Αέριος γίγαντας
.jpg)
Ένας αέριος γίγαντας (αγγλ. gas giant) (ή πλανήτης γίγαντας) είναι ένας μεγάλος πλανήτης που δεν αποτελείται πρωτίστως από πετρώματα ή από κάποια άλλη στερεή ύλη. Υπάρχουν τέσσερις τέτοιοι πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα: ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας. Πολλοί εξωηλιακοί αέριοι γίγαντες έχουν αναγνωριστεί σε τροχιά γύρω από άλλους αστέρες.
Οι πλανήτες με μάζα μεγαλύτερη από 10 μάζες Γης ονομάζονται πλανήτες γίγαντες.[1] Οι αέριοι πλανήτες μικρότερης μάζας, πολλές φορές, ονομάζονται «νάνοι αερίων».[2]
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ένας αέριος γίγαντας είναι ένας συμπαγής πλανήτης με πυκνή ατμόσφαιρα από υδρογόνο και ήλιο. Μπορεί να έχει έναν πυκνό τηγμένο πυρήνα ορυκτών στοιχείων ή μπορεί ο πυρήνας του να έχει διαλυθεί τελείως και να έχει διασκορπιστεί σε ολόκληρο τον πλανήτη, εάν αυτός είναι αρκετά θερμός.[3] Το υδρογόνο και το ήλιο στους "παραδοσιακούς" αέριους γίγαντες, όπως ο Δίας και ο Κρόνος, αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη. Αντίθετα, στον Ουρανό και στον Ποσειδώνα που πολλές φορές ονομάζονται παγωμένοι γίγαντες, καθώς αποτελούνται κυρίως από νερό, αμμωνία και λιωμένους πάγους μεθανίου, το υδρογόνο και το ήλιο δημιουργούν μόνο μία εξωτερική στρώση.
Μεταξύ των εξωηλιακών πλανητών, οι Καυτοί Δίες είναι αέριοι γίγαντες που είναι σε τροχιά πολύ κοντά στα αστέρια τους και έτσι έχουν πολύ μεγάλη θερμοκρασία επιφάνειας. Οι Καυτοί Δίες είναι μέχρι στιγμής η πιο κοινή μορφή εξωηλιακού πλανήτη που είναι γνωστή, ίσως λόγω της σχετικής ευκολίας στην ανίχνευσή τους.
Συχνά λέγεται πως οι αέριοι γίγαντες παρουσιάζουν έλλειψη στερεών επιφανειών, αλλά είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα να πούμε ότι παρουσιάζουν γενικά έλλειψη επιφανειών, καθώς τα αέρια που τους απαρτίζουν γίνονται συνεχώς αραιότερα, με αυξανόμενη απόσταση από τα κέντρα των πλανητών και τελικά γίνονται δυσδιάκριτα από το διαπλανητικό μέσο. Επομένως, η προσεδάφιση σε έναν αέριο γίγαντα μπορεί να είναι ή να μην είναι δυνατή, ανάλογα με το μέγεθος και τη σύσταση του πυρήνα του.
Δίας και Κρόνος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Δίας και ο Κρόνος αποτελούνται κατά κύριο λόγο από υδρογόνο και ήλιο, με βαρύτερα στοιχεία να αποτελούν από το 3 μέχρι και το 13 τοις εκατό της μάζας.[4] Οι δομές τους πιστεύεται ότι αποτελούνται από μία εξωτερική στρώση μοριακού υδρογόνου, η οποία περιβάλλει μια στρώση υγρού μεταλλικού υδρογόνου, με έναν πιθανώς λιωμένο πυρήνα με βραχώδη σύνθεση. Το πιο εξωτερικό κομμάτι της ατμόσφαιρας υδρογόνου χαρακτηρίζεται από πολλές στρώσεις ορατών νεφών που αποτελούνται κυρίως από νερό και αμμωνία. Η στρώση μεταλλικού υδρογόνου αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του κάθε πλανήτη και περιγράφεται ως «μεταλλικό» επειδή η πολύ μεγάλη πίεση μετατρέπει το υδρογόνο σε ηλεκτρικό αγωγό. Ο πυρήνας θεωρείται πως αποτελείται από βαρύτερα στοιχεία σε τόσο μεγάλες θερμοκρασίες (20.000 K) και πιέσεις που οι ιδιότητές τους είναι ελάχιστα κατανοητές.[4]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Mayor, Michel· Pepe, F.· Lovis, C.· Queloz, D.· Udry, S. (2008). «The quest for very low-mass planets». Στο: Livio, Mario· Sahu, Kailash· Valenti, Jeff. A Decade of Extrasolar Planets around Normal Stars. Space Telescope Science Institute Symposium Series (No. 19). Cambridge University Press. σελ. 20. ISBN 978-0-521-89784-6. Unknown parameter
|month=ignored (βοήθεια) - ↑ StarGen - Solar System Generator, 2003
- ↑ Rocky core solubility in Jupiter and giant exoplanets, Hugh F. Wilson, Burkhard Militzer, 2011
- ↑ 4,0 4,1 The Interior of Jupiter, Guillot et al., in Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere, Bagenal et al., editors, Cambridge University Press, 2004
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- SPACE.com: Q&A: The IAU's Proposed Planet Definition 16 August 2006 2:00 am ET
- BBC News: Q&A New planets proposal Wednesday, 16 August 2006, 13:36 GMT 14:36 UK
- Gas Giants in Science Fiction: List
