Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νομός Πέλλας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Περιφερειακή ενότητα Πέλλας)
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 01/08/2019.
Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας
Περιφερειακή ενότητα
Χάρτης της Ελλάδας με {{{Όνομα}}}
Θέση της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας στον χάρτη της Ελλάδας
Χώρα Ελλάδα Ελλάδα
Πρωτεύουσα Έδεσσα
Ιστορική Πρωτεύουσα
Δήμοι 4
Διοίκηση  
 • Αντιπεριφερειάρχης Ιορδάνης Τζαμτζής
Διοικητική διαίρεση  
 • Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Έτος δημιουργίας νομού
Γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονία
Έκταση  
 • Συνολική 2.507 τ.χλμ
 • Κατάταξη 23η
Πληθυσμός  
 • Συνολικός 126.740 (2021)
 • Κατάταξη πληθ. 25η
 • Πυκνότητα 55,74 κάτ./χλμ²
 • Κατάταξη πυκν. 33η
ISO 3166-2 GR-59
Ταχ. κώδικες 58* **
Πιν. αυτοκινήτων ΕΕ*, ΜΜ*
Ιστότοπος pkm.gov.gr

Η Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας (Νομαρχία Πέλλας έως την 31η Δεκεμβρίου 2010) είναι μία από τις 74 Περιφερειακές ενότητες της Ελλάδας, η οποία ανήκει γεωγραφικά στην Μακεδονία, και διοικητικά, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Πιο συγκεκριμένα, αποτελεί μία από τις επτά περιφερειακές ενότητες της Κεντρικής Μακεδονίας. Έχει έκταση 2.507 τ.χλμ. και πληθυσμό 126.740 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021.

Πρωτεύουσα της Π.Ε. είναι η Έδεσσα, με πληθυσμό 17.168 κατοίκους.

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας συνορεύει στα βόρεια με την Βόρεια Μακεδονία (με τις περιφέρειες Πελαγονίας, Βαρδάρη και Νοτιοανατολική), στα βορειοανατολικά με την Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς, στα νοτιοανατολικά με την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, στα νότια με τις Περιφερειακές Ενότητες Ημαθίας και Κοζάνης και στα δυτικά με την Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας.

Πρωτεύουσα του νομού είναι η Έδεσσα. Η πόλη έχει πληθυσμό 19.036 κατοίκους, κατά την Απογραφή του 2011, είναι γνωστή για τους περίφημους καταρράκτες της και αποτελεί έδρα της Ιεράς Μητρόπολης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας. Άλλα σημαντικά κέντρα είναι τα Γιαννιτσά, με 29.789 κατοίκους, η Κρύα Βρύση με 6.535 κατοίκους, η Αριδαία με 5.600 κατοίκους, η Σκύδρα με 5.801 κατοίκους και η Άρνισσα με 1.411 κατοίκους.

Γενικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Περιφερειακή Ενότητα καταλαμβάνει έκταση 2.505,8 τ.χλμ. το μεγαλύτερο ποσοστό της οποίας καλύπτεται από καλλιεργήσιμη γη, δάση και βοσκότοπους. Οι ορεινοί όγκοι που περιβάλλουν το νομό είναι το όρος Βόρας (με ψηλότερη κορυφή τον Προφήτη Ηλία στα 2.524 μ., η οποία είναι η τρίτη ψηλότερη της Ελλάδας, όπου βρίσκεται και το ομώνυμο εκκλησάκι), το όρος Βέρμιο (2.027 μ.), το όρος Πάικο (1.650 μ.), το όρος Τζένα (2.182 μ.) και το όρος Πίνοβο (2.154 μ.). Οι κύριες πεδινές εκτάσεις του είναι η πεδιάδα της Αλμωπίας (ή Αριδαίας) στο βόρειο τμήμα του Νομού, καθώς και η απέραντη πεδιάδα των Γιαννιτσών, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το φυσικό περιβάλλον και τα οικοσυστήματα του Νομού Πέλλας (ορεινοί όγκοι του Βόρρα, Πίνοβου, Τζένας, Βερμίου και Πάικου, λίμνες Βεγορίτιδα και Άγρα, ποταμοί Εδεσσαίος (ή Βόδας), Μογλένιτσας και Λουδίας). Ο νομός είναι εξαιρετικά πλούσιος σε επιφανειακό και υπόγειο υδάτινο δυναμικό (Εδεσσαίος, Μογλένιτσας, Αλιάκμονας, Λουδίας). Ακόμη, σε αυτόν εντοπίζονται αρχαιολογικοί χώροι ιδιαίτερης αξίας, οι οποίοι προσελκύουν σημαντικό αριθμό επισκεπτών.

