Μαραθώνιος
| Στίβος Μαραθώνιος | |
|---|---|
 Δρομείς μεγάλων αποστάσεων στην Αρχαία Ελλάδα | |
| Ρεκόρ ανδρών | |
| Παγκόσμιο | Κέλβιν Κίπτουμ  Κένυα 2ω 0λ. 35 δευτ. |
| Ολυμπιακό | Σάμιουελ Ουαντζίρου Κένυα 2ω 6λ 32δευτ. |
| Ρεκόρ γυναικών | |
| Παγκόσμιο | Τιγκστ Ασεφά  Αιθιοπία 2ω. 11λ. 53δευτ. |
| Ολυμπιακό | Τίκι Γκελάνα Αιθιοπία 2ω. 23λ.7δευτ. |
Ο Μαραθώνιος είναι αγώνας αντοχής δρόμου κάλυψης επίσημης απόστασης 42,195 χιλιομέτρων, που περιλαμβάνεται πλέον στα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα.
Ο αγώνας ονομάζεται έτσι από την ιστορική διαδρομή του Αθηναίου στρατιώτη ημεροδρόμου Φειδιππίδη που μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ) έτρεξε από το πεδίο της μάχης στην Αθήνα για να μεταφέρει τα νικητήρια νέα με τη λέξη «νενικήκαμεν». Η ιστορική ακρίβεια αυτού του γεγονότος επιβεβαιώνεται από τον Φιλόστρατο, που αναφέρεται στο θεσμό των στρατιωτών ημεροδρόμων αγγελιαφόρων, τον Ηρόδοτο, τον Πλούταρχο και τον Λουκιανό.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μαραθώνιος προέρχεται από την ιστορία ενός Έλληνα αγγελιοφόρου. Σύμφωνα με αυτή, ο Μιλτιάδης αμέσως μετά την περίφημη εκείνη μάχη απέστειλε τον Φειδιππίδη, που θεωρούνταν ο ταχύτερος τότε ημεροδρόμος του αθηναϊκού στρατού, από το πεδίο του Μαραθώνα στην Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη κατά των Περσών[1]. Λέγεται ότι έτρεξε όλη την απόσταση χωρίς διακοπή και μπήκε στην Συνέλευση της Βουλής, όπου αναφώνησε "Νενικήκαμεν" (νικήσαμε) πριν καταρρεύσει και πεθάνει.[2].
Η ιστορία του Φειδιππίδη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Συχνά η προσωπικότητα του Φειδιππίδη ταυτίζεται με τον στρατιώτη ο οποίος, σύμφωνα με τον τότε θεσμό, μετά το πέρας της μάχης έτρεξε πάνοπλος ως την πόλη της Αθήνας καλύπτοντας σε μερικές ώρες την απόσταση των 40 χιλιομέτρων και όταν έφθασε αναφώνησε «Χαίρετε! Νενικήκαμεν!». Στην πραγματικότητα όμως το όνομα του στρατιώτη αυτού παραμένει άγνωστο.
Η ιστορία της πορείας από το Μαραθώνα στην Αθήνα εμφανίζεται αρχικά στον Πλούταρχο στη «στην Δόξα της Αθήνας» του 1ου αιώνα π.χ που αναφέρει την χαμένη εργασία του Ηρακλείδη Ποντικού. Αυτός δίνει το όνομα του δρομέα ως είτε Θέρσιπος ή Ευκλής. Ο Λουκιανός (2ος αιώνας π.X.) επίσης δίνει την ιστορία αλλά ονομάζει το δρομέα Φειλιππίδη (εκ παραφθοράς του ονόματος Φειδιππίδη). Η ιστορική ακρίβεια ίσως του ονόματος δεν είναι εξακριβωμένη.[3]. Ο Ηρόδοτος, η κύρια πηγή για τους ελληνο-περσικούς πολέμους, αναφέρει τον Φειδιππίδη ως τον αγγελιοφόρο που έτρεξε από την Αθήνα στη Σπάρτη ζητώντας βοήθεια, και έτρεξε έπειτα πίσω, μια απόσταση άνω των 240 χιλιομέτρων [4][5]. Σύμφωνα με τον «πατέρα της Ιστορίας», η απάντηση των Σπαρτιατών υπήρξε αποκαρδιωτική, λόγω αυστηρού εθίμου[6]. Σε μερικά χειρόγραφα το όνομα του δρομέα μεταξύ της Αθήνας και Σπάρτης δίνεται ως Φειλιππίδης.
