Ταντάο Άντο
Ο Ταντάο Άντο (ιαπωνικά: 安藤忠雄, 13 Σεπτεμβρίου 1941 - ...) είναι Ιάπωνας αρχιτέκτονας.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1941 στην Μινάτο-κου της Οσάκα στην Ιαπωνία, πόλη που ζει έως σήμερα. Τον Ταντάο Άντο μεγάλωσε στην Ασαχί-κου της Οσάκα η γιαγιά του, από την οποία πήρε και το όνομα Άντο. Η ζωή του ήταν πολυτάραχη, περνώντας τον περισσότερο χρόνο του ως επί το πλείστον στα χωράφια και τους δρόμους. Από την ηλικία των 10 έως και αυτή των 17 ετών μαθήτευσε στο πλάι ενός ξυλουργού, στο εργαστήριο που ήταν απέναντι από το σπίτι του, κατασκευάζοντας μια σειρά από μοντέλα αεροπλάνων, πλοίων και καλουπιών. Εργάστηκε ακόμα σαν οδηγός φορτηγού και ως μποξέρ πριν στραφεί στην αρχιτεκτονική. Ήταν αυτοδίδακτος, οι σπουδές του ξεκίνησαν όταν για σύντομο χρονικό διάστημα δούλεψε δίπλα σε σχετικούς με το αντικείμενο επαγγελματίες όπως σχεδιαστές και πολεοδόμους. Έχει πει ο ίδιος: «Δεν ήμουν ποτέ καλός μαθητής. Προτιμούσα πάντα να μάθω μόνος μου έξω από την τάξη. Όταν ήμουν περίπου 18 ετών άρχισα να επισκέπτομαι ναούς, ιερά και μαγαζιά που σέρβιραν τσάι στο Κιότο και στην Νάρα, στην περιοχή υπάρχει πλήθος παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Σπούδαζα αρχιτεκτονική επισκεπτόμενος τα ίδια τα κτίρια και διαβάζοντας βιβλία σχετικά με αυτά».
Το αρχικό του ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική καλλιεργήθηκε όταν ανακάλυψε σε ηλικία 15 ετών ένα βιβλίο με σκίτσα του Λε Κορμπυζιέ σε βιβλιοπωλείο με μεταχειρισμένα βιβλία στην Οσάκα. Χρειάστηκαν αρκετές βδομάδες για να εξοικονομήσει τα χρήματα ώστε να το αγοράσει. Μόλις το απόκτησε ο Άντο λέει: «έχω αντιγράψει τα σχέδια της πρώιμης περιόδου του τόσες πολλές φορές που οι σελίδες έχουν γίνει μαύρες. Αναρωτιόμουν πολλές φορές σιωπηλά πως ο Λε Κορμπυζιέ είχε σκεφτεί αυτό το έργο ή το άλλο».
Ο Άντο πραγματοποίησε μια σειρά από επισκέψεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ευρώπη και στην Αφρική στην περίοδο μεταξύ 1962 και 1969 για να δει και να αναλύσει μεγάλα κτίρια του δυτικού πολιτισμού, κρατώντας ένα λεπτομερές μπλοκ με σκίτσα, πράγμα που κάνει ακόμη και σήμερα όταν ταξιδεύει. Ήταν σίγουρα εκείνη η στιγμή που άρχισε να διαμορφώνει τις δικές του ιδέες σε σχέση με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Επισκέφθηκε κτίρια του Λε Κορμπυζιέ, του Λούντβιχ Μις φαν ντε Ρόε, Φρανκ Λόιντ Ράιτ και Λουί Καν πριν γυρίσει στην Οσάκα το 1969 και ανοίξει το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο Ταντάο Άντο Αρχιτεκτονική και Συνεργάτες.
Ο Ταντάο Άντο κέρδισε πολλά σημαντικά βραβεία όπως το χρυσό μετάλλιο της Γαλλικής Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής (1989), το βραβείο Carlsberg (1992), το βραβείο Pritzker (1995) το VIII Premium Imperiale (1996) και το βασιλικό χρυσό μετάλλιο του Βασιλικού Ινστιτούτου των Βρετανών Αρχιτεκτόνων (1997).
Επιπρόσθετα στις παραπάνω βραβεύσεις ο Άντο, παρότι δεν είναι πτυχιούχος αρχιτέκτονας, φιλοξενήθηκε σαν καθηγητής στις Ηνωμένες Πολιτείες σε ιδρύματα όπως το Γέιλ, το Χάρβαρντ και το Κολούμπια. Έδωσε ακόμα πολλές διαλέξεις σε άλλες σχολές όπως στο Πρίνστον, στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, στο Ρις και στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβανίας, καθώς και σε κολέγια της Αγγλίας, της Γαλλίας και πολλών άλλων χωρών[16].
Φιλοσοφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αρχιτεκτονική του Άντο έχει ισχυρές επιρροές από την Ιαπωνική θρησκεία και τον τρόπο ζωής. Ο αρχιτεκτονικός τρόπος του αυτός λέγεται πως δημιουργεί το φαινόμενο haiku, δίνοντας έμφαση στην αφαίρεση και στον κενό χώρο έτσι αναπαριστώντας την ομορφιά της απλότητας. Του αρέσει να δημιουργεί πολύπλοκους χώρους κυκλοφορίας διατηρώντας ταυτόχρονα την οπτική εντύπωση της απλότητας. Η αφαίρεση αυτή της αρχιτεκτονικής του δίνει έμφαση στην έννοια της αίσθησης και στην υλικότητα, επηρεασμένος από τις αρχές της διδασκαλίας του Ζεν, που επικεντρώνεται στην έννοια της απλότητας και στοχεύει στο συναίσθημα και όχι στην εμφάνιση. Για να εφαρμόσει αυτή την αφαίρεση χρησιμοποιεί για την κατασκευή το σκυρόδεμα, υλικό που δίνει στην αρχιτεκτονική του μια αίσθηση καθαρότητας και στιβαρότητας την ίδια στιγμή. Ταυτόχρονα όμως οι σκληροί αυτοί τοίχοι είναι τόσο μαλακοί στην αφή και συνδιαλέγονται με τέτοιο τρόπο με το φως και τον αέρα δίνοντας μια αίσθηση γαλήνης και ισορροπίας[17].
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Row House στο Σουμιγιόσι (Azuma House), Σουμιγιόσι-κου, Οσάκα, Ιαπωνία, 1975-1976
Ένα μικρό σπίτι σε επιφάνεια 66 μ2, χτίστηκε στην θέση ενός από τρία συνεχόμενα στενομέτωπα κτίσματα κατά μήκος ενός δρόμου. Το όλο θέμα, σύμφωνα με τα λόγια του Άντο, ήταν να αντιληφθείς αυτόν τον χώρο κατοικίας σαν ένα μικρόκοσμο μέσα σε ένα πολύ μικρό κτίριο ή σε ένα περιορισμένο χώρο. Πρότεινε μια σύνθεση στην οποία την θέση του μακρόστενου σπιτιού παίρνει ένα διώροφο μπετονένιο κουτί, αυτό το κουτί στην συνέχεια χωρίζεται στα τρία με το μεσαίο τμήμα να γίνεται ένας υπαίθριος χώρος. Το σπίτι εσωστρεφές επικοινωνεί με τον δρόμο μόνο μέσω οπής στον εμπρόσθιο τοίχο που αποτελεί και την είσοδο. Η αυλή είναι το κέντρο του χώρου και πλαισιώνεται στο ισόγειο από το καθιστικό στην μια πλευρά και την κουζίνα, την τραπεζαρία και το μπάνιο στην άλλη. Στον δεύτερο όροφο είναι το κυρίως υπνοδωμάτιο από την μια πλευρά και το δωμάτιο των παιδιών από την άλλη. Μια απλή σύνθεση με ποικιλία χώρων δραματοποιημένοι από το φως[18].
- Rokko Housing I, II, III, Κόμπε, Χιόγκο, Ιαπωνία, 1978-1983, 1985-1993, 1992-1999
Βρίσκεται στην πλαγιά του βουνού Ρόκκο, σε ένα οικόπεδο με 60 μοίρες κλίση και θέα προς την παραλία του Κόμπε. Είναι ένα συγκρότημα κατοικιών που αποτελείται από 18 μονάδες. Στην αρχή ζητήθηκε από τον Άντο το κτίριο να τοποθετηθεί στο επίπεδο τμήμα στους πρόποδες της πλαγιάς, ο ίδιος όμως πίστεψε πως η πλαγιά που βρισκόταν στο πίσω μέρος του οικοπέδου είχε μεγαλύτερες δυνατότητες. Μια σύνθεση από γεωμετρικά σχήματα που χαράχθηκε στην πλαγιά, χρησιμοποιώντας μπετονένιες μονάδες υποστυλωμάτων και δοκαριών σαν εμβάτη.
Το 1983, περίπου όταν ολοκληρώνονταν το Rokko Housing I, όπως περιγράφει ο Άντο: «ένας άλλος επιχειρηματίας μου πρότεινε μια δουλειά που φάνηκε σαν αστείο, θέλω να κάνεις ένα παρόμοιο συγκρότημα στο γειτονικό οικόπεδο. Μια έκταση περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη, τέσσερις φορές μεγαλύτερη επιτρεπόμενη δόμηση και 55 μονάδες, οι συνθήκες επέτρεπαν μεγαλύτερη ελαστικότητα από την φάση Ι, στην οποία πολεοδομικοί κανονισμοί όπως η επιτρεπόμενη δόμηση δεν υπήρχαν. Έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία, από το να επαναλάβω απλώς την φάση Ι, να επικεντρωθώ στην προσπάθεια εξέλιξης όσο μπορούσα αυτής της ιδέας».
