Καλομόδια Άρτας
Συντεταγμένες: 39°05′49″N 20°58′51″E / 39.09694°N 20.98083°E
| Καλομόδια | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Άρτας |
| Δήμος | Νικολάου Σκουφά |
| Δημοτική Ενότητα | Αράχθου |
| Δημοτική Κοινότητα | Αγίας Παρασκευής |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Υψόμετρο | 10 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 232 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 471 50 |
| Τηλ. κωδικός | 26810 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Τα Καλομόδια είναι ένας μικρός οικισμός νοτιοδυτικά της πόλης της Άρτας, απέχων απ’ αυτή περίπου 9 χιλιόμετρα. Σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστρια, τα Καλομόδια υπήρξαν μέχρι το τέλος του 2010, δημοτικό διαμέρισμα του νεοσύστατου Δήμου Αράχθου με έδρα το Νεοχώρι. Με βάση τη νέα διοικητική διαίρεση που προβλέπει το Σχέδιο Καλλικράτης, τα Καλομόδια εντάχθηκαν στο Δήμο Νικολάου Σκουφά.[1] Τα Καλομόδια μαζί με το χωριό της Αγίας Παρασκευής και τον Ανθότοπο, αποτελούν την τοπική κοινότητα Αγίας Παρασκευής με συνολικό πληθυσμό 1171 κατοίκους.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επίσημο όνομα του οικισμού είναι τα "Καλομόδια" αλλά χρησιμοποιείται κατά κόρον το όνομα "Κολομόδια". Σύμφωνα με πληροφορίες το αρχικό όνομα του χωριού ήταν "Καλαμόδια" (καλά μόδια). Το μόδιο, ή μόδι, ή μόδια, ήταν μέτρο χωρητικότητας (δημητριακών, ελιών κλπ). Ήταν επίσης μέτρο επιφανείας, του οποίου η αξία μπορεί να διαφέρει πάρα πολύ από τόπο σε τόπο. Κατά μία εκδοχή, ένας μόδιος γης ήταν η έκταση που μπορούσε να σπαρθεί με ένα μόδιο σιταριού. Κατ’ άλλη εκδοχή το μόδι σαν μέτρο επιφανείας, με την υποδιαίρεσή του έχει ως εξής: ένα μόδι ίσο με 8 μουτζούρια ή 3200 τ. οργιές ή 5856 τ.μ. Συνήθως ο μόδιος γης βρίσκεται περίπου 940 τετρ.μέτρα. Όσο και το μήκος της βραχονησίδας Μόδι. Ήταν επίσης μέτρο μήκους ίσο προς 200 οργιές.
Για δοχείο μάζας χρησιμοποιούσαν το λιτραίον κέρας, -λίτρο. Το μόδι χρησιμοποιούσαν και οι Ρωμαίοι. Το μόδι σαν ρωμαϊκό μέτρο σιτηρών ισούται με 8,75 λίτρες. Το μόδι αναφέρεται και σαν μονάδα μέτρησης παραγωγής λαδιού. 1 μόδι ελιές = 500 οκάδες λάδι = 640 kgr. Ο μόδιος κατά η βυζαντινή περίοδο ήταν μονάδα μέτρησης χωρητικότητας πλοίων. Σχετικά με το τονάζ, έγγραφα μας λένε πως το πλοίο, σήκωνε τόσες χιλιάδες και σε κάποιο σημείο, 15 χιλιάδες δηλ. 16 μόδια. Το 960 μ.Χ. ο μόδιος χρησιμοποιείτο στο Βυζάντιο. Αναφέρεται σχετικά :«Το σιτάρι το 960 είχε την ίδια τιμή που είχε και το 1014 (1, 85 χρυσά φράγκα ο μόδιος), όλα όμως τα άλλα είδη ήταν πιθανώς πέντε ή έξι φορές φθηνότερα.[2] Σύμφωνα με τις ιστορικές αναμνήσεις, κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, υπήρχε από τους κατακτητές φόρος επί της ετήσιας σοδειάς. Επειδή η περιοχή ήταν εύφορη, η παραγωγή ήταν πολλά μόδια με συνεπακόλουθο περισσότερους φόρους. Έτσι επικράτησε το τοπωνύμιο καλαμόδια.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ιστορικά η πρώτη πηγή που μας γνωστοποιεί την ύπαρξη του χωριού είναι το έργο «Ταξίδι στην Ελλάδα», του Φρανσουά Πουκεβίλ το οποίο εκδόθηκε το 1820. Ο Πουκεβίλ κάνει αναφορά στον κάμπο της Άρτας και μας πληροφορεί ότι τα Καλομόδια απείχαν περίπου ένα μίλι από το Απόμερο και τρία τέταρτα από τον ποταμό Άραχθο. Σε απόσταση δύο μιλίων από το χωριό υπήρχε μία διασταύρωση και από εκείνο το σημείο, σε απόσταση μισού μιλίου μπορούσε κανείς να φθάσει στον Ανθότοπο και στις Κεραμάτες.[3]
