Φιλοδασική Ένωση Αθηνών
Η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών αποτελεί την παλαιότερη ελληνική περιβαλλοντική οργάνωση με σημαντική δράση και προσφορά στην προστασία του περιβάλλοντος και την αναδάσωση χέρσων εκτάσεων.[1][2]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών ιδρύθηκε το 1899 στην Αθήνα με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Οικονομικών, Φωκίωνος Νέγρη, του μεταλλειολόγου Ανδρέα Κορδέλλα και του δασολόγου και τμηματάρχη δασών στο υπουργείο Οικονομικών, Κωνσταντίνου Σάμιου. Βασική επιδίωξη των ιδρυτών ήταν η προστασία του περιβάλλοντος, η καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης στο ευρύτερο κοινό, η συνεργασία με το κράτος για την προώθηση κατάλληλης νομοθεσίας και η αναδάσωση χέρσων εκτάσεων με ιδιωτικά κεφάλαια.[3][4] Η ίδρυση της Φ.Ε.Α. έγινε δεκτή με θέρμη από την αθηναϊκή κοινωνία με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Προκόπιο να εκδίδει υποστηρικτική εγκύκλιο και την (τότε) πριγκίπισσα Σοφία να θέτει την Ένωση υπό την προστασία της.[4][3][1]
Αμέσως μετά την ίδρυση της Ένωσης, το 1900, ακολούθησε η δημοσίευση του νόμου ΒΨΜ «περί δημιουργίας δασικών φυτειών εντός και πέριξ κατοικημένων περιοχών και περί αναδασώσεων εν γένει» μέσω του οποίου τέθηκαν τα πρώτα θεμέλια για την αναδάσωση της περιοχής των Αθηνών. Προς τον σκοπό αυτό η Ένωση δημιούργησε πρότυπο φυτώριο στην περιοχή του Παγκρατίου, το οποίο σταδιακά εξελίχθηκε στο σημερινό άλσος του Παγκρατίου και το οποίο παραχωρήθηκε στον Δήμο Αθηναίων το 1936.[4] Από το φυτώριο αυτό προήλθε το μεγαλύτερο μέρος των δενδρυλλίων που φυτεύτηκαν στους κοντινούς λόφους του Λυκαβηττού, της Ακρόπολης, του Φιλοπάππου, της Πνύκας και του Αρδηττού.[4] Υπολογίζεται ότι κατά την πρώτη δεκαετία της λειτουργίας της, η Φ.Ε.Α. φύτευσε στην περιοχή των Αθηνών περίπου 300.000 δέντρα διετούς ανάπτυξης.[4]
Κατά τη δεκαετία του 1940 η Φ.Ε.Α., με πρωτοβουλία της προέδρου της, Καίτης Αργυροπούλου, ανέλαβε το δύσκολο έργο της αναδάσωσης του Υμηττού με επίκεντρο τη βυζαντινή μονή της Καισαριανής. Στα επόμενα χρόνια, η Φ.Ε.Α., σε συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες του υπουργείου Γεωργίας, φύτευσε τρία εκατομμύρια δέντρα ενώ παράλληλα πραγματοποίησε διανοίξεις δασικών διαδρομών και δημόσιους χώρους αναψυχής.[5][6] Ιδιαίτερη μεταχείριση επιφυλάχθηκε στο ιστορικό μοναστήρι της Καισαριανής με την αναγέννηση του παλιού ελαιώνα αλλά και τη χρηματοδότηση της αναστήλωσης του μοναστηριακού συγκροτήματος σε συνεργασία με την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία και υπό την επίβλεψη των καθηγητών Αναστασίου Ορλάνδου και Ιωάννη Τραυλού.[7] Επιπλέον, στη ίδια περιοχή η Φ.Ε.Α., το 1964, δημιούργησε έναν εκπαιδευτικό βοτανικό κήπο, ο οποίος σήμερα αριθμεί περί τα 560 είδη χλωρίδας.
Καρπός όλης αυτής της προσπάθειας αναγέννησης του Υμηττού υπήρξε το «Αισθητικό Δάσος Υμηττού», συνολικής έκτασης 4.660 στρεμμάτων, το οποίο δημιουργήθηκε εξ’ ολοκλήρου από την Φ.Ε.Α..[8] Με μία σειρά διαταγμάτων και νόμων το ελληνικό κράτος μεταβίβασε τις αναδασωμένες εκτάσεις στη Φ.Ε.Α. με όρο τη μη αλλαγή χρήσης της γης. Σήμερα το αισθητικό δάσος βρίσκεται υπό τη διαχείριση και φροντίδα της Φ.Ε.Α..
Το 1984 η Φ.Ε.Α. ξεκίνησε τις προσπάθειες για τη διάσωση του απολιθωμένου δάσους Λέσβου.[7]
Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών έχει βραβευθεί πολλές φορές για τη δράση και την προσφορά της στο περιβάλλον. Έχει τιμηθεί δύο φορές από την Ακαδημία Αθηνών (1947, 1976) για την δενδροφύτευση του Υμηττού, του Λυκαβηττού και την αναστήλωση και συντήρηση της Μονής της Καισαριανής, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1994), η οποία κήρυξε τον χώρο που περιβάλει την Μονή Καισαριανής ως «ιστορικό κήπο της Ευρώπης», από το ίδρυμα Henry Ford για τη λειτουργία του εκπαιδευτικού βοτανικού πάρκου στην Καισαριανή και για το αισθητικό δάσος της Καισαριανής καθώς και από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης για την μακρόχρονη προσφορά της και ιδιαίτερα για τη δημιουργία και συντήρηση του αισθητικού δάσους Υμηττού.[9][10][11][12]
Σήμερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σήμερα η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών διαχειρίζεται το αισθητικό δάσος Υμηττού, οργανώνει σχολικά εκπαιδευτικά προγράμματα, συμμετέχει σε διεθνή συνέδρια για το περιβάλλον και εκδίδει το τριμηνιαίο περιοδικό «Φύση και Ζωή».
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Καρράς, Κώστας. «Η ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024.
- ↑ Clarke Jeniffer (2015). Austerity and the Third Sector in Greece. Taylor & Francis.
- ↑ 3,0 3,1 Γρίσπος, Πάνος. «Το πράσινον των Αθηνών και αι αναδασώσεις κατά τον 19ον αιώνα». Τα Αθηναϊκά. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Μπίρης, Κώστας (1999). ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ. Αθήνα: εκδοτικός οίκος ΜΕΛΙΣΣΑ. σελίδες 271–272.
- ↑ Janus, Christopher George (1993). Angel on My Shoulder Remembrances at Eighty. West Virginia Library Commission Foundation. σελ. 107.
- ↑ «Η ιστορία μας». Φιλοδασική Ένωση Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024.
- ↑ 7,0 7,1 «Η κρίση πλήττει και την αναδάσωση». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024.
- ↑ Βούλγαρη, Σάντρα. «Αισθητικό Δάσος, ένα «δώρο» καθόλου δεδομένο». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024.
- ↑ «Βραβεία». Φιλοδασική Ένωση Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024.
- ↑ Νέα Εστία 1170 (Ι. Δ. Κολλάρος): 554. 1976.
- ↑ Προστασία της Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, Ιστορικοί Κήποι. Αθήνα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 1994. σελ. 126.
- ↑ Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. 1947. σελ. 81.