψει φωτιά σε έναν σταύλο του χωριού και μερικά σπίτια. Ωστόσο, ένας ντόπιος συνεργάτης των εισβολέων την αναγνώρισε και την κατέδωσε στις γερμανικές αρχές, που τη συνέλαβαν κατά την προσπάθειά της να επεκτείνει τη φωτιά και σε άλλα οικήματα του χωριού. Ανακρίθηκε και βασανίσθηκε απάνθρωπα καθόλη τη διάρκεια της νύχτας, αλλά αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία. Το επόμενο πρωϊ οδηγήθηκε στην κεντρική πλατεία του χωριού, με μια πινακίδα κρεμασμένη από το λαιμό της με την ένδειξη "Εμπρηστής χωριών" και στη συνέχεια την απαγχόνισαν. Οι τελευταίες της στιγμές, κατά τις οποίες εμφανίζεται αγέρωχη αλλά και ταλαιπωρημένη από τα βασανιστήρια στα οποία είχε υποβληθεί, καταγράφηκαν από κινηματογραφικό φιλμ με σκοπό την προβολή τους για παραδειγματισμό των χωρικών. Οι τελευταίες της λέξεις προς τους ρώσους κατοίκους που παρακολουθούσαν την εκτέλεσή της ήταν: "Σύντροφοι! Γιατί είστε τόσο λυπημένοι; Δε φοβάμαι να πεθάνω! Είμαι ευτυχισμένη που πεθαίνω για το λαό μας!" Και προς τους δήμιούς της: "Θα με κρεμάσετε τώρα, αλλά δεν είμαι μόνη. Είμαστε διακόσια εκατομμύρια άνθρωποι. Δε μπορείτε να μας κρεμάσετε όλους". Οι γερμανοί άφησαν κρεμασμένο το σώμα της Ζόγια για αρκετές εβδομάδες. Τελικά, το πτώμα της θάφτηκε ακριβώς πριν ο Κόκκινος Στρατός ανακαταλάβει την περιοχή, τον Ιανουάριο του 1942. Ο ντόπιος συνεργάτης που την κατέδωσε για ένα μπουκάλι βότκα εκτελέστηκε από τους απελευθερωτές.
Συμβολισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τρία χρόνια μετά το θάνατό της (1944), οι σοβιετικές αρχές παρήγαν ένα δραματοποιημένο ντοκυμαντέρ για τη θυσία της, με εμφανή στόχο την εξύψωση του φρονήματος του ρωσικού λαού, με τίτλο "Zoya".
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 21426. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 16216. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2016898488. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Pravda.ru Russian women heroes of the Great Patriotic War, a photo report
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза т. т. Гурьянову М. А., Космодемьянской З. А., Кузину И. Н., особо отличившимся в партизанской борьбы в тылу против немецких захватчиков» от 16 февраля 1942 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1942. — 10 марта (№ 7 (166)). — С. 1.
- ↑ Kazimiera J. Cottam: Women in War and Resistance: Selected Biographies of Soviet Women Soldiers, ISBN 0-9682702-2-0, page 297
- ↑ The Voice of Russia: Road to Victory: Zoya Kosmodemyanskaya
- ↑ Valentina Kuchenkova Martyrdom of village priest Pyotr Kosmodemyansky (in Russian)
- ↑ КОСМОДЕМЬЯНСКИЙ Александр Анатольевич (Russian)
- ↑ Heroes of Soviet Union Zoya and Aleksandr Kosmodemiyanskiy Museum