Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαργκερίτα Χακ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαργκερίτα Χακ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Margherita Hack (Ιταλικά)
Γέννηση12  Ιουνίου 1922[1][2][3]
Φλωρεντία[4]
Θάνατος29  Ιουνίου 2013[1][2][3]
Τεργέστη[5]
Αιτία θανάτουκαρδιακή ανεπάρκεια
ΥπηκοότηταΙταλία (18  Ιουνίου 1946) και Βασίλειο της Ιταλίας (12  Ιουνίου 1922)
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Φλωρεντίας
ΒραβεύσειςGold medal for merit in science and culture (27  Μαΐου 1998), Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας (28  Μαΐου 2012) και Premio letterario Galileo per la divulgazione scientifica (2009)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςαστροφυσική, αστρονομία και αστεροσκοπείο
Ιδιότητααστροφυσικός, αστρονόμος, μη μυθοπλαστικός συγγραφέας, ερευνητής, διδάσκων πανεπιστημίου, εκλαϊκευτής της επιστήμης, αθλητής του στίβου και secularist
Υπογραφή
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Μαργκερίτα Χακ (Ιταλικά: [marɡeˈriːta ˈ(h)ak], 12 Ιουνίου 1922 - 29 Ιουνίου 2013) ήταν Ιταλίδα αστροφυσικός, γνωστή για τη διάδοση των σχετικών επιστημονικών δεδομένων. Ο αστεροειδής 8558 Χακ, που ανακαλύφθηκε το 1995, ονομάστηκε προς τιμήν της.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1922, ο πατέρας της Ρομπέρτο Χακ καταγόταν από την Ελβετία και δούλευε ως λογιστής ενώ η μητέρα της, Μαρία Λουίζα Πογγέσι, ήταν από την Τοσκάνη και πτυχιούχος της Accademia di Belle Arti di Firenze και δημιουργούσε μινιατούρες για την Πινακοθήκη Ουφίτσι. Και οι δύο γονείς, ο πατέρας της, προτεστάντης, και η μητέρα της, καθολική, αλλαξοπίστησαν και εντάχθηκαν στην Ιταλική Θεοσοφική Εταιρεία. Μάλιστα, ο Ρομπέρτο Χακ έγινε και γραμματέας υπό την προεδρία της κόμμισας Gamberini-Cavallini.[6]

Ως νεαρή, η Χακ έπαιζε μπάσκετ και συμμετείχε στους αγώνες των Διαγωνισμών του Εθνικού Πανεπιστημίου, που ονομαζόταν Littoriali υπό το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι. Σε αυτούς, κέρδισε στο άλμα εις μήκος και άλμα εις ύψος.[7][8] Στις 19 Φεβρουαρίου 1944, παντρεύτηκε τoν Άλντο Ντε Ρόσα στην εκκλησία του San Leonardo στο Arcetri. Ο Ντε Ρόσα ήταν ένας από τους συμπαίκτες και τον γνώριζε από την παιδική της ηλικία.[9]

Η Χακ φοίτησε στο Liceo Classico "Galileo Galilei" της Φλωρεντίας, αλλά το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου την εμπόδισε να συμμετάσχει στις τελικές εξετάσεις. Το 1945, όμως, αναδείχθηκε σε απόφοιτης της φυσικής από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας με βαθμολογία 101/110.[10] Η διατριβή της στην αστροφυσική αφορούσε τις μεταβλητές του Cepheid, με βάση τις σπουδές της στο Παρατηρητήριο Arcetri και, στη συνέχεια, υπό την καθοδήγηση του Τζιόρτζιο Αμπέττι. Η Χακ θεωρούσε τον Αμπέττι, ως πρότυπο επιστήμονα, δασκάλου και διευθυντή ενός κέντρου επιστημονικής έρευνας.[11]

Στην Ιταλία, η Χακ ήταν γνωστή για τις αντιθρησκευτικές της απόψεις και τη συνεχή κριτική της προς την Καθολική Εκκλησία, την ιεραρχία και τους θεσμούς της.[12] Ήταν χορτοφάγος και έγραψε ένα βιβλίο, στο οποίο εξηγεί αυτήν την επιλογή της, με τίτλο Perché sono vegetariana (Γιατί είμαι χορτοφάγος). Το συγγραφικό έργο της, επίσης, περιλαμβάνει κι ένα βιβλίο με τίτλο La mia vita in bicicletta (Η ζωή μου με ποδήλατο).

