Ελεονώρα της Καστίλης (1307-1359)
| Ελεονώρα της Καστίλης | |
|---|---|
 Η σφραγίδα (σιγίλλιο) της Ελεονώρας των Ιβρέα, πριγκίπισσας της Καστίλης. | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Elionora de Castella (Ισπανικά) |
| Γέννηση | 1307[1][2] |
| Θάνατος | 1359[1][2] Castrojeriz |
| Συνθήκες θανάτου | ανθρωποκτονία |
| Τόπος ταφής | Iglesia de Nuestra Señora del Manzano, La Seu Vella και Abbey of Santa María la Real de Las Huelgas |
| Χώρα πολιτογράφησης | Στέμμα της Καστίλης |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Μεσαιωνική ισπανική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ηγεμόνας |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Αλφόνσος Δ΄ της Αραγωνίας (από 1329)[3] |
| Τέκνα | Φερδινάνδος της Αραγωνίας Juan de Aragón[4] |
| Γονείς | Φερδινάνδος Δ΄ της Καστίλης και Κωνσταντία της Πορτογαλίας |
| Αδέλφια | Αλφόνσος ΙΑ΄ της Καστίλης |
| Οικογένεια | Οίκος της Ιβρέας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Ελεονώρα της Καστίλης, (Ισπανική γλώσσα : Linor, 1307 - 1359) από τον Οίκο της Ιβρέας-Καστίλης ήταν πριγκίπισσα της Καστίλης και με το γάμο της έγινε βασίλισσα της Αραγωνίας. Ήταν η πρώτη κόρη του Φερδινάνδου Δ΄ της Καστίλης και της Κωνσταντίας των Καπετιδών-Βουργουνδίας, κόρης του Διονυσίου της Πορτογαλίας.
Πρώτος γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε ηλικία 4 ετών η Ελεονώρα αρραβωνιάστηκε τον Ιάκωβο μεγαλύτερο γιο και διάδοχο του βασιλιά Ιακώβου Β΄ της Αραγωνίας ύστερα από συμφωνία που έκλεισαν μεταξύ τους οι δύο βασιλείς (1311).[5] Την ίδια εποχή έγινε ο γάμος ανάμεσα στην μεγαλύτερη κόρη του Ιακώβου Β΄ Μαρία της Αραγωνίας, κυρία του Καμέρος με τον αδελφό του Φερδινάνδου Δ΄ Πέτρο του Κάμερος. Ο πατέρας της πέθανε πρόωρα τον Σεπτέμβριο του 1312 όταν ήταν η ίδια 5 ετών, έναν χρόνο αργότερα τον Νοέμβριο του 1313 πέθανε και η μητέρα της, η γιαγιά της Μαρία της Μολίνα ανέλαβε αντιβασίλισσα στο πλευρό του μικρότερου αδελφού της Αλφόνσου ΙΑ΄. Ο μικρός Ιάκωβος επιθυμούσε ωστόσο να μην παντρευτεί και να ορκιστεί μοναχός, ο Πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ του υπενθύμισε τα καθήκοντα του.[5] Με δεδομένο το γεγονός ότι οι σχέσεις με τον πατέρα του δεν ήταν καλές επειδή παραμελούσε τα καθήκοντα του ο Ιάκωβος αναγκάστηκε τον Οκτώβριο του 1319 να υπογράψει δήλωση ότι θα είναι παρόν στην γαμήλια τελετή αφήνοντας πολλές αμφιβολίες άν η τελετή ολοκληρωθεί. Η συμφωνία ανάμεσα στο Βασίλειο της Καστίλης και το Βασίλειο της Λεόν είχε προβλέψει μόνο την πραγματοποίηση της τελετής.[5] Η γαμήλια τελετή πραγματοποιήθηκε (18 Οκτωβρίου 1319), ο Ιάκωβος σύμφωνα με τα Χρονικά αρνήθηκε να φιλήσει την νύφη όπως απαιτούσαν τα έθιμα της εποχής, αναγκάστηκε να το κάνει ο πατέρας του.[6]
