Το όνειρο του Σταυρού
 Μεσαιωνικό χειρόγραφο του ποιήματος | |
| Γλώσσα | Αρχαία αγγλική γλώσσα |
|---|---|
| Ημερομηνία δημιουργίας | 10ος αιώνας |
| Μορφή | ποίημα |
| δεδομένα () | |
Το όνειρο του Σταυρού (αγγλικός τίτλος:The Dream of the Rood) είναι αγγλοσαξονικό θρησκευτικό ποίημα με περίπου 150 στίχους και το παλαιότερο δείγμα του είδους της ονειρικής ποίησης. Όπως τα περισσότερα παλαιοαγγλικά ποιήματα, είναι γραμμένο σε παρηχητικό στίχο. Το Rood προέρχεται από την παλαιά αγγλική λέξη rōd που σημαίνει «σταυρός» ή «εσταυρωμένος». Στο ποίημα, ένας άγνωστος αφηγητής βλέπει ένα όνειρο, στο οποίο ο προσωποποιημένος Σταυρός αφηγείται την ιστορία των Παθών του Χριστού. Θεωρείται ένα από τα παλαιότερα έργα της παλαιάς αγγλικής λογοτεχνίας. [1]
Το ποίημα είναι ανώνυμο. Έχει αποδοθεί στους δύο παλαιότερους γνωστούς Άγγλους ποιητές, στον Κέντμον ή τον Κύνεγουλφ, αλλά δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για αυτό.[2]
Το κείμενο διατηρείται στο Βιβλίο Βερτσέλι του 10ου αιώνα, που βρέθηκε στη βιβλιοθήκη του καθεδρικού ναού του Βερτσέλι, μια πόλη κοντά στο Μιλάνο, το 1822, ένα από τα τέσσερα χειρόγραφα που γλίτωσαν από τη φθορά του χρόνου, τη λεηλασία των Βίκινγκς και τη λογοκρισία της Εκκλησίας. Άγνωστο πώς κατέληξε εκεί το χειρόγραφο. Πιθανότατα το έφερε στην Ιταλία ένας από τους πολυάριθμους Αγγλοσάξονες προσκυνητές καθ' οδόν προς τη Ρώμη. Ωστόσο, το κείμενο του ποιήματος είναι παλαιότερο: τμήματα του είναι εγγεγραμμένα με τη μορφή ρούνων στον Σταυρό του Ράθγουελ, ο οποίος χρονολογείται από τον 8ο αιώνα.[3]
Περιεχόμενο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο αφηγητής αφηγείται ένα όνειρο (ή όραμα) κατά το οποίο βλέπει τον Σταυρό στον οποίο σταυρώθηκε ο Ιησούς. Το ποίημα χωρίζεται σε τρεις ξεχωριστές ενότητες:
Στην πρώτη ενότητα, ο αφηγητής περιγράφει τον Σταυρό όπως του φάνηκε: σε ένδοξη μορφή, στολισμένος με χρυσό και πολύτιμους λίθους, τον παρατηρούν οι άγγελοι. Ο ίδιος αισθάνεται ανάξιος αυτού του οράματος λόγω των αμαρτιών του. Κοιτάζοντας πιο προσεκτικά τον Σταυρό, ο αφηγητής αντιλαμβάνεται μια άλλη πραγματικότητα: βλέπει ότι ανάμεσα στις πολύτιμες πέτρες είναι βαμμένος με αίμα.
Στο δεύτερο τμήμα, ο σταυρός αρχίζει να του μιλάει και να μοιράζεται τις αναμνήσεις του από τον θάνατο του Ιησού. Η ιστορία της Σταύρωσης παρουσιάζεται έτσι από την άποψη του Σταυρού. Η ιστορία του ξεκινά με την άφιξη των εχθρών που έρχονται να κόψουν το δέντρο και το παίρνουν για να φτιάξουν ένα όργανο θανατικής εκτέλεσης για να σταυρώσουν εγκληματίες. Στη συνέχεια, ο Σταυρός μαθαίνει ότι πάνω του θα σταυρωθεί ο Ιησούς, ο οποίος τον μετέφερε χωρίς φόβο, και πώς ο ίδιος δεν τόλμησε να αντιταχθεί στο θέλημά του. Ο Κύριος και ο Σταυρός γίνονται ένα, υφίστανται τα ίδια βασανιστήρια, χλευάζονται αλλά στέκονται μαζί ως νικητές, αρνούμενοι να πέσουν, παίρνοντας ανυπέρβλητο πόνο για χάρη της ανθρωπότητας. Δεν είναι μόνο ο Χριστός, αλλά και ο Σταυρός που τρυπιέται με καρφιά. Ο Σταυρός αφηγείται την ταφή του Ιησού και τη δική του και ολοκληρώνει την ιστορία του με την Ανάσταση: όπως και ο Χριστός, ο Σταυρός ανασταίνεται και στολίζεται με χρυσό και ασήμι. Μετά από αυτή την ιστορία, ο Σταυρός αναθέτει στον αφηγητή να μοιραστεί όλα όσα έχει δει με άλλους. [4]
Το τέλος του ποιήματος περιγράφει τους στοχασμούς του ποιητή για όσα είδε: από εδώ και πέρα θα τον καθοδηγεί ο Σταυρός και η ελπίδα της αιώνιας ζωής που εμψυχώνεται μέσα του από αυτό το όραμα. Το ποίημα τελειώνει με μια προσευχή στην οποία υμνεί τη νίκη του Χριστού.[5]
Χριστιανικός και κοσμικός πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αν και είναι αναμφισβήτητα ένα χριστιανικό ποίημα, το Όνειρο του Σταυρού είναι επίσης βαθιά επηρεασμένο από τον κοσμικό και πολεμικό πολιτισμό των αρχαίων γερμανικών κοινωνιών. Έτσι, η Σταύρωση του Ιησού μετατρέπεται σε μάχη ενώ ο ίδιος ο Χριστός αναπαρίσταται ως δραστήριος και αποφασισμένος πολεμιστής και όχι ως αμνός θυσίας. Επιπλέον, η σχέση μεταξύ Χριστού και Σταυρού αντιπροσωπεύεται ως αυτή μεταξύ ενός Αγγλοσάξονα άρχοντα και του πιστού υποτελή του. Τέλος, η σημασία που δίνεται στον χρυσό και τα κοσμήματα που κοσμούν τον Σταυρό είναι ασφαλώς συμβατή με τη μεταχείριση των λειψάνων στη μεσαιωνική περίοδο, αλλά αντικατοπτρίζει επίσης τη σημασία αυτών των στοιχείων στον γερμανικό ηρωικό πολιτισμό όπου οι καλοί άρχοντες ορίζονται από τον πλούτο τους και τη γενναιοδωρία τους προς τους υποτελείς τους.[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ . «medium.com/british-literature/dream-of-the-rood-analysis».
- ↑ . «britannica.com/topic/The-Dream-of-the-Rood».
- ↑ . «poemanalysis.com/old-english/the-dream-of-the-rood/».
- ↑ . «interestingliterature.com/2020/01/dream-rood-poem-analysis/».
- ↑ . «oldenglishpoetry.camden.rutgers.edu/dream-of-the-rood/».
- ↑ . «supersummary.com/the-dream-of-the-rood/summary/».