Η Χακ πέθανε στις 29 Ιουνίου 2013 στις 4:30 π.μ. στο νοσοκομείο Cattinara της Τεργέστης. Έπειτα από μια εβδομάδα νοσηλείας για καρδιακά προβλήματα, κατέληξε, αφού υπέφερε από αυτά για περίπου δύο χρόνια.[13] [14] Είχε αρνηθεί να κάνει χειρουργική επέμβαση στην καρδιά.[15] Ο σύζυγος της Χακ, Αλντο Ντε Ρόσα, πέθανε στις 26 Σεπτεμβρίου 2014, λόγω επιπλοκών της νόσου του Αλτσχάιμερ. Και οι δύο αναπαύονται στο νεκροταφείο της Σαντ' Αννα, στην Τεργέστη. Η Χακ άφησε την προσωπική της βιβλιοθήκη, που περιείχε 24.000 βιβλία για την αστρονομία, στην πόλη της Τεργέστης.

Επιστημονική δραστηριότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν καθηγήτρια αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Τεργέστης, από το 1964 έως την 1η Νοεμβρίου 1992, που σταμάτησε να διδάσκει λόγω ηλικίας.[16] Ήταν και η πρώτη Ιταλίδα γυναίκα που διοίκησε το Αστεροσκοπείο της Τεργέστης, από το 1964 έως το 1987,[17] και του προσέφερε διεθνή φήμη.[18]

Διετέλεσε μέλος των πιο διάσημων σωματείων φυσικής και αστρονομίας, όπως της Accademia Nazionale dei Lincei, καθώς και Διευθύντρια του Τμήματος Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Τεργέστης, από το 1985 έως το 1991 και από το 1994 έως το 1997.[19] Γενικότερα, εργάστηκε σε πολλά αμερικανικά και ευρωπαϊκά παρατηρητήρια και ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα μέλος ομάδων εργασίας, όπως της ESA και της NASA.[20] Στην Ιταλία, συγκεκριμένα, πραγματοποίησε ένα εντατικό έργο προώθησης που είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη της δραστηριότητας της αστρονομικής κοινότητας. Παραχωρήθηκε η πρόσβαση σε διάφορους δορυφόρους και απέκτησαν φήμη σε διεθνές επίπεδο.[18]

Η Χακ έχει δημοσιεύσει πολλά πρωτότυπα άρθρα σε διεθνή περιοδικά αλλά και πολλά βιβλία, το αντικείμενο των οποίων αφορά τόσο την απλουστευμένη επιστήμη όσο και του πανεπιστημιακού επιπέδου. Το 1994, τιμήθηκε με Targa Giuseppe Piazzi για την επιστημονική έρευνά της και το 1995, με το βραβείο Cortina Ulisse για την προσφορά της στην επιστημονική διάδοση.

Το 1978, η Μαργκερίτα Χακ ίδρυσε το διμηνιαίο περιοδικό L'Astronomia, του οποίου το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1979. [16] Αργότερα, μαζί με τον Κορράντο Λαμπέρτι, διεύθυνε το περιοδικό της επιστήμης και του αστρονομικού πολιτισμού, γνωστό ως Le Stelle.[21]

Κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Margherita Hack σε συνέδριο UAAR το 2007

Η Χακ ήταν γνωστή και για τις δραστηριότητές της εκτός της επιστήμης, ειδικά στον κοινωνικό και πολιτικό τομέα.