Μετά την τελετή που πραγματοποίησε ο αρχιεπίσκοπος της Ταρραγόνα ο Ιάκωβος δήλωσε στον πατέρα του την πρόθεση του να παραιτηθεί από τα δικαιώματα του στον θρόνο και να εισέλθει σε μοναστήρι. Μετά από μία σύντομη συζήτηση που είχε με τον πατέρα του εγκατέλειψε την σύζυγο του. Τον Δεκέμβριου του 1319 απαρνήθηκε τα δικαιώματα του στον θρόνο και αποσύρθηκε στην μονή του Αγίου Φραγκίσκου στην Ταρραγόνα, ορκίστηκε επίσης Οσπιτάλιος Ιππότης στην μονή του Αγίου Ντομίνγκο της ίδιας πόλης.[6] Μετά την απόσυρση του σε μοναστήρι ανακηρύχτηκε διάδοχος του θρόνου ο αδελφός του Αλφόνσος Δ΄ της Αραγωνίας. Η απόρριψη της Ελεονώρας προκάλεσε μιά σειρά από διπλωματικά επεισόδια ανάμεσα στις βασιλικές αυλές της Αραγωνίας και της Καστίλης, ο Ιάκωβος Β΄ είπε στην γιαγιά της Μαρία της Μολίνα ότι ήταν πρωτοφανής η πράξη του γιου του και ο ίδιος ήταν αντίθετος. Την άνοιξη του 1320 ενώ η Ελεονώρα έμενε στην Τορτόζα ο Ιάκωβος Β΄ και ο γιος του Αλφόνσος ανακάλυψαν ότι ο μικρότερος Ιάκωβος ήθελε να ανακτήσει την σύζυγο του και τα δικαιώματα του στον θρόνο, την προσπάθεια απέτρεψε ο πατέρας του.[7] Μετά την διαμονή της στην Τορτόζα η Ελεονώρα έζησε στην Σαραγόσα και στην Καταλαγιού, επέστρεψε τελικά στην πατρίδα της το Βασίλειο της Καστίλης και της Λεόν.[8] Την εποχή που πήγε στην πατρίδα της αποσύρθηκε στο Αββαείο της Σάντα Μαρία λα Ρεάλ ντε Λας Ουέλγκας αλλά δεν φόρεσε ποτέ το πέπλο.[9] Στις αρχές Φεβρουαρίου 1325 ο Εδουάρδος Β΄ της Αγγλίας πρότεινε να παντρέψει την Ελεονώρα με τον γιο και διάδοχο του Εδουάρδο. Η υπογραφή της γαμήλιας συνθήκης πραγματοποιήθηκε (6 Φεβρουαρίου 1325), ο γάμος δεν έγινε ποτέ λόγω εκθρόνισης του Εδουάρδου Β΄.[10]
Βασίλισσα της Αραγωνίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο γάμος ανάμεσα στην Ελεονώρα και στον Αλφόνσο Δ΄ υπεγράφη τον Ιανουάριο του 1329, ο Αλφόνσος Δ΄ ήταν ήδη βασιλιάς και χήρος, ο γάμος έγινε έναν μήνα αργότερα (5 Φεβρουαρίου 1329) στην εκκλησία Σαν Μιγκλέλ ντε Ταρασόνα. Στην τελετή ήταν παρών ο αδελφός της Αλφόνσος ΙΑ΄ της Καστίλης και τα παιδιά του Ιακώβου Β΄ Μαρία, Ιωάννης, Πέτρος και Ραμόν Βερεγγάριος. Ο Αλφόνσος Δ΄ έδωσε στην σύζυγο του την Ουέσκα και πολλά άλλα χωριά που ανήκαν στο Στέμμα της Αραγωνίας.