Ο Ηρόδοτος δεν κάνει καμία αναφορά για κανένα αγγελιοφόρο που στέλνεται από το Μαραθώνα στην Αθήνα. Αναφέρει ότι το κύριο μέρος του αθηναϊκού στρατού, που έχει αγωνίστηκε ήδη και κέρδισε την εξαντλητική μάχη, φοβάται μια ναυτική επιδρομή από τον Περσικό στόλο ενάντια σε μια ανυπεράσπιστη Αθήνα, και βάδισε γρήγορα πίσω από τη μάχη στην Αθήνα, φθάνοντας την ίδια μέρα.
Η ιστορική διαδρομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μεταξύ του Μαραθώνα και της Αθήνας υπάρχει η Πεντέλη, έτσι αυτό σημαίνει ότι, εάν ο Φειδιππίδης έκανε πραγματικά το διάσημο τρέξιμό του μετά από τη μάχη, έπρεπε να τρέξει γύρω από το βουνό. Η προφανέστερη διαδρομή ταιριάζει σχεδόν ακριβώς με τη σύγχρονη εθνική οδό Μαραθώνα-Αθήνας, που ακολουθεί την εθνική οδό προς τα νότια από τον κόλπο Μαραθώνα και κατά μήκος της ακτής, κατόπιν ένας ομαλός αλλά παρατεταμένος ανήφορος δυτικά προς την ανατολική προσέγγιση στην Αθήνα, μεταξύ Υμηττού και Πεντέλης, και έπειτα κατηφορικά προς την Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι περίπου 42 χιλιόμετρα και καθορίζει τα πρότυπα για την απόσταση. Εντούτοις υπάρχει μια άλλη θεωρία, ότι ο Φειδιππίδης είχε ακολουθήσει μια άλλη διαδρομή: μια δυτική ανάβαση κατά μήκος των ανατολικών και βόρειων προπόδων της Πεντέλης, στο πέρασμα Διόνυσος, και έπειτα μια ευθεία νότια πορεία προς τα κάτω στην Αθήνα. Αυτή η διαδρομή είναι αρκετά μικρότερη, περίπου 35 χιλιόμετρα, αλλά είναι πολύ απότομη.
Γέννηση του Μαραθωνίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε ως άθλημα «μαραθώνιος δρόμος», αλλά και ούτε είχε θεσμοθετηθεί κάτι παρόμοιο. Όταν οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν πραγματικότητα στο τέλος του 19ου αιώνα (1896), οι ιδρυτές και οι διοργανωτές έψαχναν ένα μεγάλο γεγονός, που να υπενθυμίζει την αρχαία δόξα της Ελλάδας. Η ιδέα της οργάνωσης του αγώνα του μαραθωνίου προήλθε από τον Γάλλο γλωσσολόγο και ελληνιστή Μισέλ Μπρεάλ (Michel Bréal), ο οποίος πρότεινε κατά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα «την επανάληψη του διάσημου εκείνου δρόμου που εξετέλεσε ο στρατιώτης του Μαραθώνος». Μάλιστα λέγεται για τον Μπρεάλ, πως αν και είχε ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων με θέματα από την Ελληνική Μυθολογία και την αρχαία ελληνική ιστορία, αρχικά όταν έκανε την παραπάνω πρόταση δεν γνώριζε πόση ήταν στην πραγματικότητα η απόσταση αυτή. Όταν όμως ενημερώθηκε ότι αυτή ήταν περίπου 40 χλμ. προσπάθησε να υπαναχωρήσει πλην όμως ήταν αργά, καθώς το αγώνισμα είχε ήδη συμπεριληφθεί στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων και είχε σταλεί σε διάφορες χώρες. Τελικά προσφέρθηκε να αθλοθετήσει ο ίδιος το νέο αυτό αγώνισμα, για το οποίο και ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ αθλοθέτησε κύπελλο.
Αυτή η ιδέα υποστηρίχθηκε και από τον Πιερ ντε Κουμπερτέν (Pierre de Coubertin), τον ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς επίσης και τους Έλληνες. Ο νικητής του πρώτου ολυμπιακού μαραθωνίου το 1896 (μόνο για άνδρες) ήταν ο Σπύρος Λούης, ένας Έλληνας μεταφορέας νερού. Νίκησε στους Ολυμπιακούς Αγώνες με χρόνο 2 ώρες 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Ο μαραθώνιος των γυναικών εισήχθη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1984 (Λος Άντζελες, ΗΠΑ) και νικήτρια ήταν η Τζόαν Μπενόιτ (Joan Benoit) των Ηνωμένων Πολιτειών με χρόνο 2 ωρών 24 λεπτά και 52 δευτερόλεπτα[7]. Έχει γίνει παράδοση ο μαραθώνιος των ανδρών να είναι το τελευταίο αγώνισμα με τερματισμό στο Ολυμπιακό Στάδιο, και συχνά ώρες αργότερα, η τελετή λήξης. Ο μαραθώνιος των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 αναβίωσε στην παραδοσιακή διαδρομή από τον Μαραθώνα στην Αθήνα που τερματίζει στο Παναθηναϊκό στάδιο.
