Μπέρτολντ, πατριάρχης της Ακουιλέια

Μπέρτολτ της Ακουιλέια
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1180 Μπάμπεργκ
Θάνατος	23  Μαΐου 1251 Ακυληία
Χώρα πολιτογράφησης	Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Χριστιανισμός Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	καθολικός ιερέας
Οικογένεια
Γονείς	Μπέρτολτ της Μερανίας και Αγνή του Ρόχλιτς
Αδέλφια	Χέντβιχ της Σιλεσίας Γερτρούδη της Μερανίας Αγνή της Μερανίας Όθων Α΄ της Μερανίας Ερρίκος Β΄, μάργραβος της Ιστρίας Έκμπερτ του Άντεχς-Μερανίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	αρχιεπίσκοπος Πατριάρχης της Ακυληίας (1218–1251) καθολικός αρχιεπίσκοπος (από 1206)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μπέρτολντ, γερμ. Berthold von Andechs von Meran, ιταλ.: Bertoldo di Andechs-Merano (π. 1180 - 23 Μαΐου 1251) από τον Οίκο τού Άντεχς ήταν, ως Ε΄, κόμης τού Άντεχς από το 1204, αρχιεπίσκοπος της Καλόκσα το διάστημα 1208-18 και πατριάρχης της Ακουιλέια από το 1218 ως το τέλος του.

Βιογραφία

Ήταν ο τέτερτος γιος τού Μπέρτολντ Δ΄ κόμη τού Άντεχς, που αναβιβάστηκε σε δούκα της Μερανίας από τον Φρειδερίκο Α΄ Χοενστάουφεν τον Βαρβαρόσσα, βασιλιά της Γερμανίας το 1183. Η μητέρα τού Αγνή των Βέττιν ήταν κόρη τού Ντέντο Γ΄ μαργράβου της Λουσατίας. Αδέλφια του ήταν ο Όθων Α΄ δούκας της Μερανίας, η Αγνή σύζυγος τού Φιλίππου Β΄ της Γαλλίας, η Γερτρούδη σύζυγος τού Ανδρέα Β΄ της Ουγγαρίας και η αγία Χέντβιχ σύζυγος τού Ερρίκου Α΄ υψηλού δούκα της Πολωνίας & δούκα της Σιλεσίας.

Ο Μπέρτολντ επιλέχθηκε για μία σταδιοδρομία στην Εκκλησία: έγινε κοσμήτορας τού Συλλόγου του καθεδρικού στην αρχιεπισκοπή τού Μπάμπεργκ το 1203. Ακολούθησε την αδελφή του Γερτρούδη στην Αυλή της Ουγγαρίας υπό τον Ανδρέα Β΄, ο οποίος εξέλεξε τον Μπέρτολντ αρχιεπίσκοπο της Καλόκσα το 1206. Ωστόσο η τοποθέτηση δεν είχε την επικύρωση τού πάπα Ιννοκεντίου Γ΄ το 1212, ώσπου ο Μπέρτολντ ανέλαβε να μελετήσει σκληρά στην επισκοπή της Βιτσέντσα. Παρ' όλα αυτά ο Ανδρέας Β΄ τον έκανε μπάνο της Κροατίας, Δαλματίας & Σλαβονίας· ακόμη βοϊβόδα της Τρανσυλβανίας και εκπρόσωπο (deputy) τού βασιλιά το 1212. Η υπερβολική αυτή προτίμηση -μετά από υποκίνηση της αδελφής του- στα αξιώματα, έκανε τους Ούγγρους μεγιστάνες να αηδιάσουν. Το 1213, ενώ ο βασιλιάς ήταν σε εκστρατεία στη Γαλικία-Βολυνία, τόλμησαν μία επιδρομή στο κυνηγετικό στρατόπεδο της βασίλισσας και σκότωσαν τη Γερτρούδη και αρκετούς εκπροσώπους της· ο Μπέρτολντ μόλις που γλίτωσε τη ζωή του με τον Λεοπόλδο ΣΤ΄ δούκα της Αυστρίας.

Στις 10 Φεβρουαρίου 1218 ο πάπας Ονώριος Γ΄ το διόρισε πατριάρχη της Ακουιλέια. Το 1238 ο Μπέρτολντ μετακίνησε την πρωτεύουσα της εκκλησιαστικής πολιτείας από το Τσιβιντάλε στο Ούντινε, όπου έδωσε εντολές να εγείρουν καθεδρικό. Εδραίωσε τη θέση του με το να είναι πιστός υποστηρικτής τού Φρειδερίκου Β΄ Χοενστάουφεν βασιλιά της Γερμανίας εναντίον των Ιταλικών πόλεων της Λομβαρδικής Ένωσης. Ωστόσο στη βίαιη αντιδικία τού βασιλιά με τον πάπα Γρηγόριο Θ΄ το να μείνει πιστός στον Φρειδερίκο Β΄ τού στοίχισε τον αφορισμό από τον πάπα το 1239, η οποία όμως ανακλήθηκε δύο έτη μετά με την παρεμβολή τού Ανδρέα Β΄. Στα επόμενα έτη ο Μπέρτολντ προσπάθησε να κάνει τον διαιτητή μεταξύ τού βασιλιά και τού πάπα, αν και εις μάτην.

Με το τέλος του Μπέρτολντ, η σειρά κομήτων του Άντεχς εξέλιπε. Ήταν ο τελευταίος σε μία μακρά σειρά Γερμανών πατριαρχών της Ακουιλέια. Ο διάδοχός του Γκρεγκόριο ντι Μοντελόνγκο είχε οδηγήσει ένα συνασπισμό των Γουέλφων (παπικών) εναντίον τού Φρειδερίκου Β΄.

Πηγές

• G. A. Loud, ed. (2010), The Crusade of Frederick Barbarossa: The History of the Expedition of the Emperor Frederick and Related Texts, Ashgate, pp. 61–62; Jonathan Lyon (2013), Princely Brothers and Sisters: The Sibling Bond in German Politics, 1100–1250, Ithaca and London: Cornell University Press, p. 154 n. 10.