Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τριχοτόμηση του τετραγώνου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Square trisection using 6 pieces of same area (2010).

Στη γεωμετρία, η τριχοτόμηση του τετραγώνου[1] είναι ένας τύπος προβλήματος διαμέρισης που συνίσταται στην κοπή ενός τετραγώνου σε τεμάχια που μπορούν να αναδιαταχθούν ώστε να σχηματίσουν τρία όμοια τετράγωνα.

Η διαμέριση[2] ενός τετραγώνου σε τρία όμοια τμήματα είναι ένα γεωμετρικό πρόβλημα που χρονολογείται από τη χρυσή εποχή του Ισλάμ. Οι τεχνίτες που κατείχαν την τέχνη του Zellij (αραβικό ψηφιδωτό) χρειάζονταν καινοτόμες τεχνικές για να επιτύχουν τα υπέροχα ψηφιδωτά τους με πολύπλοκα γεωμετρικά σχήματα. Η πρώτη λύση σε αυτό το πρόβλημα προτάθηκε τον 10ο αιώνα μ.Χ. από τον Πέρση μαθηματικό Αμπού αλ Ουάφα (940-998) στην πραγματεία του «Περί των γεωμετρικών κατασκευών που είναι απαραίτητες για τον τεχνίτη»[3]. Ο Αμπού αλ Ουάφα χρησιμοποίησε επίσης τη διαμέριση για να αποδείξει το Πυθαγόρειο θεώρημα[4]. Αυτή η γεωμετρική απόδειξη του θεωρήματος του Πυθαγόρα θα ανακαλυφθεί εκ νέου τα έτη 1835 - 1840[5] από τον Χένρι Περιγκάλ και θα δημοσιευθεί το 1875[6].

Αναζήτηση της βελτιστότητας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ομορφιά της διαμέρισης εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους. Ωστόσο, είναι σύνηθες να αναζητούνται λύσεις με τον ελάχιστο αριθμό τμημάτων. Η τριχοτόμηση του τετραγώνου που προτείνει ο Αμπού αλ Ουάφα απέχει πολύ από το να είναι ελάχιστη και χρησιμοποιεί 9 κτεμάχια. Τον 14ο αιώνα ο Αμπού Μπακρ αλ-Χαλίλ έδωσε δύο λύσεις, η μία εκ των οποίων χρησιμοποιεί 8 τεμάχια.[7] Στα τέλη του 17ου αιώνα ο Ζακ Οζανάμ επανήλθε σε αυτό το θέμα [8] και τον 19ο αιώνα βρέθηκαν λύσεις που χρησιμοποιούν 8 και 7 τεμάχια, συμπεριλαμβανομένης μιας που δόθηκε από τον μαθηματικό Εντουάρ Λούκας.[9] Το 1891 ο Ανρί Περιγκάλ δημοσίευσε την πρώτη γνωστή λύση με μόνο 6 τεμάχια [10] (βλ. εικόνα παρακάτω). Στις μέρες μας, εξακολουθούν να ανακαλύπτονται νέες διαμερίσεις[11] (βλ. παραπάνω εικόνα) και η εικασία ότι 6 είναι ο ελάχιστος αριθμός απαραίτητων κομματιών παραμένει αναπόδεικτη.

Μετασχηματισμός τριών μικρών τετραγώνων σε ένα μεγάλο τετράγωνο (Ανρί Περιγκάλ, 1891)
  1. «Square Trisection - math> arXiv:1012.0827». 
  2. «Dissection Tiling». ics.uci.edu. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2024. 
  3. Alpay Özdural (1995). Omar Khayyam, Mathematicians, and “conversazioni” with Artisans. Journal of the Society of Architectural Vol. 54, No. 1, Mar., 1995
  4. Reza Sarhangi, Slavik Jablan (2006). Elementary Constructions of Persian Mosaics. Towson University and The Mathematical Institute. online Αρχειοθετήθηκε 2011-07-28 στο Wayback Machine.
  5. See appendix of L. J. Rogers (1897). Biography of Henry Perigal: On certain Regular Polygons in Modular Network. Proceedings London Mathematical Society. Volume s1-29, Appendix pp. 732-735.
  6. Henry Perigal (1875). On Geometric Dissections and Transformations, Messenger of Mathematics, No 19, 1875.
  7. Alpay Özdural (2000). Mathematics and Arts: Connections between Theory and Practice in the Medieval Islamic World, Historia Mathematica, Volume 27, Issue 2, May 2000, Pages 171-201.
  8. (fr) Jean-Etienne Montucla (1778), completed and re-edited by Jacques Ozanam (1640-1717) Récréations mathématiques, Tome 1 (1694), p. 297 Pl.15.
  9. (fr) Edouard Lucas (1883). Récréations Mathématiques, Volume 2. Paris, Gauthier-Villars. Second of four volumes. Second edition (1893) reprinted by Blanchard in 1960. See pp. 151 and 152 in Volume 2 of this edition. online (pp. 145-147).
  10. Henry Perigal (1891). Geometric Dissections and Transpositions, Association for the Improvement of Geometrical Teaching. wikisource
  11. Christian Blanvillain, János Pach (2010). Square Trisection. Bulletin d'Informatique Approfondie et Applications N°86 - Juin 2010 Αρχειοθετήθηκε 2011-07-24 στο Wayback Machine. also at EPFL: oai:infoscience.epfl.ch:161493.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]