Μετάβαση στο περιεχόμενο

Επιδρομή στη Μαζίουα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 11°39′4″S 36°46′12″E / 11.65111°S 36.77000°E / -11.65111; 36.77000

Επιδρομή στη Μαζίουα
(Maziua raid)
Η Εκστρατεία της Ανατολικής Αφρικής κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Χάρτης όπου απεικονίζει το θέατρο των επιχειρήσεων στην Ανατολική Αφρική, κατά τον Α΄ Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Χρονολογία24 Αυγούστου 1914[Σημ. 1]
ΤόποςΜαζίουα, Επαρχία Νιάσα (Niassa Province), Πορτογαλική Ανατολική Αφρική (σημερινή Μοζαμβίκη)
ΈκβασηΓερμανική νίκη
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
Ιατρός Χειρουργός Dr. Wolfgang Weck
Λοχίας Eduardo Costa 
Δυνάμεις
απόσπασμα της Schutztruppe
αστυνομικό απόσπασμα της Niassa Company
Απώλειες
Άγνωστες
10-13 νεκροί

Η Επιδρομή στη Μαζίουα (αγγλικά: Maziua raid), ήταν μια ένοπλη συμπλοκή κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μεταξύ των Γερμανικών και Πορτογαλικών αποικιακών στρατευμάτων στη Μοζαμβίκη, στις 24 Αυγούστου 1914. Αν και οι δύο χώρες ήσαν επισήμως εν ειρήνη, οι Γερμανοί στρατιώτες πραγματοποίησαν διασυνοριακή επιδρομή στην Πορτογαλική Μοζαμβίκη για απροσδιόριστους λόγους και κατέστρεψε την προφυλακή της Μαζίουα (Maziua). Οι Πορτογάλοι στρατιώτες που σκοτώθηκαν κατά την επιδρομή, ήσαν τα πρώτα θύματα της Πορτογαλίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μετά την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στις 28 Ιουλίου 1914, αυξήθηκαν οι εντάσεις στις Ευρωπαϊκές αποικίες της Ανατολικής Αφρικής, ιδιαίτερα στις παραμεθόριες περιοχές της Ανατολικής Αφρικής (σύγχρονη Τανζανία). Τα νέα σχετικά με τη σύγκρουση στην Ευρώπη εξαπλώνονταν αργά σε μερικά από τα πιο απομακρυσμένα μέρη των Αφρικανικών αποικιών, με αποτέλεσμα τη σύγχυση σχετικά με το ποια χώρα βρισκόταν σε πόλεμο με ποιον.[1]

Η μπόμα της Μαζίουα στη βόρεια Μοζαμβίκη,[2][3] αποικία στην ουδέτερη Πορτογαλία, πιθανότατα να μην ενημερώθηκε καθόλου για την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Μαζίουα κατεχόταν από ένα μικρό αστυνομικό απόσπασμα της εταιρείας Νιάσα (Niassa Company),[4] και διοικούνταν από τον Λοχία Εντουάρντο Κόστα (Sgt. Eduardo Costa) των υγειονομικών υπηρεσιών των Πορτογαλικών Ενόπλων Δυνάμεων.[5]

Τη νύχτα της 23ης Αυγούστου 1914, Γερμανοί ασκάρι (askari)[Σημ. 2][Υποσημ. 1][Υποσημ. 2] ηγούμενοι από τον χειρουργό προσωπικού Dr. Wolfgang Weck διέσχισαν τον Ποταμό Ρουβούμα (Ruvuma River), ο οποίος καθόριζε τα σύνορα της Γερμανικής Ανατολικής Αφρικής με τη Μοζαμβίκη. Εν συνεχεία, προέλασαν προς τη Μαζίουα.[5][4] Εκ των υστέρων, ο Weck ισχυρίστηκε ότι πραγματοποιούσε μια έρευνα σχετικά με την ασθένεια του ύπνου στην κοντινή Σασαουάλα (Sassawala) και δεν είχε πληροφορηθεί για την έναρξη του πολέμου. Αντιθέτως, είχε ισχυριστεί ότι η Μαζίουα είχε κυριευθεί από ιθαγενείς αντάρτες, προκαλώντας την επίθεσή του.[6] Η έκθεση των γεγονότων υπό τον Weck, αμφισβητήθηκε από συγχρόνους του και τους ιστορικούς. Κάποιοι μάλιστα έχουν θεωρητικολογήσει, ότι η επιδρομή ήταν μέρος κάποιου είδους συνωμοσίας. Ο Πορτογάλος ιστορικός Fernando Amado Couto, θεώρησε πολύ πιο πιθανό, ότι ο Weck είχε απλά παρακινηθεί από μια επιθυμία για πολεμική δόξα.[4] Σύμφωνα με άλλες πηγές, ο Weck πίστευε ότι η Πορτογαλία είχε κηρύξει τον πόλεμο στη Γερμανία.[2][7]

