Μαστοροχώρια Κόνιτσας

Μαστοροχώρια ονομάζονται είκοσι επτά οικισμοί στο βορειοανατολικό άκρο του νομού Ιωαννίνων, βορειοανατολικώς της Κόνιτσας^[1]. Τα χωριά που αποτελούν τα Μαστοροχώρια βρίσκονται κυρίως στη λεκάνη που σχηματίζει ο ποταμός Σαραντάπορος και περιβάλλεται από την οροσειρά του Γράμμου, του Σμόλικα, της Τύμφη (Γκαμήλα) και της Νεμέρτσικας (Δούσκο)^[2]^[3] Διοικητικά, υπάγονται στον Δήμο Κόνιτσας, ενώ πριν από την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης», δώδεκα από τους οικισμούς αυτούς, συγκροτούσαν τον Δήμο Μαστοροχωρίων.

Οι ντόπιοι μάστορες, γνωστοί και ως «κουδαραίοι», έκτιζαν κυρίως πέτρινα γεφύρια, εκκλησίες, δημόσια κτήρια, κατοικίες σε ολόκληρη την Ελλάδα, τη Βαλκανική αλλά και κάποιες μακρινές χώρες όπως η Αιθιοπία, το Ιράν και η Αμερική^[4]. Εργάζονταν σε ομάδες, τις επονομαζόμενες «παρέες» ή «μπουλούκια», ως επί το πλείστον μακριά από τον τόπο τους, απουσιάζοντας για πολλούς μήνες κάθε χρόνο από τα χωριά τους. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους ήταν η συντεχνιακή τους διάλεκτος, τα λεγόμενα «κουδαρίτικα», την οποία μόνο αυτοί γνώριζαν και με την οποία συνεννοούνταν ελεύθερα χωρίς να τους καταλαβαίνουν οι εκάστοτε εργοδότες^[5]^[6]. Γνωστό ήταν το ντέρτι, μέρος απ' όπου αποχαιρετούσαν τους μάστορες.

Ιστορικά, η περιοχή των Μαστοροχωρίων απελευθερώθηκε από την Οθωμανική κυριαρχία το 1913, κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο. Αργότερα υπήρξε ένα από τα κυριότερα θέατρα των μαχών της Μάχης της Πίνδου κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940 αλλά και του Ελληνικού Εμφυλίου '46-'49.

Κατάλογος οικισμών

Οικισμός	Φωτογραφία	Πληθυσμός
Πυρσόγιαννη		219
Βούρμπιανη		68
Καστάνιανη		79
Πληκάτι		70
Χιονάδες		42
Ασημοχώρι		42
Οξυά		18
Κεφαλοχώρι		153
Θεοτόκος		33
Δροσοπηγή		103
Λαγκάδα		124
Πλαγιά		50
Πύργος		50
Αγία Παρασκευή		220
Αμάραντος		42
Πουρνιά		12
Γανναδιό		50
Μόλιστα		23
Μοναστήρι		17
Αγία Βαρβάρα		17
Εξοχή		29
Πυξαριά		12
Τράπεζα		12
Νικάνωρ		38
Πηγή		101
Ελεύθερο		75