Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σύνορα Γερμανίας-Πολωνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σύγχρονα σύνορα Γερμανίας-Πολωνίας (από το 1945)
Τα γερμανο-πολωνικά σύνορα (Ueckermünder Heide).

Τα σύνορα Γερμανίας-Πολωνίας (γερμανικά: Grenze zwischen Deutschland und Polen, πολωνικά: Granica polsko-niemiecka), τα κρατικά σύνορα μεταξύ Γερμανίας και Πολωνίας, είναι επί του παρόντος η γραμμή Όντερ-Νάισσε. Έχουν συνολικό μήκος 476 χιλιομέτρων[1] και ισχύουν από το 1945. Εκτείνονται από τη Βαλτική Θάλασσα στα βόρεια μέχρι την Τσεχία στο νότο.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιστορία των αλλαγών στα σύνορα της Πολωνίας, που δείχνει τις μετατοπίσεις στα σύνορα Γερμανίας-Πολωνίας
Τα σύγχρονα σύνορα ακολουθούν κυρίως τους ποταμούς Όντερ και Λουσατιανό Νάισσε

Τα σύνορα Γερμανίας-Πολωνίας εντοπίζουν την προέλευσή του στις αρχές του πολωνικού κράτους, με τους ποταμούς Όντερ (Odra) και Λουσατιανό Νάισσε (Nysa) (τη γραμμή Όντερ-Νάισσε) να είναι ένα από τα πρώτα φυσικά όρια μεταξύ της Γερμανίας και των σλαβικών φυλών.[2][3][4][5][6] Για αρκετούς αιώνες, μετακινήθηκαν προς τα ανατολικά, σταθεροποιήθηκαν τον 14ο αιώνα[7] και εξαφανίστηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα με τους διαμελισμούς της Πολωνίας, στους οποία οι γείτονες της Πολωνίας, συμπεριλαμβανομένου του Βασιλείου της Πρωσίας, προσάρτησαν ολόκληρη την επικράτειά της.[8][9] Το 1871, η Πρωσία έγινε μέρος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας.

Αφού η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα 123 χρόνια των διαμελισμών,[8] διευθετήθηκε ένα μακρύ γερμανικό-πολωνικό σύνορο, μήκους 1.912 χιλιομέτρων (συμπεριλαμβανομένου ενός συνόρου 607 χλμ με την Ανατολική Πρωσία).[10] Τα σύνορα διαμορφώθηκαν εν μέρει από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών και εν μέρει από δημοψηφίσματα (το δημοψήφισμα της Ανατολικής Πρωσίας και το δημοψήφισμα της Άνω Σιλεσίας, το πρώτο επίσης επηρεάστηκε από τις Σιλεσικές εξεγέρσεις).[9][11][12] Το σχήμα αυτών των συνόρων μοιάζει περίπου με εκείνο της Πολωνίας πριν από τους διαμελισμούς.[13]

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα σύνορα χαράχτηκαν από το Σφινοούιστσε (Swinemünde) στα βόρεια της Βαλτικής Θάλασσας προς τα νότια έως τα σύνορα της Τσεχίας (τότε τμήμα της Τσεχοσλοβακίας) με την Πολωνία και τη Γερμανία κοντά στο Τσίταου. Ακολουθούν τη γραμμή Όντερ-Νάισσε των ποταμών Όντερ (Odra) και Νάισσε (Nysa) κατά το μεγαλύτερο μέρος της πορείας τους.[14][15]  Αυτό συμφωνήθηκε από τους κύριους Συμμάχους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου - τη Σοβιετική Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, με την επιμονή των Σοβιετικών, και, χωρίς σημαντικές διαβουλεύσεις με την Πολωνία (ή τη Γερμανία), στη Διάσκεψη της Γιάλτας και στη Διάσκεψη του Πότσδαμ.[16][17] Ο Σοβιετικός Υπουργός Εξωτερικών Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ, απάντησε στην ερώτηση του Μικοουάιτσικ σχετικά με τα δυτικά σύνορα της Πολωνίας ότι «πρέπει να βασίζονται στον ποταμό Όντερ». Στη σύνοδο κορυφής στη Γιάλτα, οι ηγέτες των δυνάμεων αποφάσισαν να παραδώσουν στην Πολωνία τμήμα της Ανατολικής Πρωσίας με το Όλστιν και το Έλμπλονγκ, την Πομερανία με το Γκντανσκ και το Στσέτσιν, την Κάτω και την Άνω Σιλεσία με το Οπόλε, το Βρότσουαφ και το Γκλιβίτσε, καθώς και τη γη της Λούμπους. Στις 24 Ιουλίου, για μοναδική φορά στην ιστορία, ο κομμουνιστής Μπολέσουαφ Μπιέρουτ και ο αντιπολιτευόμενος Στανίσουαφ Μικοουάιτσικ μίλησαν με μία φωνή, πολεμώντας για τη γραμμή Όντερ και Ανατολικού Νάισσε. Ο Τσώρτσιλ επέμεινε στον Ανατολικό Νάισσε, πράγμα που σήμαινε ότι το Βάουμπζιχ με την περιοχή του και η Γελένια Γκούρα θα παρέμεναν γερμανικά. Λίγο πριν από την υπογραφή του τελικού πρωτοκόλλου, οι Σοβιετικοί διπλωμάτες προέβησαν σε μια ακόμη τροποποίηση σύμφωνα με την οποία τα σύνορα θα έτρεχαν «δυτικά του Σφινοούιστσε». Έμοιαζε ανούσιο πράγμα, αλλά χάρη σε αυτό το Στσέτσιν έλαβε ελεύθερη πρόσβαση στη Βαλτική Θάλασσα.[18]

