Τουρκικές βουλευτικές εκλογές 2023
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Οι νικητές των εκλογών στις εκλογικές περιφέρειες (πάνω) και στις επαρχίες (κάτω): ΚΔΑ ΡΛΚ ΚΕΚ Καλό ΠΑΚ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Οι Τουρκικές βουλευτικές εκλογές 2023 διεξήχθησαν στις 14 Μαΐου, παράλληλα με τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, για την ανάδειξη των 600 μελών της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης. Τα νεοεισερχόμενα μέλη σχημάτισαν το 28ο Κοινοβούλιο της Τουρκίας. Οι εκλογές είχαν αρχικά προγραμματιστεί για τις 18 Ιουνίου, αλλά η κυβέρνηση τις διεξήγαγε ένα μήνα νωρίτερα για να μην συμπέσουν με τις εξετάσεις στα πανεπιστήμια, το προσκύνημα του Χατζ και την έναρξη των θερινών διακοπών.[1] Πριν τις εκλογές, το εκλογικό όριο για την είσοδο ενός κόμματος στο κοινοβούλιο μειώθηκε από το 10% στο 7% από το κυβερνών κόμμα.[2]
Στις εκλογές συμμετείχαν συνολικά 24 πολιτικά κόμματα. Ορισμένα κόμματα αποφάσισαν να συμμετάσχουν στις εκλογές ως μέρος μιας εκλογικής συμμαχίας, πολλές από τις οποίες είχαν σχηματιστεί για τις προηγούμενες εκλογές του 2018 και είχαν διευρυνθεί έκτοτε. Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του νυν προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ηγήθηκε της Λαϊκής Συμμαχίας, στην οποία συμμετείχαν επίσης το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP), το Κόμμα Μεγάλης Ένωσης (BBP) και το Νέο Κόμμα Ευημερίας (YRP). Η μεγαλύτερη συμμαχία της αντιπολίτευσης (η Συμμαχία του Έθνους) είχε επικεφαλής το κύριο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και περιελάμβανε άλλα πέντε κόμματα. Σε αυτά περιλαμβάνονταν το Καλό Κόμμα (İYİ), το Κόμμα Ευτυχίας (SP), το Δημοκρατικό Κόμμα (DP) και δύο άλλα κόμματα με επικεφαλής πρώην ανώτερους πολιτικούς του ΑΚΡ, δηλαδή το Κόμμα Δημοκρατίας και Προόδου (DEVA) του πρώην υπουργού Οικονομίας Αλί Μπαμπατζάν και το Κόμμα του Μέλλοντος (GP) του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου.[εκκρεμεί παραπομπή] Το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) επέλεξε να κατέβει στις λίστες του Κόμματος των Πρασίνων και του Αριστερού Μέλλοντος (YSGP) ενόψει μιας πιθανής υπόθεσης κλεισίματος. Το ίδιο το YSGP ηγήθηκε της αριστερής Συμμαχίας Εργασίας και Ελευθερίας μαζί με το Εργατικό Κόμμα Τουρκίας (TİP). Δύο μικρότερες συμμαχίες, η Προγονική Συμμαχία του υποψήφιου προέδρου Σινάν Ογάν και η Ένωση Σοσιαλιστικών Δυνάμεων, συμμετείχαν επίσης για πρώτη φορά στις εκλογές.[3]
Η Λαϊκή Συμμαχία διατήρησε την πλειοψηφία της στο κοινοβούλιο με 322 βουλευτές. Το AKP, με επικεφαλής τον νυν πρόεδρο Ερντογάν, κέρδισε το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων με 36%, αν και υπέστη το χειρότερο αποτέλεσμά του από το 2002. Το MHP, το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της Λαϊκής Συμμαχίας, ξεπέρασε τις προσδοκίες και κέρδισε το 10,1% των ψήφων. Η συμμαχία συνολικά κέρδισε λίγο κάτω από το 50% των ψήφων. Η Συμμαχία του Έθνους βελτιώθηκε οριακά μόνο σε σχέση με την ψήφο του 2018, κερδίζοντας συνολικά 34% και 213 βουλευτές. Η Συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας υπέστη μείωση των ψήφων της, κερδίζοντας λίγο πάνω από το 10% και 66 έδρες. Καμία άλλη εκλογική συμμαχία δεν κέρδισε έδρες. Οι εκλογές είχαν ως αποτέλεσμα την είσοδο επτά κομμάτων στο κοινοβούλιο, γεγονός που αποτελεί ρεκόρ για την τουρκική πολιτική.
