Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιερά Μητρόπολις Καισαρείας (Καππαδοκίας)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εκκλησία της Παναγίας στην Καισάρεια

Η Ιερά Μητρόπολις Καισαρείας ήταν μια επαρχία (Μητρόπολη) του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η επισκοπή υπήρχε από το 325 έως το 1922 με έδρα της την Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ο τίτλος του Μητροπολίτη Καισαρείας, υπερτίμου και εξάρχου πάσης Ανατολής υπάρχει[1] από το 1934[2].

Η Καισάρεια κατοικήθηκε από την 4η χιλιετία π.Χ. Η πόλη ονομαζόταν αρχικά Μάζακα και μετά το 150 π.Χ.Ευσέβεια. Μετά το 17 μ.Χ., οπότε κατακτήθηκε από την Ρώμη, έλαβε το όνομα Καισάρεια. Η πόλη έγινε Μητρόπολη το 325, αρχικά έχοντας τιμητική υπεροχή έναντι των άλλων επισκοπών της περιοχής (Νικομηδείας, Γαγγρών, Αγκύρας, Αμασείας, Νεοκαισαρείας και Σεβαστείας). Μετά την Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο του 451, όλες οι επισκοπές τέθηκαν υπό το Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως[1].

Η Μητρόπολη είχε 5 επισκοπές τον 7ο αιώνα, 12 τον 10ο αιώνα και 8 τον 12ο αιώνα. Μετά την κατάκτηση της περιοχής από τους Σελτζούκους, ο αριθμός τους σταδιακά μειώθηκε και τον 14ο αιώνα δεν έμεινε ούτε μία. Η Μητρόπολη περιελάμβανε τις πόλεις Μουταλάσκη, Νεάπολη, Προκόπιο, Υοσγάτη, Μωκισσό, Κιρκισό, Ζήλα, Ευχάνεια, Ασκληπιείο[2].

Μετά την ήττα της Ελλάδας στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο και την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923, δεν έμεινε καθόλου Ορθόδοξος πληθυσμός στα εδάφη της Μητρόπολης[2].

