Σολάρις (ταινία, 1972)

Για την ομώνυμη ταινία του 2002, δείτε: Σολάρις (ταινία 2002).

Σολάρις Solaris - Солярис
Σκηνοθεσία	Αντρέι Ταρκόφσκι
Σενάριο	Αντρέι Ταρκόφσκι και Φρίντριχ Γκορενστάιν
Βασισμένο σε	Σολάρις
Πρωταγωνιστές	Donatas Banionis, Νατάλια Μπονταρτσούκ, Jüri Järvet, Ανατόλι Σολονίτσιν, Νικολάι Γκρίνκο, Vladislav Dvorzhetsky, Aleksandr Misharin, Yulian Semyonov, Olga Barnet, Όλγα Κισίλοβα, Sos Sargsyan, Bagrat Hovhannisyan, Georgy Teykh, Artyom Karapetyan, Vladimir Tatosov και Βλαντίμιρ Ζαμάνσκι
Μουσική	Eduard Artemyev και Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ
Φωτογραφία	Βαντίμ Γιούσοφ
Εταιρεία παραγωγής	Mosfilm
Διανομή	MOKÉP και Netflix
Πρώτη προβολή	1972, 5  Φεβρουαρίου 1972 (Μόσχα), 13  Μαΐου 1972 (Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών) και 5  Φεβρουαρίου 1973 (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών)
Διάρκεια	160 λεπτά
Προέλευση	Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Γλώσσα	Ρωσικά
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Το Σολάρις (ρωσ. Соля́рис, Σολιάρις) είναι κινηματογραφικό έργο επιστημονικής φαντασίας σε σκηνοθεσία του Αντρέι Ταρκόφσκι που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στάνισλαβ Λεμ.

Πλοκή

Ο Σολάρις

Ο εξωηλιακός πλανήτης Σολάρις, ένας διαστημικός ωκεανός τυλιγμένος από σύννεφα, είναι στόχος επιστημονικής μελέτης των ανθρώπων της Γης που έχουν εγκαταστήσει έναν διαστημικό σταθμό χωρητικότητας 85 αστροναυτών σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Αν και αρχικά απλά τον παρακολουθούσαν, κάποτε διατύπωσαν την θεωρία, ότι ο πλανήτης αυτός μπορεί να είναι ένα νοήμον εξωγήινο ον τεράστιων διαστάσεων. Αποφασίζουν λοιπόν να τον ενεργοποιήσουν τρυπώντας τον με ακτίνες φωτός υψηλής ενέργειας. Ξαφνικά στον διαστημικό σταθμό αρχίζουν να συμβαίνουν περίεργα πράγματα που συνοδεύονται από ανεξήγητες παραισθήσεις του πληρώματος του διαστημικού σταθμού, αναγκάζοντας την γήινη διεύθυνση του διαστημικού σταθμού να λάβει μέτρα για τον τερματισμό του διαστημικού προγράμματος.

Ο Κρις Κέλβιν

Ο ενσυνείδητος ψυχολόγος Κρις Κέλβιν έχει κάνει το πόρισμα για το κλείσιμο του σταθμού και πρόκειται να μεταβεί στον διαστημικό σταθμό για να πείσει τα εκεί εντωμεταξύ μόνον τρία εναπομείναντα μέλη του σταθμού (τον Σαρτόριους, τον Σνάουτ και τον Γκιμπάριαν) να υπογράψουν και τυπικά για να κλείσει ο σταθμός.

Την παραμονή της αναχώρησής του ο Κρις δέχεται την επίσκεψη του βετεράνου κοσμοναύτη Μπάρτον ο οποίος του δείχνει ένα μυστικό ντοκιμαντέρ της εποχής του και του εκμυστηρεύεται τις προσωπικές του εμπειρίες. Αντί όμως να πετύχει τον σκοπό του, ο Μπάρντον κάνει τον Κρις έξω φρενών.

Ο Κρις Κέλβιν λοιπόν ταξιδεύει στον διαστημικό σταθμό, και τον βρίσκει σε κακά χάλια. Εντωμεταξύ ένας από τους τρεις κοσμοναύτες έχει αυτοκτονήσει. Στο βίντεο που του άφησε του λέει ότι οι «παραισθήσεις» είναι αληθινές.

Ο Κρις πολύ γρήγορα θα ανακαλύψει την αλήθεια. Οι θαμώνες του διαστημικού σταθμού είναι θύματα των τύψεών τους, οι οποίες υπό την επιρροή του Σολάρις υλοποιούνται παίρνοντας ανθρώπινη μορφή και τους τυραννούν. Ο ίδιος ο Κρις έχει τύψεις επειδή παλιά είχε εγκαταλείψει την αρραβωνιαστικιά του, την Χάρυ, η οποία στην απόγνωση της αυτοκτόνησε χρησιμοποιώντας ένα δηλητήριο που είχε αφήσει ο Κρις στο ψυγείο. Τώρα, την πρώτη διανυκτέρευση του Κρις στον διαστημικό σταθμό η Χάρυ παρουσιάζεται με σάρκα και οστά.