Πολλά μικρότερα κόμματα κατέβηκαν στις λίστες των μεγαλύτερων για να αποφύγουν τη διάσπαση της ψήφου. Πριν από τις εκλογές, το CHP προκάλεσε διαμάχη, καθώς κατέβασε 77 υποψηφίους του DEVA, του Κόμματος Ευτυχίας, του Κόμματος του Μέλλοντος και του Δημοκρατικού Κόμματος στις δικές του λίστες, εκ των οποίων εξελέγησαν 35 (14 DEVA, 9 Ευτυχίας, 9 Μέλλοντος και 3 Δημοκρατικό) - ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από το εθνικό ποσοστό υποστήριξης αυτών των κομμάτων. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν πρώην υπουργοί του ΑΚΡ, όπως ο Σαντουλάχ Εργκίν (που κατέβηκε ως υποψήφιος του DEVA), ο οποίος επικρίθηκε ευρέως για τον ρόλο του ως υπουργός Δικαιοσύνης στη Υπόθεση Εργκένεκον κατά των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Εν τω μεταξύ, το ΑΚΡ επικρίθηκε για το γεγονός ότι έθεσε υποψηφίους μέλη του Κόμματος Ελεύθερης Αιτίας (HÜDA PAR), ενός κόμματος γνωστού για τους δεσμούς του με την κουρδική Χεζμπολάχ.
Εκλογικό σύστημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα 600 μέλη της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας θα εκλεγούν με αναλογική εκπροσώπηση βάσει κομματικών λιστών σε 87 εκλογικές περιφέρειες, με τη μέθοδο D'Hondt. Για τους σκοπούς των βουλευτικών εκλογών, 77 από τις 81 επαρχίες της Τουρκίας λειτουργούν ως ενιαίες περιφέρειες. Λόγω του μεγάλου πληθυσμού τους, οι επαρχίες της Προύσας και της Σμύρνης χωρίζονται σε δύο περιφέρειες, ενώ οι επαρχίες της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης χωρίζονται η καθεμία σε τρεις.[4]
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Τουρκίας, οποιαδήποτε τροποποίηση του εκλογικού νόμου μπορεί να εφαρμοστεί μόνο ένα χρόνο μετά την έναρξη ισχύος της.[5]
Μείωση του εκλογικού ορίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με πρωτοβουλία του κυβερνώντος ΑΚΡ και του κύριου πολιτικού του συμμάχου MHP, το εθνικό εκλογικό κατώφλι για την είσοδο ενός κόμματος στο κοινοβούλιο μειώθηκε από το 10% στο 7%.[6] Αυτή ήταν η πρώτη μείωση του ορίου από τότε που το εισήγαγε η στρατιωτική χούντα μετά το πραξικόπημα του 1980 στην Τουρκία.[7]
Δεν υπάρχει είσοδος για τους ανεξάρτητους υποψηφίους.[8] Τα πολιτικά κόμματα μπορούν επίσης να επιλέξουν να συμμετάσχουν στις εκλογές σε πολιτική συμμαχία με άλλα κόμματα, καταργώντας την απαίτηση του 7%, εφόσον η συμμαχία στο σύνολό της κερδίσει συνολικά πάνω από το 7% των ψήφων.[9]
Άλλες τροποποιήσεις στον εκλογικό νόμο περιλαμβάνουν την κατανομή των εδρών. Προηγουμένως, οι κοινοβουλευτικές έδρες κατανέμονταν με βάση το ποσοστό ψήφων κάθε εκλογικής συμμαχίας σε κάθε δεδομένη περιφέρεια. Τώρα, οι έδρες κατανέμονται αποκλειστικά με βάση το μερίδιο ψήφων κάθε πολιτικού κόμματος στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Αν εφαρμοζόταν στις προηγούμενες εκλογές, τα αποτελέσματα θα ήταν ελαφρώς πιο ευθυγραμμισμένα με τις προτιμήσεις των ψηφοφόρων σε τοπικό επίπεδο. Για παράδειγμα, μία έδρα στο Ερζερούμ από το IYI (4ο μεγαλύτερο κόμμα στο Ερζερούμ) θα πήγαινε στο HDP (3ο μεγαλύτερο κόμμα στο Ερζερούμ) και μία έδρα στο Έλαζιγ από το CHP (3ο μεγαλύτερο κόμμα στο Έλαζιγ) στο MHP (2ο μεγαλύτερο κόμμα στο Έλαζιγ).[10]