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η Γερμανική δύναμη αιφνιδίασε τους άνδρες του Costa τα ξημερώματα της 24ης Αυγούστου, και γρήγορα τους κατέλαβαν. Το μεγαλύτερο μέρος της φρουράς σκοτώθηκε. Πέραν του Costa, εννέα[4] με δώδεκα Πορτογάλοι ασκάρι έπεσαν στη μάχη.[5][3] Ήσαν οι πρώτες απώλειες των Πορτογάλων κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προτού οι στρατιώτες του Weck αποσυρθούν πίσω στη Γερμανική Ανατολική Αφρική, έκαψαν ολοσχερώς τη Μαζίουα, αφήνοντας παράλληλα, άταφους τους νεκρούς.[4]

Λόγω της εξαιρετικά απομεμακρυσμένης θέσης της Μαζίουα, τα νέα σχετικά με την επιδρομή έφθασαν μόνο στην πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης Λοουρένσο Μάρκες, τέσσερις μήνες αργότερα, στις 15 Δεκεμβρίου 1914.[4] Η επίθεση προκάλεσε διπλωματικό σκάνδαλο και η Πορτογαλική κυβέρνηση κατηγόρησε τη Γερμανία για επιθετική πολεμοκαπηλεία.[8] Η Γερμανική κεντρική κυβέρνηση αποδέχθηκε την πλήρη ευθύνη,[2] και ανακοίνωσε επίσημη συγγνώμη.[8][7] Εν τω μεταξύ, ο Πάουλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ, διοικητής της Γερμανικής Schutztruppe (αποικιακή δύναμη),[Σημ. 3] συγκέντρωσε περισσότερα στρατεύματα κατά μήκος των συνόρων της Μοζαμβίκης. Μετακίνησε ένα λόχο[Σημ. 4] τακτικών αποικιακών στρατευμάτων και 800 άνδρες Ανγκόνι (Angoni)[Σημ. 5] Τους Ρούγκα-Ρούγκα (Ruga-Ruga)[Σημ. 6] βοηθητικούς στην περιοχή, για να αποτρέψουν τους Πορτογάλους από το να εφαρμόσουν αντίποινα.[8] Οι εντάσεις παρέμειναν υψηλές λόγω της επιδρομής,[2] και ο Weck απέκτησε "κακοφημία" για αυτή του την ενέργεια.[9]Λίγο μετά την επιδρομή του εναντίον της Μαζίουα, ο Weck παραβίασε και πάλι την Πορτογαλική ουδετερότητα, σε μια προσπάθεια να συλλάβει τον Βρετανό κυνηγό Piet Pretorius ο οποίος είχε κατασκηνώσει νοτίως του Ρουβούμα, παρόλα αυτά, ο Pretorius κατόρθωσε να διαφύγει.[10][3]

Αν και οι στρατιωτικές συγκρούσεις μεταξύ Γερμανών και Πορτογάλων στρατιωτών συνεχίστηκαν στην Αφρική από το 1914 έως το 1915, κυρίως στην Ανγκόλα,[8][2] η Πορτογαλία παρέμεινε επισήμως ουδέτερη έως το 1916.[4] Κατόπιν, εισήλθε στον πόλεμο στην πλευρά των Συμμάχων και έλαβε μέρος στις μάχες για τη Γερμανική Ανατολική Αφρική. Ο Πορτογαλικός στρατός υπέστη σοβαρές απώλειες στην Εκστρατεία της Ανατολικής Αφρικής και η βόρεια Μοζαμβίκη, κατά τις τελευταίες φάσεις του πολέμου, είχε ερημώσει από τις Γερμανικές εισβολές.[4]

Το 1928, η Πορτογαλική κυβέρνηση ζήτησε επισήμως από τη Γερμανία, χρηματική αποζημίωση 275.000 Reichsmark, για την επίθεση στη Μαζίουα.[11]

