Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δουκάτο της Αντιόχειας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δουκάτο της Αντιόχειας
969–1084
ΠρωτεύουσαΑντιόχεια
Ίδρυση969
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Δουκάτο της Αντιόχειας[1][2] ήταν διοικητική διαίρεση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά την περίοδο 969 όταν η περιοχή ανακαταλήφθηκε από τους βυζαντινούς, έως το 1084 όπου καταλήφθηκε από τους Τουρκομάνους, Σελτζούκους και Άραβες. Περιελάμβανε εδάφη της σημερινής Συρίας. Λιβάνου, Τουρκίας και για κάποια περίοδο και της Κύπρου[3].

Πτώση της Αντιοχείας στους βυζαντινούς το 969

Το Δουκάτο δημιουργήθηκε, αμέσως μετά την κατάληψη της Αντιόχειας[4], από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή συνενώνοντας τριάντα μικρότερα Θέματα και στρατηγίδες της περιοχής[5]. Στην Αλεξιάδα αναφέρονται οι παρακάτω περιοχές, κάστρα, χωριά και πρώην θέματα [6]: το Θέμα Αρτάχ, το Θέμα Ζούμε, το Θέμα Τελούχ, το Σουέτιον, το Δούξ, το Καυκάς, το Θαυμαστόν όρος, η στρατηγίς στο Μαύρο όρος με τις περιφέρειες του, ο Λούλους, τα Φέρσια, η στρατηγίς του Αγίου Ηλία, η στρατηγίς του Σέζερ, η στρατηγίς του Βορζέ, η Γερμανίκεια, το στρατηγάτο Παγράς, και το στρατηγάτο και πρώην Θέμα Παλατζά.

Το Δουκάτο αρχικά διοικούνταν από έναν στρατηγό κι έπειτα από έναν δούκα που είχε εκτεταμένες αρμοδιότητες και υψηλή θέση[4] στην στρατιωτική ιεραρχία αμέσως μετά τον στρατηγό των Ανατολικών[7], αργότερα μερικοί διοικητές είχαν τον τίτλο του κατεπάνω[4]. Επειδή η διοικητική επαρχία βρισκόταν στα σύνορα, η πόλη της Αντιόχειας έδρα του Δουκάτου, είχε οχυρωθεί με ισχυρά τείχη, στη δικαιοδοσία του δούκα υπήρχαν και πολλά κάστρα[8]. Στην περιοχή μαρτυρείται ότι υπήρχαν μεγάλες βασιλικές εκτάσεις και στην πόλη έδρευαν υπάλληλοι οι, λεγόμενοι, "βασιλικοί"[9]. Το Δουκάτο διατηρούσε χριστιανικό πληθυσμό αλλά κι υπολογίσιμο μουσουλμανικό[10].

Το 1064 στην περιοχή της Βέροιας και στα σύνορα της αυτοκρατορίας εμφανίστηκαν Τουρκομάνοι, οι οποίοι έπειτα άρχισαν επιδρομές στα βυζαντινά εδάφη[11]. Ο Δουξ Νικηφορίτζης μετά την εμφάνιση τους δεν τους αντιμετώπισε αλλά κατασκεύασε νέα κάστρα και οχυρά αναμένοντας επιθέσεις κάτι όμως που δημιούργησε δυσαρέσκεια στους κατοίκους[11]. Το 1065 και το 1067 οι Τουρκομάνοι έφτασαν μέχρι την Αντιόχεια και λεηλάτησαν τις γύρω περιοχές, ενώ κατέλαβαν και την Γερμανείκια, το 1068 πολιόρκησαν την ίδια τη Αντιόχεια χωρίς επιτυχία[12]. Οι Τουρκομάνικες επιθέσεις και λεηλασίες συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια, κατέλαβαν τη Δαμασκό και σε μάχη μαζί τους σκοτώθηκε και ο στρατηγός Κωνσταντίνος Διογένης[13].

Από το 1071 έως το 1082 στην Αντιόχεια παρά τον κίνδυνο των Τουρκομάνων επικράτησαν πολιτικές έριδες με δολοφονίες δουκών κι αναστάτωση[14]. Το 1084 οι Σελτζούκοι που είχαν αρχίσει να επεκτείνουν το κράτος τους, άρχισαν να καταλαμβάνουν εδάφη του Δουκάτου και το 1085 μετά από πολιορκία παραδόθηκε και η ίδια η Αντιόχεια, αναφέρεται ότι με εντολή του Σουλτάνου δεν πείραξαν τους χριστιανούς ούτε λεηλάτησαν την πόλη[15].

Το 1108 ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός παραχώρησε με συνθήκη τα εδάφη του Δουκάτου στον Βοημούνδο, σταυροφόρο που είχε κατακτήσει ξανά τα εδάφη αυτά από τους Άραβες[16].

Διοικητές Αντιόχειας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γνωστοί είναι οι παρακάτω διοικητές του Δουκάτου[17][18][19] :

Μολυβδόβουλο του Κοντοστέφανου ως δούκας της Αντιόχειας
Μολυβδόβουλο του Ρωμανού Σκληρού σαν δούξ της Αντιόχειας

"Εκ προσώπου", δηλαδή προσωρινοί δούκες στην θέση του δούκα που απουσίαζε είχαν διατελέσει οι[20] :

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Αλεξιάδα, 13.12.23 [...] ἐκ τῆς Ἀντιοχικῆς ἀρχῆς καὶ τοῦ δουκάτου τῆς πόλεως [...]
  2. ↑ Μπανταουΐ, Χασάν, Διοικητική οργάνωση της Αιγύπτου μετά την Αραβική κατάκτηση. ομοιότητες και διαφορές από το Βυζαντινό Πρότυπο, Θεσσαλονίκη 1989, σελ 28
  3. ↑ Κ.Ν. Σάθας, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη - Β΄ Τόμος, από τα Google Books
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Miotto, σελίδα 85
  5. ↑ Λεβενιώτης, σελ 321
  6. ↑ Αλεξιάς, 13.12.18
  7. ↑ Λεβενιώτης, σελ 323
  8. ↑ Λεβενιώτης, σελ 322
  9. ↑ Λεβενιώτης, σελ 327
  10. ↑ Λεβενιώτης, σελ 329
  11. ↑ 11,0 11,1 Λεβενιώτης, σελ 330
  12. ↑ Λεβενιώτης, σελ 331
  13. ↑ Λεβενιώτης, σελ 333
  14. ↑ Λεβενιώτης, σελ 335, 336, 337
  15. ↑ Λεβενιώτης, σελ 340
  16. ↑ Αλεξιάς, 13.11.2
  17. ↑ Λεβενιώτης, σελ από 532 έως και σελ. 539, παρουσιάζεται λίστα από το 1034 και μετά
  18. ↑ Dumbarton Oaks, Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art από τα Google books
  19. ↑ SIGILLOGRAPHIE BYZANTINE - 1000 tirés-à-part Salomon Reinach
  20. ↑ Λεβενιώτης, σελ 540

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δουκάτο_της_Αντιόχειας&oldid=10240888"