Εκλογικές περιφέρειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τουρκία χωρίζεται σε 87 εκλογικές περιφέρειες, οι οποίες εκλέγουν συγκεκριμένο αριθμό βουλευτών στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας. Η Συνέλευση έχει συνολικά 600 έδρες, ενώ σε κάθε εκλογική περιφέρεια αναλογεί ορισμένος αριθμός βουλευτών ανάλογα με τον πληθυσμό της. Το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας διενεργεί πληθυσμιακές αναθεωρήσεις κάθε περιφέρειας πριν από τις εκλογές και μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τον αριθμό των εδρών μιας περιφέρειας ανάλογα με το εκλογικό της σώμα.
Σε όλες τις περιπτώσεις, εκτός από τέσσερις, οι εκλογικές περιφέρειες έχουν το ίδιο όνομα και τα ίδια σύνορα με τις 81 επαρχίες, με εξαιρέσεις την Άγκυρα, την Προύσα, τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη. Οι επαρχίες που εκλέγουν μεταξύ 19 και 36 βουλευτές χωρίζονται σε δύο εκλογικές περιφέρειες, ενώ κάθε επαρχία που εκλέγει πάνω από 36 βουλευτές χωρίζεται σε τρεις. Ως οι πολυπληθέστερες επαρχίες της χώρας, η Προύσα και η Σμύρνη χωρίζονται σε δύο υποπεριφέρειες, ενώ η Άγκυρα και η Κωνσταντινούπολη σε τρεις. Η κατανομή των εκλεγμένων βουλευτών ανά εκλογική περιφέρεια φαίνεται παρακάτω.[11]
|
|
|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Πολιτικά κόμματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για να αποκτήσουν τα πολιτικά κόμματα πρόσβαση στα ψηφοδέλτια (σε εθνικό επίπεδο), πρέπει να είναι επιλέξιμα και να πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος αριθ. 298 για τις «Βασικές διατάξεις για τις εκλογές και τους εκλογικούς καταλόγους».[12]
Το Κόμμα των Πρασίνων, που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020, αποκλείστηκε από τις εκλογές από το Υπουργείο Εσωτερικών, παρά τη δικαστική απόφαση κατά του υπουργείου.[13][14] Από το 2022 η ίδρυση του Κόμματος Ανθρωπιάς και Ελευθερίας ανέμενε το Συνταγματικό Δικαστήριο για τέσσερα χρόνια μετά την ολοκλήρωση της νομικής διαδικασίας.[15]
Στις 11 Μαρτίου 2023, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι 36 κόμματα είχαν δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές.[16]
Διαγωνιζόμενα κόμματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις θέσεις των συμμαχιών, των κομμάτων και των ανεξάρτητων υποψηφίων με τη σειρά που εμφανίζονται στο ψηφοδέλτιο. Ωστόσο, το ψηφοδέλτιο δεν είναι το ίδιο σε κάθε εκλογική περιφέρεια, καθώς ορισμένα κόμματα δεν συμμετέχουν σε κάθε εκλογική περιφέρεια ή βρίσκονται στη λίστα άλλου κόμματος.