[8] Ο γάμος αυτός θεωρείται συμμαχία ανάμεσα στη Καστίλη και την Αραγωνία με βαθύτερο στόχο την ανακατάκτηση της Γρανάδας, είχαν γίνει πολλές γαμήλιες συμφωνίες μέχρι τότε αλλά η συμμαχία έσπαγε με την επιστροφή της νύφης στην Καστίλη. Η Ελεονώρα έφερε σοβαρές ανατροπές στο Βασίλειο της Αραγωνίας, προσπάθησε να αναδείξει τα συμφέροντα των δικών της γιων σε σχέση με τον μεγαλύτερο θετό της γιο Πέτρο με την πρώτη σύζυγο του Αλφόνσου Δ΄ Τερέζα ντ'Εστένσα. Έπεισε τον Αλφόνσο Δ΄ τελικά να δώσει στον Φερδινάνδο την Τορτόζα και μια μεγάλη σειρά από πόλεις.[11] Ο μικρότερος γιος της Ιωάννης που γεννήθηκε σε 5 χρόνια πήρε μια άλλη μεγάλη σειρά από πόλεις που είχε υπό τον έλεγχο της η Ελεονώρα, είχε υπό την κατοχή της την Ουέσκα από την εποχή του αρραβώνα τους. Οι δωρεές αυτές εξασθένησαν σημαντικά την κληρονομιά του Πέτρου, μεγαλύτερου γιου του Αλφόνσου Δ΄ από τον πρώτο του γάμο, ήταν ωστόσο πολύ μικρός και αδύναμος για να αντιδράσει αλλά η αριστοκρατία χωρίστηκε σε δύο στρατόπεδα. Ο Αλφόνσος Δ΄ είχε επιχειρήσει ωστόσο να δώσει στον Φερδινάνδο πολλές πόλεις που ανήκαν στο Βασίλειο της Βαλένθια αλλά τον είχαν εμποδίσει, όταν τις έδωσε η αριστοκρατία αντέδρασε και αναγκάστηκε να τις πάρει πίσω.[12]
Χηρεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με τον πρόωρο γάμο του συζύγου της Αλφόνσου Δ΄ στην Βαρκελόνη (24 Ιανουαρίου 1336) η Ελεονώρα δραπέτευσε αμέσως με τους δύο της γιους Φερδινάνδο και η Ιωάννη στην πατρίδα της το βασίλειο της Καστίλης και της Λεόν. Η Ελεονώρα φοβήθηκε την οργή του νέου βασιλιά Πέτρου Δ΄ τον οποίο είχε προσπαθήσει να εξασθενήσει σημαντικά όσο ζούσε ο πατέρας του.[8] Στην διαθήκη του που έγραψε ο Αλφόνσος Δ΄ τον Αύγουστο του 1333 στο Μοναστήρι του Πομπλέτ επικύρωνε όλα τα κοσμήματα και τους τίτλους που είχε παραχωρήσει στην ίδια και τους γιους της. Η Ελεονώρα δραπέτευσε για την πατρίδα της με έναν μεγάλο αριθμό από κοσμήματα, ο Πέτρος Δ΄ προσπάθησε αποτυχημένα να την εμποδίσει να δραπετεύσει από το βασίλειο της Αραγωνίας.[13] Ο νέος μονάρχης έκανε αρχικά κατάσχεση σε όλους τους τίτλους τους, τελικά την κατοχύρωσε στην ίδια και τους γιους της (1338) υπό τον όρο να είναι υποτελείς του επειδή οι Μαυριτανοί απειλούσαν την Ιβηρική. Την εποχή που βρισκόταν στην Καστίλη βρέθηκε σε άσχημες σχέσεις με τον ανεψιό της Πέτρο της Καστίλης λόγω της συμπεριφοράς της.