Αυτά τα σύνορα αποτελούσαν αποζημίωση στην Πολωνία για τα εδάφη που προσαρτήθηκαν στη Σοβιετική Ένωση ως συνέπεια του Συμφώνου Μολότωφ - Ρίμπεντροπ και είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές μεταφορές γερμανικού πληθυσμού προς τα δυτικά από τις Ανακτημένες Περιοχές, που αντιστοιχούσαν στις μεταφορές πληθυσμού της Πολωνίας από τα εδάφη του Κρέσι.[16][19] Ταιριάζουν περίπου στα ιστορικά σύνορα μεταξύ των μεσαιωνικών πολωνικών και γερμανικών κρατών.[3] Διαίρεσε πολλές πόλεις ποταμών σε δύο μέρη - Γκέρλιτς/Ζγκοζέλετς, Γκούμπεν/Γκούμπιν, Φραγκφούρτη (Όντερ)/Σουουμπίτσε, Μπαντ Μούσκαου/ Γουενκνίτσα.[20]

Ένα επείγον ζήτημα στα δυτικά ήταν η οριοθέτηση ενός συνοριακού τμήματος από το Σφινοουίστσε έως το Γκριφίνο. Μέχρι το φθινόπωρο του 1945, αυτές οι περιοχές, με εξαίρεση το Στσέτσιν, δεν είχαν συμπεριληφθεί ακόμη στην πολωνική διοίκηση. Αυτό το τμήμα των συνόρων οριοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1945 από τη μεικτή Πολωνική-Σοβιετική επιτροπή. Σύμφωνα με την υπογεγραμμένη συμφωνία, η πολωνική κυβέρνηση ανέλαβε τα τμήματα στις 4 Οκτωβρίου 1945. Με τη λεπτομερή οριοθέτηση των δυτικών συνόρων, αποδείχθηκε ότι σε πολλά μέρη ήταν παράλογα. Η δήλωση της διάσκεψης του Πότσδαμ ότι τα σύνορα θα έπρεπε να «κατευθύνονται» δυτικά του Σφινοουίστσε τέθηκε σε πράξη ώστε ακόμη και η πρόσληψη νερού για το Σφινοουίστσε αφέθηκε στο εξωτερικό. Αυτή η κατάσταση σήμαινε ότι με την πάροδο των ετών έγιναν διορθώσεις στην προηγουμένως καθορισμένη συνοριακή διαδρομή. Τον Ιανουάριο του 1951, εκπονήθηκε μια πράξη για τον καθορισμό των συνόρων μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, επιβεβαιώνοντας την πολωνική διοίκηση των νησιών μεταξύ του Δυτικού Όντερ και της Ρεγκαλίτσα (Μιεντζιόντζε) νότια του Γκριφίνο. Το Νοέμβριο του 1950, η κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας συμφώνησε να μεταφέρει την πρόσληψη νερού στην Πολωνία, που βρίσκεται στη λίμνη Βόλγκαστσι. Τον Ιούνιο του επόμενου έτους, μια έκταση 76,5 εκταρίων (μαζί με ένα εργοστάσιο επεξεργασίας νερού) ενσωματώθηκε στην Πολωνία, δημιουργώντας ένα χαρακτηριστικό ακρωτήριο που προεξέχει στη γερμανική περιοχή. Σε αντάλλαγμα, στη Γερμανία χορηγήθηκε παρόμοια έκταση μεταξύ της πρόσληψης νερού και του Κόλπου της Πομερανίας.[21]