Υποστήριζε ότι η ηθική δεν προέρχεται από τη θρησκεία, αλλά από «αρχές της συνείδησης», οι οποίες επιτρέπουν σε οποιονδήποτε άνθρωπο να έχει μια κοσμική άποψη της ζωής. Με αυτόν τον τρόπο, προήγαγε το σεβασμό στην ατομικότητα και την ελευθερία των άλλων. Μαχόταν, επίσης, οποιαδήποτε μορφή δεισιδαιμονίας, συμπεριλαμβανομένων των ψευδοεπιστημών. Διετέλεσε, μάλιστα, ως επιστημονική εγγυητής του CICAP, από το 1989, και επίτιμη πρόεδρος της Ένωσης Ορθολογικών Αθεϊστών και Αγνωστικών (UAAR).[22] Το 2005, προσχώρησε στην Ένωση Luca Coscioni για την Ελευθερία της Επιστημονικής Έρευνας.[23]

Στην πολιτική ζωή, υπήρξε μέλος του Δημοκρατικού Ριζοσπαστικού Κόμματος. Το 2005, στις ιταλικές περιφερειακές εκλογές της Λομβαρδίας, εκπροσώπησε το Κόμμα των Ιταλών Κομμουνιστών, που έλαβε 5.364 ψήφους στην επαρχία του Μιλάνου.[24] Μετά τις εκλογές, έδωσε τη θέση της στον Μπέμπο Στόρτι. Συμμετείχε, με το Κόμμα των Ιταλών Κομμουνιστών και στις εθνικές εκλογές του 2006 και εκλέχθηκε ως μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων. Αλλά αποφάσισε να δώσει την έδρα της για να αφιερωθεί στην αστρονομία.

Στις 22 Οκτωβρίου 2008, κατά τη διάρκεια μιας φοιτητικής διαδήλωσης στην Piazza della Signoria στη Φλωρεντία, η Χακ έδωσε μια διάλεξη για την αστροφυσική σχετικά με τα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν στο CERN και είχαν θέμα το μποζόνιο Higgs. Στις 21 Ιανουαρίου 2009, στις ευρωπαϊκές εκλογές, ήταν υποψήφια με τον Αντι-Καπιταλιστικό σχηματισμό . Δεν εκλέχθηκε, όμως, επειδή ο σχηματισμός δεν έφτασε το όριο του 4%. Τον Νοέμβριο του 2009, μέσω μιας ανοικτής επιστολής στο περιοδικό MicroMega, επέκρινε τον Ιταλό Πρόεδρο του Συμβουλίου, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, σχετικά με το ζήτημα των νομικών δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετείχε και της φερόμενης απόπειρας του να τούς περιορίσει.[25]

Κατά τη διάρκεια των περιφερειακών εκλογών του 2010, η Χακ ήταν υποψήφια με την Federazione della Sinistra και εξελέγη στην περιοχή της Ρώμης με πάνω από 7000 ψήφους. Κατά την πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου παραιτήθηκε αφήνοντας τη θέση στους συνυποψηφίους της.[26] Τον Οκτώβριο του 2012, τάχθηκε υπέρ του Νίτσι Βεντόλα στον πρώτο γύρο εκλογών της αριστερής πτέρυγας, ενώ στην επόμενη ψηφοφορία, στήριξε τον Ματτέο Ρένζι ενάντια στον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι.

Τον Απρίλιο του 2013, η Χακ προσχώρησε στην Επιτροπή Έμμα Μπονίνο μαζί με άλλες εξέχουσες ιταλικές προσωπικότητες, όπως οι Ρέντζο Άρμπορε, Τόνι Γκαρράνι, Άννα Φέντι, Αλεσσάντρο Πάσε, Στέφανο Ντισέγκνι για να προωθήσουν την υποψηφιότητα της Έμμα Μπονίνο ως Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας.

Για την πυρηνική έρευνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όσον αφορά το ενεργειακό ζήτημα, η Μαργκερίτα Χακ μίλησε κατά της κατασκευής πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας στην Ιταλία, αλλά υπέρ της πυρηνικής έρευνας, εξηγώντας ότι η Ιταλία δεν ήταν τότε σε θέση να συντηρήσει πυρηνικούς αντιδραστήρες καθώς και ότι η Ιταλία δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως αξιόπιστη χώρα.[27]

Στις 12 Ιουνίου 2021, η Google -με ένα ειδικό Doodle-, την τίμησε, 99 χρόνια μετά τη γέννησή της, για το επιστημονικό έργο της για τους δορυφόρους, τους αστεροειδείς και την εξέλιξη των αστρικών ατμοσφαιρών, αλλά πρόσθετα, και για τον αγώνα της για τα πολιτικά δικαιώματα ως υπερασπιστής της προστασίας των ζώων και της ισότητας των δύο φύλων.[28]