Δολοφονία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο μικρότερος γιος της Ιωάννης της Αραγωνίας δολοφονήθηκε στην Μπιλμπάο (12 Ιουνίου 1358) με διαταγή του Πέτρου.[14] Σε έναν περίπου χρόνο δολοφονήθηκε και η ίδια η Ελεονώρα στο Κάστρο Σέρι με διαταγή επίσης του ανεψιού της.[9] Σε τέσσερα χρόνια (1363) δολοφονήθηκε στην Μπουριάνα και ο μεγαλύτερος γιος της Φερδινάνδος της Αραγωνίας με διαταγή αυτή την φορά του μεγαλύτερου ετεροθαλούς αδελφού του Πέτρου Δ΄ της Αραγωνίας.[15] Υπάρχει διαφωνία σχετικά με τον Καθεδρικό ναό στον οποίο έγινε τελικά η ταφή της. Στο Αββαείο της Σάντα Μαρία λα Ρέαλ ντε λα Ουέλγκας υπάρχει ένας μαρμάρινος τάφος τοποθετημένος στην πλευρά της Επιστολής του Αγίου Ιωάννη.[16] Ο τάφος έχει διαστάσεις 2.25 μέτρα μήκος, 0.67 μέτρα πλάτος και καλύπτεται από λίθινη πλάκα, στον τάφο υπάρχει η επιγραφή της Μαρίας του Ουρζέλ, κόρης του Ερμενγκόλ ΣΤ΄ του Ουρζέλ.[17] Στον τάφο βρέθηκαν 5 κρανία και πολλά κόκκαλα, πολλοί πιστεύουν ότι βρισκόταν και η Ελεονώρα, ο τάφος στον οποίο μεταφέρθηκαν τα οστά της Ελεονώρας κόπηκε για να είναι πιο μεγάλος και ευρύς.[18] Στον παλιό Καθεδρικό ναό της Λιέιδα υπάρχει ένας τάφος στον οποίο έγινε η απόθεση των οστών του Αλφόνσου Δ΄ της Αραγωνίας.[19] Δίπλα στον τάφο του βασιλιά βρέθηκαν τα οστά ενός μικρού παιδιού για τα οποία πιστεύουν ότι ανήκουν στον μικρό γιο του Αλφόνσου Δ΄ Φερδινάνδου και μιας ενήλικης γυναίκας για την οποία πιστεύουν ότι ήταν η δεύτερη σύζυγος του βασιλιά Ελεονώρα.[19] Τα οστά του Αλφόνσου Δ΄ που είχαν μεταφερθεί στον παλιό Καθεδρικό ναό της Λιέιδα (1781) παρέμειναν σε μια κρύπτη μέχρι το 1986, στην συνέχεια μεταφέρθηκαν σε έναν λίθινο τάφο δίπλα από την πύλη του Αγίου Βερεγγάριου στον Καθεδρικό.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε το 1311 τον Αλφόνσο Δ΄ του Οίκου της Βαρκελώνης βασιλιά της Αραγωνίας και είχε τέκνα:
- Φερδινάνδος 1329-1363, μαρκήσιος της Τορτόθα, κύριος του Αλμπαρραθίν & Γραγα. Νυμφεύτηκε τη Μαρία των Καπειδών-Βουργουνδίας-Πορτογαλίας, μαρκησία της Τορτόθα, κόρη του Πέτρου Α΄ της Πορτογαλίας.
- Ιωάννης 1331-1358, κύριος του Έλχε, Μπίελ & Μπόλσα. Νυμφεύτηκε την Ισαβέλλα Νιούνιεθ ντε Λάρα, κόρη του Ιωάννης Νιούνιεθ Γ΄ δε Λάρα.
Πρόγονοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Πρόγονοι της Ελεονώρας τη Καστίλης |
|---|
|
|
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p11338.htm#i113372. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003. I00195704. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ p11338.htm#i113372. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Hinojosa Montalvo 2006, σ. 77
- ↑ 6,0 6,1 Hinojosa Montalvo 2006, σ. 78
- ↑ Hinojosa Montalvo 2006, σ. 79
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Arco y Garay 1945, σ. 258
- ↑ 9,0 9,1 Arco y Garay 1954, σ. 277
- ↑ Thomas Rymer (1745) Foedera, Conventiones, Literae 3rd Ed. (London), Tome II, Pars II, σ. 125
- ↑ Ramón Pont 1983, σσ. 63–64
- ↑ Ramón Pont 1983, σσ. 63–65
- ↑ Arco y Garay 1945, σσ. 259, 263
- ↑ Arco y Garay 1945, σ. 262
- ↑ Arco y Garay 1945, σ. 261
- ↑ Herrero Sanz 2004, σ. 262
- ↑ Gómez Moreno 1946, σ. 28
- ↑ Arco y Garay 1954, σ. 278
- ↑ 19,0 19,1 Amics de la Seu Vella 1989, σσ. 14–15
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Amics de la Seu Vella de Lleida (1989). Les despulles reials d'Alfons el Benigne, Elionor i l'infant Ferran retornen a la Seu Vella de Lleida. Día de la Seu Vella. Commemoració del 650 aniversari de la mort d'Alfons el Benigne (in Catalan). Lérida: Publicacions dels Amics de la Seu Vella de Lleida.
