Κατοικία Αζούμα

Κατοικία Αζούμα
Είδος	μονοκατοικία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	34°36′38″N 135°29′32″E
Διοικητική υπαγωγή	Σουμιγιόσι-κου
Χώρα	Ιαπωνία
Αρχιτέκτονας	Ταντάο Άντο
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

[1] Διαμήκης τομή κατοικίας από μακέτα

Η κατοικία Αζούμα (ιαπωνικά: 東邸‎‎) βρίσκεται την περιοχή Σουμιγιόσι στην κεντρική Οσάκα της Ιαπωνίας και είναι σχεδιασμένο από τον Ιάπωνα αρχιτέκτονα Ταντάο Άντο το 1976. Η κατοικία Αζούμα αποτελεί μέρος μίας σειράς παραδοσιακών Ιαπωνικών σπιτιών (Row houses) αλλά και ταυτόχρονα η εξαίρεση εξαιτίας της μορφής του. Λειτουργεί ως φυσικό όριο μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου και αποτελεί μια προσπάθεια του αρχιτέκτονα να συνδυάσει την παραδοσιακή Ιαπωνική αρχιτεκτονική και την λειτουργικότητα. Η κατοικία Αζούμα προτάθηκε και κέρδισε το πρώτο βραβείο από το ιαπωνικό ινστιτούτο αρχιτεκτονικής.

Κεντρική ιδέα

Η κεντρική ιδέα της κατοικίας προήλθε εν μέρει από την ανάγκη του αρχιτέκτονα να δημιουργήσει μια κατοικία η οποία επί το πλείστον θα είναι λειτουργική και με επαρκή ικανότητα υποστήριξης των ενοίκων μέσα στα στενά αυτά όρια της πόλης. Στην ανάπλαση της κεντρικής ιδέας όμως είχε σημαντικότερο ρόλο η πεποίθηση του Ando ότι η σχέση μεταξύ φύσης και ανθρώπων είναι μεγίστης σημασίας για τους τελευταίους και κατά συνέπεια η αλληλεπίδρασή τους πρέπει να συμβαίνει άμεσα. Η αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και φύσης επιτυγχάνεται μέσω του κεντρικού αιθρίου στο σπίτι που ενώνει τους δυο χώρους διαβίωσης το οποίο είναι εκτεθειμένο στις καιρικές συνθήκες. Ένα αίθριο ανοικτό προς τον ουρανό το οποίο λειτουργεί σαν "παράθυρο" στην ψυχή του παρατηρητή όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ando. Συνεπώς η μετάβαση από τον ένα χώρο στον άλλο απαιτεί την έκθεση στα στοιχεία της φύσης είτε είναι βροχή είτε είναι ήλιος και ζέστη.

Σχεδιασμός

Η κατοικία Αζούμα περικλείεται σε ένα παραλληλόγραμμο οικόπεδο 57.3 τ.μ. ενώ ο χτισμένος χώρος είναι 64.7 τ.μ. Η κατασκευή της είναι αρκετά απλή, αφού το συνολικό κτίσμα θυμίζει ένα κουτί από σκυρόδεμα χωρισμένο σε τρία ίσα μέρη ως προς τον οριζόντιο άξονα. Το κεντρικό μέρος είναι το αίθριο και δεξιά και αριστερά οι χώροι λειτουργίας.

Κάτοψη

Η κατοικία έχει παραλληλόγραμμο σχήμα με την μεγάλη διάσταση εμφανώς μεγαλύτερη από την μικρή και οργανώνεται σε δύο επίπεδα τα οποία χωρίζονται βάσει της κάθετης τριμερούς οργάνωσης που προαναφέρθηκε. Στο πρώτο μέρος το οποίο είναι κτισμένο στην οικοδομική γραμμή του δρόμου περιλαμβάνονται το καθιστικό και είσοδος στο ισόγειο και ένα εκ των δυο υπνοδωματίων στον πρώτο όροφο. Ακολουθώντας την γραμμική πορεία της κατοικίας σε συνέχεια με το καθιστικό βρίσκεται το αίθριο το οποίο είναι ένα κενό που καταλαμβάνει όλο το ύψος της κατοικίας. Τέλος, στο τρίτο μέρος της βρίσκεται η κουζίνα και το μπάνιο στο ισόγειο και το δεύτερο υπνοδωμάτιο στον πρώτο. Το αίθριο είναι ακάλυπτο σε όλη του την έκταση που σημαίνει ότι η μετάβαση από τον ένα χώρο στον άλλον απαιτεί την άμεση επαφή τις συνθήκες περιβάλλοντος.