Βραβεία και διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) ISFDB. 129067. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 125080963.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  6. ↑ Gruppo4. «Teosofia in Italia - Società Teosofica Italiana». www.teosofica.org (στα Ιταλικά). 
  7. ↑ Mambretti, Daniela (2010-08-10). «L'astrofisica Hack, stella dei Littoriali del fascismo» (στα it). La Provincia. http://www.laprovinciadicomo.it/stories/Cultura%20e%20Spettacoli/295084/. 
  8. ↑ Corriere della Sera, «Giurai al regime, volevo la medaglia vinta in atletica» Margherita Hack
  9. ↑ Repubblica.it, Margherita Hack, la voglia di vivere diecimila anni
  10. ↑ astrieparticelle (2009-10-23), Zichichi-Hack, https://www.youtube.com/watch?v=fcNjf8gJoIw 
  11. ↑ Hack, Margherita (2005). Idee per diventare Astrofisico - Osservare le stelle per spiegare l'Universo. Zanichelli. σελ. 150. 
  12. ↑ «La Chiesa vieta a Margherita Hack di presentare il libro di venerdì santo» (στα it). Linkiesta. 2012-03-02. http://www.linkiesta.it/it/article/2012/03/02/la-chiesa-vieta-a-margherita-hack-di-presentare-il-libro-di-venerdi-sa/7581/. Ανακτήθηκε στις 2018-03-08. 
  13. ↑ «Morta l'astrofisica Margherita Hack». Rai News 24. 29 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2013. 
  14. ↑ «Margherita Hack» (στα αγγλικά). Telegraph. 2013-07-16. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10183322/Margherita-Hack.html. 
  15. ↑ «Margherita Hack: «Sono malata ma non mi opero. Come va, va»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2021. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Hack, Margherita (2000). L'amica delle stelle. Storia di una vita. Rizzoli. σελ. 293. ISBN 9788817258708. 
  17. ↑ «Grandi maestre/Grandi allieve - Margherita Hack e Chiara Daraio». d.repubblica.it. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2014. 
  18. ↑ 18,0 18,1 «Hack, Margherita». www.treccani.it. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2014. 
  19. ↑ International Astronomical Union, European Physical Society, Società astronomica italiana, Italian Physical Society
  20. ↑ Furlanetto, Lucio (4 Αυγούστου 1998). «Conferenza di Margherita Hack a Caorle». www.castfvg.it. 
  21. ↑ «Editions archive of "Le Stelle"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2021. 
  22. ↑ «I Presidenti onorari dell’UAAR | UAAR» (στα it). UAAR. 2008-08-02. http://www.uaar.it/uaar/presidenti_onorari#Hack. 
  23. ↑ «The "Who's Who" in the Transnational Radical Party». radicalparty.org. 28 Νοεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2012. 
  24. ↑ «::: Ministero dell'Interno ::: Archivio Storico delle Elezioni - Regionali del 3 Aprile 2005». 26 Δεκεμβρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2017. 
  25. ↑ «Margherita Hack: Lettera aperta al premier Berlusconi». micromega-online. http://temi.repubblica.it/micromega-online/margherita-hack-lettera-aperta-al-premier-berlusconi/. Ανακτήθηκε στις 2018-03-08. 
  26. ↑ «Sito ufficiale della Regione Lazio - Home Page». www.regione.lazio.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2018. 
  27. ↑ «Margherita Hack: Nucleare? Voto sì». Repubblica Tv - la Repubblica.it (στα Ιταλικά). 8 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2018. 
  28. ↑ https://www.protothema.gr/technology/article/1133110/margherita-hack-google-doodle-gia-ti-spoudaia-italida-astrofusiko/
  29. ↑ «Presidential Awards». Palazzo Quirinale. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2013. 
  30. ↑ «Presidential Awards». Palazzo Quirinale. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2013. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Margherita Hack στο Wikimedia Commons


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαργκερίτα_Χακ&oldid=10763989"