- Arco y Garay, Ricardo del (1945). Sepulcros de la Casa Real de Aragón (in Spanish). Madrid: Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
- Arco y Garay, Ricardo del (1954). Sepulcros de la Casa Real de Castilla (in Spanish). Madrid: Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
- Benavides, Antonio (1860). Memorias de Don Fernando IV de Castilla (in Spanish). Tome I (1ª ed.). Madrid: Imprenta de Don José Rodríguez.
- Benavides, Antonio (1860). Memorias de Don Fernando IV de Castilla (in Spanish). Tome II (1ª ed.). Madrid: Imprenta de Don José Rodríguez.
- Cerdá y Rico, Francisco (1787). Crónica de D. Alfonso el Onceno de este nombre (in Spanish) (2ª ed.). Madrid: Imprenta de D. Antonio de Sancha.
- Cruz, Fray Valentín de la (1979). Burgos, Guía completa de las tierras del Cid (in Spanish). Burgos: Publicaciones de Excma. Diputación de Burgos.
- Fernández de los Ríos, Ángel (1850). Semanario Pintoresco Español. Lectura de las Familias. Enciclopedia Popular (in Spanish). Madrid: Oficinas y establecimiento tipográfico del Semanario Pintoresco Español y de la Ilustración.
- Fernández-Ladreda, Clara (1989). Guía para visitar los santuarios marianos de Navarra (in Spanish). Madrid: Ediciones Encuentro. ISBN 978-84-7490-238-9.
- Gómez Moreno, Manuel (1946). El Panteón de las Huelgas Reales de Burgos (in Spanish). Madrid: Instituto Diego Velázquez. Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
- Herrero Sanz, María Jesús (2004). Guía de Santa María la Real de Huelgas de Burgos (in Spanish). Madrid: Patrimonio Nacional.
- Hinojosa Montalvo, José Ramón (2006). Jaime II y el esplendor de la Corona de Aragón (in Spanish) (1ª ed.). Donostia-San Sebastián: Nerea.
- Martínez Ferrando, Ernest (1963). Jaume II o el seny català ; Alfons el Benigne (in Catalan). (Biblioteca biográfica catalana, Sèrie dels reis catalans), 11. Aedos.
- Martínez Ferrando, Jesús Ernesto; Sobrequés, S.; Bagué, Enric (1954). Els descendents de Pere el Gran: Alfons el Franc, Jaume II, Alfons el Benigne (in Catalan). Teide (Biografies catalanes, Sèrie històrica, 6).
- Menéndez Pidal de Navascués, Faustino (1982). Instituto Luis de Salazar y Castro (Consejo Superior de Investigaciones Científicas (ed.). Heráldica medieval española: la Casa Real de León y Castilla (in Spanish). Volume I. Hidalguía.
- Mutgé i Vives, Josefina (1987). La ciudad de Barcelona durante el reinado de Alfonso el Benigno (1327-1336) (in Spanish). Consejo Superior de Investigaciones Científicas (Anejos del Anuario de estudios medievales, 17.
- Ramón Pont, Antonio (1983). "El infante don Fernando, señor de Orihuela en la guerra de los dos Pedros (1356-1363)" (PDF). Anales de la Universidad de Alicante. Historia Medieval (in Spanish). Alicante: Anales de la Universidad de Alicante. Historia medieval: Universidad de Alicante: Servicio de Publicaciones (2): 63–92.
- Zurita, Jerónimo (2005). Anales de Aragón (in Spanish) (1ª ed.). Institución Fernando el Católico.