Όψη

Η κατοικία έχει τέσσερις όψεις από τις οποίες οι δυο έρχονται σε επαφή με τις μεσοτοιχίες των γειτονικών σπιτιών και οι άλλες δυο είναι τυφλές με εξαίρεση τον άνοιγμα τις εξώπορτας. Η μπροστινή όψη ,στην οποία υπάρχει η είσοδος, είναι εντελώς "τυφλή" λειτουργώντας σαν ένα στιβαρό εμπόδιο μεταξύ του σπιτιού και του έξω κόσμου. Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο αρχιτέκτονας "ένα σπίτι πρέπει να είναι γαλήνιο και ήσυχο" και αυτό ακριβώς πετυχαίνει.

Σχετικά με την τομή

Η σύνθεση της τομής είναι κάθετη εξαιτίας της ιδιομορφίας του μακρόστενου οικοπέδου στο οποίο ο Ταντάο Άντο έπρεπε να σχεδιάσει την κατοικία.Η ιδιαιτερότητα και η σημασία της έγκειται στο γεγονός ότι η κατοικία αποκρύπτει το περιεχόμενό της και το φανερώνει μόνο σε αυτούς που βρίσκονται στο εσωτερικό της εξαιτίας της ιδιαιτερότητας των όψεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της απόκρυψης και εμφάνισης είναι το αίθριο στο κέντρο το οποίο λειτουργεί ως προσθήκη-έκπληξη και ενώ αποτελεί βασικό στοιχείο για την σύνθεση, δεν υπάρχει καμία υπόνοια για την ύπαρξή του. Παρομοίως "κρυμμένοι" είναι και δυο φωταγωγοί ( ένας πάνω από την εξώπορτα και ένας πάνω από το απέναντι υπνοδωμάτιο) οι οποίοι διαχέουν το φως μετατρέποντάς το σε στοιχείο καθοριστικού ρόλου με αισθητικά και λειτουργικά άρτιο αποτέλεσμα. Η σημασία της σύνθεσης της τομής φαίνεται επίσης απο τον τρόπο με τον οποίο ο αρχιτέκτονας δείχνει την αρχική του πρόθεση η οποία ήταν να δημιουργήσει έναν κλειστό εσωστρεφή χώρο ο οποίος θα ανοίγεται μόνο προς τον ουρανό και μέσω αυτού ο άνθρωπος θα μπορεί να έρχεται σε άμεση επαφή με τα στοιχεία της φύσης αλλά και με τον θεό. Η τομή της κατοικίας φανερώνει επίσης τον τριμερή οριζόντιο διαχωρισμό σε χώρους λειτουργίας-αίθριο-χώρους λειτουργίας. Οι χώροι είναι σχετικά χαμηλοτάβανοι με ύψος ορόφου περίπου 2.5 μέτρα και επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω του αιθρίου.

Υλικά

Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι σε μεγάλο ποσοστό μπετόν, γυαλί, πέτρα για την εξωτερική αυλή και ξύλο για τα έπιπλα. Ο Ando χρησιμοποιεί το ανεπίχριστο σκυρόδεμα ως μια χειρονομία ενίσχυσης της λιτότητας και της απλότητας του κτιρίου που αντικατοπτρίζει την παραδοσιακή Ιαπωνική αρχιτεκτονική και την έννοια της ομορφιάς. Η ίδια χειρονομία διέπει και το εσωτερικό της κατοικίας, η οποία είναι αδιακόσμητη, επιτρέποντας στο φυσικό φως να διαχέεται με επιδέξιο τρόπο.