Ποδόσφαιρο στην Αφρική

Καλύτερα αποτελέσματα των Εθνικών ομάδων ανδρών της Αφρικής στο Παγκόσμιο Κύπελλο.

Το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στην Αφρική. Το ποδόσφαιρο είναι ίσως το πιο δημοφιλές άθλημα σε κάθε αφρικανική χώρα, αν και το ράγκμπι και το κρίκετ είναι επίσης πολύ δημοφιλή στη Νότια Αφρική.

Ιστορία

Το ποδόσφαιρο εισήχθη για πρώτη φορά στην Αφρική στις αρχές της δεκαετίας του 1860 από τους Ευρωπαίους, λόγω του αποικισμού της Αφρικής. Οι πρώτοι καταγεγραμμένοι αγώνες παίχτηκαν στη Νότια Αφρική το 1862 μεταξύ στρατιωτών και δημοσίων υπαλλήλων και δεν υπήρχαν καθιερωμένοι κανόνες για το παιχνίδι εκείνη τη στιγμή. Ο ιστορικός Πίτερ Αλέγκι είπε ότι «εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα μέσω των σχολείων αποστολών, μέσω των στρατιωτικών δυνάμεων και μέσω των σιδηροδρόμων». Αρχικά, υπήρχαν διάφορες μορφές παιχνιδιού, οι οποίες περιελάμβαναν στοιχεία του ράγκμπι. Μόλις στις 26 Οκτωβρίου 1863 κωδικοποιήθηκαν οι «κανόνες του ποδοσφαίρου». Ο πρώτος επίσημος ποδοσφαιρικός οργανισμός στην Αφρική, ο Σύνδεσμος Ποδοσφαίρου της Κομητείας Πιτερμάριτζμπουργκ, ιδρύθηκε το 1880. Ομάδες ιδρύθηκαν στη Νότια Αφρική πριν από το 1900, στην Αίγυπτο και στην Αλγερία σε μια παρόμοια χρονική περίοδο. Οι Σάβατζις ΦΚ (Πιτερμάριτζμπουργκ, Νότια Αφρική) και Γκεζίρα Σ.Κ. είναι οι παλαιότεροι αφρικανικοί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι που εξακολουθούν να υπάρχουν. Και οι δύο ξεκίνησαν να παίζουν το 1882 ακολουθούμενοι από την Αλεξάνδρεια Σ.Κ. (1890) και την ΚΝΖ Οράν από την Αλγερία το 1894. Μέχρι το 1930, το ποδόσφαιρο παιζόταν στην Κεντρική Αφρική. Το 1982, δημιουργήθηκε το πρώτο εθνικό κυβερνητικό όργανο για το ποδόσφαιρο, η Νοτιοαφρικανική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΝΠΟ). Η ΝΠΟ ήταν μια ένωση μόνο για λευκούς που έγινε το πρώτο μέλος της FIFA, στη Νότια Αφρική το 1910.

Καθώς η Αφρική είναι μια εξαιρετικά προληπτική ήπειρος, πολλές αφρικανικές ομάδες εξαρτώνται από τους μάγους γιατρούς για την επιτυχία. Οι δραστηριότητες που έχουν εκτελέσει οι μάγοι γιατροί για ομάδες περιλαμβάνουν κόψιμο παικτών, τοποθέτηση φίλτρων σε εξοπλισμό και θυσία ζώων.

Τα παιδιά επίσης συχνά εκμεταλλεύονται από πράκτορες. Άλλα ζητήματα που αντιμετωπίζει το αφρικανικό ποδόσφαιρο περιλαμβάνουν την έλλειψη οργάνωσης από τους υπαλλήλους των εθνικών ομάδων και εσωτερικές διαφορές μεταξύ παικτών και αξιωματούχων των ομοσπονδιών. Το ποδόσφαιρο στην Αφρική γνώρισε μια μεγάλη εξέλιξη στο τελευταίο στάδιο, το οποίο κέρδισε τη διεθνή φήμη, μετά την τιμή και την εκπροσώπηση της μαροκινής Ραζά Κλεμπ Ατλετίκ στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων 2013, το διεθνές τουρνουά της FIFA που φιλοξένησε το Μαρόκο, όπου η Ραζά έφτασε στον τελικό ενάντια στη γερμανική Μπάγερν Μονάχου.

