Μετάβαση στο περιεχόμενο

Οικονομία της Σλοβενίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η οικονομία της Σλοβενίας είναι ανεπτυγμένη. Η χώρα βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο σταθερότητας και ευημερίας, ενώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Σλοβενίας ξεπερνούσε τον παγκόσμιο μέσο όρο και αντιστοιχούσε στο 83% του μέσου όρου των ΕΕ28 το 2015.[1] Το 2018 η Σλοβενία είχε ονομαστικό ΑΕΠ ύψους 42.534 δισεκατομμυρίων ευρώ και ονομαστικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ ύψους 21.267 ευρώ. Η κεντρική Σλοβενία, στην οποία βρίσκεται η πρωτεύουσα Λιουμπλιάνα, είναι η περιοχή της Σλοβενίας με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα.[2]

Τον Ιανουάριο του 2007 η Σλοβενία έγινε το πρώτο κράτος μέλος της ΕΕ το οποίο εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και υιοθέτησε το ευρώ μετά τη δημιουργία του το 1999. Είναι μέλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης από το 2010.[3]

Η Σλοβενία έχει ένα υψηλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, αναπτυγμένες υποδομές και βρίσκεται πάνω σε ένα μεγάλο εμπορικό σταυροδρόμι.[3] Το επίπεδο των άμεσων ξένων επενδύσεων στη Σλοβενία είναι ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη αλλά αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Η Σλοβενική οικονομία έχει πληγεί σοβαρά από την Ευρωπαϊκή οικονομική κρίση των τελών της δεκαετίας του 2000. Μετά το 2013 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ άρχισε να αυξάνεται και πάλι.[4] Σχεδόν τα δύο τρίτα του ενεργού πληθυσμού απασχολείται στον τομέα των υπηρεσιών.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά το γεγονός ότι το 1991 η Σλοβενία αποτελούσε περίπου το ένα ενδέκατο του πληθυσμού της Γιουγκοσλαβίας, η Σλοβενία ήταν η πιο παραγωγική γιουγκοσλαβική δημοκρατία, παράγοντας το ένα πέμπτο του ΑΕΠ της ομοσπονδίας και το ένα τρίτο των εξαγωγών της.[5] Η Σλοβενία έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1991, έχοντας ήδη μια σχετικά ευημερούσα οικονομία και ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με τη Δύση.

Από την ανεξαρτητοποίηση της η Σλοβενία έχει επιδιώξει τη διαφοροποίηση του εμπορίου της με τη Δύση και την ενσωμάτωση στους δυτικούς και διατλαντικούς οργανισμούς. Η Σλοβενία είναι ιδρυτικό μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Η Σλοβενία εντάχθηκε στην Κεντρική Ευρωπαϊκή Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου το 1996 και έγινε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 1η Μαΐου 2004. Τον Ιούνιο του 2004 η Σλοβενία εντάχθηκε Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. Το ευρώ εισήχθη στις αρχές του 2007 και κυκλοφόρησε παράλληλα με το σλοβενικό τόλαρ μέχρι τις 14 Ιανουαρίου 2007. Η Σλοβενία συμμετέχει στη Νοτιοανατολική Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Συνεργασίας, στην Κεντρική Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία, στη Διαδικασία του Ρουαγιαμόν και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου.

Κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-08 η Σλοβενική οικονομία υπέστη βαρύ πλήγμα. Το 2009, το Σλοβενικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώθηκε κατά -7,9%, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση στην ΕΕ μετά τα Βαλτικά κράτη και τη Φινλανδία. Μετά από μια αργή ανάκαμψη από την ύφεση του 2009 χάρη στις εξαγωγές,[6] η οικονομία της Σλοβενία κατέγραψε ξανά ύφεση το τελευταίο τρίμηνο του 2011.[7] Η ύφεση αποδόθηκε στην πτώση της εγχώριας κατανάλωσης και την επιβράδυνση της ανόδου των εξαγωγών. Η Σλοβενία εξάγει προϊόντα κυρίως προς τα κράτη της ευρωζώνης.[3] Οι λόγοι για τη μείωση στην εγχώρια κατανάλωση ήταν πολλαπλοί: δημοσιονομική λιτότητα, πάγωμα των δαπανών του προϋπολογισμού κατά τους τελευταίους μήνες του 2011,[8] αποτυχία των προσπαθειών υλοποίησης οικονομικών μεταρρυθμίσεων, ακατάλληλη χρηματοδότηση και μείωση στις εξαγωγές.[9] Επιπλέον, ο κλάδος των κατασκευών επλήγη σοβαρά το 2010 και το 2011. Από το 2014 και μετά το ΑΕΠ της Σλοβενίας έχει επανέλθει σε ανοδικούς αριθμούς.[10] Οι βασικοί παράγοντες της ανόδου το ΑΕΠ το 2016 είναι οι εξαγωγές και η άνοδος της εγχώριας κατανάλωσης. Το 2015 η άνοδος του ΑΕΠ έφτασε το 2.3%. Στο πρώτο μισό του 2016 η άνοδος του ΑΕΠ έφτασε το 2.5% και το δεύτερο τρίμηνο του 2016 η άνοδος του ΑΕΠ έφτασε το 2.7%.[11] Αυτό σημαίνει ότι το 2016 η ανάπτυξη στη Σλοβενία επιταχύνεται.

Εμπορικές συναλλαγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εμπόριο της Σλοβενίας προσανατολίζεται προς άλλες χώρες της ΕΕ, κυρίως τη Γερμανία και την Ιταλία. Αυτό είναι το αποτέλεσμα ενός αναπροσανατολισμού του εμπορίου προς τη Δύση και τις αναπτυσσόμενες αγορές της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ενόψει της κατάρρευσης των γιουγκοσλαβικών αγορών της. Η οικονομία της Σλοβενίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό εμπόριο. Το εμπόριο ισούται με περίπου 120% του ΑΕΠ (συνδυασμένες εξαγωγές και εισαγωγές). Περίπου τα δύο τρίτα του εμπορίου της Σλοβενίας είναι με άλλα μέλη της ΕΕ.

Αυτό το υψηλό επίπεδο την καθιστά εξαιρετικά ευαίσθητη στις οικονομικές συνθήκες στους κύριους εμπορικούς εταίρους της και στις αλλαγές στη διεθνή ανταγωνιστικότητα των τιμών. Ωστόσο, παρά την οικονομική επιβράδυνση στην Ευρώπη το 2001-2003, η Σλοβενία ​​διατήρησε αύξηση 3% του ΑΕΠ. Συνεπώς, η διατήρηση του κόστους εργασίας με την παραγωγικότητα αποτελεί βασική πρόκληση για την οικονομική ευημερία της Σλοβενίας και οι σλοβενικές εταιρείες έχουν ανταποκριθεί με την εξειδίκευσή τους στη μεταποίηση μεσαίας έως υψηλής τεχνολογίας. Η βιομηχανία και οι κατασκευές αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο του ΑΕΠ. Όπως στις περισσότερες βιομηχανικές οικονομίες, οι υπηρεσίες αποτελούν ένα αυξανόμενο μερίδιο της παραγωγής (57,1 %), ιδίως στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Γεωργία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σλοβενία ​​παρήγαγε το 2018:

  • 350 χιλιάδες τόνοι αραβοσίτου
  • 126 χιλιάδες τόνοι σταφυλιών
  • 121 χιλιάδες τόνοι σιταριού
  • 88 χιλιάδες τόνοι κριθαριού
  • 86 χιλιάδες τόνοι μήλων
  • 72 χιλιάδες τόνοι πατάτας

Εκτός από τις μικρότερες παραγωγές άλλων γεωργικών προϊόντων. [12]

