Πλατύπνοια

Πλατύπνοια (Platypnea ή platypnoea) είναι η δύσπνοια που ανακουφίζεται όταν το άτομο ξαπλώνει και χειροτερεύει όταν κάθεται ή είναι όρθιο. Είναι το αντίθετο της ορθόπνοιας. Η κατάσταση πρωτοπεριγράφηκε το 1949 και ονομάστηκε το 1969.

Μια σχετική κατάσταση, η ορθοδεοξία, περιγράφει το κλινικό εύρημα του χαμηλού κορεσμένου οξυγόνου σε όρθια θέση, που βελτιώνεται στην οριζόντια θέση.

Η πλατύπνοια και η ορθοδεοξία μπορεί να συνυπάρχουν και αυτός ο συνδυασμός ονομάζεται σύνδρομο πλατύπνοιας-ορθοδεοξίας (platypnea-orthodeoxia syndrome). Το σύνδρομο θεωρείται πολύ σπάνιο.

Αίτια

Η πλατύπνοια οφείλεται είτε στο ηπατοπνευμονικό σύνδρομο (hepatopulmonary syndrome) ή σε ανατομικό καρδιαγγειακό ελάττωμα που αυξάνει τη διαφυγή της θέσης από δεξιά προς τα αριστερά (τη ροή του αίματος από το δεξιό προς το αριστερό μέρος του κυκλοφορικού συστήματος) όπως ένα ανοικτό ωοειδές τρήμα (patent foramen ovale). Αυτά τα ελαττώματα περιλαμβάνουν σπάνια σύνδρομα στα οποία το φλεβικό αίμα από το ήπαρ δεν περνάει μέσω των πνευμόνων, ή εάν το φλεβικό αίμα από την πυλαία κυκλοφορία φτάνει στην κάτω κοίλη φλέβα (inferior vena cava) χωρίς να περνά μέσα από το ήπαρ (δυσπλασία Abernethy, τύπος 1).

Ετυμολογία

Η λέξη πλατύπνοια χρησιμοποιεί δύο ελληνικές λέξεις πλατυ- + -πνοια.