Στη δεκαετία του 1990, το ποδόσφαιρο στην Αφρική γνώρισε τεράστια κύματα αλλαγών. Μια μεγάλη αλλαγή ήταν η ποδοσφαιρική μετανάστευση στην Ευρώπη. Πολλοί ταλαντούχοι νεαροί παίκτες αναζήτησαν μεγάλες καριέρες στην Ευρώπη και βρήκαν την ευκαιρία να κάνουν μεγάλο βήμα. Ο Πϊτερ Αλέγκι αναφέρει συγκεκριμένα την ιστορία δύο παικτών: του Μικαέλ Εσιέν που κατέληξε να κερδίζει εκατομμύρια και τον Άλμπερτ Γιούμπα που κατέληξε στην αποτυχία. Δηλώνει, «Φτωχός, άστεγος και χωρίς άδεια εργασίας, ο νεαρός Καμερουνέζος επέλεξε τη ζωή ενός παράνομου μετανάστη αντί να αντιμετωπίσει πιθανή αμηχανία και ντροπή εάν πήγαινε σπίτι». Οι δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Γιούμπα σε σχέση με την επιτυχία που αντιμετώπισε ο Εσιέν έδειξε τις πολύ διαφορετικές εμπειρίες που ένας νεαρός Αφρικανός ποδοσφαιριστής θα έπρεπε να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει εάν μεταναστεύσει.

Αλλαγές

Η Αφρικανική Συνομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΑΣΠ) ιδρύθηκε το 1957. Το Σουδάν ήταν ο ιδρυτής του αφρικανικού ποδοσφαίρου, δημιουργώντας την ΑΣΠ, με τέσσερα κράτη μέλη: την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, τη Νότια Αφρική και το Σουδάν. Το πρώτο Κύπελλο Εθνών Αφρικής πραγματοποιήθηκε την ίδια χρονιά, με τρεις ομάδες. Η Αίγυπτος κέρδισε το εναρκτήριο Κύπελλο Εθνών Αφρικής, νικώντας την Αιθιοπία με 4-0 στον τελικό. Καθώς το άθλημα μεγάλωνε οι ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες αναπτύχθηκαν σε ολόκληρη την ήπειρο. Προστέθηκαν γύροι προκριματικών για τη διοργάνωση του 1962. Αφρικανικές εθνικές ομάδες ανταγωνίζονται στο Κύπελλο Εθνών Αφρικής και επίσης στο Πρωτάθλημα Εθνών Αφρικής για ομάδες με εγχώριους ομάδες.

Το πρώτο αφρικανικό έθνος που συμμετείχε στο Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν η Αίγυπτος το 1934. Αυτή παρέμεινε η μόνη εμφάνιση στο Παγκόσμιο Κύπελλο από μια ομάδα από την ήπειρο έως το 1966, όταν μια ομάδα από την ΑΣΠ είχε αρχικά προγραμματιστεί να αγωνιστεί σε πλέι οφ με ομάδες από την Ασία και την Ωκεανία για μία θέση στο τουρνουά. Σε απάντηση, τα έθνη της ΑΣΠ μποϊκοτάρισαν τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου και η FIFA χορήγησε στην ΑΣΠ μία εγγυημένη θέση στη διοργάνωση του 1970. Ξεκινώντας το 1970, τα αφρικανικά έθνη στο Παγκόσμιο Κύπελλο άρχισαν να συμμετέχουν τακτικά. Το Ζαΐρ ήταν εκπρόσωπος της Αφρικής στη διοργάνωση του 1974. Η ομάδα έχασε και τα τρία παιχνίδια της. Το 1977, ο Πελέ δήλωσε την πεποίθησή του ότι μια ομάδα από την ήπειρο θα στεφθεί πρωταθλήτρια του Παγκοσμίου Κυπέλλου μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα, η οποία αποδείχθηκε λανθασμένη.