Στις 6 Ιουνίου 1950, υπογράφηκε δήλωση μεταξύ της κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας σχετικά με την οριοθέτηση των υφιστάμενων πολωνικών-γερμανικών συνόρων στη γραμμή Όντερ-Νάισσε. Μετά την αρχική συμφωνία, και οι δύο χώρες συνήψαν τη Συνθήκη του Ζγκοζέλετς. Τα σύνορα αναγνωρίστηκαν από τη Δυτική Γερμανία το 1970 στη Συνθήκη της Βαρσοβίας και από τη γερμανική επανένωση στη Συνθήκη Συνόρων Γερμανίας-Πολωνίας του 1990.[22][23][24][25] Υποβλήθηκε σε μικρές διορθώσεις (ανταλλαγές γης) το 1951. Τα σύνορα ήταν εν μέρει ανοιχτά από το 1971 έως το 1980, όταν οι Πολωνοί και οι Ανατολικοί Γερμανοί μπορούσαν να το διασχίσουν χωρίς διαβατήριο ή βίζα. Ωστόσο, έκλεισε ξανά μετά από λίγα χρόνια, λόγω της οικονομικής πίεσης στην ανατολική γερμανική οικονομία από Πολωνούς αγοραστές και την επιθυμία της ανατολικής γερμανικής κυβέρνησης να μειώσει την επιρροή του πολωνικού κινήματος Αλληλεγγύης στην ανατολική Γερμανία.[26][27][28]

