Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλέξης Σολομός

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξης Σολομός
ΨευδώνυμοΑλέξανδρος Φούρκας, Γιάννης Ζωίδης και Α. Ροσόλυμος
Γέννηση9 Αυγούστου 1918
Αθήνα
Θάνατος26 Σεπτεμβρίου 2012 (94 ετών)
Αθήνα
ΕθνικότηταΈλληνας
Χώρα πολιτογράφησηςΕλληνική
ΣπουδέςΔραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Πανεπιστήμιο Γέιλ
Ιδιότητασκηνοθέτης, ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνογράφος και ενδυματολόγος
Καλλιτεχνικά ρεύματασύγχρονο Ελληνικό θέατρο
Σημαντικά έργαΕυριπίδης: Ευφυής και μανιακός
ΒραβεύσειςΤαξιάρχης του Τάγματος του Φοίνικα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Αλέξης Σολoμός (Αθήνα, 9 Αυγούστου 1918 - Αθήνα, 25 Σεπτεμβρίου 2012) ήταν Έλληνας θεατρικός σκηνοθέτης, μεταφραστής, και θεωρητικός του θεάτρου.[1]

Σπουδές και πρώτα επαγγελματικά βήματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σολωμός, με καταγωγή από την Κεφαλλονιά,[2] γεννήθηκε στην Αθήνα. Υπήρξε μαθητής του Καρόλου Κουν στο Κολέγιο Αθηνών,[3] πήρε μαθήματα ζωγραφικής στο ατελιέ Βυζάντιου & Στύλου-Διαμαντοπούλου, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1937-1941) χωρίς να αποφοιτήσει[4] καθώς και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1939-1942), στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών του Λονδίνου (1945-46), στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ και στο Δραματικό Εργαστήρι του Πισκάτορ στη Νέα Υόρκη (1946-48).

Πριν ολοκληρώσει τις θεατρικές σπουδές του, ξεκίνησε την καριέρα του ως ενδυματολόγος. σχεδιάζοντας τα κοστούμια για το έργο Μάκβεθ που ανέβασε η Μαρίκα Κοτοπούλη το 1937.[5] Εκείνη την εποχή άρχισε και η συνεργασία του με το περιοδικό "Νεοελληνικά Γράμματα" του Δημήτρη Φωτιάδη.[6] Το 1939 παρουσίασε την πρώτη σκηνοθετική του δουλειά στην Αρκούδα του Τσέχωφ, που ανέβηκε από το θίασο του Αγγλοελληνικού Συνδέσμου. Στην Κατοχή εργάστηκε ως ηθοποιός, ενδυματολόγος, μεταφραστής και κριτικός κινηματογράφου.[1]

Η επαγγελματική θεατρική του σταδιοδρομία άρχισε ουσιαστικά με τη συνεργασία του στο Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά στα 1942-43.[5] Έπαιξε ως ηθοποιός στο "Δίλημμα του Γιατρού" του Μπέρναρντ Σω (πλάι στους Παπαδάκη, Παππά και Κωτσόπουλο) στο "Θέατρο Διονύσια". Παράλληλα σχεδίασε τα κοστούμια της παράστασης Αΐντα του Βέρντι, που παρουσιάστηκε στο Θέατρο Ολύμπια. Το 1943 συνεργάστηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα, ως ηθοποιός, με το "Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν»" και με το Θίασο Μανωλίδου - Βεάκη - Παππά - Δενδραμή. Το 1944 ανέβηκε από το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» το θεατρικό του έργο "Ο τελευταίος ασπροκόρακας"[7] και το 1945 "Το μονοπάτι της λευτεριάς" από το Θίασο Γιώργου Παππά.[5][8] Επιπλέον το 1944 υπήρξε ιδρυτικό μέλος του περιοδικού "Τετράδιο".

Σκηνοθετικά βήματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλέξης Σολομός άρχισε την σκηνοθετική του σταδιοδρομία στη Νέα Υόρκη το 1947 στο Cherry Lane Theatre και στο Province Town Playhouse. Το 1949 ανέβασε τον Καλιγούλα του Καμύ στο Embassy Theatre του Λονδίνου. Το 1949 επέστρεψε στην Ελλάδα και συνεργάστηκε ως σκηνοθέτης με τους θιάσους Μουσούρη και Μανωλίδου – Παππά. [5] Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο τις περιόδους 1950-1964, 1968-1985 και το 1992, όπου σκηνοθέτησε άνω των εκατό παραστάσεων.[9] Εξήντα πέντε (65) περίπου παραστάσεις σκηνοθέτησε σε διάφορους αθηναϊκούς θιάσους, στο Κ.Θ.Β.Ε., στην Ε.Λ.Σ. Το 1964, μετά την απομάκρυνση του από το Εθνικό, ίδρυσε το δικό του θίασο, το "Προσκήνιο", με το οποίο ανέβασε 26 παραγωγές μέχρι το 1987.[1][5] Επίσης εργάστηκε στο Μίσιγκαν των Η.Π.Α. (1965-1967) ως καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ αρχαίου ελληνικού θεάτρου.

