Ρευματολογία
Η ρευματολογία (από την ελληνική λέξη ῥεῦμα, που υποδηλώνει ροή) είναι κλάδος της ιατρικής αφιερωμένος στη διάγνωση και θεραπεία των ρευματικών παθήσεων. Οι γιατροί που έχουν παρακολουθήσει επίσημη εκπαίδευση στη ρευματολογία ονομάζονται ρευματολόγοι. Οι ρευματολόγοι ασχολούνται κυρίως με διαταραχές που προκαλούνται από το ανοσοποιητικό σύστημα στο μυοσκελετικό σύστημα , στους μαλακούς ιστούς, των αυτοάνοσων νοσημάτων, των αγγειίτιδων και των κληρονομικών διαταραχών του συνδετικού ιστού.
Πολλές από αυτές τις ασθένειες είναι πλέον γνωστό ότι είναι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ρευματολογία, μαζί με την αλλεργιολογία και την ανοσολογία, θεωρείται ότι είναι η μελέτη και η πρακτική της ιατρικής ανοσολογίας.
Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 2000, η ενσωμάτωση βιοφαρμακευτικών φαρμάκων (τα οποία περιλαμβάνουν αναστολείς του TNF-άλφα, ορισμένες ιντερλευκίνες και τη σηματοδοτική οδό JAK-STAT ) στην περίθαλψη είναι μια από τις ύψιστες εξελίξεις στη σύγχρονη ρευματολογία.[1]
Ρευματολόγος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο ρευματολόγος είναι γιατρός που ειδικεύεται στον τομέα της ιατρικής υποειδικότητας που ονομάζεται ρευματολογία. Ένας ρευματολόγος κατέχει πιστοποίηση μετά από εξειδικευμένη εκπαίδευση μετά την απόκτηση πτυχίου ιατρικής μέσω προγραμμάτων ειδικότητας Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η εκπαίδευση σε αυτόν τον τομέα απαιτεί τέσσερα χρόνια προπτυχιακό σχολείο, τέσσερα χρόνια ιατρική σχολή και, στη συνέχεια, τρία χρόνια ειδικότητας, ακολουθούμενα από δύο ή τρία χρόνια πρόσθετης εκπαίδευσης. Οι απαιτήσεις μπορεί να διαφέρουν σε άλλες χώρες. Οι ρευματολόγοι είναι παθολόγοι που διαθέτουν πρόσθετη μεταπτυχιακή εκπαίδευση και εμπειρία στη διάγνωση και θεραπεία της αρθρίτιδας και άλλων παθήσεων των αρθρώσεων, των μυών και των οστών. Πολλοί ρευματολόγοι διεξάγουν επίσης έρευνα για να προσδιορίσουν την αιτία και τις καλύτερες θεραπείες για αυτές τις αναπηρικές και μερικές φορές θανατηφόρες ασθένειες. Οι τρόποι θεραπείας βασίζονται σε επιστημονική έρευνα, επί του παρόντος, η πρακτική της ρευματολογίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε στοιχεία.[2]
Οι ρευματολόγοι αντιμετωπίζουν την αρθρίτιδα, τις αυτοάνοσες ασθένειες, τις διαταραχές του πόνου που επηρεάζουν τις αρθρώσεις και την οστεοπόρωση.[3] Υπάρχουν περισσότεροι από 200 τύποι αυτών των ασθενειών, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η οστεοαρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα, ο λύκος, η ραχιαλγία, η οστεοπόρωση και η τενοντίτιδα. Μερικές από αυτές είναι πολύ σοβαρές ασθένειες που μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν.
Ασθένειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι ασθένειες που διαγιγνώσκονται ή αντιμετωπίζονται από ρευματολόγο περιλαμβάνουν:
Εκφυλιστικές αρθροπάθειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Φλεγμονώδεις αρθροπάθειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Σπονδυλοαρθροπάθειες
- Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα (ΝΙΑ)
- Κρυσταλλικές αρθροπάθειες: ουρική αρθρίτιδα, ψευδοουρική αρθρίτιδα
- Σηπτική αρθρίτιδα
Συστηματικές καταστάσεις και ασθένειες του συνδετικού ιστού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Λύκος
- Σύνδρομο Έλερς-Ντάνλος
- Σύνδρομο Σέγκρεν
- Σκληρόδερμα (συστηματική σκλήρυνση)
- Πολυμυοσίτιδα
- Δερματομυοσίτιδα
- Ρευματική πολυμυαλγία
- Μικτή νόσο του συνδετικού ιστού
- Υποτροπιάζουσα πολυχονδρίτιδα
- Νόσος Στιλ των ενηλίκων
- Σαρκοείδωση
- Ινομυαλγία
- Σύνδρομο μυοπεριτονιακού πόνου
- Αγγειίτιδα
- Μικροσκοπική πολυαγγειίτιδα
- Ηωσινοφιλική κοκκιωμάτωση με πολυαγγειίτιδα
- Κοκκιωμάτωση με πολυαγγειίτιδα
- Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
- Πορφύρα Χένοχ-Σενλάιν
- Ασθένεια ορού
- Γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα ή κροταφική αρτηρίτιδα
- Αρτηρίτιδα Τακαγιάσου
- Νόσος Αδαμαντιάδη-Μπεχτσέτ
- Νόσος Καβασάκι (σύνδρομο βλεννογονοδερματικών λεμφαδένων)
- Αποφρακτική θρομβοαγγειίτιδα
- Κληρονομικά σύνδρομα περιοδικού πυρετού
Διάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σωματική εξέταση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ακολουθούν παραδείγματα μεθόδων διάγνωσης που μπορούν να πραγματοποιηθούν σε μια κανονική φυσική εξέταση.
- Το τεστ Σόμπερ ελέγχει την κάμψη της πλάτης.
- Πολλαπλή εξέταση αρθρώσεων
- Μυοσκελετική εξέταση
- Διαγνωστική Μυοσκελετική Εξέταση (SMSE) - μια ταχεία αξιολόγηση της δομής και της λειτουργίας
- Γενική Μυοσκελετική Εξέταση (GMSE) - μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της φλεγμονής των αρθρώσεων
- Περιφερειακή Μυοσκελετική Εξέταση (RMSE) - εστιασμένες αξιολογήσεις της δομής, της λειτουργίας και της φλεγμονής σε συνδυασμό με ειδικές δοκιμές
Ειδικευμένες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εργαστηριακές εξετάσεις (π.χ. ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων, ρευματοειδής παράγοντας, αντι-CCP ( αντίσωμα κατά της κιτρουλινωμένης πρωτεΐνης), ANA (αντι-πυρηνικό αντίσωμα )
- Ακτινογραφίες, υπέρηχοι και άλλες μέθοδοι απεικόνισης των προσβεβλημένων αρθρώσεων
- Κυτταροπαθολογία και χημική παθολογία υγρού που αναρροφάται από προσβεβλημένες αρθρώσεις (π.χ. για διαφοροποίηση μεταξύ σηπτικής αρθρίτιδας και ουρικής αρθρίτιδας )
Θεραπεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι περισσότεροι ρευματικές νόσους αντιμετωπίζονται με αναλγητικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), στεροειδή (σε σοβαρές περιπτώσεις), DMARDs (ανοσοτροποποιητικά αντιρευματικά φάρμακα), μονοκλωνικά αντισώματα, όπως ινφλιξιμάμπη και ανταλιμουμάμπη, τον αναστολέα TNF ετανερσέπτη, και μεθοτρεξάτη για μέτρια έως σοβαρή ρευματοειδή αρθρίτιδα.[4] Ο βιολογικός παράγοντας ριτουξιμάμπη (θεραπεία έναντι Β κυττάρων) έχει πλέον άδεια χρήσης για την ανθεκτική ρευματοειδή αρθρίτιδα.[5] Η φυσιοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για τη θεραπεία πολλών ρευματολογικών διαταραχών. Η εργοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να βρουν εναλλακτικούς τρόπους για συχνές κινήσεις που διαφορετικά θα περιορίζονταν από την ασθένειά τους. Οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα χρειάζονται συχνά μακροπρόθεσμη, συντονισμένη και διεπιστημονική ομαδική προσέγγιση για τη διαχείριση κάθε ασθενή. Η θεραπεία συχνά προσαρμόζεται σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες κάθε ασθενούς, η οποία εξαρτάται επίσης από την ανταπόκριση και την ανεκτικότητα των φαρμάκων.