Μετά την πτώση του κομμουνισμού στην Πολωνία και τη Γερμανία, και τη γερμανική επανένωση, τα σύνορα έγιναν μέρος των ανατολικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, της τότε Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για μια περίοδο, ήταν «τα πιο βαριά φρουρούμενα σύνορα στην Ευρώπη».[29] Μετά την ένταξη της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, οι συνοριακοί έλεγχοι χαλάρωσαν σε ακολουθία της Συμφωνίας Σένγκεν για την εξάλειψη των ελέγχων διαβατηρίων έως το 2007.[30][31] Τα σύγχρονα σύνορα της Πολωνίας και της Γερμανίας κατοικούνται από περίπου ένα εκατομμύριο πολίτες αυτών των χωρών στις επαρχίες κάθε πλευράς.[26]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «WARUNKI NATURALNE I OCHRONA ŚRODOWISKA (ENVIRONMENT AND ENVIRONMENTAL PROTECTION)». MAŁY ROCZNIK STATYSTYCZNY POLSKI 2013 (CONCISE STATISTICAL YEARBOOK OF POLAND 2013) (στα Πολωνικά). GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. 2013. σελ. 26.  (Downloadable pdf file)
  2. ↑ Phillip A. Bühler (1990). The Oder-Neisse Line: a reappraisal under international law. East European Monographs. σελ. 6. ISBN 978-0-88033-174-6. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Ρ. Φ. Λέσλι (1980). The History of Poland Since 1863. Cambridge University Press. σελ. 285. ISBN 978-0-521-27501-9. 
  4. ↑ Piotr Wróbel (27 Ιανουαρίου 2014). Historical Dictionary of Poland 1945-1996. Routledge. σελ. 214. ISBN 978-1-135-92694-6. 
  5. ↑ Wim Blockmans· Peter Hoppenbrouwers (3 Φεβρουαρίου 2014). Introduction to Medieval Europe 300–1500. Routledge. σελ. 166. ISBN 978-1-317-93425-7. 
  6. ↑ http://historicaltextarchive.com/books.php?action=nextchapter&bid=1&cid=4
  7. ↑ Knoll, Paul W. (1967). «The stabilization of the Polish Western frontier under Casimir the Great, 1333-1370». The Polish Review 12 (4): 3–29. https://archive.org/details/sim_polish-review_autumn-1967_12_4/page/3. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Νόρμαν Ντέιβις (31 Μαΐου 2001). Heart of Europe: The Past in Poland's Present. Oxford University Press. σελ. 216. ISBN 978-0-19-164713-0. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Γέζι Γιαν Λέρσκι (1996). Historical Dictionary of Poland, 966-1945. Greenwood Publishing Group. σελίδες 419–421. ISBN 978-0-313-26007-0. 
  10. ↑ Yohanan Cohen (1 Φεβρουαρίου 2012). Small Nations in Times of Crisis and Confrontation. SUNY Press. σελίδες 61–62. ISBN 978-0-7914-9938-2. 
  11. ↑ Nicholas A. Robins· Adam Jones (2009). Genocides by the Oppressed: Subaltern Genocide in Theory and Practice. Indiana University Press. σελ. 75. ISBN 0-253-22077-7. 
  12. ↑ Eastern Europe. ABC-CLIO. σελ. 25. ISBN 978-1-57607-800-6. 
  13. ↑ Manfred F. Boemeke· Gerald D. Feldman (13 Σεπτεμβρίου 1998). The Treaty of Versailles: A Reassessment After 75 Years. Cambridge University Press. σελ. 334. ISBN 978-0-521-62132-8. 
  14. ↑ Richard Felix Staar. Communist Regimes in Eastern Europe: Fourth Edition. Hoover Press. σελ. 185. ISBN 978-0-8179-7693-4. 
  15. ↑ John E. Jessup (1 Ιανουαρίου 1998). An Encyclopedic Dictionary of Conflict and Conflict Resolution, 1945-1996. Greenwood Publishing Group. σελ. 543. ISBN 978-0-313-28112-9. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Γέζι Γιαν Λέρσκι (1996). Historical Dictionary of Poland, 966-1945. Greenwood Publishing Group. σελίδες 398–399. ISBN 978-0-313-26007-0. 
  17. ↑ Reuben Wong· Christopher Hill (27 Απριλίου 2012). National and European Foreign Policies: Towards Europeanization. Taylor & Francis. σελ. 323. ISBN 978-1-136-71925-7. 
  18. ↑ «Historia linii Curzona: Jak Stalin został obrońcą sprawy polskiej?». FOCUS.pl. 27 July 2013. https://www.focus.pl/artykul/historia-linii-curzona-jak-stalin-zostal-obronca-sprawy-polskiej?page=3. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  19. ↑ Lynn Tesser (14 Μαΐου 2013). Ethnic Cleansing and the European Union: An Interdisciplinary Approach to Security, Memory and Ethnography. Palgrave Macmillan. σελ. 47. ISBN 978-1-137-30877-1. 
  20. ↑ Kimmo Katajala· Maria Lähteenmäki (2012). Imagined, Negotiated, Remembered: Constructing European Borders and Borderlands. LIT Verlag Münster. σελ. 204. ISBN 978-3-643-90257-3. 
  21. ↑ Granica zachodnia 1945-1990
  22. ↑ Britannica Educational Publishing (1 Ιουνίου 2013). Estonia, Latvia, Lithuania, and Poland. Britanncia Educational Publishing. σελ. 193. ISBN 978-1-61530-991-7. 
  23. ↑ Joseph A. Biesinger (1 Ιανουαρίου 2006). Germany: A Reference Guide from the Renaissance to the Present. Infobase Publishing. σελ. 615. ISBN 978-0-8160-7471-6. 
  24. ↑ Paul B. Stares (1992). The New Germany and the New Europe. Brookings Institution Press. σελ. 147. ISBN 0-8157-2099-8. 
  25. ↑ Godfrey Baldacchino (21 Φεβρουαρίου 2013). The Political Economy of Divided Islands: Unified Geographies, Multiple Polities. Palgrave Macmillan. σελίδες 142–143. ISBN 978-1-137-02313-1. 
  26. ↑ 26,0 26,1 Paul Ganster (1 Ιανουαρίου 1997). Borders and Border Regions in Europe and North America. SCERP and IRSC publications. σελ. 178. ISBN 978-0-925613-23-3. 
  27. ↑ Sven Tägil (1 Ιανουαρίου 1999). Regions in Central Europe: The Legacy of History. C. Hurst & Co. Publishers. σελ. 244. ISBN 978-1-85065-552-7. 
  28. ↑ Paulina Bren· Mary Neuburger (8 Αυγούστου 2012). Communism Unwrapped: Consumption in Cold War Eastern Europe. Oxford University Press, USA. σελίδες 377–385. ISBN 978-0-19-982766-4. 
  29. ↑ Torin Monahan (2006). Surveillance and Security: Technological Politics and Power in Everyday Life. Taylor & Francis. σελ. 193. ISBN 978-0-415-95393-1. 
  30. ↑ Fred M. Shelley (23 Απριλίου 2013). Nation Shapes: The Story Behind the World's Borders. ABC-CLIO. σελίδες 104–. ISBN 978-1-61069-106-2. 
  31. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2021. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μπιόρκ, Τζιμ (2014). «Church Fights: Nationality, Class, and the Politics of Church-Building in a German-Polish Borderland, 1890–1914». Borderlands in World History, 1700–1914 (στα Αγγλικά). Palgrave Macmillan UK. σελίδες 192–213. ISBN 978-1-137-32058-2. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σύνορα_Γερμανίας-Πολωνίας&oldid=10778398"