Μπεργαδής
| Μπεργαδής | |
|---|---|
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής |
| Αξιοσημείωτο έργο | Apokopos |
| Περίοδος ακμής | 16ος αιώνας |
Ο Μπεργαδής, ή Μπεργαής, άγνώστου λοιπού ονόματος, ήταν Έλληνας ποιητής του 16ου αιώνα από την Κρήτη. Έγραψε το ποίημα Ο απόκοπος, στο οποίο σε 558 ομοιοκατάληκτους στίχους περιγράφει τη μέσα σε όνειρο κάθοδό του στον Άδη.
Το επίθετο «Μπεργαδής» αποτελεί μάλλον εξελληνισμένη μορφή του επωνύμου της γνωστής βενετοκρητικής οικογένειας Bragadin. Γενικώς επικρατεί η άποψη ότι ο ποιητής γεννήθηκε στο Ρέθυμνο (όπως υποστηρίζουν οι Ξανθουδίδης, Μανούσακας και άλλοι). Δεν μπορεί όμως να υπάρξει βεβαιότητα ούτε και για το στοιχείο αυτό. Οι στίχοι 301 και 302 του Απόκοπου οδήγησαν τον Υμπέρ Περνό στο συμπέρασμα ότι ο Μπεργαδής ήταν Ρωμαιοκαθολικός Έλληνας. Μάλλον όμως το αντίθετο συμβαίνει, καθώς η αντιπάθειά του για τους «φράρους» (όπως αποκαλούσαν στην Κρήτη της εποχής του τους Ρωμαιοκαθολικούς μοναχούς) τον εμφανίζει περισσότερο ως ασπαζόμενο τις αντιλήψεις των Ορθόδοξων κατοίκων της τότε Κρήτης. Η έμμονη ιδέα του Μπεργαδή για τη διατήρηση των οικογενειακών περιουσιών φανερώνει σκέψεις ενός αριστοκράτη, το ίδιο και τα πρόσωπα που τον απασχολούν στο ποίημά του: δύο αρχοντόπουλα που ο πατέρας τους ήταν «στην πόλιν πρώτος». Φαίνεται ότι ο Μπεργαδής ανήκε σε ανώτερη κοινωνική τάξη, μάλλον σε εξελληνισμένο κλάδο των Bragadin.
Ο απόκοπος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι σκιές ρωτούν τον ποιητή, τι γίνεται στον κόσμο, και αν κελαρίζουν ακόμα οι σκιές, αν κελαηδούνε τα πουλιά και αν οι θνητοί θρηνούνε τους νεκρούς τους. Το ζήτημα αυτό αναπτύσσεται σε εκτεταμένο διάλογο. Αξιοπερίεργο γνώρισμα του ποιήματος είναι η δριμεία επίθεση του ποιητή κατά της πλεονεξίας των μοναχών. Το ποίημα δείχνει χαρακτηριστικά της νεοελληνικής περί Χάρου ποίησης, και συγγένεια με την ιταλική τέχνη, ιδίως την «Κόλαση» του Δάντη.[1].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Γιάνης Κορδάτος: Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Από το 1453 ως το 1961, τόμος πρώτος, εκδ. «Επικαιρότητα», Αθήνα 1983, σελ. 65
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Karl Krumbacher (1897–1900). Ιστορία της Βυζαντηνής [sic] λογοτεχνίας / Κρουμβάχερ, μεταφρασθείσα υπό Γεωργίου Σωτηριάδου. Τόμος Γ’. Εν Αθήναις: Τύποις Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2011.
- Γιάνης Κορδάτος: Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Από το 1453 ως το 1961, τόμος πρώτος, εκδ. «Επικαιρότητα», Αθήνα 1983
- Ι.Μ. Χατζηφώτης: το λήμμα «Απόκοπος» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 6, σσ. 305-306
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κακριδής, Ιωάννης (1953). «Ερμηνευτικά στον Απόκοπο του Μπεργαδή». Κρητικά Χρονικά (Ηράκλειο: Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών) 7: 409-413.
- Παναγιωτάκης, Νικόλαος (1991). «Το κείμενο της πρώτης έκδοσης του «Αποκόπου». Τυπογραφική και φιλολογική διερεύνηση». Θησαυρίσματα (Βενετία: Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών) 21: 89-209.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- «Μπεργαδής». Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού.
