Χάινριχ Στάινχεβελ

Χάινριχ Στάινχεβελ
Εικονογράφηση της μετάφρασης των μύθων του Αισώπου στα γερμανικά
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Heinrich Steinhöwel (Γερμανικά)
Γέννηση	1412 Βάιλ ντερ Στατ
Θάνατος	1482 Ουλμ
Χώρα πολιτογράφησης	Γερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Μέση άνω γερμανική γλώσσα Μεσαιωνικά Λατινικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μεταφραστής συγγραφέας ιατρός
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο του Τύμπιγκεν
Αξιοσημείωτο έργο	Aesopus Griseldis Hie nach volget der kurcz sin von etlichen frowen Decameron Historie von der Kreuzfahrt Herzog Gottfrieds Apollonius von Tyrus Tütsche Cronica Büchlein der Ordnung der Pestilenz Von den synnrychen erluchten wyben Spiegel menschlichen Lebens
Σχετικά πολυμέσα

Ο Χάινριχ Στάινχεβελ (γερμανικά: Heinrich Steinhöwel) (1412-1482) ήταν Γερμανός γιατρός, πρώιμος ουμανιστής μεταφραστής και συγγραφέας. Οι μεταφράσεις του σε ιατρικές πραγματείες και μυθιστορήματα είχαν αξιοσημείωτο αντίκτυπο στη Γερμανία. Από το 1450 εργάστηκε ως γιατρός της πόλης στην Ουλμ.

Συνέβαλε αξιοσημείωτα στη γερμανική λογοτεχνία του 15ου αιώνα, εισάγοντας έργα της ιταλικής ουμανιστικής γραφής στη Γερμανία και ξεκινώντας τη συζήτηση για τις μεθόδους μετάφρασης και το γερμανικό λογοτεχνικό ύφος.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Χάινριχ Στάινχεβελ γεννήθηκε Βάιλ ντερ Στατ, στην περιοχή της Στουτγκάρδης, το 1410 ή το 1411. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Βιέννης από το 1429, όπου πήρε πτυχίο το 1432 και μεταπτυχιακό το 1436. Συνέχισε τις σπουδές του στην Πάντοβα από το 1438 όπου σπούδασε κανονικό δίκαιο αλλά αργότερα αφοσιώθηκε στην ιατρική και έλαβε το διδακτορικό του στην ιατρική εκεί το 1443. Από το 1442 ήταν ακαδημαϊκός πρύτανης στην Πάντοβα και από το 1444 δίδαξε ιατρική στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Από το 1446 άσκησε το επάγγελμά του στη γενέτειρά του Βάιλ και το 1449 ήταν γιατρός της πόλης στο Έσλινγκεν.

Το 1450 διορίστηκε γιατρός της πόλης στην Ουλμ, αρχικά για έξι χρόνια και στη συνέχεια με εκτεταμένο συμβόλαιο, και του παραχωρήθηκε επίσης φαρμακείο στην πόλη όπου έζησε και πέθανε το 1479. Παράλληλα με αυτή τη δραστηριότητα, εργάστηκε ως προσωπικός γιατρός σε διάφορους πρίγκιπες, μεταξύ των οποίων ο Έμπερχαρντ Α', δούκας της Βυρτεμβέργης και ο Φίλιππος ο Καλός, δούκας της Βουργουνδίας.

Λογοτεχνικό έργο

Κατά τη μεταβατική περίοδο από τον ύστερο Μεσαίωνα στην Αναγέννηση, το ενδιαφέρον για τον κλασικό ρωμαϊκό και ελληνικό πολιτισμό αυξήθηκε. Από την εγκατάστασή του στην Ουλμ, ο Στάινχεβελ συμμετείχε σε έναν κύκλο ουμανιστών στη Σουαβία, μεταξύ των οποίων ο Νίκλας φον Βίλε και ο Αντόνιους φον Πφορ, και ασχολήθηκε επίσης ως μεταφραστής από τα λατινικά και επιμελητής αρχαίων κειμένων. Μετέφρασε, μεταξύ άλλων, το αρχαίο μυθιστόρημα Ιστορία του Απολλώνιου της Τύρου καθώς και έργα του Βοκάκιου και του Πετράρχη.