Η Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη πολυμορφία σε ό,τι αφορά στη μορφολογία, στις δραστηριότητες και στην οικονομία. Στο πέρασμα του χρόνου, η διαφορετικότητα στους ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ των διακριτών μορφολογικά τμημάτων (ορεινό-πεδινό) καθίσταται σαφής με τη θεώρηση απλών δεικτών εξέλιξης όπως είναι η πληθυσμιακή μεταβολή, η κατανομή του αγροτικού εισοδήματος και η συγκέντρωση θέσεων εργασίας στον δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα. Από την εξέταση των παραπάνω δεικτών διαπιστώνεται η ύπαρξη δύο ταχυτήτων ανάπτυξης μεταξύ του ορεινού και του πεδινού τμήματος, με αποτέλεσμα την πληθυσμιακή «αιμορραγία» των ορεινών περιοχών, τη φυγή νέων ανθρώπων προς τα αστικά κέντρα και την απουσία νέων θέσεων εργασίας. Η τάση αυτή σταδιακά αντιστρέφεται την τελευταία δεκαετία, με την υλοποίηση επενδύσεων στο ορεινό τμήμα της Πέλλας, τη δημιουργία σημαντικών τουριστικών πόλων έλξης και την αύξηση της επισκεψιμότητας. Αν και κατά βάση αγροτική, η Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας χαρακτηρίζεται τα τελευταία χρόνια από εκδήλωση έντονης δραστηριότητας στον δευτερογενή και, κύρια, στον τριτογενή τομέα, όπου ο τουρισμός και ο πολιτισμός προβάλλουν ως τομείς της οικονομίας με ιδιαίτερες προοπτικές εξέλιξης και θετικής συνεισφοράς στην προσπάθεια βελτίωσης του επιπέδου ζωής των κατοίκων της περιοχής.

Βασικός περιοριστικός παράγοντας των αναπτυξιακών προσπαθειών είναι η ουσιαστική απομόνωση της Περιφερειακής Ενότητας από τα βασικά δίκτυα των μεταφορών αφού ο κεντρικός οδικός άξονας της Π.Ε., η Ε.Ο.2 (Θεσσαλονίκη-Έδεσσα) παραμένει ως μια κορεσμένη, σχεδόν περιαστική οδός, δημιουργώντας αρνητικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του τόπου.

Η μορφολογική πολυμορφία, το ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον και οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, όπως καταγράφονται από την ιστορία, τον πολιτισμό και την παράδοση του τόπου, διαμόρφωσαν στο πέρασμα του χρόνου τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάδειξη του τουρισμού ως βασική συνιστώσα της ανάπτυξης της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας.

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι καταρράκτες της Έδεσσας

Η επιφάνεια του Π.Ε. Πέλλας, στο μεγαλύτερο ποσοστό της (45,35%) χαρακτηρίζεται ως ορεινή, ενώ οι πεδινές και ημιορεινές εκτάσεις καταλαμβάνουν αντίστοιχα το 39,93% και το 14,72% της επιφάνειάς του.

Βουνά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μεταλλικές πηγές Λουτρά Πόζαρ στο Λουτράκι Πέλλας, στον δήμο Αλμωπίας, με κατάλληλα διαμορφωμένες εγκαταστάσεις για φιλοξενία τουριστών. Τα νερά αναβλύζουν σε θερμοκρασία 37°C.
  • Ιαματικές πηγές Λουτρά Λουτροχωρίου στο Λουτροχώρι Πέλλας, στον δήμο Σκύδρας, με θειούχα ύδατα, μοναδικά για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, από τα πιο γνωστά στο πανελλήνιο. Τα νερά αναβλύζουν σε θερμοκρασία 24°C.
  • Πηγές Αραβυσσού: 40 χιλιόμετρα ανατολικά της Έδεσσας (στην επαρχία Πέλλης).

Ποταμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λίμνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πανοραμική άποψη της αρχαίας Πέλλας

Σπουδαιότερος αρχαιολογικός χώρος της Π.Ε. είναι αυτός της αρχαίας πρωτεύουσας, του μακεδονικού βασιλείου της Πέλλας.

