Πύλη:Κύρια/Επιλεγμένο λήμμα/Ο Μέγας Ανατολικός

Ο Μέγας Ανατολικός είναι μυθιστόρημα του Ανδρέα Εμπειρίκου που εκδόθηκε μετά το θάνατό του, την περίοδο 1990-92, σε οκτώ τόμους. Η συγγραφή του διήρκεσε από το 1945 μέχρι το 1951, ενώ η τελική του μορφή οριστικοποιήθηκε περίπου το 1970. Χαρακτηρίζεται ως το «έργο ζωής» τού Εμπειρίκου και ένα από τα τολμηρότερα βιβλία στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Αποτελεί το ογκωδέστερο ελληνικό μυθιστόρημα, το οποίο περιλαμβάνει, στην τελική μορφή του, πέντε μέρη που εκτείνονται σε 100 αριθμημένα κεφάλαια και περίπου 2.100 σελίδες. Η ελευθεροστομία του και το άκρως ερωτικό περιεχόμενό του προκάλεσαν αντιδράσεις, επιτρέποντας τη σύγκρισή του με άλλα γνωστά έργα της ερωτικής λογοτεχνίας, όπως τις 120 Μέρες των Σοδόμων του Μαρκήσιου ντε Σαντ.

Το μυθιστόρημα πραγματεύεται το παρθενικό ταξίδι του υπερωκεανίου «Μέγας Ανατολικός» από το λιμάνι του Λίβερπουλ στη Νέα Υόρκη, το οποίο ξεκινά στις 22 Μαΐου του 1867, στην ακμή της Βικτοριανής εποχής. Τα συμβάντα που περιγράφονται στο μυθιστόρημα, καλύπτουν χρονικά δέκα ημέρες, από το απόγευμα της 21ης Μαΐου του 1867 μέχρι το μεσημέρι της 1ης Ιουνίου. Η αφήγηση είναι σχεδόν γραμμική, χωρίς να λείπουν χρονικές παρεκβάσεις που οφείλονται σε αφηγήσεις των χαρακτήρων, και πραγματοποιείται σε τρίτο πρόσωπο, αν και ορισμένες φορές ο αφηγητής εμφανίζεται να διαδραματίζει ένα ρόλο στα δρώμενα. Σε όλη την έκταση του έργου, επιχειρείται μία εξαιρετικά λεπτομερής περιγραφή όλων των γεγονότων.

Ο Μέγας Ανατολικός αποτελεί το έργο του Εμπειρίκου που έχει γίνει δεκτό με τον πλέον άκρατο ενθουσιασμό ή την πλέον βίαιη επίκριση. Η έκδοση του συνδυάστηκε με αρκετές αντιδράσεις, εξαιτίας του τολμηρού περιεχομένου του. Ειδικότερα, αντικείμενο αντιπαράθεσης υπήρξε ο χαρακτηρισμός ή μη του έργου ως «πορνογράφημα». Σύμφωνα με τον Οδυσσέα Ελύτη, το ταξίδι που περιγράφει ο Εμπειρίκος στο «Μέγα Ανατολικό», αποτελεί στην πραγματικότητα μία αφορμή «για να δημιουργήσει μία κινούμενη μονάδα-νησίδα όπου, χωρίς τους περιορισμούς της πιθανοφάνειας, θα συσσωρεύσει όλες τις παραλλαγές και τις εκφάνσεις της σαρκικής ομιλίας από την ονείρωξη και τον αυνανισμό αρχινώντας, ως την επιδειξιομανία, τον ηδονοβλεπτισμό, τον λεσβιασμό, την παιδεραστία, την αιμομιξία, τον φετιχισμό, τον σαδισμό, τον μαζοχισμό, την κοπροφαγία και οτιδήποτε άλλο μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου αποβλέποντας στην ικανοποίηση του ερωτικού ενστίκτου» (Διαβάστε το υπόλοιπο λήμμα...)