Ως σκηνοθέτης συμμετείχε ενεργά στο Φεστιβάλ Επιδαύρου ανεβάζοντας έργα των τριών μεγάλων Ελλήνων Τραγικών (Αισχύλος, Ευριπίδης και Σοφοκλής) και κυρίως κωμωδίες του Αριστοφάνη, από το 1957 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70.[10] Θεωρείται από τους σκηνοθέτες που συνέβαλαν στην αναβίωση και την επικαιροποίηση των έργων του Αριστοφάνη.[3][11][12][13] Πλούσιο υπήρξε και το μεταφραστικό έργο του, όπου σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποίησε τα ψευδώνυμα Α. Ροσόλυμος, Αλέξανδρος Φούρκας και Γιάννης Ζωίδης.[9][14][15] Συχνά μετέφραζε ο ίδιος τα έργα που σκηνοθετούσε ή/και σχεδίαζε και τα κοστούμια.[9]

Επιπλέον χρημάτισε αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Ε.Ι.Ρ.Τ. (1975) και δυο φορές διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου.[5]

Για την προσφορά και το έργο του τού έχει απονεμηθεί ο Ταξιάρχης του Φοίνικα, έχει τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών και αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.[11][16] Το 1952 παντρεύτηκε την Κίττη Σπάθη με την οποία απέκτησε δυο κόρες. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 2012, λίγους μήνες μετά τον θάνατο της συζύγου του.[2][17]

Ενδεικτική εργογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θεατρικά έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Καλή μου Θάλεια ή Περί κωμωδίας (1984:Κέδρος)
  • Το δοκίμιν της αγάπης : δραματοποίηση λαϊκού τραγουδιού (1933:Τριγητής)
  • Τρία θεατρικά έργα: Κακοβελόνης ο ισόθεος, ο τελευταίος ασπροκόρακας, μονόλογος στη φυλακή, 1944-1991 (1991:Δωδώνη)

Άλλα έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Άγιος Βάκχος ή άγνωστα χρόνια του ελληνικού θεάτρου 300 π.Χ. - 1600 μ.Χ. (1964:Κεραμεικός, 1974:Πλειάς, 1987:Δωδώνη)
  • Βίος και παίγνιον: Σκηνή, προσκήνιο, παρασκήνια (1980:Δωδώνη)
  • Θεατρικό τετράδιο (1962:Δίφρος )
  • Εικασία, εν Θεώ Κασσιανή -μυθιστόρημα (1998:Καστανιώτης)
  • Έστι θέατρον και άλλα (1986:Κέδρος)
  • Ευριπίδης: Ευφυής και μανιακός (1996:Κέδρος)
  • Η γυναίκα στο θέατρο: Η αρχή και η αποθέωση (2004:Toubi's)
  • Ηλικία του θεάτρου: Ένδεκα σταθμοί στην ιστορία της θεατρικής τέχνης (1973:Δίφρος, 1993:Δίφρος)
  • Θεατρικό λεξικό: Πρόσωπα και πράγματα στο παγκόσμιο θέατρο (1989:Κέδρος)
  • Ο αρχιμάγειρος της Ανδραβίδας: Και άλλα ιστορήματα (1997:Χατζηνικολής)
  • Ο ζωντανός Αριστοφάνης: Από την εποχή του ως την εποχή μας (1961:Δίφρος, 1990:Καστανιώτης, 2009:Κέδρος)
  • Παγκόσμιος κινηματογράφος 1900-2000: Χίλιες ταινίες και οι δημιουργοί τους (2000:Κέδρος)
  • Τι προς Διόνυσον: Σημειώσεις γύρω από την αρχαία ελληνική τραγωδία (1972, 1993:Δίφρος)
  • Το Κρητικό θέατρο: Από τη φιλολογία στη σκηνή (1973:Πλειάς, 1998:Κέδρος)
  • Το πολύχρωμο θέατρο: Και άλλα σημειώματα (1997:Καστανιώτης)
  • Άπαντα (του Σαίξπηρ): νέες έμμετρες μεταφράσεις, γενική εισαγωγή Αλέξη Σολομού (1958:Πήγασος)
  • Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτζη, προλεγόμενα Αλέξη Σολομού (1961:Γαλαξίας)
  • Νότιες : ποιήματα του Θανάση Φωτιάδη, με ένα σχέδιο του Αλέξη Σολομού (1943:Γλάρος)
  • Το αρχαίο δράμα : μελετήματα του Αιμ. Χουρμούζιου, πρόλογος Αλέξη Σολομού (1978:Οι Εκδόσεις των Φίλων)
  • 60 χρόνια Εθνικό Θέατρο : 1932-1992, εισαγωγικό σημείωμα Αλέξη Σολομού (1992:Κέδρος)
  • Μάκβεθ : Η τρικυμία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, γενική εισαγωγή Αλέξη Σολομού (1959:Πήγασος)
  • Παξινού - Μινωτής: Μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας - Συλλογικό Έργο (1997:ΜΙΕΤ)
  • Προσφορά στον Άγγελο Τερζάκη: Για τα εβδομηντάχρονά του - Συλλογικό Έργο (2000:Ευθύνη)
  • Σημείον του Αιμ. Χουρμούζιου: Δέκα χρόνια από τον θάνατό του - Συλλογικό Έργο (1983:Ευθύνη)

Μεταφράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Αντιγόνη του Brecht Bertolt
  • Γέρμα του Lorca Federico Garcia
  • Δοκιμασία ή Οι μάγισσες του Σάλεμ του Miller Arthur
  • Εκκλησιάζουσαι του Αριστοφάνη (ως Ροσόλυμος, Α.)
  • Ένας μήνας στην εξοχή του Turgenev Ivan Sergeevic
  • Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα του Pirandello Luigi
  • Η Αμερική του Kafka Franz
  • Η ανθρώπινη φωνή του Cocteau Jean
  • Η δίκη του Kafka Franz
  • Η δύναμη του σκοταδιού: Σε έξι πράξεις του Tolstoj Lev Nikolaevic
  • Η πρόβα του Anouilh Jean
  • Θεσμοφοριάζουσαι του Αριστοφάνη (ως Ροσόλυμος, Α.)
  • Καμίνο Ρεάλ: Ο δρόμος της αλήθειας του Williams Tennessee
  • Ο Αλκάδης της Θαλαμέα του Calderon de la Barca Pedro
  • Ονειρόδραμα του Strindberg August
  • Όρνιθες του Αριστοφάνη (ως Ροσόλυμος, Α.)
  • Ταρτούφος του Molière
  • Το καθάρσιο του μπέμπη του Feydeau Georges (ως Ροσόλυμος, Α.)
  • Το κράτος του ζόφου του Tolstoj Lev Nikolaevic (ως Ροσόλυμος, Α.)
  • Ρωμαίος και Αννέτα του Jean Anouilh

Παραστάσεις που σκηνοθέτησε (ενδεικτικά)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Κληρονόμος (1949) στο Θέατρο Μουσούρη
  • Όπως σας αρέσει (1950) - Εθνικό Θέατρο
  • Αγία Ιωάννα (1951) - Εθνικό Θέατρο
  • Καίσαρ και Κλεοπάτρα (1951) - Εθνικό Θέατρο
  • Ερωφίλη (1952) - Εθνικό Θέατρο
  • Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας (1953) - Εθνικό Θέατρο
  • Ο κατά φαντασίαν ασθενής (1953) - Εθνικό Θέατρο
  • Άννα Κρίστι (1954) - Εθνικό Θέατρο
  • Μαρία Στούαρτ (1955, 1957) - Εθνικό Θέατρο
  • Δοκιμασία (Οι μάγισσες του Σάλεμ) (1955) - Εθνικό Θέατρο
  • Αι εκκλησιάζουσαι (1956, 1981) - Εθνικό Θέατρο
  • Φάουστ (1956) - Εθνικό Θέατρο
  • Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι (1956) - Εθνικό Θέατρο
  • Ο γλάρος (1957) - Εθνικό Θέατρο
  • Λυσιστράτη (1957, 1958, 1960, 1980) - Εθνικό Θέατρο
  • Θεσμοφοριάζουσαι (1958, 1978, 1982) - Εθνικό Θέατρο
  • Οθέλλος (1958) - Εθνικό Θέατρο
  • Δόνα Ροζίτα (1959) - Εθνικό Θέατρο
  • Βάτραχοι - Κύκλωψ (1959, 1973) - Εθνικό Θέατρο
  • Το ημέρωμα της στρίγγλας (1959) - Εθνικό Θέατρο
  • Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα (1959) - Εθνικό Θέατρο
  • Οργισμένα νειάτα (1960) - Εθνικό Θέατρο
  • Πειρασμός (1961) - Εθνικό Θέατρο
  • Γέρμα (1961) - Εθνικό Θέατρο
  • Αχαρνής (1961) - Εθνικό Θέατρο
  • Ερωφίλη (1961) - Εθνικό Θέατρο
  • Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1961) - Εθνικό Θέατρο
  • Βασιλεύς ο Ροδολίνος (1962) - Εθνικό Θέατρο
  • Καίσαρ και Κλεοπάτρα (1962) - στο Θέατρο Ρεξ.
  • Σφήκες (1963) - Εθνικό Θέατρο
  • Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1963) - Εθνικό Θέατρο
  • Ειρήνη (1964) - Εθνικό Θέατρο
  • Ικέτιδες (1964) - Εθνικό Θέατρο
  • Επτά επί Θήβας (1968) - Εθνικό Θέατρο
  • Ιππής (1968, 1969, 1976) - Εθνικό Θέατρο
  • Μπέκετ (1968) - Εθνικό Θέατρο
  • Βάκχαι (1969) - Εθνικό Θέατρο
  • Η Τρικυμία (1969) - Εθνικό Θέατρο
  • Νεφέλαι (1970) - Εθνικό Θέατρο
  • Τραχίνιαι (1970) - Εθνικό Θέατρο
  • Τριαντάφυλλο στο στήθος (1971) - Εθνικό Θέατρο
  • Ορέστης (1971, 1973) - Εθνικό Θέατρο
  • Βάτραχοι (1973) - Εθνικό Θέατρο
  • Ο βασιλιάς Ουμπού (1975) - Εθνικό Θέατρο
  • Τρωάδες (1975) - Εθνικό Θέατρο
  • Μήδεια (1976, 1977) - Εθνικό Θέατρο
  • Ελένη (1977) - Εθνικό Θέατρο
  • Μήδεια (1977) - Εθνικό Θέατρο
  • Αμφιτρύων (1977) - Εθνικό Θέατρο
  • Ματωμένος γάμος (1980) - Εθνικό Θέατρο
  • Μάκμπεθ (1981) - Εθνικό Θέατρο
  • Ταρτούφος (1985) - Εθνικό Θέατρο
  • Οι εγκληματίες (1992) - Εθνικό Θέατρο
  • Αντιγόνη (1974, 1992) - Εθνικό Θέατρο