Ο Αρχαιολογικός Χώρος της Πέλλας είναι μία έκταση περίπου 70.000 τ.μ. που βρίσκεται σε αγροτική περιοχή στο δυτικό άκρο του οικισμού της Πέλλας. Η σημερινή κωμόπολη της Πέλλας, είναι χτισμένη δίπλα στην Αρχαία Πέλλα και ανήκει στην επαρχία των Γιαννιτσών, τoυ Νομού Πέλλας. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας βρίσκεται δυτικά του σύγχρονου οικισμού της Παλαιάς Πέλλας, στο βορειοανατολικό τμήμα του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου. Οι διακριτικοί όγκοι, οι λιτές γραμμές του κτηρίου είναι απόλυτα προσαρμοσμένοι στη μορφολογία του εδάφους. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας αποτελεί ένα νέο όσο και σύγχρονο μουσείο. Η μουσειολογική του πρόταση και οργάνωση, οι βοηθητικοί χώροι, η σύνδεση του με τον αρχαιολογικό χώρο (ο επισκέπτης του αρχαιολογικού χώρου καταλήγει στο μουσείο όπου και ολοκληρώνει τη γνώση του για τον ελληνιστικό πολιτισμό της Πέλλας) και κυρίως η σπουδαιότητα των μόνιμων συλλογών του το ορίζουν ως ένα σημαντικό μουσείο. Επίσης κοντά στην Αρχαία Πέλλα βρίσκονται οι Μακεδονικοί τάφοι. [1]

Λουτρά ΠΟΖΑΡ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λουτρά Πόζαρ

Οι ιαματικές πηγές (Λουτροθεραπείας-Ποσιθεραπείας) βρίσκονται σε υψόμετρο 360-390 μ. και καταλαμβάνουν έκταση 75 στρεμμάτων. Απέχουν 12 χιλ. από την Αριδαία, την έδρα του Δήμου, 30 χλμ. από την Έδεσσα, πρωτεύουσα του Ν. Πέλλας και 100 χιλ. από τη Θεσσαλονίκη. Πέντε ιαματικές πηγές αναβλύζουν κατά μήκος της κοίτης του θερμοπόταμου, ο οποίος συνεχίζει τη ροή του στη λεκάνη της Αλμωπίας. Η περιοχή χαρακτηρίζεται ορεινή. Οι έντονες εναλλαγές υψωμάτων και κοιλωμάτων, η κίνηση του θερμού και ψυχρού νερού και η πυκνή βλάστηση δίνουν μια σπάνια εικόνα τοπίου, που χαρακτηρίζεται από δυναμική κίνηση και ομορφιά. Στο χώρο αυτό, με το υγιεινό κλίμα, ο επισκέπτης φροντίζει την προσωπική, σωματική και ψυχική του υγεία. Τα Λουτρά Λουτρακίου Πόζαρ είναι γνωστά από παλαιοτάτων χρόνων. Οι θρύλοι, αλλά και κάποια ευρήματα, μιλούν για χρήση των θεραπευτικών ιδιοτήτων των ιαματικών νερών τόσο την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου όσο και τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδο, κατά την οποία γίνονται ευρύτερα γνωστά και αξιοποιούνται αρκετά ικανοποιητικά. Από το 1984 τα Λουτρά ανήκουν στην κοινότητα και από το 1990 διαχειρίζονται από την αμιγή Δημοτική Επιχείρηση “Λουτρά Λουτρακίου”. [2]

Κοντά στα λουτρά βρίσκεται:

  • Το φαράγγι των Λουτρών
  • Λαογραφικό-παλαιοντολογικό Μουσείο
  • Σπήλαια – σπηλαιολογικό πάρκο
  • Μεικτό δάσος Προμάχων – Λυκοστόμου (Μαύρο δάσος)
  • Οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές εκκλησίες στην Αριδαία.

Χιονοδρομικό κέντρο Βόρας – Καϊμάκτσαλαν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βόρας–Καιμάκτσαλαν

