Μετάβαση στο περιεχόμενο

Το ερείπιο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το ερείπιο
Ρωμαϊκά λουτρά στο Μπαθ, Αγγλία, πιθανώς αυτά που αναφέρονται στο ποίημα
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης8ος αιώνας
Μορφήποίημα

Το ερείπιο ή Το ερείπιο της Αυτοκρατορίας (αγγλικός τίτλος: The Ruin, The Ruin of the Empire) είναι μια ελεγεία γραμμένη στα παλαιά αγγλικά από άγνωστο συγγραφέα πιθανότατα τον 8ο ή 9ο αιώνα. Διασώζεται στο βιβλίο του Έξετερτου 10ο αιώνα, μια μεγάλη συλλογή ποιημάτων και αινιγμάτων. Το ποίημα παραπέμπει στην παλιά δόξα μιας ανώνυμης ερειπωμένης ρωμαϊκής πόλης, που οι μελετητές έχουν ταυτίσει με το σύγχρονο Μπαθ, και αντιπαραθέτει το μεγαλειώδες παρελθόν, τον πλούτο και τη δραστηριότητα της εποχής της ακμής της με το παρακμιακό παρόν για το οποίο ο ποιητής θρηνεί.[1]

Το μόνο σωζόμενο χειρόγραφο αποτελείται από 49 στίχους και είναι μερικώς δυσανάγνωστο καθώς τμήμα του έχει υποστεί ζημιά από διαγώνιο σημάδι πυρκαγιάς.

Η διάχυτη διάθεση μελαγχολίας και θλίψης συμβαδίζει με τη μελαγχολική κοσμοθεωρία της εποχής, όπως φαίνεται και σε άλλες ελεγείες της αγγλοσαξονικής παλαιάς αγγλικής λογοτεχνίας όπως Ο περιπλανώμενος, Ο θαλασσοπόρος και Ντεόρ, που διατηρούνται επίσης στο Βιβλίο του Έξετερ.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνθέτοντας αυτό το ποίημα γύρω στον 8ο ή 9ο αιώνα, ο ποιητής αναλογίζεται μια πολιτισμική παρακμή που πρέπει να γνώριζε καλά: από το εγκαταλελειμμένο Τείχος του Αδριανού μέχρι τους ρωμαϊκούς δρόμους, από τα ερείπια των υδραγωγείων και των δημόσιων λουτρών μέχρι τα θραύσματα ψηφιδωτών σε κατεστραμμένα ρωμαϊκά κτίρια που απεικόνιζαν εξωτικά τρόφιμα, έβλεπε τα λείψανα ενός πιο καλλιεργημένου και τεχνολογικά έμπειρου παρελθόντος, την εποχή της Ρωμαϊκής Βρετανίας, και το σύγκρινε με την εποχή του. [2]

Περιεχόμενο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ποίημα αναφέρεται σε μια πόλη που υποτίθεται ότι χτίστηκε από γίγαντες και της οποίας πλέον φαίνονται μόνο τα ερείπια που καταρρέουν. Η περήφανη πόλη, όπου άντρες ντυμένοι στα χρυσά, με τα μάγουλά τους κόκκινα από το κρασί, γιόρταζαν αφειδώς τον πλούτο τους, έχει μετατραπεί σε σωρούς πέτρες. [3]Ο ποιητής το περιγράφει ως εξής:

«Τα κτίρια της πόλης έχουν καταρρεύσει, το έργο των γιγάντων έχει χαθεί, οι ερειπωμένες στέγες των πύργων είναι πεσμένες, ο δρόμος είναι σπασμένος, η ψηλή φαρδιά πύλη έχει καταρρεύσει. […] Οι ανώνυμοι τεχνίτες που έχτισαν αυτές τις κατασκευές πριν από εκατό γενιές είναι τώρα θαμμένοι. […] Οι τεχνίτες και οι αυτοκρατορίες τους - ερειπώθηκαν, καταστράφηκαν, πέθαναν. Ακόμη και οι εξωτερικοί τοίχοι έχουν καταρρεύσει. Κάποτε υπήρχαν φωτεινά σπίτια, ιαματικά λουτρά με απέραντες αίθουσες, στις οποίες αντηχούσαν η χαρά και οι ζητωκραυγές του κόσμου σαν σε αίθουσες χορού. Στην πόλη κάποτε, στέκονταν περήφανοι άντρες με την πανοπλία τους, και μεθυσμένοι από το κρασί, κοίταζαν τους θησαυρούς τους, το ασήμι, τις πολύτιμες πέτρες και πολλά πολύτιμα μαργαριτάρια […] ώσπου η Μοίρα η πανίσχυρη τα άλλαξε. Η πανούκλα κατέστρεψε τον πληθυσμό και ακόμη και οι ισχυρότεροι άνδρες δεν μπόρεσαν να αντέξουν τον λοιμό. Οι τεχνίτες της πόλης και οι πολεμιστές χάθηκαν, αφήνοντας κενές τις επάλξεις σε όλη την πόλη. Χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό που ήταν απαραίτητο για τη συντήρησή της, η πόλη έπεσε σε παρακμή. Όλα τα μεγαλεία έχουν περάσει, ο κόσμος είναι στο σκοτάδι.»[4]

Η πόλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κυκλική πισίνα στα ρωμαϊκά λουτρά του Μπαθ

Πολλοί ερευνητές προσπάθησαν να προσδιορίσουν την πόλη που περιγράφεται. Το γεγονός ότι τα κτίρια είναι κατασκευασμένα από πέτρα υποδηλώνει ότι πρόκειται για κατασκευές που χρονολογούνται από τη ρωμαϊκή περίοδο της Βρετανίας και η αναφορά των λουτρών παραπέμπει στη σημερινή πόλη Μπαθ: η θερμή πηγή στα ρωμαϊκά λουτρά που αναφέρεται στο τέλος του ποιήματος (σε αντίθεση με το τεχνητά θερμαινόμενο νερό άλλων λουτρών), η αναφορά ότι υπήρχαν πολλές αίθουσες λουτρών, και η αναφορά μιας κυκλικής πισίνας στο τέλος του ποιήματος. Μετά την αποχώρηση των Ρωμαίων γύρω στο 410, τα κτίρια εγκαταλείφθηκαν και θάφτηκαν στη λάσπη  από τις πλημμύρες. Γενικότερα, η περιγραφή της κατεστραμμένης πόλης ταιριάζει με την κατάσταση του Μπαθ στο πρώτο μισό του 8ου αιώνα.[5]

Ωστόσο, ο ποιητής θα μπορούσε κάλλιστα να έχει αντλήσει έμπνευση από μια άλλη πόλη ή περιοχή, όπως το Τσέστερ, το Τείχος του Αδριανού ή και από πολλές. Η ταύτιση με τη Βαβυλώνα της βιβλικής Αποκάλυψης δεν φαίνεται κατάλληλη, καθώς το ποίημα αρκείται να θρηνεί την κατάσταση της ερειπωμένης πόλης, χωρίς να αποδοκιμάζει ή να προβάλλει ηθική αιτία για την πτώση της. [6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]