Η Χάρυ συνειδητοποιεί ότι είναι είδωλο

Ο Κρις, αντίθετα με τους άλλους δύο, αποδέχεται την «Ερινύα» του. Ενώ οι άλλοι δύο, αντίθετα, προσπαθούν με κάθε τρόπο να τις καταστρέψουν, με μόνο αποτέλεσμα αυτές μετά από λίγο να επανέρχονται. Ο Κρις κάνει διάλογο και εξηγεί στην Χάρυ τα αισθήματά του που έτρεφε για αυτήν στο παρελθόν. Η Χάρυ, που είναι κομμάτι του Σολάρις, σιγά σιγά αποκτάει δύναμη και γίνεται άνθρωπος. Καταλαβαίνει ότι δεν είναι η πραγματική Χάρυ, αλλά απλά ένα από τα είδωλα, που χρησιμοποιεί ο Σολάρις για να επικοινωνεί με τους επιβάτες του διαστημικού σταθμού. Ο Σολάρις έχει την δύναμη να διαβάζει τα όνειρα των ανθρώπων όταν κοιμούνται, και τα υλοποιεί εν μέρει για να πειραματιστεί με αυτόν τον τρόπο. Ο Σνάουτ προτείνει ένα πείραμα επικοινωνίας για να σταματήσουν να εμφανίζονται τα είδωλα. Να στείλουν δηλαδή μια ακίνδυνη ακτίνα φωτός στον Σολάρις που να είναι διαμορφωμένο με ένα εγκεφαλογράφημα. Ο Κρις αρνείται, γιατί έτσι μπορεί αθέλητα να μεταδοθούν και αρνητικές σκέψεις, που δεν ήταν σκόπιμες.

Τα αμοιβαία αισθήματα του Κρις και της Χάρυ

Ο Κρις και η Χάρυ αναπτύσσουν αμοιβαία πλατωνικά ερωτικά αισθήματα που δίνουν δύναμη και στους δυο. Ο Κρις σώζει την ζωή της Χάρυ δυο φορές, μια φορά όταν την είχε στερηθεί σκόπιμα την παρουσία του για να μην του γίνεται βάρος και εξασθένησε, και μια φορά όταν η Xάρυ προσπάθησε να αυτοκτονήσει για να απαλλάξει τον Κρις από την παρουσία της. Η δύναμη της αγάπης, και τα αισθήματα που τρέφουν, γίνονται τελικά μέσο επικοινωνίας μεταξύ του Σολάρις και του ανθρώπινου γένους. Όταν ο Κρις ξαφνικά αρρωσταίνει βαριά και κοντεύει να πεθάνει, ο διαστημικός σταθμός γεμίζει από τις υλοποιημένες αναμνήσεις του Κρις: η μητέρα του, ο σκύλος της, ανθοδέσμες και πολλά αντίγραφα της Χάρυ παρουσιάζονται στον σταθμό και γεμίζουν το δωμάτιο του ετοιμοθάνατου Κρις κρατώντας του σιωπηλή συντροφιά. Τελικά ο Κρις αναρρώνει, αλλά η Χάρυ έχει φύγει για πάντα παίρνοντάς της όλες τις άλλες «Ερινύες» και αφήνοντάς του ένα αποχαιρετιστήριο γράμμα.

Ο Κρις φαντάζεται την επιφάνεια του Πλανήτη

Ο Σνάουτ παροτρύνει τον Κέλβιν να εγκαταλείψει τον διαστημικό σταθμό και να γυρίσει την γη. Τότε ο Κρις βάζει όλα του τα δυνατά και με την δύναμη της φαντασίας του, καταφέρνει να υλοποιήσει στην επιφάνεια του πλανήτη ότι πιο πολύτιμο έχει: την ανάμνηση του πατέρα του, το πατρικό του σπίτι, και λίγη γήινη φύση. Ο Κρις μένει για πάντα στον πλανήτη Σολάρις, ο οποίος υλοποιεί την επιθυμία του, ως ένδειξη της πλατωνικής αγάπης δύο διαστημικών υπάρξεων, του πλανήτη Σολάρις και του Κρις, ενός εκπροσώπου της ανθρωπότητας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σολάρις στο imdb
• Κριτική του Ulrich Behrens στο Filmzentrale Αρχειοθετήθηκε 2009-05-31 στο Wayback Machine. (Γερμανικά)