Σήμερα περισσότεροι από 800 μαραθώνιοι γίνονται σε όλο τον κόσμο κάθε έτος, με τη μεγάλη πλειοψηφία να είναι ερασιτέχνες που τρέχουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς ή απλά για την εμπειρία. Οι μεγαλύτεροι μαραθώνιοι έχουν δεκάδες χιλιάδες συμμετεχόντων.
Ολυμπιακός Μαραθώνιος του 1896
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μαραθώνιος κατέστη ένα από τα πρώτα σύγχρονα ολυμπιακά αθλήματα των αγώνων του 1896, του οποίου η συναρπαστική ιστορία ξεκινά στις 10 Μαρτίου του 1896, όπου στην Αθήνα διεξάχθηκαν οι πανελλήνιοι προκριματικοί του αγωνίσματος για τον καθορισμό των πρώτων έξι αθλητών που θα λάμβαναν μέρος στους επίσημους Ολυμπιακούς τον επόμενο μήνα. Αφέτης του προκριματικού εκείνου αγώνα ήταν ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος. Μετείχαν 38 δρομείς και οι τρεις πρώτοι νικητές ήταν:
- Πρώτος ο Χ. Βασιλάκος (ελεύθερης συμμετοχής) που πέτυχε χρόνο 3 ώρες και 18 πρώτα λεπτά.
- Δεύτερος ο Ν. Μπελόκας (αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 21 πρώτα λεπτά και
- Τρίτος ο Δ. Δεληγιάννης (επίσης αθλητής του Πανελληνίου) με χρόνο 3 ώρες και 33 πρώτα λεπτά.
Κρίνοντας όμως η επιτροπή ότι οι προβλεπόμενοι έξι θα ήταν πολύ λίγοι έναντι του αριθμού των συμμετοχών των ξένων χωρών αποφασίστηκε την επόμενη ημέρα να αυξηθούν σε 16 και να γίνουν σχετικές ανακοινώσεις για συμμετοχή και άλλων αθλητών, αναρτώντας έντυπα στην Αθήνα και στην επαρχία. Έτσι οι νέες εγγραφές αθλητών έφθασαν τις 85. Στους δεύτερους προκριματικούς που ακολούθησαν, στις 25 Μαρτίου (την ημέρα έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων) έλαβαν μέρος οι 38 από τους 85 όπου και προκρίθηκαν οι:
- Πρώτος ο Δ. Δεληγιάννης με χρόνο 3 ώρες και 3 λεπτά
- Δεύτερος ο Αυστραλός Έντγουϊν Φλακ
- Τρίτος ο Ν. Μπελόκας, ....7ος ο Χ. Βασιλάκος και 17ος ο Σπύρος Λούης με 3 ώρες και 22΄.
Αν και η Ελλανόδικος Επιτροπή είχε αποφασίσει την πρόκριση μόνο των πρώτων 16 μετά από απαίτηση του Τ/ρχη Παπαδιαμαντόπουλου έγινε δεκτή η συμμετοχή του Σ. Λούη, αν και ο χρόνος του υστερούσε κατά 4΄ από εκείνον του Βασιλάκου στους Πανελληνίους, επειδή ο 2ος μαραθώνιος έγινε σε λασπώδες έδαφος εξαιτίας της προηγηθείσας βροχής.
Ο Πρώτος επίσημος Ολυμπιακός Μαραθώνιος διεξήχθη την 5η ημέρα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, των πρώτων από της αναβίωσής τους, στις 29 Μαρτίου του 1896 ημέρα Παρασκευή. Αφετηρία ήταν ο Τύμβος του Μαραθώνα και ακολουθώντας την πιθανότερη και ασφαλή κατά τους ιστορικούς διαδρομή, δηλαδή διαδρομή Βρανά - Εκάλη - Κηφισιά - Ψυχικό - Αθήνα (λεωφόρο Κηφισίας) - Ηρώδου Αττικού, τερμάτισε εντός του Παναθηναϊκού Σταδίου, η ανέγερση του οποίου είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, που ήταν κατάμεστο από κόσμο.