  1. Σύμφωνα με τους Edward Paice και Fernando Amado Couto, η επίθεση έλαβε χώρα στις 24 Αυγούστου, ενώ ο Robert Gaudi δήλωσε πως η Μαζίουα καταστράφηκε πριν τις 14 Αυγούστου 1914.[Παρ. Σημ. 1][Παρ. Σημ. 2][Παρ. Σημ. 3]
  2. O askari (πληθ. οι askaris), είναι η Αραβικής προέλευσης λέξη των Σουαχίλι για τον στρατιώτη ή τον αστυνομικό.[Παρ. Σημ. 4]
  3. Schutztruppe (Γερμανικά: ˈʃʊtsˌtʁʊpə κυριολ. «δύναμη προστασίας»), ήταν η επίσημη ονομασία των αποικιακών στρατευμάτων στα Αφρικανικά εδάφη της Γερμανικής Αποικιακής Αυτοκρατορίας, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως το 1918. Παρόμοια με άλλα αποικιακά στρατεύματα, τα Schutztruppen αποτελούνταν από εθελοντές Ευρωπαίους υπαξιωματικούς και αξιωματικούς, όπως επίσης από ιατρούς και κτηνιάτρους. Οι περισσότερες κατεταγμένες σειρές είχαν στρατολογηθεί από τις αυτόχθονες κοινότητες εντός των Γερμανικών αποικιών ή κι'από άλλες περιοχές της Αφρικής.[Παρ. Σημ. 5]
  4. Λόχος είναι στρατιωτική μονάδα, η οποία συνήθως αποτελείται από 80-150 στρατιώτες και συνήθως διοικείται από ένα λοχαγό ή ταγματάρχη. Οι περισσότεροι λόχοι αποτελούνται από τρεις έως έξι διμοιρίες, αν και ο ακριβής αριθμός των μπορεί να διαφέρει ανά χώρα, τύπο μονάδας και δομή.
  5. Εκ της φυλής Νγκόνι (Ngoni).
  6. Οι Ρούγκα-Ρούγκα (Ruga-Ruga, ενίοτε ονομαζόμενοι και Ρούγκαρούγκα (Rugaruga)) ήσαν άτακτα στρατεύματα στην Ανατολική Αφρική, τα οποία συχνά αναπτύσσονταν από τις αποικιακές δυνάμεις της δύσης.
Παραπομπές σημειώσεων
  1. Amado Couto, Fernando (8 Σεπτεμβρίου 2014). «MAZIÚA 1914: A ENTRADA DE MOÇAMBIQUE NA I GUERRA MUNDIAL». Macau. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2019. 
  2. Gaudi, Robert (2017). African Kaiser: Paul Von Lettow-Vorbeck and the Great War in Africa, 1914-1918. London: Hurst and Company. ISBN 978-1849048675. 
  3. Paice, Edward (2008). Tip & Run. The Untold Tragedy of the Great War in Africa. London: Orion Publishing Group. ISBN 978-0753823491. 
  4. J M Sinclair (1995). «Askari». Collins English Dictionary. Glasgow: HarperCollins Publishers. σελ. 89. ISBN 0-00-470677-3. 
  5. Gann, L.H.· Duignan, Peter (1977). The Rulers of German Africa, 1884-1914. Palo Alto: Stanford University Press. σελ. 116. 
  1. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1960, η λέξη άρχισε να διαχωρίζεται για μεν τον στρατιώτη σε askari, για δε τον αστυνομικό σε polici (προφέρεται: πολίσι).
  2. Στα Ελληνικά υπάρχει το ασκέρι, το οποίο προέρχεται από το Τουρκικό asker που σημαίνει:
    α. τακτικό ή άτακτο στρατιωτικό σώμα
    β. τα μέλη μιας οικογένειας (συνήθως πολυμελούς) και
    γ. πλήθος.[Παρ. Υποσημ. 1]
Παραπομπές Υποσημειώσεων
  1. Εμμ. Κριαράς (1995). «ασκέρι». Νέο Ελληνικό Λεξικό, Λεξικό της σύγχρονης Ελληνικής Δημοτικής γλώσσας. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. σελ. 192. ISBN 960-213-326-0. 
  1. Paice (2008), σελίδες 13–22.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Sverrisson (2008), σελ. 88.
  3. 3,0 3,1 3,2 Gaudi (2017), σελ. 264.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Fernando Amado Couto (8 Σεπτεμβρίου 2014). «MAZIÚA 1914: A ENTRADA DE MOÇAMBIQUE NA I GUERRA MUNDIAL». Plataforma Macau. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2019. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Paice (2008), σελ. 22.
  6. Paice (2008), σελίδες 22–23.
  7. 7,0 7,1 Zollmann (2016), σελ. 99.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Paice (2008), σελ. 23.
  9. Paice (2008), σελίδες 86, 143.
  10. Paice (2008), σελ. 86.
  11. Zollmann (2016), σελ. 364.

Παραπομπές που αναφέρονται

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]