Σύμφωνα με το έργο του Σπυρίδωνος Αραβαντινού, «Ιστορία Αλή πασά του Τεπελενλή», τα Καλομόδια υπήρξαν τσιφλίκι του πασά των Ιωαννίνων, ο οποίος είχε στην κατοχή του το μεγαλύτερο μέρος του κάμπου ενώ με βάση την εργασία του Κων.Διαμαντή με τίτλο «Η Άρτα και τα περίχωρα αυτής κατά τους χρόνους της επανάστασης», τα Καλομόδια ήταν ένας μικρός οικισμός με 15 οικογένειες την περίοδο που ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση του 1821.[4][5]
Ο Παναγιώτης Αραβαντινός στο έργο του «Χρονογραφία της Ηπείρου» μας ενημερώνει ότι, με βάση τον κατάλογο της απογραφής του 1845, τα Καλομόδια, από πλευρά ιδιοκτησίας, άνηκαν στην κατηγορία «μουατζέλι», υπαγόταν στο τμήμα Ιωαννίνων και κατοικούσαν 12 χριστιανικές οικογένειες ενώ η έκθεση του Ρωσικού Υποπροξενείου Άρτας, το 1877, μας πληροφορεί ότι το χωριό ήταν ιδιοκτησία του Αρτινού Κωνσταντίνου Καραπάνου και κατοικούσαν σε αυτό 12 οικογένειες.[6][7] Αναφορά στο χωριό κάνει και ο Ιφικράτης Κοκκίδης στο έργο του «Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας» που εξέδωσε το ελληνικό Υπουργείο Στρατιωτικών (Αθήνα 1880) και μας δίνει την πληροφορία ότι στο χωριό κατοικούσαν περίπου 100 άνθρωποι. Ο Ι. Κοκκίδης μας ενημερώνει ότι η επαρχία Άρτας χωριζόταν σε 2 περιοχές: την περιοχή Άρτας και την περιοχή Πρεβέζης. Η περιοχή της Άρτας χωριζόταν με τη σειρά της σε 7 τμήματα: τμήμα Ποταμιάς, τμήμα Βρύσεως, τμήμα Ραδοβυζίου, τμήμα Τζουμέρκων, τμήμα Κάμπου, τμήμα Καρβασαρά και τμήμα Λάκκας. Τα Καλομόδια αποτελούσαν μέρος του τμήματος Ποταμιάς.[8]
Αξιόλογη πηγή είναι και το «Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης & Πρεβέζης» (εκδ.1884) του Σεραφείμ Ξενόπουλου, μητροπολίτη Άρτας. Σύμφωνα με αυτή την πηγή, την εποχή εκείνη κατοικούσαν στο χωριό 15 οικογένειες. Ο Μητροπολίτης Άρτας αναφέρει επίσης ότι 50 μαθητές από τα Καλομόδια, την Αγία Παρασκευή και τον Ανθότοπο φοιτούσαν σε 2 γραμματοδιδασκαλεία Β' τάξεως, στα οποία μελετούσαν γεωγραφία, ιστορία, αριθμητική και θρησκευτικά. Αναφορά γίνεται επίσης και στην ύπαρξη χορτολιβαδικής έκτασης στο χωριό, η οποία ήταν ιδιοκτησία της Ιεράς Μητρόπολης Άρτας.[9]
Εξίσου σημαντική πηγή είναι η Οθωμανική απογραφή του 1895 που εκδόθηκε με τον τίτλο «Binüc yüz on bir senei maliyesine mahsus Yanya alnamesi. Yedinci defa olarak» (Σαλναμές Ιωαννίνων για το οικονομικό έτος 1311 (1895), έκδοση έβδομη). Με βάση λοιπόν αυτή την απογραφή, στα Καλομόδια κατοικούσαν 14 οικογένειες (χανέδες) με συνολικό πληθυσμό 79 άτομα (41 άνδρες, 38 γυναίκες).[10]
Το 1910, η Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης δημοσιοποιεί τα στοιχεία της απογραφής που πραγματοποίησε το ίδιο έτος σε όλη την εκκλησιαστική περιφέρεια και μας πληροφορεί ότι τα Καλομόδια υπαγόταν στο τμήμα Λούρου και στο χωριό κατοικούσαν 110 άτομα.[11]
Τοποθεσία και πρόσβαση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό γειτνιάζει συνολικά με 5 άλλα χώρια: Κεραμάτες, Αγία Παρασκευή, Παχυκάλαμος, Ψαθοτόπι και Γαβριά.