Κατά τη διαδρομή υπήρξαν πολλές αλλαγές στη θέση των πρώτων δρομέων. Στα πρώτα 10 χιλιόμετρα προηγούνταν σαφώς οι ξένοι δρομείς Λερμουσό (Lermusiau), Φλακ (Flack) και Μπλαίηκ (Blake), μετά όμως από τα 20 χλμ. που αποτελούσε το μέσο της διαδρομής άρχισαν οι Έλληνες δρομείς Βασιλάκος, Λούης και Μπελόκας να αναπτύσσουν την ταχύτητά τους. Στο 23ο χλμ. ο Μπλαίηκ δεν αντέχει άλλο και εγκαταλείπει τον αγώνα. Στο 32ο χλμ ο Λερμουζό παράπεσε χάνοντας πολύτιμο χρόνο, ενώ λίγο μετά εγκαταλείπει και ο Φλακ, οπότε και τέθηκαν στην αρχή του αγώνα ο Λούης ακολουθούμενος από τον Βασιλάκο.
Σύμφωνα με αφήγηση του Βασιλάκου, ως το Σταυρό της Αγ. Παρασκευής έτρεχαν μαζί με το Λούη, αλλά εκεί τους εγκατέλειψαν οι συνοδοί αξιωματικοί και έσπευσαν στον Στάδιο. Τότε πολλοί χωρικοί, συντοπίτες του Λούη, οι οποίοι παρακολουθούσαν άρχισαν να τον επευφημούν και στη συνέχεια τον ακολούθησαν με άλογα, κάρα και ποδήλατα εμποδίζοντας τον Βασιλάκο να προσπεράσει: "οι παριστάμενοι χωρικοί ηκολούθησαν τον Λούη ενθαρρύνοντες αυτόν. Κατόπιν τον ηκολούθησαν άμαξαι, κάρρα, ποδήλατα, ίπποι κτλ. Εγώ δεν έσπευσα να διασχίσω το πλήθος δια να τον νικήσω ή να τον συναγωνισθώ και κατ' ανάγκην παρέμεινα όπισθεν του πλήθους."[8]
Όταν ιππέας αγγελιαφόρος φτάνει στο Στάδιο και αναγγέλλει «προηγείται Έλλην» ακολούθησε παραλήρημα. Ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος σπεύδει και αναμένει τον πρώτο δρομέα στη συμβολή των οδών Λ. Κηφισίας (όπως λέγονταν τότε τη Βασιλίσσης Σοφίας) και Ηρώδου Αττικού όπου καταφθάνει ο Σπύρος Λούης τον οποίο και συνοδεύει τιμητικά μέχρι το τέρμα εντός του Σταδίου.
Η είσοδος του Λούη στο Στάδιο ξεσήκωσε όλους τους θεατές που όρθιοι παραληρούσαν και ζητωκραύγαζαν ρυθμικά το επίθετό του όπου και τερματίζει με χρόνο 2 ώρες, 58΄ και 50΄΄, ενώ δεύτερος εισήλθε στο Στάδιο, μόλις μετά επτά λεπτά, ο Χαρίλαος Βασιλάκος τερματίζοντας σε χρόνο 3 ώρες, 06΄ και 30΄΄.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896 έζησαν εκείνη την ημέρα την σπουδαιότερη στιγμή. Απευθυνόμενος ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν στο Σπύρο Λούη του είπε «Σήμερα έγραψες ιστορία».
Απόσταση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Χρονιά | Απόσταση (χλμ) |
Απόσταση (μίλι) |
|---|---|---|
| 1896 | 40 | 24,85 |
| 1898 | 40,12 | 24,92 |
| 1900 | 40,26 | 25,02 |
| 1904 | 40 | 24,85 |
| 1906 | 41,86 | 26,01 |
| 1908 | 42,195 | 26,22 |
| 1912 | 40,2 | 24,98 |
| 1920 | 42,75 | 26,56 |
| 1924+ | 42,195 | 26,22 |
Η απόσταση των 42.195 μέτρων καθορίστηκε αρχικά κατά τους Ολυμπιακούς αγώνες του Λονδίνου του 1908. Η απόσταση των 42 χιλιομέτρων είναι η απόσταση μεταξύ των ανακτόρων του Ουίνδσορ και του Ολυμπιακού σταδίου στο Shepherd’s Bush στα δυτικά του Λονδίνου. Η απόσταση καθορίστηκε στα 42 χιλιόμετρα και επίσης ένα γύρο του σταδίου το οποίο κατέληξε να είναι 42.195 μέτρα, παίρνοντας υπόψη και την καλύτερη θέση για τη βασιλική οικογένεια. Στον αγώνα ο Ντοράντο Πιέτρι (Dorando Pietri) μπήκε πρώτος στο Στάδιο για τον τελευταίο γύρο αλλά παραπαίοντας, έπεσε 7 φορές μέσα στο στάδιο και τελικά υποβοηθήθηκε από τους διαιτητές να περάσει τη γραμμή του τερματισμού πριν τον Αμερικανό Τζόνι Χέις (Johnny Hayes), ο οποίος πλησίασε στα λίγα μέτρα. Τελικά ο Πιέτρι αποκλείστηκε αλλά η κούρσα πήρε το όνομα η «Κούρσα του Αιώνα» και ο Πιέτρι πήρε αναμνηστικό κύπελλο από την Βασίλισσα Αλεξάνδρα της Δανίας.