Άλλα επιλέξιμα κόμματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα υπόλοιπα κόμματα που είχαν δικαίωμα να συμμετάσχουν στις εκλογές, αλλά αποφάσισαν να κατέβουν στις λίστες άλλων κομμάτων ή αποφάσισαν να μην κατεβάσουν υποψηφίους.
Διεξαγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολιτική βία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, πολλά περιστατικά που έλαβαν χώρα χαρακτηρίστηκαν ως πολιτική βία. Στις 31 Μαρτίου 2023, τα κεντρικά γραφεία του Καλού Κόμματος στην Κωνσταντινούπολη έγιναν στόχος επίθεσης με πυροβολισμούς. Η Ακσενέρ επέκρινε τον Ερντογάν μετά την επίθεση λέγοντας: «Ένα πολιτικό κόμμα δεν μπορεί να εκφοβίζεται ενάμιση μήνα πριν από τις εκλογές. Εμείς δεν φοβόμαστε. Δεν φοβάμαι τίποτα άλλο παρά μόνο τον Θεό. Κύριε Ρετζέπ (Ερντογάν), δεν σας φοβάμαι. Αλλά είστε ο πρόεδρος και είστε υπεύθυνος για κάθε πολίτη αυτής της χώρας. Οι επιτιθέμενοι ενθαρρύνθηκαν από τα σκληρά λόγια του προέδρου κατά της αντιπολίτευσης», δήλωσε η Ακσενέρ. Μετά από έρευνα, κατέστη σαφές ότι ένας νυχτερινός φρουρός ασφαλείας πυροβόλησε με το όπλο του εναντίον των διαρρηκτών - μόνο και μόνο για να χτυπήσει κατά λάθος το κτίριο με δύο αδέσποτες σφαίρες. Ο πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε απαντώντας στην Ακσενέρ: «Η αλήθεια βγήκε στην επιφάνεια, θα μου ζητήσεις τώρα συγγνώμη;»
Πρόσφατες επιθέσεις εναντίον άλλων κομμάτων έχουν εγείρει ζητήματα πολιτικής πόλωσης και ασφάλειας στη χώρα. 1 Μαΐου, ομάδα αγνώστων οπλισμένων με όπλα και ξύλα επιτέθηκε σε μέλη της νεολαίας HUDAPAR στη Μερσίνα. Η HUDAPAR φιλοξενούσε ένα περίπτερο προεκλογικής εκστρατείας για να βοηθήσει τον εκλογικό της σύμμαχο, το κόμμα ΑΚ. Το HDP αρνήθηκε τις διασυνδέσεις με την επίθεση και κάλεσε τους υποστηρικτές του να απέχουν από τις προκλήσεις.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Erdogan calls Turkish elections for May 14, three months after quake disaster» (στα αγγλικά). Reuters. 10 March 2023. https://www.reuters.com/world/middle-east/erdogan-officially-calls-turkish-elections-may-14-2023-03-10/. Ανακτήθηκε στις 19 May 2023.
- ↑ «Turkey reduces election threshold to 7 percent - Türkiye News» (στα αγγλικά). Hürriyet Daily News. 1 April 2022. https://www.hurriyetdailynews.com/turkish-parliament-approves-election-law-changes-172648. Ανακτήθηκε στις 19 May 2023.