Επισκοπικός κατάλογος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μέγας Βασίλειος, Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας (370-379)
Πιστοποιητικό βάπτισης, 1892
Όνομα Έτη Σχόλια
Πριμιανός ή Λογγίνος θρυλείται
Θεόκριτος β΄ μισό 2ου αιώνα
Αλέξανδρος 170 – 211
Φιρμιλιανός 230 ~ 268
Λεόντιος Α΄ ~ 285[3]
Αγρικόλαος (;) 314 σε κάποιους καταλόγους αναφέρεται ως επίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας, σε άλλους της Παλαιστίνης[4]
Ευσέβιος Α΄ 315 – 320
Λεόντιος Β΄ 4ος αιώνας συμμετείχε στην Πρώτη Σύνοδο της Νίκαιας το 325[3]
Ευσέβιος Β΄ ~ 335
Διάνιος ~ 336
Ευσέβιος Γ΄ ~ 340
Ευλάλιος
Ερμογένης – 341
Διάνιος Β΄ 341 – 362
Ευσέβιος Δ΄ 362 – 370
Βασίλειος 370 – 379
Ηρακλείδης 379 – 380
Ελλάδιος ή Παλλάδιος[5] 380 – 396
Φαρέτριος 396 – 404
Αρχέλαος 404 – 431
Φίρμος 431 – 438
Θαλάσσιος Α΄ 438 – 452 συμμετείχε στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο[6]
Αλύπιος ~ 458[7]
Θαλάσσιος Β΄ ~ 469
Αλύπιος ~ 513
Αρέθας Α΄ ~ 518
Ηλίας ~ 530
Σωτήριος πριν το 535 – μετά το 536
Θεόδωρος 538 – 550 Μονοφυσίτης
Αρέθας Β΄ ~ 550
Σωτήριχος ~ 553
Θεόκριτος ~ 560
Ανδρέας τέλη 6ου – αρχές 7ου αι.[8]
Φιλαλήθης ~ 681
Κυριακός ~ 691
Αγάπιος πριν το 787 – μετά το 792
Νικόλαος ~ 806
Θωμάς ~ 812
Ιωάννης πρώτο μισό 9ου αιώνα[9]
Ευσχήμων Α΄ πριν το 857 – μετά το 859
Ευθύμιος ~ 865 – ;
Παύλος ~ 867
Προκόπιος ~ 879
Θεοφάνης Α΄ ~ 886
Ευσχήμων Β΄ ~ 889
Αρέθας Γ΄ 903 ~ 939
Βασίλειος Β΄ πριν το 912 – μετά το 918
Θεοφάνης Β΄ πριν το 928 – μετά το 933
Βασίλειος Γ΄ ~ 933 – ;
Αρέθας Δ΄ ~ 945
Ευσέβιος Ε΄ ~ 950
Βασίλειος Δ΄ 950 – μετά το 980
Στέφανος πριν τον Μάρτιο 1166[10] ~ 1177[11]
Βασίλειος Χρυσόμαλλος ~ 1295[12]
Λέων ~ 1296[13]
Μάξιμος ~ 1508[14]
Μητροφάνης πριν το 1546[14] – 1565 υπογράφει την καθαίρεση του Πατριάρχη Ιωάσαφ Β΄ (Ιαν. 1565)[15], τον οποίο και διαδέχτηκε
Παρθένιος ~ 1583[16]
Παχώμιος ~ 1583/4 εξελέγη, αλλά δεν χειροτονήθηκε[17]
Γρηγόριος ~ 1608[18] – Σεπτέμβριος 1623[19]
Γερμανός Σεπτέμβριος 1623 – Ιούνιος 1627 από Μήλου[19]
Επιφάνιος Ιούνιος 1627[20] – ;
Γρηγόριος 1630 – ; από Χαλκηδόνος, παραιτήθηκε[21]
Ισαάκ 8 Ιουνίου 1630[22] – ; από Χαλκηδόνος
Ζαχαρίας Νοέμβριος 1642 – Δεκέμβριος 1648[23] από Μυρέων[24]
Άνθιμος Δεκέμβριος 1648 – μετά το 1659[25] από πρώην Σάμου[23]
Γρηγόριος ; – Οκτώβριος 1674 καθαιρέθηκε[26]
Γερμανός 5 Οκτωβρίου 1674[26] – Μάιος 1676 καθαιρέθηκε[27]
Κυπριανός πριν τον Ιανουάριο 1700[28] – 1707 κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης
Ιερεμίας 1708 – 1716
Νεόφυτος 1716; – 1734 μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης
Γεράσιμος ~ 1741[29]
Κύριλλος ~ 1744[30]
Παρθένιος πριν τον Σεπτέμβριο 1748[31] – μετά τον Φεβρουάριο 1754[32]
Παΐσιος Α΄ πριν το 1760[33] – μετά τον Σεπτέμβριο 1763[34]
Γρηγόριος πριν το 1787[35] – μετά τον Σεπτέμβριο 1794
Χρύσανθος πριν το 1799 κατόπιν Βεροίας, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης
Λεόντιος Γ΄ Ιούλιος 1796 – 1 Οκτωβρίου 1801 από Μελενίκου, παραιτήθηκε
Φιλόθεος Οκτώβριος 1801 – Μάιος 1816 † από Τυρνόβου
Μελέτιος Μάιος 1816 – Ιούνιος 1817 † από Νεοκαισαρείας
Ιωαννίκιος Ιούνιος 1817 – 15 Νοεμβρίου 1823 † από Νικαίας, συνελήφθη το 1821, πέθανε στην φυλακή
Χρύσανθος Νοέμβριος 1823 – Δεκέμβριος 1830 κατόπιν Εφέσου
Γεράσιμος (Δομνηνός) Δεκέμβριος 1830 – Μάρτιος 1832 παραιτήθηκε[36], κατόπιν Αγκύρας
Παΐσιος Β΄ (Κεπόγλου) Μάρτιος 1832 – 30 Ιανουαρίου 1871[36]
Βασίλειος (Αστερίου) 1871 από Αγχιάλου, δεν δέχτηκε την εκλογή[37]
Ευστάθιος (Κλεόβουλος) 30 Σεπτεμβρίου 1871 – 28 Ιανουαρίου 1876[37]
Μεθόδιος (Αρώνης) 28 Ιανουαρίου 1876 – 12 Μαΐου 1878[37] από Μυτιλήνης, κατόπιν Διδυμοτείχου
Ιωάννης (Αναστασιάδης) 12 Μαΐου 1878 – 28 Απριλίου 1902[37]
Γερβάσιος (Ωρολογάς) 14 Μαΐου 1902 – 16 Μαρτίου 1910 από Κορυτσάς, κατόπιν Ιωαννίνων
Σωφρόνιος (Νηστόπουλος) 27 Μαρτίου 1910 – 25 Απριλίου 1911 από Αγκύρας, αργότερα Κολωνίας
Αμβρόσιος (Σταυρινός) 25 Απριλίου 1911 – 13 Φεβρουαρίου 1914 από Νεοκαισαρείας, επαύθη, κατόπιν πάλι Νεοκαισαρείας
Νικόλαος (Σακκόπουλος) 13 Φεβρουαρίου 1914 – 22 Φεβρουαρίου 1927[37] από Μαρωνείας, κατόπιν Χαλκηδόνος[2]
Καλλίνικος (Δελικάνης) 26 Ιουλίου 1932 – 11 Ιανουαρίου 1934 † από Κυζίκου[38]
  1. 1,0 1,1 Kiminas 2009, σελ. 100.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Kiminas 2009, σελ. 101.
  3. 3,0 3,1 (Ιταλικά) Antonio Borrelli, San Leonzio di Cesarea di Cappadocia, en el sitio Santi e Beati.
  4. v. Agricolaos, στο Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, τόμ. I, Παρίσι 1912, σελ. 1027-1028.