Για τους επόμενους Ολυμπιακούς η απόσταση καθορίστηκε στα 40,2 χλμ και μετά στα 42,75 χλμ για τους ολυμπιακούς του 1920. Αλλά έγινε ξανά τα 42,195 το 1924 έπειτα από την απόφαση της Ολυμπιακής επιτροπής το 1921[9]. Ένας λόγος ίσως να είναι η θρυλική κούρσα του 1908 στο Λονδίνο.
Προετοιμασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι περισσότεροι συμμετέχοντες δεν τρέχουν έναν μαραθώνιο για να κερδίσουν. Σημαντικότερο για τους περισσότερους δρομείς είναι ο προσωπικός χρόνος τερματισμού τους και η τοποθέτησή τους μέσα στον χρόνο της ηλικιακής ομάδας τους, αν και μερικοί δρομείς θέλουν μόνο να τερματίσουν.
Οι στρατηγικές για έναν μαραθώνιο περιλαμβάνουν το τρέξιμο ολόκληρης της απόστασης όπως και της στρατηγικής τρέξιμο-περπάτημα. Μια ενδιάμεση προσέγγιση είναι τρέξιμο από τη μία στάση νερού στη άλλη, και περπάτημα για λίγα μέτρα για την πόση του νερού.
Το 2005, ο μέσος χρόνος μαραθωνίου στις ΗΠΑ ήταν 4 ώρες 32 λεπτά 8 δευτερόλεπτα για τους άνδρες, 5 ώρες 6 λεπτά 8 δευτερόλεπτα για τις γυναίκες. Ένας άλλος στόχος είναι το σπάσιμο ορισμένων χρονικών εμποδίων. Παραδείγματος χάριν, οι πρωτάρηδες προσπαθούν συχνά να τρέξουν το μαραθώνιο κάτω από 4 ώρες, και οι πιο ανταγωνιστικοί δρομείς θέλουν να τελειώσουν κάτω από 3 ώρες.
Η συμμετοχή μπορεί να είναι δύσκολη πολλές φορές. Ο μαραθώνιος της Βοστώνης, ο παλαιότερος μαραθώνιος στις Ηνωμένες Πολιτείες απαιτεί χρονικά όρια για την συμμετοχή, άρα μόνο οι καλοί αθλητές μπορούν να συμμετάσχουν. Επίσης π.χ. στο Λονδίνο υπάρχουν 60,000 αιτήσεις για τις 30,000 θέσεις, έτσι πολλές φορές ο συμμετέχοντας καταφεύγει σε συμμετοχή μέσω φιλανθρωπικής οργάνωσης οι οποίες απαιτούν κάποιο χρηματικό ποσό, γύρω στα 500 Ευρώ, τα οποία δωρίζονται από φίλους και συγγενείς συνήθως.
Προπόνηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι περισσότεροι προπονητές θεωρούν ότι το πιο σημαντικό στοιχείο στην προετοιμασία για ένα μαραθώνιο είναι το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, αλλά μεθοδικά. Οι ερασιτέχνες δρομείς προσπαθούν συνήθως να φθάσουν σε ένα μέγιστο 32 χιλιόμετρα σε μία μεμονωμένη κούρσα και σε εβδομαδιαία βάση τα 64 χιλιόμετρα, αλλά αυτό μεταβάλλεται από εβδομάδα σε εβδομάδα. Οι πεπειραμένοι επαγγελματίες μπορούν να τρέξουν μια μέχρι και 200 χλμ την εβδομάδα. Αλλά τα πολλά χιλιόμετρα εγκυμονούν και μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού.
Πολλά προγράμματα προετοιμασίας διαρκούν πέντε ή έξι μήνες για τους αρχάριους που δεν τρέχουν καθόλου, με μια βαθμιαία αύξηση (κάθε δύο εβδομάδες) στην απόσταση που τρέχουν και τελικά μια μικρή μείωση (1 έως 3 εβδομάδες) για ξεκούραση. Συνήθως ο αθλητής θα τρέξει 5 φορές την εβδομάδα. Το πρόγραμμα γενικά αυξάνει την απόσταση, φτάνοντας στην ανώτερη απόσταση (32 χλμ) 3 εβδομάδες πριν τον αγώνα. Μετά η εβδομαδιαία απόσταση μειώνεται σταδιακά μέχρι τον αγώνα.