Το χιονοδρομικό κέντρο Βόρας – Καϊμάκτσαλαν βρίσκεται στο όρος Βόρας ή Καϊμάκτσαλαν, στα όρια του νομού Πέλλας που αποτελεί σύνορο με την Βόρεια Μακεδονία. Το όρος Βόρας (Καϊματσαλάν) είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε ύψος της Ελλάδας με υψόμετρο 2524 μ. Στην κορυφή του, και επί της γραμμής των συνόρων, υπάρχει το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία που αποτελεί μνημείο του 1ου Παγκοσμίου πολέμου. Το 1994 ξεκίνησε δοκιμαστικά η λειτουργία του χιονοδρομικού κέντρου με δύο αναβατήρες και ένα καταφύγιο, ενώ το 1995 έγινε η επίσημη έναρξη. Από τότε γίνονται συνεχείς βελτιώσεις τόσο στην δυνατότητα πρόσβασης όσο και στις εγκαταστάσεις του. Το κατώτερο σημείο του χιονοδρομικού κέντρου είναι στα 2050 μ. με το κεντρικό καταφύγιο, πάρκινγκ, σχολές σκι και φτάνει μέχρι τα 2480 μ. στο τέλος της διαδρομής του αναβατήρα Κρέμαση. Η θέα από το βουνό είναι εξαιρετική και όταν το επιτρέπει ο καιρός μπορεί να παρατηρήσει κάποιος τον Θερμαϊκό κόλπο και την κορυφή του Ολύμπου. Διαθέτει μακριές και φαρδιές πίστες χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, θεωρείται ως το ιδανικό κέντρο για βελτίωση τεχνικής και διαδρομές σε απάτητο χιόνι. Στο Καϊμακτσαλάν υπάρχουν δεκαέξι διαφορετικές πίστες. Τέσσερις από αυτές είναι αγωνιστικές, εξοπλισμένες με ηλεκτρονικό χρονόμετρο, μια εκ των οποίων πληροί τις ολυμπιακές προδιαγραφές για ελεύθερη κατάβαση. Με μήκος 3528 μ. και υψομετρική διαφορά 503μ. αποτελεί τη μοναδική τέτοια πίστα στην Ελλάδα Υπάρχουν ακόμα τρεις δύσκολες πίστες, μια μέτρια, τρεις εύκολες και τρεις πίστες ιδανικές για παιδιά και αρχάριους. Το εντυπωσιακό σύνολο ολοκληρώνουν μια πίστα για τούμπες και άλματα (snowboard fun park) και μια πίστα Snowmobile. Η γύρω περιοχή ενδείκνυται για ορειβατικό σκι και σας δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψετε υπέροχες τοποθεσίες και δασικά μονοπάτια.

Παραδοσιακός οικισμός Παλαιού Αγίου Αθανασίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο παραδοσιακός οικισμός Παλιός Άγιος Αθανάσιος (ή Τσέγανη) στα 1200 μέτρα και πολύ κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο Βόρας. Το χωριό είναι κτισμένο στους πρόποδες του βουνού Βόρας (ή Καϊμάκτσαλαν) στην κορυφή Πιπερίτσα. Κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα και κατοικούνταν έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980 οπότε οι κάτοικοί του μεταφέρθηκαν στο νέο οικισμό που βρίσκεται 6 χλμ κάτω από τον παλιό οικισμό. Ο επισκέπτης που θα βρεθεί στον παραδοσιακό οικισμό, θα θαυμάσει τα κεραμοσκεπή κτίρια του χωριού, δείγματα της ενδιαφέρουσας παραδοσιακής Μακεδονικής Αρχιτεκτονικής που συνδυάζεται απόλυτα με το φυσικό τοπίο της περιοχής. Σημαντικό αξιοθέατο του χωριού είναι η εκκλησία της Αναλήψεως η οποία κτίστηκε στα τέλη του 1700. Η σπιτική παραδοσιακή φιλοξενία αλλά και η τοπική γαστρονομία σε παραδοσιακά κέντρα εστίασης είναι ότι καλύτερο στην όμορφη αυτή πλαγιά του όρους Βόρας. Σκι, trekking, περιηγήσεις, ιππασία και τοξοβολία είναι τα οργανωμένα σπορ που φέρνουν τον επισκέπτη σε καλύτερη επαφή με την φύση και τους ανθρώπους της. Εξαιρετική επίσης είναι και η φιλοξενία στον νέο οικισμό του Αγίου Αθανασίου σε απόσταση 5 χλμ και σε χαμηλότερο υψόμετρο.

Ο ποταμός Λουδίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ποταμός Λουδίας

Νότια της πόλης Γιαννιτσών, σε απόσταση επτά χιλιομέτρων, συναντούμε τον ποταμό Λουδία, και τις εγκαταστάσεις του ναυταθλητικού κέντρου, που αποτελούν σημαντικό έργο αθλητικής και τουριστικής υποδομής. Στη θέση «μηδέν» βρίσκεται το Δημοτικό Κωπηλατοδρόμιο όπου δραστηριοποιείται ο Ναυτικός Όμιλος Γιαννιτσών στα αθλήματα του Κανόε - Καγιάκ και της Κωπηλασίας. Λόγω του μηδενικού υψομέτρου, η περιοχή είναι απάνεμη, γεγονός που ευνοεί την απρόσκοπτη προπόνηση των αθλητών.