Το 1472 έφερε στην Ουλμ τον Γιόχαν Τσάινερ, αδερφό του τυπογράφου του Άουγκσμπουργκ, ο οποίος δημιούργησε το πρώτο τυπογραφείο στην Ουλμ με την οικονομική υποστήριξη του Στάινχεβελ. Το 1473, το πρώτο έντυπο έργο στην Ουλμ ήταν το βιβλίο του Στάινχεβελ για τη θεραπεία της πανώλης, Das Büchlein der Ordnung der Pestilenz (1473), το πρώτο σχετικό με το θέμα στα γερμανικά, το οποίο έκανε τέσσερις επανεκδόσεις πριν από το τέλος του αιώνα. Το ίδιο έτος δημοσιεύτηκε μια λατινική και αμέσως μετά μια γερμανική μετάφραση του De claris mulieribus (Διάσημες γυναίκες) του Βοκάκιου, μια συλλογή από 99 λογοτεχνικά πορτρέτα διάσημων γυναικών από την αρχαία λογοτεχνία και ιστορία, και τα δύο με πολυάριθμες ξυλογραφίες υψηλής ποιότητας, καθώς και το Tütsche Cronica (Γερμανικό Χρονικό) του Στάινχεβελ.

Σελίδα από το Γερμανικό Χρονικό του Στάινχεβελ, 1473

Γύρω στο 1476, ο Στάινχεβελ δημοσίευσε τη διάσημη και επιδραστική δίγλωσση συλλογή του με Μύθους του Αισώπου, όπου το λατινικό κείμενο σε στίχους συνοδεύεται από γερμανική πεζογραφία. Το έργο των 550 σελίδων περιέχει 191 ξυλογραφίες και πολλά διακοσμητικά αρχικά γράμματα. Οι ξυλογραφίες δημιουργήθηκαν την εποχή της ακμής της ξυλογραφίας στην Ουλμ, χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό πλαστικότητας, με χαρακτηριστική απεικόνιση ζώων και ανθρώπων, μέχρι τις εκφράσεις των προσώπων που αντικατοπτρίζουν τη διάθεση. Η συλλογή περιλάμβανε τη βιογραφία του Αισώπου και ιστορίες του Ισπανού γιατρού και αστρονόμου Πέτρους Αλφόνσι και του Πότζιο Μπρατσολίνι. Οι ιστορίες του Πότζιο - ερωτικές περιπέτειες παντρεμένων γυναικών - έκαναν το βιβλίο μπεστ σέλερ της εποχής του και πολύ σύντομα ακολούθησαν μεταφράσεις στα ιταλικά (1479), τα γαλλικά (1480), τα αγγλικά (η έκδοση Κάξτον του 1484), τα τσεχικά (περίπου 1488) και τα ισπανικά (1489). Η άλλη όψη του νομίσματος, όμως, ήταν η καταδίκη αυτής της ψυχαγωγικής λογοτεχνίας από τον Μαρτίνο Λούθηρο, ο οποίος προωθούσε τους μύθους για τη διδακτική τους επίδραση.

Ο Χάινριχ Στάινχεβελ άσκησε μεγάλη επιρροή στην ανάπτυξη μιας εξελιγμένης γερμανικής γραπτής γλώσσας μέσω της σχετικά ελεύθερης μετάφρασης (ad sensum) από τα λατινικά στα γερμανικά, σε αντίθεση με τον Νίκλας φον Bίλε που τάχθηκε υπέρ της κατά λέξη μετάφρασης. Οι δηλώσεις του για την μεταφραστική του προσέγγιση, που δημοσιεύτηκαν στην εισαγωγή έργων του, συγκαταλέγονται στα πρώτα θεωρητικά κείμενα της Αναγέννησης για το πρόβλημα της μετάφρασης και της πολιτισμικής μεταφοράς.