Για ένα πιο έμπειρο ερασιτέχνη, 3 μήνες προετοιμασίας 5 φορές την εβδομάδα είναι συνήθως αρκετές για ένα χρόνο γύρω στις 4 ώρες. Για ένα αρχάριο 6 μήνες.
Τα προγράμματα προετοιμασίας μπορούν να βρεθούν στο Runner's World [10], Hal Higdon [11], Jeff Galloway, Αθλητική Ένωση της Βοστώνης [12] και από πολυάριθμες άλλες πηγές.
Η πολλή προπόνηση μπορεί επίσης να προκαλέσει τραυματισμούς οπότε συνιστάται η προπόνηση ακολουθώντας κάποιο πρόγραμμα, όπως π.χ του Hal Higdon.
Εξοπλισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο καλός εξοπλισμός μπορεί να είναι η διαφορά μεταξύ τερματισμού ή τραυματισμού. Τα αθλητικά παπούτσια είναι το πιο σημαντικό στοιχείο. Υπάρχουν 3 διαφορετικά στυλ τρεξίματος τα οποία είναι όλα φυσιολογικά, overpronation, ουδέτερα και underpronation. Για τους τρεις διαφορετικούς τύπους υπάρχουν και τρεις διαφορετικοί τύποι παπουτσιών τα οποία μπορούν να προμηθευτούν από ειδικά καταστήματα. Φορώντας λάθος τύπο παπουτσιού μάλλον θα οδηγήσει σε τραυματισμό κατά την προετοιμασία αν όχι την ημέρα του αγώνα.
Ο αθλητής επίσης θα πρέπει να διαλέξει σωστά τον εξοπλισμό, και επίσης να φορέσει το κοντό παντελόνι και το φανελάκι σε μια προηγούμενη διαδρομή για να διαπιστώσει ότι δεν προκαλεί προβλήματα. Είναι πολύ συνηθισμένο για ένα παντελονάκι να κόψει τον αθλητή κατά την διάρκεια ενός μαραθωνίου. Άλλα φαινόμενα είναι μαύρα νύχια, ερεθισμένες θηλές, εκτός από τους μυϊκούς και σκελετικούς τραυματισμούς.
Υπάρχει ειδικός εξοπλισμός από κάλτσες, μέχρι εσώρουχα και σκευάσματα θερμίδων για τον αγώνα.
Λίγο πριν τον αγώνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά την διάρκεια των τελευταίων 2 εβδομάδων πριν τον αγώνα η εξάσκηση μειώνεται δραστικά για να επιτρέψει στον οργανισμό να ανακάμψει, γύρω στα 20 χλμ την εβδομάδα τον ανώτερο. Η τελευταία εβδομάδα περιλαμβάνει 2-3 μικρές διαδρομές. Πολλοί αθλητές καταναλώνουν περισσότερους υδατάνθρακες αλλά διατηρώντας τις θερμίδες στο ίδιο επίπεδο ώστε ο οργανισμός να μπορέσει να αποθηκεύσει γλυκόζη.
Κατά την διάρκεια του αγώνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια του αγώνα το μυστικό είναι ο αθλητής να κρατήσει ένα σταθερό ρυθμό, τυπικά το πρώτο μισό του αγώνα να έχει την ίδια διάρκεια με το δεύτερο αν ο ρυθμός είναι σταθερός και ο αθλητής ακολουθήσει καλή στρατηγική.
Κατανάλωση νερού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η κατανάλωση νερού είναι πολύ σημαντική κατά την διάρκεια του αγώνα, τυπικά 500ml νερού κάθε 5-10 χλμ είναι αρκετά. Βασικά ο αθλητής θα πρέπει να σταματήσει σε όλους τους σταθμούς νερού που θα υπάρχουν κατά την διάρκεια της διαδρομής, και να πιει κάποια ποσότητα νερού ακολουθώντας τις οδηγίες παραπάνω.
Υπάρχει όμως και ο κίνδυνος υπερκατανάλωσης νερού και αυτό μπορεί να είναι ένα από το πιο τυπικά προβλήματα για το ιατρικό προσωπικό ενός μαραθώνιου, παρά η μη κατανάλωση νερού. Η υπερκατανάλωση προκαλεί υπονατραιμία που είναι η χαμηλή περιεκτικότητα νατρίου στο αίμα λόγω της υπερκατανάλωσης νερού. Οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στην κατάσταση. Ένα 13% των αθλητών που τερμάτισαν τον μαραθώνιο της Βοστώνης είχαν υπονατραιμία, και εδώ αναφερόμαστε για έμπειρους ερασιτέχνες αθλητές γιατί η Βοστώνη δέχεται μόνο ερασιτέχνες με πολύ καλό χρόνο.