- ↑ Gadzhiev, Amur (19 April 2023). «Turkey on the Eve of Presidential and Parliamentary Elections: Balance of Political Forces in the Country» (στα αγγλικά). russiancouncil.ru. https://russiancouncil.ru/en/analytics-and-comments/analytics/turkey-on-the-eve-of-presidential-and-parliamentary-elections-balance-of-political-forces-in-the-cou/?sphrase_id=97812031. Ανακτήθηκε στις 19 May 2023.
- ↑ «How Turkey's Parliamentary Elections Work». carnegieeurope.eu. 26 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023.
- ↑ «Turkey: Parliament Passes Law Amending Election Laws and Lowering Electoral Threshold». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023.
- ↑ «Turkey reduces its election threshold from 10 to 7 percent». Turkish Minute. Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022.
- ↑ «Turkey lowers party' election threshold for parliament to 7 pct». www.xinhuanet.com. 1 April 2022. http://www.xinhuanet.com/english/europe/20220401/bc9feecf552b4d299c872212b9a91614/c.html. Ανακτήθηκε στις 2 April 2022.
- ↑ «Crossing the threshold – the Turkish election». www.electoral-reform.org.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Yeni seçim yasası ve ittifaklar: Kritik değişiklikler!» (στα tr). www.ntv.com.tr. 3 April 2023. https://www.ntv.com.tr/galeri/2023-secim/yeni-secim-yasasi-ve-ittifaklar-kritik-degisiklikler,nqnTTxMu8E6LG1P7HUnh6w. Ανακτήθηκε στις 19 May 2023.
- ↑ Sarıkaya, Muharrem (15 March 2022). «İttifakın ayrıcalığı kalmayacak» (στα tr). www.haberturk.com. https://www.haberturk.com/yazarlar/muharrem-sarikaya/3375130-ittifakin-ayricaligi-kalmayacak. Ανακτήθηκε στις 2 April 2022.
- ↑ «Yüksek Seçim Kurulunun 02/03/2023 Tarihli ve 71 Sayılı Kararı». Official Gazette of the Republic of Turkey (32121). 3 March 2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230303-6.pdf. Ανακτήθηκε στις 24 March 2023.
- ↑ «Turkey's Supreme Election Council finds 24 political parties eligible to enter elections». Bianet. https://m.bianet.org/bianet/politics/256305-turkey-s-supreme-election-council-finds-24-political-parties-eligible-to-enter-elections. Ανακτήθηκε στις 9 April 2022.
- ↑ Büro, Ankara (9 December 2022). «Yeşiller Partisi yine kurulamadı: Partiye dijital engel» (στα tr). Medyascope. https://medyascope.tv/2022/12/09/yesiller-partisi-yine-kurulamadi-partiye-dijital-engel/. Ανακτήθηκε στις 11 March 2023.
- ↑ ERGİN, Sedat (18 Μαρτίου 2023). «Mahkeme, Yeşiller ile İçişleri Bakanlığı arasındaki kritik davada kimi haklı buldu?». www.hurriyet.com.tr (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Türkiye 2022 Report». EU Delegation to Türkiye (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ «Yüksek Seçim Kurulu son dakika olarak duyurdu: Seçime 36 siyasi parti katılacak». 11 March 2023. https://www.mynet.com/yuksek-secim-kurulu-son-dakika-olarak-duyurdu-secime-36-siyasi-parti-katilacak-110107104538. Ανακτήθηκε στις 11 March 2023.
- ↑ «Büyük Türkiye Partisi seçimlerden çekiliyor: Ülkemizi rahatsız eden görüntüler var». TGRT Haber. 12 April 2023. https://www.tgrthaber.com.tr/secim-2023/buyuk-turkiye-partisi-secimlerden-cekiliyor-ulkemizi-rahatsiz-eden-goruntuler-var-2883306. Ανακτήθηκε στις 14 April 2023.
- ↑ «BTP Genel Başkanı Baş: Seçime katılmama kararı aldık». SoL Haber. 10 April 2023. https://haber.sol.org.tr/haber/btp-genel-baskani-bas-secime-katilmama-karari-aldik-371292.