Μεγαπλάτανος Πέλλας
Συντεταγμένες: 40°56′27″N 21°58′25″E / 40.94083°N 21.97361°E
| Μεγαπλάτανος | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κεντρικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Πέλλας |
| Δήμος | Αλμωπίας |
| Δημοτική Ενότητα | Αριδαίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Πέλλας |
| Υψόμετρο | 310 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 311 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 584 00 |
| Τηλ. κωδικός | 23840 |
Ο Μεγαπλάτανος είναι ημιορεινό χωριό της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας, με υψόμετρο 310 μέτρα. Παλαιότερα ονομαζόταν Μπίζοβο[1][2].
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μεγαπλάτανος βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Αλμωπίας, στους πρόποδες του όρους Βόρας, σε θέση με πλούσια βλάστηση, πηγές και πλατάνια. Πρόκειται για ημιορεινό οικισμό με υψόμετρο 310 μέτρα. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται εκκλησία που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ευστάθιο τριγυρισμένη από συστοιχία υπεραιωνόβιων πλατάνων, από τα οποία πήρε και την σημερινή ονομασία του. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται αποκλειστικά με την γεωργία και κυρίως με την παραγωγή κερασιών, κάστανων, και σπαραγγιών.[3]
Από τον Μεγαπλάτανο αναδείχθηκαν αγωνιστές που ακολούθησαν τον Αγγελή Γάτσο στον αγώνα του 1821, Μακεδονομάχοι καθώς και πεσόντες στις μάχες του εμφυλίου. Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο πολλοί κάτοικοι του Μεγαπλατάνου μετακινήθηκαν και συνέχισαν τη ζωή τους στην Έδεσσα. Τον Ιούλιο του 1908 το χωριό καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς από επίθεση Βουλγάρων κομιτατζήδων.
Στον Μεγαπλάτανο, στη περιοχή «σταθμός» εντοπίστηκαν ευρήματα από την Εποχή του Χαλκού. Χρονολογούνται περίπου στο 3000 - 1100 π.Χ. Για την ύπαρξη από τα προ Χριστού χρόνια του Μεγαπλατάνου αναφέρθηκε ο γεωγράφος του 1ου μ.Χ. αιώνα Κλαύδιος Πτολεμαίος αναφέροντας ως σημαντικότερες πόλεις των Αλμώπων τον Ευρωπό (Φούστανη), την Άψαλο, το Τρέσινο (Όρμα) και το Μπίζοβο.[εκκρεμεί παραπομπή] Στον οικισμό σώζεται επίσης το παλιό φυλάκιο του χωριού στην ανατολική του είσοδο, καθώς και ο σταθμός από το «Τρένο της Καρατζόβας» ή «Ντεκοβίλ» που έκανε στάση στον Μεγαπλάτανο μισό χιλιόμετρο νότια του οικισμού[4]. Τέλος σημαντική είναι η παλιά εκκλησία του χωριού χτισμένη το 1860. Βρίσκεται στο κοιμητήριο του χωριού και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο.
Ο πληθυσμός του το 1912 ήταν περίπου 880 κάτοικοι, εκ των οποίων 30 μουσουλμάνοι 760 εξαρχικοί και 90 πατριαρχικοί. Το 1924 οι μουσουλμάνοι κάτοικοι μετανάστευσαν αναγκαστικά στην Τουρκία και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν χριστιανοί πρόσφυγες. Το 1928 υπήρχαν στο χωριό 30 πρόσφυγες και 800 Μακεδόνες.
Διοικητικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, με την παλιά του ονομασία Μπίζοβο το 1918 στο ΦΕΚ 152Α - 09/07/1918 ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας.[5] Μετονομάστηκε σε Μεγαπλάτανος το 1925 με το ΦΕΚ 148Α - 13/06/1925[2]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, αποτελεί την τοπική κοινότητα Μεγαπλατάνου που ανήκει στη δημοτική ενότητα Αριδαίας του Δήμου Αλμωπίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως κοινότητα έχει πληθυσμό 542 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 378[5][6].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Πανδέκτης: Bizovo -- Megaplatanos». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Ο ΟΙΚΙΣΜΟΣ». Μεγαπλάτανος (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ Aridaia365, Αναρτήθηκε από. «Το τρένο της Καρατζόβας ήταν το θεμα της εκπομπής "Αποτυπώματα" στον Life 106,3 - Διαβαστε το αφιέρωμα». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 5,0 5,1 «ΜΕΓΑΠΛΑΤΑΝΟΣ (Χωριό) ΠΕΛΛΑ - GTP». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2020.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10519 (σελ. 45 του pdf)