Φυσικής απάνθισμα
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 Φυσικῆς ἀπάνθισμα, Βιέννη 1790. Σελίδα τίτλων. | |
| Συγγραφέας | Ρήγας Φεραίος |
|---|---|
| Τίτλος | Φυσικῆς ἀπάνθισμα |
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1790 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1790 |
| Πολιτιστικό κίνημα | Ελληνικός διαφωτισμός |
| Τόπος | Βιέννη |
| δεδομένα () | |
Το Φυσικής απάνθισμα είναι βιβλίο μαθημάτων φυσικής ιστορίας που εξέδωσε ο Ρήγας Βελεστινλής στη Βιέννη το 1790. Ο πλήρης τίτλος του βιβλίου είναι:
«Φυσικῆς ἀπάνθισμα διὰ τοὺς ἀγχίνους καὶ φιλομαθεῖς Ἕλληνας, ἐκ τῆς Γερμανικῆς και Γαλλικῆς διαλέκτου ἐρρανισθὲν παρὰ Ρῆγα Βελεστινλῆ Θετταλοῦ. Οὔτινος ἀναλώμασιν ἐξεδόθη, πρὸς ὠφέλειαν τῶν ὁμογενῶν. Ἐν Βιέννῃ, ἐκ τῆς Τυπογραφίας τοῦ Εὐγενοῦς Τράττνερ, 1790.»
Στην αρχή είναι η αφιέρωση του Ρήγα στον Χριστόδουλο Κιρλιάνο, βαρόνο Λάνγγενφελδ, του οποίου ήταν διερμηνέας και γραμματέας στη Βιέννη το 1790. Ακολουθεί ο πρόλογος του Ρήγα «Πρὸς τοὺς ἀναγνώστας» (σελ. στ΄–θ΄), όπου τονίζει ότι, αντί να μεμψιμοιρεί για την κατάσταση του Γένους του, προσπάθησε να απανθίσει από γερμανικά και γαλλικά βιβλία «τὰ οὐσιωδέστερα τῆς φυσικῆς ἱστορίας» σε απλή γλώσσα — σε «ἁπλοῦν ὕφος» όπως γράφει — με σκοπό να βοηθήσει «νὰ ἀναλάβῃ τὸ πεπτωκὸς Ἑλληνικὸν γένος». Επίσης στη σελίδα ι΄ περιέχονται και δύο επιγράμματα, του Κωνσταντίνου Θετταλού και του εκδότη Γεωργίου Βεντότη (1757–1795).
Περιεχόμενα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το βιβλίο συνολικά αποτελείται από 24 κεφάλαια και, στην πρώτη του έκδοση, είχε 180 σελίδες.
- Κεφάλαιον Α΄. Περὶ σελήνης
- Κεφάλαιον Β΄. Περὶ ἀστέρων
- Κεφάλαιον Γ΄. Περὶ πλανητῶν
- Κεφάλαιον Δ΄. Περὶ γῆς
- Κεφάλαιον Ε΄. Περὶ των ἀκολούθων τῇ γῇ
- Κεφάλαιον Ϛ΄. Περὶ ἡλίου
- Κεφάλαιον Ζ΄. Περὶ ἀέρος
- Κεφάλαιον Η΄. Περὶ ὕδατος
- Κεφάλαιον Θ΄. Περὶ παλιῤῥοιῶν ἤτοι ῥευμάτων θαλάσσης
- Κεφάλαιον Ι΄. Περὶ πυρὸς
- Κεφάλαιον ΙΑ΄. Περὶ τῶν ἀναθυμιάσεων τῆς γῆς
- Κεφάλαιον ΙΒ΄. Περὶ κατεχνιᾶς καὶ συννέφων
- Κεφάλαιον ΙΓ΄. Περὶ βροχῆς
- Κεφάλαιον ΙΔ΄. Περὶ χιόνος καὶ χαλάζης
- Κεφάλαιον ΙΕ΄. Περὶ δρόσου καὶ πάχνης
- Κεφάλαιον ΙϚ΄. Περὶ ἀστραπῆς καὶ βροντῆς
- Κεφάλαιον ΙΖ΄. Περὶ ἀνέμων
- Κεφάλαιον ΙΗ΄. Περὶ πυρίνων φαινομένων ἐν τῷ ἀέρι
- Κεφάλαιον ΙΘ΄. Περὶ μετάλλων
- Κεφάλαιον Κ΄. Περὶ δένδρων καὶ φυτῶν
- Κεφάλαιον ΚΑ΄. Περὶ σκωλήκων καὶ φλέτρων
- Κεφάλαιον ΚΒ΄. Περὶ ψαρίων καὶ ὀστρακοδέρμων
- Κεφάλαιον ΚΓ΄. Περὶ πουλίων
- Κεφάλαιον ΚΔ΄. Περί ἀνθρώπου ζώων καὶ ἑτέρων τινῶν
Όπως έχουν δείξει πρόσφατες έρευνες[1], το μεγαλύτερο μέρος είναι μετάφραση από την γαλλική Εγκυκλοπαιδεία των επιστημόνων Ντενί Ντιντερό και Ζαν λε Ρον Ντ' Αλαμπέρ που είχε αρχίσει να εκδίδεται το 1751 στη Γαλλία. Κατ' αυτόν τον τρόπο αποδεικνύεται ότι ο Ρήγας μεταφέρει τη σημαντική επιστημονική γνώση στον ελληνικό χώρο με το βιβλίο αυτό για την καταπολέμηση της δεισιδαιμονίας και των προλήψεων.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Φυσικῆς ἀπάνθισμα — Το πληρες βιβλίο από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.