Ο «τοίχος»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ένας κανονικός αθλητής μπορεί να αποθηκεύσει γύρω στις 2000kcal γλυκόζη στον οργανισμό, αρκετά για γύρω στα 30χλμ. Αυτό σημαίνει ότι είναι δυνατόν ένας αθλητής να μην έχει αρκετή ενέργεια στα τελευταία 10 χλμ του αγώνα. Αυτό λέγεται «χτυπώ τον τοίχο» (hit the wall) και είναι ένα συναίσθημα απότομης αναπάντεχης εξάντλησης.
Ένα από τα βασικά στοιχεία της προπόνησης μαραθωνίου είναι η προετοιμασία του οργανισμού ώστε να μπορεί να αποθηκεύει στο συκώτι περισσότερη ενέργεια από 2000kcal. Επίσης ο οργανισμός μαθαίνει να καταναλώνει λίπος με μεγαλύτερη ευκολία, μόλις τα αποθέματα υδατανθράκων στερέψουν κατά την διάρκεια του αγώνα.
Ο ερασιτέχνης αθλητής επίσης θα πρέπει να έχει μαζί του κάποια παρασκευάσματα γλυκόζης σε μορφή γέλης τα οποία παρέχουν αποθέματα ενέργειας, και νάτριο, κάλιο για την αποφυγή του «τοίχου». Καμία μορφή τροφής δεν θα πρέπει να ληφθεί σε στερεά μορφή κατά την διάρκεια της κούρσας, γιατί συνήθως προκαλεί στομαχικές / εντερικές διαταραχές.
Οι 11 καλύτεροι αθλητές όλων των εποχών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| α/α | Χρόνος | Αθλητής | Χώρα | Ημερομηνία | Τόπος |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2:00:35 | Κέλβιν Κίπτουμ | Κένυα
|
8 Οκτωβρίου 2023 | Σικάγο |
| 2 | 2:01:39 | Ελιούντ Κίπτσογκε[13] | Κένυα
|
16 Σεπτ. 2018 | Βερολίνο |
| 3 | 2:01:41 | Κενενίσα Μπεκέλε | Αιθιοπία
|
29 Σεπτ. 2019 | Βερολίνο |
| 4 | 2:01:48 | Σισάι Λέμα | Αιθιοπία
|
3 Δεκεμβρίου 2023 | Βερολίνο |
| 5 | 2:02:15 | Μπένσον Κιπρούτο | Κένυα
|
3 Μαρτίου 2024 | Τόκιο |
| 6 | 2:02:48 | Μπιρχάνου Λέγκεσε | Αιθιοπία
|
29 Σεπτεμβρίου 2019 | Βερολίνο |
| 7 | 2:02:55 | Μόσινετ Γκερεμέου | Αιθιοπία
|
28 Απριλίου 2019 | Λονδίνο |
| Τίμοθι Κίπλαγκατ | Κένυα
|
3 Μαρτίου 2024 | Τόκιο | ||
| 9 | 2:02:57 | Ντένις Κιπρούτο Κιμέτο | Κένυα
|
28 Σεπτ. 2014 | Βερολίνο |
| 10 | 2:03:00 | Έβανς Τσεμπέτ | Κένυα
|
6 Δεκεμβρίου 2020 | Βαλένθια |
| Γκαμπριέλ Γκεαΐ |  Τανζανία
|
4 Δεκεμβρίου 2022 | Βαλένθια |
Πηγή: World Athletics
Οι 10 καλύτερες αθλήτριες όλων των εποχών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| α/α | Χρόνος | Αθλήτρια | Χώρα | Ημερομηνία | Τόπος |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2:11:53 | Τιγκστ Ασεφά | Αιθιοπία
|
24 Σεπτεμβρίου 2023 | Βερολίνο |
| 2 | 2:13:44 | Σιφάν Χασάν |  Ολλανδία
|
8 Οκτωβρίου 2023 | Σικάγο |
| 3 | 2:14:04 | Μπρίτζιντ Κοσγκέι | Κένυα
|
19 Οκτωβρίου 2019 | Σικάγο |
| 4 | 2:14:18 | Ρουθ Τσέπντενιτς | Κένυα
|
9 Οκτωβρίου 2022 | Σικάγο |
| 5 | 2:14:58 | Αμάνε Μπερίσο Σανκούλε | Αιθιοπία
|
4 Δεκεμβρίου 2022 | Βαλένθια |
| 6 | 2:15:25 | Πάολα Ράντκλιφ |  Μεγάλη Βρετανία
|
13 Απριλίου 2003 | Λονδίνο |
| 7 | 2:15:51 | Γουόρκνες Ντεγκέφα | Αιθιοπία
|
3 Δεκεμβρίου 2023 | Βαλένθια |
| 8 | 2:15:55 | Σουτούμε Κεμπέντε | Αιθιοπία
|
3 Μαρτίου 2024 | Τόκιο |
| 9 | 2:16:07 | Τιγκστ Κετέμα | Αιθιοπία
|
7 Ιανουαρίου 2024 | Βερολίνο |
| 10 | 2:16:14 | Ρόζμαρι Βαντζίρου | Κένυα
|
3 Μαρτίου 2024 | Τόκιο |
Πηγή: World Athletics