Το Κωπηλατοδρόμιο εντάχθηκε στον Προπονητικό Οδηγό της Ελλάδας ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 καθώς και στο πρόγραμμα των αθλητικών υποδομών «Ελλάδα 2004» και έχουν ολοκληρωθεί υποδομές όπως λεμβαρχείο, γυμναστήριο, αποδυτήρια, σκάφη, όργανα ενδυνάμωσης. Η λειτουργία ξενώνων, και εστιατορίου και ο εξωραϊσμός του περιβάλλοντα χώρου με τη δημιουργία χώρων αναψυχής, με δενδροφυτεύσεις και εικαστικές παρεμβάσεις καθιστούν την περιοχή κατάλληλη για τη διοργάνωση ετήσιων προγραμμάτων άθλησης για όλους καθώς και για τη φιλοξενία πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Έδεσσα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι καταράκτες της Έδεσσας, τα πάρκα καθώς και ο Αρχαιολογικός Χώρος του Λόγγου της πόλης.

Οθωμανικά μνημεία των Γιαννιτσών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πύργος του ρολογιού στα Γιαννιτσά

Τα σημαντικότερα από αυτά είναι ο Πύργος του Ρολογιού και το Μαυσωλείο του Γαζή Εβρένος. [3]

Οι πηγές της Αραβησσού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές Αραβησσού

Βρίσκονται στους πρόποδες του Πάικου 10χλμ από τα Γιαννιτσά.

Διοικητική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η διοικητική διαίρεση του νομού Πέλλας όπως ίσχυσε έως το 2010

Ο Νομός Πέλλας από το έτος 2011 και με την εφαρμογή του «Προγράμματος Καλλικράτης» αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας (με έδρα την Έδεσσα) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και έχει πληθυσμό 139.680 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011. Με την συνένωση και συγχώνευση των Δήμων από 11 σε 4, οι νέοι δήμοι που προέκυψαν είναι οι (σε παρένθεση οι κοινότητες):

  • Δήμος Αλμωπίας: (Αριδαία, Άψαλος, Αρχάγγελος, Βορεινό, Εξαπλάτανος, Θεοδωράκι, Κωνσταντία, Λουτράκι, Λυκόστομο, Μεγαπλάτανος, Μοναστηράκι, Νότια, Όρμα, Ξιφιανή, Περίκλεια, Πολυκάρπι, Πιπεριές, Προμάχοι, Σαρακηνοί, Φούστανη, Χρυσή.)
  • Δήμος Έδεσσας: (Έδεσσα, Άγιος Αθανάσιος, Άγρας, Άρνισσα, Βρυττά, Γραμματικό, Καρυδιά, Μεσημέρι, Νησί, Παναγίτσα, Περαία, Πλατάνη, Ριζάρι, Σωτήρα, Φλαμουριά.)
  • Δήμος Πέλλας: (Γιαννιτσά, Αρχαία Πέλλα, Άθυρα, Αγροσυκιά, Αραβησσός, Αμπελειές, Γυψοχώρι, Δροσερό, Εσώβαλτα, Καρυώτισσα, Κρύα Βρύση, Λεπτοκαρυά, Λιπαρό, Μελίσσι, Νέα Πέλλα, Νέος Μυλότοπος, Παραλίμνη, Ραχώνα.)
  • Δήμος Σκύδρας: (Σκύδρα, Αρσένι, Άνυδρο, Καλλίπολη, Καλύβια, Καλή, Κρανέα, Λιποχώρι, Μάνδαλο, Μαυροβούνι, Πετραία, Προφήτης Ηλίας, Ριζό, Σεβαστιανά.)

Πολιτική ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιοχή του Νομού Πέλλας (αρχικά ονομαζόταν Νομός Πέλλης) προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδας κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων το 1913 όταν ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε την περιοχή από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Αρχικά, το 1914, σχεδόν ολόκληρη η περιοχή του σημερινού Νομού Πέλλης, υπάχθηκε στο Νομό Θεσσαλονίκης, που ήταν την εποχή εκείνη ο μεγαλύτερος νομός σε έκταση της Ελλάδας. Το 1917 συγκροτήθηκε με αναγκαστικό νόμο ο Νομός Πέλλης από βορειοδυτικά τμήματα του νομού Θεσσαλονίκης, και μικρά τμήματα των νομών Φλωρίνης και Κοζάνης, λαμβάνοντας το αρχαίο ελληνικό όνομα της πρωτεύουσας του αρχαίου Μακεδονικού κράτους Πέλλα. Αρχική έδρα του νομού ορίστηκαν τα Γιαννιτσά, ενώ το 1920 η έδρα του νομού μεταφέρθηκε οριστικά στα Βοδενά. Τα έτη 1930, 1937, 1946 και 1955 έγιναν αναγκαστικές διοικητικές μεταβολές, και αποδόθηκαν οικισμοί στους όμορους νομούς Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς και Φλώρινας.