Συνεχίζοντας η φάση ΙΙΙ βρίσκεται στο στάδιο διαμόρφωσης σε ένα παρακείμενο οικόπεδο, το οποίο δεν του έχει ανατεθεί. Χρησιμοποιεί ένα χώρο και μια κλίμακα που ξεπερνάει αυτήν της φάσης I και ΙΙ, οραματίστηκε ένα συγκρότημα κατοικιών με πλήθος κοινόχρηστων εγκαταστάσεων και ελεύθερων χώρων μετατρέποντας την σχεδόν σε αυτόνομη πόλη[19].
- Church of the Light, Ιμπαράκι, Οσάκα, Ιαπωνία, 1987-1989
Ένα από τα πιο αναγνωρισμένα έργα του. Κυριαρχεί η απλότητα του, δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα μπετονένιο κουτί με γυάλινες σχισμές σε σχήμα σταυρού και έναν διαγώνιο τοίχο που τέμνει και διαχωρίζει την είσοδο από τον μονόχωρο κυρίως ναό, μέσα στον οποίο δημιουργήθηκε με εκσκαφή μια κλίμακα. Ο ίδιος θυμάται: «ο προϋπολογισμός ήταν πραγματικά περιορισμένος. Παρά τις πολύ δύσκολες συνθήκες, παρακινήθηκα από την ισχυρή επιθυμία της κοινότητας που ήλπιζε σε μια νέα αρχιτεκτονική και ανέλαβα την δουλειά. Αμέσως σκέφτηκα να είναι ξύλινη κατασκευή αλλά κανείς δεν μπορούσε να υλοποιήσει την μορφή που είχα στο μυαλό μου. Μην έχοντας άλλη επιλογή αποφάσισα να το κατασκευάσω από σκυρόδεμα. Προσαρμοζόμενος στον προϋπολογισμό, μείωσα τον κτιριακό όγκο και όλα τα άλλα στοιχεία στο ελάχιστο δυνατόν»[20].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) SNAC. w6029hfz. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Ando-Tadao. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά) Structurae. Ράτιγκεν. 1000432. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 7055. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 135591060. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ CONOR.SI. 27690851.
- ↑ 221. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «MODERNE ARCHITEKTUR A-Z» (Γερμανικά) Taschen. 2016. σελ. 24.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2020.
- ↑ riba-prd-assets
.azureedge .net /- /media /Files /Awards /2024 /Royal-Gold-Medal-winners-1980-to-2024 .pdf?rev=1f3606d7f48c4000917cd54d46036f68. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2024. - ↑ www
.praemiumimperiale .org /en /laureate-en /laureates-en. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2022. - ↑ www
.kyotoprize .org /en /laureates /. - ↑ jp
.ambafrance .org /Remise-des-Arts-et-des-Lettres-a-M. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2022. - ↑ www3
.nhk .or .jp /news /html /20210423 /k10012993981000 .html. - ↑ www
.internimagazine .com /design /compasso-doro-2024 /. - ↑ Ando 1995, Prtizker Prize web page.
- ↑ Masao Furuyama. “Tadao Ando”. Taschen, 2006. ISBN 978-3-8228-4895-1.
- ↑ Tadao Ando, Tadao Ando: Process and Idea, Toto LTD, (31 March, 2010),σ. 020, ISBN 978-4887063099.
- ↑ Tadao Ando, Tadao Ando: Process and Idea, Toto LTD, (31 March, 2010),σ. 032, ISBN 978-4887063099.
- ↑ Tadao Ando, Tadao Ando: Process and Idea, Toto LTD, (31 March, 2010),σ. 154, ISBN 978-4887063099.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Yukio Futagawa, Tadao Ando Details, A.D.A. Edita Tokyo, 1991, ISBN 978-4871405515.
- Tadao Ando, Tadao Ando 1983-2000, El Croquis editorial, (October 1, 2000), ISBN 978-8488386144.
- Tadao Ando, Tadao Ando: Process and Idea, Toto LTD, (31 March, 2010), ISBN 978-4887063099.
- Tadao Ando, Tadao Ando 1: Houses & Housing, Toto LTD, (30 March, 2007), ISBN 978-4887062771.
- Masao Furuyama. “Tadao Ando”, Taschen, 2006, ISBN 978-3-8228-4895-1.
