Κριτίας (γλύπτης)
| Κριτίας | |
|---|---|
| Γέννηση | 6ος αιώνας π.Χ. |
| Θάνατος | 5ος αιώνας π.Χ. |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Αθήνα |
| Ιδιότητα | γλύπτης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Κρίτιος ή Κριτίας ήταν αρχαίος Αθηναίος χαλκοπλάστης και ανδριαντοποιός που έδρασε μόνο στην αρχαία Αθήνα, περί τον 5ο αιώνα π.Χ. σε συνεργασία πάντα με τον Νησιώτη με τον οποίο και υπέγραφαν από κοινού τα έργα τους[1].
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το σπουδαιότερο έργο των δύο αυτών αδριαντοποιών ήταν το χάλκινο σύμπλεγμα των τυραννοκτόνων Αρμοδίου και Αριστογείτονα που παράγγειλαν και ανέγειραν οι Αθηναίοι στην ορχήστρα της αρχαίας Αγοράς το 477 π.Χ.[1]. Το έργο δεν έχει διασωθεί, αλλά απεικονίσεις του διασώθηκαν σε μαρμάρινα ανάγλυφα, παραστάσεις αγγείων, νομίσματα καθώς και σε λείψανα αντιγράφων που βρέθηκαν στην Ιταλία. Το καλύτερα διατηρημένο αντίγραφο του συμπλέγματος αυτού βρίσκεται σήμερα στο εθνικό αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολης στην Ιταλία, καθώς και ένα συμπληρωματικό στο αρχαιολογικό μουσείο του Στρασβούργου. Όπως αποδεικνύεται στο έργο τους αυτό οι Κριτίας και Νησιώτης απέδωσαν με θαυμαστό τρόπο την παράτολμη επίθεση των τυραννοκτόνων με έμφαση την διαφορά του ψυχικού χαρακτήρα εκάστου. Συγκεκριμένα παρουσιάζουν τον μεν νεώτερο Αρμόδιο σφοδρότερο να υψώνει το ξίφος του, ενώ ο πρεσβύτερος ο Αριστογείτων, προνοητικότερος, να κρατά το ξίφος χαμηλά σε μια προσπάθεια απόκρυψης. Το ιδιαίτερο της τέχνης του συμπλέγματος αυτού είναι ότι οι κύριες μορφές των δύο ανδριάντων δεν ήταν πλήρως ορατές από το αυτό σημείο, γεγονός που κατατάσσει αυτό ως περίοπτο έργο βάθους. Η δε δυναμικότητα που παρουσιάζουν τα σώματα των ανδριάντων κατά την κριτική του Λουκιανού αποτελούν έργα της παλαιάς αττικής γλυπτικής.
Οι ίδιοι ανδριαντοποιοί θεωρούνται επίσης κατασκευαστές του αγάλματος του οπλιτοδρόμωνα Επιχαρήνου που φέρονταν στην Ακρόπολη των Αθηνών, μεταξύ των Προπυλαίων και του Παρθενώνα και το οποίο παρουσίαζε οπλίτη δρομέα με κεκαμμένο το γόνατο και προτεταμένο το δεξί χέρι.
Στους Κριτία και Νησιώτη αποδίδεται επίσης το με αριθμό 698 άγαλμα του Μουσείου της Ακροπόλεως που παριστά έφηβο ύψους 1.67 μ., η κεφαλή του οποίου μοιάζει μ΄ εκείνη του Αρμοδίου. Θεωρείται ως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα και ωραιότερα δείγματα της πρώιμης κλασικής τέχνης[2]. Χρονολογείται λίγο πριν το 480 π.Χ.[1].
Μαθητές του Κριτία φέρονται οι Διονυσόδωρος ο Σκύμνος, ο Κερκυραίος Πόλιχος, ο Άμφιος από την Κνωσό, ο Πίσων από Καλαυρία της Τροιζήνας και ο Δημόκριτος από Σικυώνα.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 18, τομ. 19.
- ↑ «Παιδί του Κριτίου (αρ. 698), Μουσείο της Ακρόπολης - Αρχαιολογία Online». Αρχαιολογία Online. http://www.archaiologia.gr/blog/photo/%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%AF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CF%81-698-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BA%CF%81%CF%8C/. Ανακτήθηκε στις 2017-05-07.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η κλασσική περίοδος Αρχειοθετήθηκε 2017-04-28 στο Wayback Machine. από το http://ebooks.edu.gr