Ο Βιβλικός Μαραθώνιος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο Ισραήλ οργανώνεται δρόμος μεγάλης αντοχής, παρόμοιος με τον κλασσικό Μαραθώνιο, ο οποίος λέγεται και «Βιβλικός Μαραθώνιος». Οι Ισραηλίτες τον οργανώνουν σε ανάμνηση γεγονότος που αναφέρεται στη Βίβλο, Σαμουήλ Α', 4:12, που θεωρούν ότι είναι η πρώτη ιστορική αναφορά για μαραθώνιο δρόμο. Σύμφωνα με τη Βίβλο, μετά από μια μάχη όπου οι Φιλισταίοι κατανίκησαν τους Ισραηλίτες και πήραν ως λάφυρο την Κιβωτό της Διαθήκης, ένας ημεροδρόμος Ισραηλίτης έτρεξε αυθημερόν και έφερε στον προφήτη Σαμουήλ την είδηση της ήττας. Η απόσταση είναι από το Rosh Ha’ayin του κεντρικού Ισραήλ, μέχρι τον οικισμό Shiloh στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Στη σύγχρονη εποχή, όταν μετρήθηκε αυτή η απόσταση βρέθηκε 42 χιλιόμετρα, όσο ακριβώς και ο κλασσικός Μαραθώνιος. Το 2017 η Ένωση Διεθνών Μαραθωνίων και Δρόμων Αποστάσεων (AIMS) εξαίρεσε αυτόν τον μαραθώνιο από τους επίσημα αναγνωρισμένους, επειδή διέρχεται μέσα από έδαφος που η Παλαιστίνη και άλλες χώρες θεωρούν κατεχόμενο.[14][15] Οι διοργανωτές αυτού του μαραθωνίου διαμαρτυρήθηκαν ότι αυτή η απόφαση είναι δυσμενής διάκριση και κινητοποιήθηκε από πολιτικούς ακτιβιστές.[16]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Retreats - Athens». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2009.
- ↑ Ancient Olympics FAQ 10
- ↑ Prologue: The Legend
- ↑ «SPARTATHLON ::: International Spartathlon Association». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2009.
- ↑ «The Great Marathon Myth». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2009.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «Cool Running :: Olympic Champion Joan Benoit Samuelson To Be Guest of Honor at Manchester Marathon - Registration Closed». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2009.
- ↑ «"Αθλητική ιστορία", εφ. "Βραδυνή", 21/2/1936, ψηφ. σελ. 364-365». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2012.
- ↑ «The Marathon journey to reach 42.195km». european-athletics.org. 25 Απριλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2009.
- ↑ «Marathon Training at Runner's World». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2009.
- ↑ Hal Higdon
- ↑ «Boston Athletic Association». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2009.
- ↑ «IOC : Athletics: All track and field world records at a glance ahead of 2022 World Championships». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022.
- ↑ Thousands retrace biblical route in West Bank marathon, The Times of Israel, 6/10/2017
- ↑ BIBLE MARATHON KICKED OUT OF INTERNATIONAL ASSOCIATION FOR PASSING THROUGH TERRITORIES, Jerusalem Post, 18/09/2017
- ↑ Israel protests international marathon body’s exclusion of West Bank race, The Times of Israel, 14/9/2017
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Β. Βυτινάρος «Από τα 800 ως το Μαραθώνιο» - Αθήνα.
- Μ. Ανδίελος «Ο Μαραθώνιος για όλους» – Εκδοση Τελέθριον.
- Ν. Τσιώτος – Α. Νταμπίλης «Γεννημένος νικητής» – Εκδόσεις Κέδρος
- Τ. Κοντογιαννίδης «Η Θρυλική Ολυμπιάδα του Σπύρου Λούη» – Εκδόσεις Άγκυρα
- Σ. Γιάτσης «Ιστορία ΟΑ στην Ελλάδα» – Έκδοση Α.Π.Θ.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λεξιλογικός ορισμός του μαραθώνιος στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα στο Wikimedia Commons