  5. Πολάκης, Παρθένιος (1954). «Ἱστορικαὶ προϋποθέσεις τοῦ πρωτείου τοῦ Ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως (Ζ´)». Θεολογία ΚΕ´ (1): 124. http://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/index.asp. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021. 
  6. Λέων, Πάπας Ρώμης (1846). Sancti Leonis Magni, romani pontificis, Opera omnia. J.-P. Migne. σελ. 1252. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2024. 
  7. (Γαλλικά) R. Janin, v. 6. Alypius, στο Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, τόμ. II, Παρίσι 1914, στ. 904.
  8. (Γαλλικά) M. Jugie, v. 42. André, στο Dictionnaire d'histoire et de géographie ecclésiastiques, τόμ. II, Παρίσι 1914, σελ. 1612-1613.
  9. Laurent 1963, σελ. 172.
  10. Χωνιάτης, Νικήτας (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. σελ. 257. 
  11. Troianos, Spyros. Ein Synodalakt Michaels III. zum Begnadigungsrecht (PDF). σελ. 205. 
  12. Laurent 1963, σελ. 173-174.
  13. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 112.
  14. 14,0 14,1 Ζαχαριάδου 1996, σελ. 143.
  15. Bekker 1849, σελ. 184.
  16. Πάρδος, Αντώνης (1998). Ἀθωνικὰ Σύμμεικτα 5. Ἀρχεῖο τῆς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος. Ἐπιτομὲς ἐγγράφων. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 122. ISBN 960-90911-0-5. 
  17. Μουστάκας, Κωνσταντίνος. «Παχώμιος Β΄ Κωνσταντινουπόλεως». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2020. 
  18. Κουρίλας, σελ. 26.
  19. 19,0 19,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 387.
  20. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 391.
  21. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 253. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2022. 
  22. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 379.
  23. 23,0 23,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 201.
  24. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 172.
  25. Μπρούσκαρη, Έρση (1983). «Πατριαρχικά γράμματα του Μουσείου Κανελλοπούλου». Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρίας 11: 249-266. https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/deltion/article/viewFile/4589/4365.pdf. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021. 
  26. 26,0 26,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 369.
  27. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 317-318.
  28. Βαλαής, Διονύσιος (16 Ιουλίου 2013). «Πτυχές από την Ιστορία της Μητρόπολης Δρύστρας: Βιογραφικός Αρχιερατικός Κατάλογος του ΙΖ' αιώνα επί τη βάσει Πατριαρχικών εγγράφων». Synthesis-Ηλεκτρονικό περιοδικό Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ 2 (1): 77. doi:https://doi.org/10.26262/syn.v2i1.3652. https://ejournals.lib.auth.gr/synthesis/article/view/3652/3690. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2024. 
  29. Κτιτορικόν ή προσκυνητήριον της ιεράς και βασιλικής μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, σελ. 97
  30. Κουρίλας, σελ. 187.
  31. «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΕ): 231. 1882. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA231#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022. 
  32. Φορόπουλος, Ιωακείμ (Σεπτέμβριος 1900). «Έγγραφα του Πατριαρχικού Αρχειοφυλακείου». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (39): 434. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA434#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2022. 
  33. «Τα πατριαρχικά σιγίλλια». Ιερά Βασιλική Σταυροπηγιακή Μονή του Κύκκου. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020. 
  34. Φορόπουλος, Ιωακείμ (Νοέμβριος 1900). «Έγγραφα του Πατριαρχικού Αρχειοφυλακείου». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (44): 479. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA479#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2022. 
  35. Κουρίλας, σελ. 191.
  36. 36,0 36,1 Μελιδώνης, Σταύρος. «Μητροπολίτης Καισαρείας Παΐσιος B' - 150 χρόνια από την εκδημία του». Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. 
  37. 37,0 37,1 37,2 37,3 37,4 Φιλιππαίου, Θεοκλήτου (Ιούλιος - Σεπτέμβριος 1960). «Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως Επισκοπαί καί Επίσκοποι (1833-1906), Β´». Θεολογία 31 (3): 355. http://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/material/1960_3_1_Filippaios2.pdf. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2021. 
  38. Kiminas 2009, σελ. 102.