Ο Νομός Πέλλας κατά το παρελθόν, μέχρι το έτος 1997 και την εφαρμογή του «Προγράμματος Ι.Καποδίστριας», χωριζόταν σε τρείς επαρχίες:

Επαρχία Έδρα Επαρχίας
Αλμωπίας Αριδαία Η Επαρχία Αλμωπίας, περιελάμβανε και τους οικισμούς Κρανέα και Λιθαριά, τα οποία σήμερα ανήκουν στο Δήμο Σκύδρας, και ορισμένα εγκαταλελειμένα χωριά της περιοχής, τα οποία σήμερα δεν υπάρχουν, και αποτελούν αγροτικές περιοχές (Άνω Κορυφή, Άνω Λουτράκι, Μαυρόλακκος Βοδενών, Ανάβρα, Τρία Έλατα κ.α.).
Γιαννιτσών Γιαννιτσά Στην Επαρχία Γιαννιτσών, δόθηκαν και οικισμοί που ανήκαν παλιότερα διοικητικά στην Επαρχία Θεσσαλονίκης, του Νομού Θεσσαλονίκης (Λιβαδίτσα, Ραχώνα και Άθυρα), που αργότερα δόθηκαν με διοικητικές μεταβολές οριστικά, στον Νομό Πέλλης, καθώς και ορισμένα εγκαταλελειμένα χωριά της περιοχής, τα οποία σήμερα δεν υπάρχουν, και αποτελούν αγροτικές περιοχές (Εξώβαλτα, Κύρρος, Καλύβια Γιαννακούλα κ.α.).
Έδεσσας Έδεσσα Η Επαρχία Εδέσσης, περιελάμβανε παλαιότερα και ορισμένους οικισμούς, που αργότερα δόθηκαν με διοικητικές μεταβολές οριστικά στην Επαρχία Ναούσης, του Νομού Ημαθίας (Γιαννακοχώρι, Επισκοπή, Μαρίνα, Πολυπλάτανος κ.α.), ενώ αντίστοιχα στην Επαρχία Εδέσσης δόθηκαν και οικισμοί που ανήκαν παλιότερα διοικητικά στην Επαρχία Εορδαίας, του Νομού Κοζάνης (Άνω Γραμματικό, Κάτω Γραμματικό και Περαία), καθώς και ορισμένα εγκαταλελειμένα χωριά της περιοχής, τα οποία σήμερα δεν υπάρχουν, και αποτελούν αγροτικές περιοχές (Πάτημα, Άγιος Σπυρίδωνας, Δενδρί, Δεληκλή Καγιά, Άνω Λιποχώρι κ.α.)

Το 2011 με το Σχέδιο «Καλλικράτης» οι επαρχίες Αλμωπίας και Γιαννιτσών, παρέμειναν αμετάβλητες και επανασυστάθηκαν ως Καλλικρατικοί Δήμοι, με εξαίρεση την τέως Επαρχία Γιαννιτσών η οποία μετονομάστηκε σε Δήμος Πέλλας, ενώ αντίστοιχα η Επαρχία Έδεσσας διασπάστηκε στους δυο δήμους Έδεσσας και Σκύδρας.

Νομαρχία Πέλλας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Κατάλογος νομαρχών Πέλλας

Αντιπεριφερειάρχες Π.Ε. Πέλλας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκκλησιαστική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Νομό Πέλλας υπάρχει μια Μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδος:

Βλέπε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ https://www.giannitsa.gr/index.php/%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B5%CF%82-2/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CF%822.html
  2. ↑ https://loutrapozar.com.gr/
  3. ↑ https://www.clickatlife.gr/taksidi/story/16900
Μωσαϊκό στoν Αρχαιολογικό Χώρο της Πέλλας, της αρχαίας πρωτεύουσας της Μακεδονίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Νομός_Πέλλας&oldid=10667849"