Η ρευματοχειρουργική - μερικές φορές αποκαλούμενη ρευματοειδής χειρουργική - είναι ένας υποτομέας της ορθοπεδικής που ασχολείται με τη χειρουργική θεραπεία ασθενών με ρευματικές παθήσεις.[6] Σκοπός των παρεμβάσεων είναι να περιοριστεί η δραστηριότητα της νόσου, να καταπραΰνουν τον πόνο και να βελτιώσουν τη λειτουργία.[7]
Οι ρευματοχειρουργικές παρεμβάσεις χωρίζονται σε δύο ομάδες. Το ένα είναι η έγκαιρη εκτομή αρθρικού υμένος, που είναι η απομάκρυνση του φλεγμονώδους αρθρικού υγρού, προκειμένου να προληφθεί η εξάπλωση και η καταστροφή ιστού. Η άλλη ομάδα είναι η λεγόμενη διορθωτική παρέμβαση, δηλαδή μια παρέμβαση που γίνεται αφού έχει γίνει η καταστροφή.[8] Μεταξύ των διορθωτικών παρεμβάσεων είναι οι αντικαταστάσεις αρθρώσεων, η αφαίρεση χαλαρών θραυσμάτων οστού ή χόνδρου και μια ποικιλία επεμβάσεων που στοχεύουν στην επανατοποθέτηση ή/και τη σταθεροποίηση των αρθρώσεων,[9] όπως η αρθρόδεση.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ρευματοχειρουργική εμφανίστηκε με τη συνεργασία ρευματολόγων και ορθοπεδικών χειρουργών στη Χαϊνόλα της Φινλανδίας κατά τη δεκαετία του 1950.[10]
Το 1970 μια νορβηγική έρευνα υπολόγισε ότι τουλάχιστον το 50% των ασθενών με ρευματικά συμπτώματα χρειάζονταν ρευματοχειρουργική ως αναπόσπαστο μέρος της θεραπείας τους.[11]
Η Ευρωπαϊκή Χειρουργική Εταιρεία Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας (ERASS) ιδρύθηκε το 1979.[12]
Γύρω στις αρχές του 21ου αιώνα η εστίαση στη θεραπεία ασθενών με ρευματική νόσο μετατοπίστηκε και η φαρμακολογική θεραπεία έγινε κυρίαρχη, ενώ οι χειρουργικές παρεμβάσεις έγιναν πιο σπάνιες.[13][14]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Upchurch Katherine S., Kay Jonathan (2012). «Evolution of treatment for rheumatoid arthritis». Rheumatology 51 (suppl 6): vi28–vi36. doi:. PMID 23221584.
- ↑ «What is a Rheumatologist?». www.rheumatology.org.
- ↑ «Rheumatology Specialty Description». American Medical Association.
- ↑ «Methotrexate for rheumatoid arthritis». Arthritis.about.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2013.
- ↑ Edwards J; Szczepanski L; Szechinski J; Filipowicz-Sosnowska A και άλλοι. (2004). «Efficacy of B-cell-targeted therapy with rituximab in patients with rheumatoid arthritis». N Engl J Med 350 (25): 2572–2581. doi:. PMID 15201414. http://discovery.ucl.ac.uk/6967/.
- ↑ "Norsk forening for revmakirurgi - Med hovedbase på Diakonhjemmet" LB Johannessen Tidsskr Nor Lægeforen 2004; 124:3110 Nr. 23 – 2. December 2004
- ↑ Rheumakirurgi Αρχειοθετήθηκε 2016-01-18 στο Wayback Machine.. Arne Skredderstuen November 2000
- ↑ Den sykehusmessige revmatikeromsorgen i Norge (Kåss and Stene 1970), page 24.
- ↑ "Surgery for Rheumatic Diseases" Αρχειοθετήθηκε 2016-02-01 στο Wayback Machine. Cedars Sinai (http://www.cedars-sinai.edu)
- ↑ Revmatisme: Gamle plager - ny viten (Munthe and Larsen 1987), page 49.
- ↑ Den sykehusmessige revmatikeromsorgen i Norge (Kåss and Stene 1970), pages 24-25.
- ↑ Rydholm, U "Reumakirurgiens uppgång, stabilisering og nedgång ur ett sydsvenskt perspektiv" 2013
- ↑ Trender i revmakirurgisk behandling av pasienter med leddgikt og andre kronisk inflammatoriske leddsykdommer Αρχειοθετήθηκε 2016-01-29 στο Wayback Machine., Norsk Rheumabulletin 4/2012, pages 16-17.
- ↑ Nikiphorou E, Carpenter L, Morris S (2014). «Hand and foot surgery rates in rheumatoid arthritis have declined from 1986 to 2011, but large-joint replacement rates remain unchanged: results from two UK inception cohorts». Arthritis Rheumatol 66 (5): 1081–9. doi:. PMID 24782174.