Μετά τα Παγκόσμια Κύπελλα του 1970, του 1974 και του 1978, που το καθένα είχε μία αφρικανική ομάδα, υπήρχαν δύο ομάδες από την ήπειρο το 1982: η Αλγερία και το Καμερούν, καθεμία από τις οποίες απέτυχε να προκριθεί από τη φάση των ομίλων στη διαφορά τερμάτων. Στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1986 και του 1990 συμμετείχαν επίσης δύο αφρικανικά έθνη. Το Μαρόκο έφτασε στον γύρο των 16 το 1986 αφού τερμάτισε πρώτο στον όμιλό του. Το Καμερούν προχώρησε στους προημιτελικούς του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1990, καθιστώντας το την πρώτη αφρικανική εθνική ομάδα που το έκανε. Η Σενεγάλη και η Γκάνα ισοφάρισαν το επίτευγμα, το 2002 και το 2010 αντίστοιχα. Το 2010, η Νότια Αφρική έγινε το πρώτο αφρικανικό έθνος που φιλοξένησε το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Γυναικείο ποδόσφαιρο

Στην Αφρική, το ποδόσφαιρο θεωρήθηκε «υπεραρσενικό» και η ήπειρος στο σύνολό της δεν υποστήριζε πολύ τις γυναίκες που έπαιζαν. Πολλές πόλεις της Νιγηρίας φιλοξένησαν γυναικείες ποδοσφαιρικές ομάδες μέχρι το 1960. Πολλές προσπάθειες έγιναν στη δεκαετία του 1960 για την έναρξη γυναικείων ποδοσφαιρικών συλλόγων στη Νότια Αφρική, αλλά αποδείχθηκαν φευγαλέες. Τη δεκαετία του 1970 σημειώθηκε κάποια ανάπτυξη, με νέα γυναικεία πρωταθλήματα στη Νιγηρία και επέκταση του γυναικείου ποδοσφαίρου σε χώρες της Δυτικής Αφρικής, συμπεριλαμβανομένης της Σενεγάλης. Ένας τοπικός σύλλογος στο Ντακάρ έπαιξε έναν αγώνα με ιταλικό σύλλογο το 1974. Πέντε χρόνια αργότερα, ένας πρώιμος αγώνας μεταξύ αφρικανικών εθνών διεξήχθη με την ομάδα του Ντακάρ και μια ομάδα από τη Γουινέα. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και ποδοσφαιρικοί σύλλογοι που κυριαρχούσαν οι άνδρες δεν υποστήριζαν το γυναικείο ποδόσφαιρο στην Αφρική.

Παρά την έλλειψη υποστήριξης από αξιωματούχους της Νιγηρίας, 28 ομάδες έπαιξαν γυναικείο ποδόσφαιρο στη χώρα μέχρι το 1989 και η εθνική ομάδα Νιγηρίας αγωνίστηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών του 1991. Η Νοτιοαφρικανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου Γυναικών (ΝΟΠΓ) δημιουργήθηκε περίπου εκείνη την περίοδο για να κυβερνά το γυναικείο ποδόσφαιρο, αλλά δεν ενσωματώθηκε φυλετικά για τα επόμενα χρόνια. Περισσότερες γυναίκες άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο τη δεκαετία του 1990, σε χώρες όπως η Νιγηρία και η Νότια Αφρική. Το 1998, η ΑΣΠ παρουσίασε ένα επίσημο Κύπελλο Εθνών Αφρικής Γυναικών, μετά από δύο ανεπίσημες εκδόσεις του τουρνουά νωρίτερα τη δεκαετία του 1990. Η χώρα υποδοχής, Νιγηρία, κέρδισε, ξεκινώντας μια σειρά πέντε συνεχόμενων τίτλων στη διοργάνωση. Τον επόμενο χρόνο, η ομάδα έφτασε στους προημιτελικούς του Παγκόσμιου Κυπέλλου Γυναικών του 1999.

Το ποδόσφαιρο παίζεται σε περιορισμένη χωρητικότητα από τις γυναίκες λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Η ανδρική φύση του ποδοσφαίρου έχει αποδειχθεί αποτρεπτική για τη συμμετοχή των γυναικών στο ποδόσφαιρο στην Αφρική.