Η πρόσβαση από την πόλη της Άρτας είναι πολύ εύκολη χρησιμοποιώντας τον σύγχρονο οδικό άξονα Άρτας-Νεοχωρίου, με διέλευση από το χωριά Κεραμάτες, Ανθότοπος και Αγία Παρασκευή. Επίσης υπάρχει απ’ ευθείας λεωφορειακή γραμμή του Αστικού ΚΤΕΛ Άρτας με τακτά καθημερινά δρομολόγια και τερματικό σταθμό το χωριό.
Δημογραφικά στοιχεία-Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σήμερα ο πληθυσμός ανέρχεται στους 298 μόνιμους κατοίκους (απογραφή του 2011) με κύρια ασχολία τους την γεωργία και κτηνοτροφία. Το έδαφος χαρακτηρίζεται έφορο, με κύριες καλλιέργειες: πορτοκάλι, μανταρίνι, ακτινίδιο, τριφύλλι, καλαμπόκι και διάφορα κηπευτικά. Επίσης λειτουργεί και μια μικρή βιομηχανία χυμοποίησης πορτοκαλιών. Η κτηνοτροφία αναφέρεται κυρίως σε μικρά κοπάδια αμνοεριφίων.
Οι πληθυσμιακές διακυμάνσεις, αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα.[12]
Κλίμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το κλίμα της περιοχής είναι εύκρατο με έντονες βροχοπτώσεις και υγρασία από το φθινόπωρο έως την άνοιξη και έντονη ζέστη και σχετική ξηρασία κατά τους θερινούς μήνες.
Αθλητισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο χωρίο εδρεύει και το ποδοσφαιρικό γήπεδο της τοπικής ομάδας, Ολυμπιάδας Αγίας Παρασκευής.
Στο χωριό λειτουργεί επίσης από το έτος 2014 το πεδίο προσγείωσης της Αερολέσχης Δυτικής Ελλάδας και πήρε επίσημη ονομασία από το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων ως "Αεροδρόμιο Αράχθου Σμηναγός (Ι) Αναστάσιος Μπαλατσούκας", δίνοντας τη μέγιστη τιμή στον άτυχο πεσόντα, πιλότο των F-16 από την Άρτα, στις 26 Αυγούστου 2010.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Διοικητική διαίρεση Δήμου Αρταίων με το Σχέδιο Καλλικράτης
- ↑ Το Μόδι.[1][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ « Si on côtoie l'Inachus eti descendant sa rive droite pendant trois quarts d'heure , on passe à Calamotia, en laissant un quart de lieue au sud-ouest Badoûla. A deux milles du premier de ces villages , que le sentier traverse, on découvre une demi - lieue à l'occident Kyrnicolo et Kyramatès. Enfin à deux lieues et demie du pont de l'Arta , on trouve Néochori, village environné de rizières, à travers lesquelles l'Inachus coule pendant un mille avant de se rendre à la mer. Tel est le signalement de cette contrée, que je prie le lecteur de ne pas dédaigner , puisqu'avec ces noms barbares il va nouns rèvèler l'existence d'une des villes le plus vaguement indiqueès dans la gèographie malgrè son importance historique.», Voyage dans la Grèce, François Charles Hugues Laurent Pouqueville, 1820.
- ↑ Ιστορία Αλή πασά του Τεπελενλή / Σπ. Π. Αραβαντινού. Συγγραφείσα επί τη βάσει ανεκδότου έργου του Παναγιώτου Αραβαντινού, 1895, σελ.601
- ↑ Η Αρτα και τα περίχωρα αυτής κατα τους χρόνους της επανάστασης, Περιοδικό Σκουφάς/ Ετος 5ον/ 1960 – Τοµος Β΄ σελ.266
- ↑ Αρχεία Ρωσικού Υποπροξενείου Άρτης – Πρεβέζης περιόδων 1858 – 1881[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Χρονογραφία της Ηπείρου : των τε ομόρων ελληνικών και ιλλυρικών χωρών διατρέχουσα κατά σειράν τα εν αυταίς συμβάντα από του σωτηρίου έτους μέχρι του 1854. / Συντεταγμένη υπό Παναγιώτου Αραβαντινού, σελ.320, εκδ.1856.
- ↑ Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας / υπό του παρά τω Υπουργείω των Στρατιωτικών Επιτελικού Γραφείου, Ι.Κοκίδης, Αθήνα 1880.
- ↑ Δοκίμιον Ιστορικόν περί Άρτης και Πρεβέζης(εκδ.1884).
- ↑ Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο σαλναμέ του 1895,Μ.Κοκολάκης
- ↑ Το ύστερο Γιαννιώτικο Πασαλίκι : χώρος, διοίκηση και πληθυσμός στην τουρκοκρατούμενη Ηπειρο (1820-1913), Μιχάλης Κοκολάκης,σελ.491 [2]
- ↑ «Αρχείο Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος – Ε.Σ.Υ.Ε». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2015.
