Μετάβαση στο περιεχόμενο

Περδικόβρυση Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 37°8′10.97″N 21°49′11.06″E / 37.1363806°N 21.8197389°E / 37.1363806; 21.8197389

Περδικόβρυση Μεσσηνίας
Δημοτική Ενότητα Αριστομένους (η Περδικόβρυση υπάγεται στη Δ.Ε. Αριστομένους)
Περδικόβρυση Μεσσηνίας is located in Greece
Περδικόβρυση Μεσσηνίας
Περδικόβρυση Μεσσηνίας
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΠελοποννήσου
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
ΔήμοςΜεσσήνης
Δημοτική ΕνότηταΑριστομένους
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο662 μέτρα[1]
Πληθυσμός
Μόνιμος19
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΡάδος
Ράδου
Ρόδου
Ταχ. κώδικας24015[2]
Τηλ. κωδικός2722[3]
Δήμος Μεσσήνης

Η Περδικόβρυση,[4] αναφερόμενη παλαιότερα ως ο Ράδος ή «του Ράδου» ή το Ρόδου, είναι ορεινός οικισμός κοντά στον Αριστομένη και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Μεσσήνης, του Νομού Μεσσηνίας.

Η Περδικόβρυση βρίσκεται βορειοδυτικά από τον Αριστομένη από τον οποίο απέχει περίπου 8 χιλιόμετρα. Έχει υψόμετρο 662[1] μέτρα και απέχει από τις ακτές του Μεσσηνιακού Κόλπου, περίπου 26 χιλιόμετρα. Κοντά στην Περδικόβρυση, βρίσκονται προς τα βορειοδυτικά της, το Κεφαλόβρυσο σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων, προς τα νότιά της το Πουλίτσι σε απόσταση 1 περίπου χιλιομέτρου και προς τα νοτιοανατολικά της το Αμμουδερό σε απόσταση 3,5 περίπου χιλιομέτρων. Επίσης η Περδικόβρυση βρίσκεται στα βορειοδυτικά από την έδρα του Δήμου, τη Μεσσήνη, από την οποία απέχει 32 περίπου χιλιόμετρα.

Το χωριό, το οποίο θεωρείται ως ένα από τα χωριά του ημιορεινού συμπλέγματος των Κοντοβουνίων, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Μεσσήνης στη σύγχρονη εποχή, όσο και της Μεθώνης και της Ανδρούσας κατά την μεσαιωνική εποχή και της Πυλίας κατά την μυκηναϊκή εποχή. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της Αρχαίας Πύλου. Το χωριό υπάρχει τουλάχιστον, από τα χρόνια της Ενετοκρατίας και η παλαιότερη ονομασία του, ήταν Ρόδου, ή Ράδου.

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως ο Ράδος ή το Ράδου (Radhu[5][6] ή Rados[7]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο.

Το χωριό Ράδου (Radhu), ανήκε, το 1689, στην Επαρχία της Μεθώνης (Territorio di Modon), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε, το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης). Με βάση την ενετική απογραφή Corner του 1689, το χωριό είχε 40 κατοίκους.[5] Σε μεταγενέστερη απογραφή, μετά το 1700, εμφανίζεται επίσης ως χωριό το οποίο ανήκε στην επαρχία της Ανδρούσας (Territorio d' Andrussa).

Το χωριό, αναφερόταν ως Ρόδου κατά την Καταγραφή της Εκκλησιαστικής περιουσίας (1699), ως Rados, στην απογραφή Grimani του 1700 και επίσης ως Rados στην απογραφή Pacifico/Alberghetti του 1704.[8]

Επίσης το χωριό αναφερόταν τον 19ο αιώνα και ως Rhadou σύμφωνα με την απογραφή του 1829, που έγινε από την «επιστημονική αποστολή του Μοριά» (Mission scientifique de Morée), τμήμα της γαλλικής αποστολής με την ονομασία Εκστρατεία του Μοριά (Expédition de Morée), η οποία ήταν αποστολή εκστρατευτικού σώματος 13.000-15.000 ανδρών, υπό την αρχηγία του Νικολάου - Ιωσήφ Μαιζώνος στην Πελοπόννησο, μεταξύ των ετών 1828 και 1833, ενώ η πρώτη επίσημη ονομασία του χωριού, μετά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, ήταν η ονομασία το Ρόδου.[8]

