Ιρένα Κσιβίτσκα
| Ιρένα Κσιβίτσκα | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Irena Krzywicka (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 28 Μαΐου 1899[1][2] Γενισέισκ |
| Θάνατος | 12 Ιουλίου 1994[1] Μπυρ-συρ-Ιβέτ |
| Τόπος ταφής | Evangelical Cemetery of the Augsburg Confession in Warsaw |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[1][3] |
| Σπουδές | Σχολή Πολωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών συγγραφέας[4] |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Andrzej Krzywicki |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Ιρένα Κσιβίτσκα (πολωνικά: Irena Krzywicka προφέρεται: [ˈirɛna kʂɨvitska], το γένος Γκόλντμπεργκ) (28 Μαΐου 1899, Γενισέισκ - 12 Ιουλίου 1994, Μπουρ-σουρ-Ιβέτ) ήταν Πολωνή φεμινίστρια, συγγραφέας, μεταφράστρια και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών, η οποία προώθησε τη σεξουαλική διαπαιδιαγώγηση, την αντισύλληψη και τον οικογενειακό προγραμματισμό.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώιμη ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κσιβίτσκα γεννήθηκε σε μια οικογένεια Πολωνών Εβραίων αριστερών ιντελιγκέντσια. Οι γονείς της ήταν σοσιαλιστές ακτιβιστές που εξορίστηκαν στη Σιβηρία, όπου γεννήθηκε η Ιρένα. Ο πατέρας της, Στανίσουαφ Γκόλντμπεργκ, ήταν ιατρός και η μητέρα της ήταν οδοντίατρος. Κατά τη διάρκεια της εξορίας, ο πατέρας της Ιρένα εμφάνισε φυματίωση και πέθανε τρία χρόνια μετά την επιστροφή τους στην Πολωνία.[5] Ανατράφηκε από τη μητέρα της, λάτρισσα της πολωνικής λογοτεχνίας, με πνεύμα ανοχής και ορθολογισμού.
Το 1922, η Κσιβίτσκα αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας με πτυχίο στην πολωνική γλώσσα. Δεν ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή λόγω της σύγκρουσης με τον επιβλέπων καθηγητή της. Κατά το χρόνο της στο πανεπιστήμιο δημοσίευσε το πρώτο της δοκίμιο Kiść bzu («Ένα μπουκέτο πασχαλιές»).
Το 1923, η Ιρένα παντρεύτηκε τον Γέζι Κσιβίτσκι, γιο του κοινωνιολόγου και ακτιβιστή των δικαιωμάτων των γυναικών Λούντβικ Κσιβίτσκι. Το ζευγάρι αποφάσισε να είναι σε έναν ανοιχτό γάμο. Λίγο μετά το γάμο, η Κσιβίτσκα πήγε στην Κορσική με τον εραστή της Βάλτερ Χάσενκλεβερ, διάσημο Γερμανό ποιητή και θεατρικό συγγραφέα. Πίστευε ότι ο γάμος της ήταν ευτυχισμένος και είχε δύο γιους, τον Πιότρ και τον Άντζεϊ.
Φεμινιστικές δραστηριότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Κσιβίτσκα ήταν συγγραφέας πολλών μυθιστορημάτων και μεταφρασμένων έργων των Χ. Τζ. Γουέλς, Μαξ Φρις και Φρήντριχ Ντύρενματ. Η συνάντηση με τον Ταντέους Μπόι-Ζελένσκι αποδείχθηκε κρίσιμη στιγμή στη ζωή της, καθώς ερωτεύτηκαν και έγιναν εραστές. Το έργο της Κσιβίτσκα για τη διάδοση της γνώσης σχετικά με τη σεξουαλική εκπαίδευση και την αντισύλληψη την έκανε την πιο διάσημη φεμινίστρια της προπολεμικής Πολωνίας. Θεωρήθηκε σκανδαλώδης καθώς μίλησε για την άμβλωση, τη γυναικεία σεξουαλικότητα και την ομοφυλοφιλία.
Η Κσιβίτσκα και ο Μπόι-Ζελένσκι άνοιξαν μια κλινική στη Βαρσοβία, η οποία έδινε δωρεάν πληροφορίες σχετικά με την προγραμματισμένη γονιμότητα. Δέχτηκε επίθεση από δεξιούς ακτιβιστές, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι η Κσιβίτσκα ήθελε «να βλάψει το έθνος», και από φιλελεύθερους συγγραφείς, όπως οι Γιαν Λέχον, Μάρια Ντομπρόφσκα και Γιαρόσουαφ Ιβασκιέβιτς, οι οποίοι αντιτάχθηκαν στην επικράτηση των σεξουαλικών θεμάτων στα έργα της.
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και μετανάστευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την κατοχή της Πολωνίας, η Κσιβίτσκα έπρεπε να παραμείνει κρυμμένη και με ψευδή ονομασία, επειδή τοποθετήθηκε στον ναζιστικό κατάλογο ατόμων που είχαν χαρακτηριστεί για εξόντωση. Βοήθησε τον υπόγειο στρατό σε δραστηριότητες αντίστασης. Τρία κοντινά της άτομα χάθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου: ο σύζυγός της (πιθανώς δολοφονήθηκε στη σφαγή του Κατύν), ο Μπόι-Ζελένσκι (δολοφονήθηκε στο Λβιβ) και ο γιος της Πιότρ.
Το 1945-1946, η Κσιβίτσκα εργάστηκε στην πολωνική πρεσβεία στο Παρίσι, αλλά τελικά επέστρεψε στην Πολωνία. Έφυγε από την Πολωνία το 1962 για να βοηθήσει στην καριέρα του γιου της, ο οποίος έλαβε υποτροφία από το Ford Foundation. Πήγαν πρώτα στην Ελβετία και μετά στη Γαλλία. Έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα στο Μπουρ-σουρ-Ιβέτ, στο οποίο και πέθανε. Το 1992 η Κσιβίτσκα δημοσίευσε τη διάσημη αυτοβιογραφία της, Wyznania gorszycielki («Εξομολογήσεις μιας σκανδαλώδους γυναίκας»).
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12568220n. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 (Πολωνικά) e-teatr.pl. 92332.
- ↑ CONOR.SI. 218959459.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Σουαβόμιρ Κόπερ. Wpływowe kobiety Drugiej Rzeczypospolitej. Bellona. σελίδες 157–158. ISBN 978-831-112-1454.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Irena Krzywicka στο Wikimedia Commons