Οικονομικές επιδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι παραδοσιακές πρωτογενείς βιομηχανίες της γεωργίας, της δασοκομίας και της αλιείας αποτελούν ένα συγκριτικά χαμηλό 2,5% του ΑΕΠ και συμμετέχουν μόνο το 6% του πληθυσμού. Το μέσο αγρόκτημα είναι μόνο 5,5 εκτάρια. Μεταξύ 1998 και 2003, ο βιολογικός τομέας αυξήθηκε από λιγότερο από 0,1% της σλοβενικής γεωργίας σε περίπου 3,3% της Ευρωπαϊκής Ένωσης.[13]

Τα δημόσια οικονομικά έχουν παρουσιάσει έλλειμμα τα τελευταία χρόνια. Αυτό είχε μέσο όρο περίπου 650 εκατομμύρια δολάρια ετησίως μεταξύ του 1999 και του 2007, ωστόσο ανερχόταν σε λιγότερο από 23 % του ΑΕΠ. Υπήρξε ένα μικρό πλεόνασμα το 2008 με έσοδα συνολικά 23,16 δισεκατομμύρια δολάρια και δαπάνες 22,93 δισεκατομμύρια δολάρια.[14] Οι κυβερνητικές δαπάνες ήταν ίσες με το 38% του ΑΕΠ. Από τον Ιανουάριο του 2011, το συνολικό εθνικό χρέος της Σλοβενίας ήταν άγνωστο. Η Στατιστική Υπηρεσία της Δημοκρατίας της Σλοβενίας (SURS) ανέφερε ότι ήταν (χωρίς να υπολογίζονται τα κρατικά εγγυημένα δάνεια) 19,5 δισεκατομμύρια ευρώ ή 54,2% του ΑΕΠ στο τέλος Σεπτεμβρίου 2010. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέσχε το Υπουργείο Οικονομικών της Σλοβενίας τον Ιανουάριο του 2011, ήταν μόλις κάτω από 15 δισεκατομμύρια ευρώ ή 41,6% του ΑΕΠ του 2009. Ωστόσο, η σλοβενική χρηματοοικονομική εφημερίδα Finance υπολόγισε τον Ιανουάριο του 2011 ότι είναι στην πραγματικότητα 22,4 δισεκατομμύρια ευρώ ή σχεδόν το 63% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας το όριο του 60% που επιτρέπεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. [15][16] Στις 12 Ιανουαρίου 2011, το Ελεγκτικό Συνέδριο της Σλοβενίας απέρριψε τα στοιχεία που ανέφερε το υπουργείο ως εσφαλμένα και ζήτησε την απόλυση του υπουργού Οικονομικών Φραν Κρίζανικ.[17]

Η παραδοσιακή αντιπληθωριστική πολιτική της Σλοβενίας βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς εισροών κεφαλαίων. Η διαδικασία ιδιωτικοποίησής της ευνόησε τους εσωτερικούς αγοραστές και καθόρισε μεγάλο χρονικό διάστημα καθυστέρησης στις αγοροπωλησίες μετοχών, περιπλεγμένη από την πολιτική επιδεξιότητα της εξαγοράς από αλλοδαπούς. Ως εκ τούτου, η Σλοβενία ​​είχε πολλά εμπόδια στη συμμετοχή ξένων στην οικονομία της.

Η Σλοβενία ​​έχει συγκεντρώσει κάποιες αξιοσημείωτες ξένες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης της επένδυσης ύψους 125 εκατομμυρίων δολαρίων από την Goodyear το 1997. Στο τέλος του 2008 υπήρχαν περίπου 11,5 δισεκατομμύρια δολάρια ξένων κεφαλαίων στη Σλοβενία. Οι Σλοβένοι είχαν επενδύσει 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια στο εξωτερικό. Στις 31 Δεκεμβρίου 2007, η αξία των μετοχών που ήταν εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Λιουμπλιάνα ήταν 29 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι επενδύσεις από τη γειτονική Κροατία έχουν ξεκινήσει στη Σλοβενία. Την 1η Ιουλίου 2010, η Droga Kolinska αγοράστηκε από την Atlantic Group της Κροατίας έναντι 382 εκατομμυρίων ευρώ. Η Mercator πωλήθηκε στην Agrocor της Κροατίας τον Ιούνιο του 2014.[18]