Διοικητική ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Ράδου[9] προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,[10] στον Δήμο Υαμείας,[11] που είχε ως έδρα την Πεντιά (σήμερα το Τρίκορφο), ως το 1840,[12] που ο δήμος αυτός καταργήθηκε και ο οικισμός προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Ιθώμης[13] με έδρα το Μαυρομμάτι. Μόλις 5 χρόνια μετά, το 1845,[14] το Ράδου αποσπάται από την Δήμο Ιθώμης και προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Αριστομένους,[15] με έδρα το Μουσταφάπασα (σήμερα ο Αριστομένης), όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1835 ως το 1912 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το Ράδου και από το 1912 ως το 1927 ως το Ράδον. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Ράδου στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Αριστομένους της Επαρχίας Μεσσήνης με πληθυσμό 109 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[16] Στην ίδια πηγή αναφέρεται ως «πρώην έδρα» του Δήμου Αριστομένους η Πολαίνα (σήμερα η Πλατανόβρυση) και ως «νυν έδρα» (το 1853) το χωριό Κουτήφαρι (σήμερα ο Κουτίφαρης). Το 1912[17] το χωριό προσαρτάται στην Κοινότητα Χαλβάτσου,[18] με έδρα το Χαλβάτσο (Κεφαλόβρυσο), Στην ίδια κοινότητα προσαρτώνται επίσης, το 1912, οι οικισμοί Μάκρενα, ΚουλυκάδαΚουλκάδα), Πουλίτσι και Ξηροκάσι (το Παλαιόκαστρο). Ένα χρόνο αργότερα, το 1913,[19] το Ράδου αποσπάται από την Κοινότητα Χαλβάτσου και προσαρτάται στην Κοινότητα Πολαίνης[20] με έδρα την Πολαίνα και στη συνέχεια, το 1919,[21] αποσπάται εκ νέου από την Κοινότητα Πολαίνης και προσαρτάται στην Κοινότητα Πουλιτσίου,[22] με έδρα την Πουλίτσα (σήμερα το Πουλίτσι). Στην ίδια κοινότητα αποσπάστηκε το 1919 και ο οικισμός Χαμουζά (σήμερα το Αμμουδερό). Το 1927[23] το Ράδου μετονομάζεται σε Περδικόβρυση. Η Περδικόβρυση παρέμεινε ως οικισμός της Κοινότητας Πουλιτσίου, από το 1919 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Περδικόβρυση υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Αριστομένους,[24][25] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Περδικόβρυση ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Μεσσήνης.[26][27] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αιπείας, Ανδρούσας, Αριστομένους, Βουφράδων, Ιθώμης, Μεσσήνης, Πεταλιδίου και της Κοινότητας Τρικόρφου. Η Περδικόβρυση σήμερα, είναι οικισμός της Κοινότητας του Πουλιτσίου, του Δήμου Μεσσήνης,[4] στην οποία υπάγεται επίσης ως έδρα και ο οικισμός του Πουλιτσίου.

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 20 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες, ενώ παλαιότερα η κύρια απασχόληση ήταν η κτηνοτροφία.[28]

Εξέλιξη Πληθυσμού της Περδικόβρυσης Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1689 40[5]
1844 82[29]
1851 109[16]
1879 141[5][30]
1889 121[31]
1896 129[32]
1907 159[33]
1920 162[34]
1928 159[35]
1940 163[36]
1951 146[37]
1961 132[38]
1971 92[39]
1981 60[40]
1991 49[41]
2001 58[42]
2011 18[43]

Κτίρια - αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, υπάρχουν και οι εκκλησίες του χωριού, ο Ιερός Ναός της Ζωοδόχου Πηγής, ο Ιερός Ναός του Σωτήρος (κοιμητηριακός) και το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, οι οποίες υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας, Επίσης διάφορες εκδηλώσεις πραγματοποιεί, κατά διάφορα χρονικά διαστήματα, ο Σύλλογος των Απανταχού Περδικοβρυσέων η «Η Αγία Παρασκευή», ο οποίος ιδρύθηκε το 1988, στην Αθήνα. Στα κοντινά αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνεται το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Τούμπα.[28]

Χάρτης
  1. 1,0 1,1 Περδικόβρυση, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  2. Ταχυδρομικός Κώδικας Περδικόβρυση Μεσσηνίας.
  3. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Μεσσήνη: 27220
  4. 4,0 4,1 Δημοτική Ενότητα Αριστομένους - Περδικόβρυση Αρχειοθετήθηκε 2020-09-26 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα www.messini.gr του Δήμου Μεσσήνης.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών Αρχειοθετήθηκε 2015-12-09 στο Wayback Machine.», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος Αρχειοθετήθηκε 2017-11-06 στο Wayback Machine., Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 40 Radhu - Απογραφή 1879, Νο 40 Ράδου, σελ. 700-701.
  6. "Breve Descrizione" (1700), p. 96: Territorio d' Andrussa - Radhù
  7. Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο; Αρχειοθετήθηκε 2016-06-06 στο Wayback Machine.", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 110 (Secondo Territorio di Modon - Rados), p. 125 (Provincia di Messenia).
  8. 8,0 8,1 Αναστάσιος Αθ. Παναγιωτόπουλος, Μεσαιωνικής Μεσσηνίας ιστορικογεωγραφικά και Κοντοβουνίων οικιστικά, Αναστατικές Εκδόσεις Δ. Ν. Καραβία, Αθήνα 2007, ISBN 978-960-258-103-2, Οικιστική εξέλιξη 1 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 34 Ρόδου - Απογραφή Corner (1689 Radhu - Καταγραφή της Εκκλησιαστικής περιουσίας (1699): Ρόδου - Απογραφή Grimani (1700): Rados και Οικιστική εξέλιξη 2 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 34, Απογραφή Pacifico/Alberghetti (1704): Rados - Pouqueville (1815): – - Απογραφή Expedition Scientifique de Moree (1829): Rhadou - Πρώτη επίσημη εμφάνιση μετά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους (1836): Ρόδου.
  9. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Ράδου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  10. 21-04-1835.
  11. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Υαμείας (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  12. ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840.
  13. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Ιθώμης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  14. ΦΕΚ 32Α - 08/12/1845.
  15. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αριστομένους (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  16. 16,0 16,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 570.
  17. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  18. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Χαλβάτσου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  19. ΦΕΚ 200Α - 09/10/1913.
  20. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Πολαίνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  21. ΦΕΚ 69Α - 26/03/1919.
  22. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Πουλιτσίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  23. ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927.
  24. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αριστομένους (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  25. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  26. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  27. Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Μεσσήνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  28. 28,0 28,1 Περδικόβρυση, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
  29. Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 49.
  30. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 117.
  31. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 83.
  32. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 101.
  33. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 392.
  34. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 230.
  35. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 268.
  36. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 300.
  37. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 146.
  38. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 142.
  39. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 138.
  40. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 148.
  41. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 180.
  42. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 181.
  43. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]