Ακρόπολη
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η λέξη Ακρόπολη προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων άκρος και πόλις και κυριολεκτικά σημαίνει πόλη στην άκρη (ή σε ακρότατο). Για αμυντικούς σκοπούς, οι οικιστές επέλεγαν ένα υπερυψωμένο σημείο, συχνά ένα λόφο με απότομες πλευρές. Σε πολλά μέρη στον κόσμο, αυτοί οι πρώιμοι οχυροί οικισμοί γίνονταν ο πυρήνας μεγάλων πόλεων, που επεκτείνονταν στο επίπεδο έδαφος γύρω από την Ακρόπολη. Τέτοια παραδείγματα είναι οι πόλεις της Αθήνας και της Ρώμης.
Η Ακρόπολη, παρ' όλο που συνδέεται κυρίως με ελληνικές πόλεις, όπως η Αθήνα, το Άργος, η Αρχαία Θήβα και η Αρχαία Κόρινθος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενικά για όλους τους οχυρούς οικισμούς πάνω σε λόφους, μεταξύ αυτών στη Ρώμη, στην Ιερουσαλήμ, στην κελτική Μπρατισλάβα και σε πολλές πόλεις της Μικράς Ασίας.
Η πιο γνωστή ακρόπολη είναι η Ακρόπολη της Αθήνας[1], όπου δεσπόζει το μνημείο του Παρθενώνα. Παρόλο που αρχικά οι ακροπόλεις εντοπίζονται στην ηπειρωτική Ελλάδα, η κατασκευή τους γρήγορα εξαπλώθηκε στις ελληνικές αποικίες όπως η Δωρική Λατώ στην Κρήτη κατά την Αρχαϊκή περίοδο.
Λόγω του κλασικού ελληνορωμαϊκού ρυθμού, η μεγάλη πέτρινη εκκλησία της Ιεραποστολής Σαν Χουάν Καπιστράνο έχει ονομαστεί η «Αμερικανική Ακρόπολη».
Σε άλλα μέρη του κόσμου αναπτύχθηκαν άλλα ονόματα για ψηλούς οχυρούς οικισμούς, όπως Αλκαζάρ, που συχνά ενίσχυαν ένα φυσικό οχυρό τόπο. Στην κεντρική Ιταλία, πολλές μικρές αγροτικές κοινότητες ακόμα απλώνονται στη βάση ενός οχυρωμένου οικισμού γνωστού ως «La Rocca».
Ο όρος Ακρόπολις χρησιμοποιείται και για να περιγράψει σύνθετες επικαλυπτόμενες κατασκευές, όπως πλατείες και πυραμίδες, σε πολλές πόλεις των Μάγια, μεταξύ αυτών η Τικάλ και η Κοπάν.
Ακροπόλεις στην ηπειρωτική Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ορισμένες από τις πιο γνωστές ακροπόλεις που σώζονται ή έχουν ανασκαφεί είναι:
- Ακρόπολη των Αθηνών
- Ακρόπολη του Άργους
- Ακρόπολη της Γόρτυνας
- Ακρόπολη του Γλα
- Ακρόπολη του Διμηνίου
- Ακρόπολη της Θήβας
- Ακρόπολη των Μυκηνών
- Ακρόπολη του Μυστρά
- Ακρόπολη της Μιδέας
- Ακρόπολη της Λίνδου
- Ακρόπολη της Σπάρτης