Στο τέλος του 2014 υπήρχαν 10 δισεκατομμύρια άμεσες ξένες επενδύσεις στη Σλοβενία, 13,9% περισσότερες από ό, τι στο τέλος του 2013. Το 2013 (τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία) οι άμεσες ξένες επενδύσεις αντιπροσώπευαν το 24,7% του ΑΕΠ της Σλοβενίας. Οι σημαντικότερες επενδυτικές χώρες είναι: Αυστρία (33,6%), Ελβετία (11,3%), Γερμανία (10,4%), Ιταλία (7,9%), Κροατία (7,7%).[19]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Paritete kupne moči in bruto domači proizvod na prebivalca v standardih kupne moči, evropske države, 2013–2015». www.stat.si. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  2. ↑ «Bruto domači proizvod po regijah, Slovenija, 2015». www.stat.si. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Osnovni gospodarski podatki o Sloveniji» [Basic Economic Data about Slovenia] (στα Σλοβενικά). Embassy of the Republic of Slovenia Vienna. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2012. 
  4. ↑ «SURS». www.stat.si. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  5. ↑ «Background Note: Slovenia». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2009. 
  6. ↑ «Slovenia Country Assessment». European Bank for Reconstruction and Development. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2012. 
  7. ↑ «Double Dip Recession is the 'Slovenian' Reality». The Slovenia Times. 13 March 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-02-08. https://web.archive.org/web/20130208095317/http://www.sloveniatimes.com/double-dip-recession-is-the-%E2%80%98official%E2%80%99-reality. Ανακτήθηκε στις 2020-03-27. 
  8. ↑ Cerni, Boris (29 February 2012). «Slovenia's Economy Falls Into a Recession as Exports Weaken». Bloomberg. https://www.bloomberg.com/news/2012-02-29/slovenia-s-economy-falls-in-recession-as-export-growth-weakens.html. 
  9. ↑ «Zdrs v recesijo so ekonomisti pričakovali» (στα Slovenian). MMC RTV Slovenija (RTV Slovenija). 29 February 2012. ISSN 1581-372X. http://www.rtvslo.si/gospodarstvo/zdrs-v-recesijo-so-ekonomisti-pricakovali/277878. 
  10. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2020. 
  11. ↑ «Bruto domači proizvod, Slovenija, 2. četrtletje 2016». www.stat.si. 
  12. ↑ «FAOSTAT». www.fao.org. 
  13. ↑ «Food First/Institute for Food and Development Policy | For Land, Liberty, Jobs and Justice». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2004. 
  14. ↑ «The World Factbook — Central Intelligence Agency». www.cia.gov. 
  15. ↑ Lipnik, Karel; Monika Weiss (14 January 2011). «Kolikšen je dejansko državni dolg Slovenije?». Finance (Časnik Finance). http://www.finance.si/300023/Kolik%B9en-je-dejansko-dr%BEavni-dolg-Slovenije. 
  16. ↑ «SURS: Vsi dolgovi države znašajo 22,43 milijarde evrov» (στα sl). MMC RTV Slovenia. 14 January 2011. http://www.rtvslo.si/gospodarstvo/surs-vsi-dolgovi-drzave-znasajo-22-43-milijarde-evrov/248573. 
  17. ↑ «Auditing Body Demands Dismissal of Finance Minister». Slovenian Press Agency. 12 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2021. 
  18. ↑ Delo.si, Ma. G., gospodarstvo, Ti. K., Pi. K. «Mercator prodan Agrokorju». 
  19. ↑ «Tuje neposredne investicije - Ministrstvo za gospodarski razvoj in tehnologijo». www.mgrt.gov.si. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2021. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οικονομία_της_Σλοβενίας&oldid=10563847"