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Αλέξης Σολομός». in.gr. 16 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2023. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Marina (25 Σεπτεμβρίου 2022). «Αλέξης Σολομός». Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Αλέξης Σολoμός: Τελείωσα όσο απένταρος είχα ξεκινήσει». ΤΟ ΒΗΜΑ. 30 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023. 
  4. ↑ «Το θέατρο, η Αλίκη και οι αδελφές Τατά». ΤΑ ΝΕΑ. 26 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2023. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 «Σολομός, Αλέξης -». greekarchivesinventory.gak.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2023. 
  6. ↑ Σελλα, Της Ολγας (27 Σεπτεμβρίου 2012). «Αλέξης Σολομός, ο μεγάλος ποιητής του ελληνικού θεάτρου». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  7. ↑ Κουκουρίκου, Γλυκερία (2001). Ελληνικό θέατρο και ιστορία: από την κατοχή στον εμφύλιο (1940-1950). Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Φιλολογίας, σελ. 74. http://hdl.handle.net/10442/hedi/23741. 
  8. ↑ Κουκουρίκου, Γλυκερία (2001). Ελληνικό θέατρο και ιστορία: από την κατοχή στον εμφύλιο (1940-1950). Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Φιλολογίας, σελ. 120. http://hdl.handle.net/10442/hedi/23741. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 «Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου - Πρόσωπα». www.nt-archive.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023. 
  10. ↑ Ζουπάνου, Αικατερίνη (2012-06) (στα gr). Οι σκηνοθεσίες των αριστοφανικών κωμωδιών του Αλέξη Σολομού με το Εθνικό Θέατρο στο Φεστιβάλ της Επιδαύρου από το 1957 έως το 1973. http://hdl.handle.net/10889/5478. 
  11. ↑ 11,0 11,1 «ΣΟΛΟΜΟΣ ΑΛΕΞΗΣ». ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 
  12. ↑ «Ποιος ευνουχίζει το κλασικό;». ΤΑ ΝΕΑ. 12 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023. 
  13. ↑ Hall, Edith· Wrigley, Amanda (2007). Aristophanes in Performance, 421 BC-AD 2007: Peace, Birds and Frogs. MHRA. σελ. 159. ISBN 978-1-904350-61-3. 
  14. ↑ «ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ ΘΠ=Φούρκας, Αλέξανδρος [= Σολομός, Αλέξης]». ΕΛΙΑ. [νεκρός σύνδεσμος]
  15. ↑ «ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ ΘΠ=Ζωίδης, Γιάννης [Σολομός, Αλέξης]». ΕΛΙΑ. [νεκρός σύνδεσμος]
  16. ↑ Χειράκη, Δώρα (27 Σεπτεμβρίου 2015). «Αλέξης Σολομός: Ένας μεγάλος ποιητής του θεάτρου». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2023. 
  17. ↑ administrator (24 Σεπτεμβρίου 2021). «Αλέξης Σολωμός – 25 Σεπτεμβρίου 2012». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2023. 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλέξης_Σολομός&oldid=10876207"